Y Goleuad

GOHEBIAETHAt^s^ — — Nid ydym yn ystyried, ein hunain yn gyjnJ° yr ysgrifenwyr

EGLWYS BETHEL, LLANGYFE^ AT OLTGYDD Y GOLEXJAD- Syr,—Dymuna yr eglwys uchod ar 111 xjni 0 yfl ion a'n pregethwyr sydd yn ei gwasana jje i bryd, iddynt beidio anfon neb yn e?anis.ta gyntaf hysbysu yr eglwys, a chael ei cn 0 Heb hyn ni fydd yr eglwys yn gyfrlt° „ Yr eiddoch dros yr F.gl w^0g. JO^

PWY YW PICTIE" ? p AT OLYGYDD Y GOLETJAD- j Pe^e\< Anwyl Syr,—Yn y Cyngor a draddod^y ^$ wyr ieuainc Sir Fflint yn Nghyfarfod j- ^Ail" gan y Parch. Hugh Roberts, rho^dd q iddynt i ddarllen Text-Book Duwinyd o'r enw Pictie.' Gan fod cryn amheu 0, fodiad y fath awdwr, a gaf fi ofyn gwyr llyfrwerthwyr Sir Fflint nemawr pe Yn ol barn Mr. Roberts cynhwysa i dduwinyddiaeth, ac y bydd dyn ei ydy^ ef yn ddiogel drwy yr anialwch. 1 wy J Allwn ni os yw yn bod ei drystio. pjgf

SYMUD YR AMHEUS. AT OLYGYDD Y ^(1 Tua declireu'r flwyddyn bresenol. a i Sabboth, cerddai cyfaill i mi tua r tfotd i0fcK, fwynhau ysmoc" fel y cerddai ar y jj it y cloddiau a'r coed. Esgynai y /'i « o'i gylch, gan lanw y ffordd y cerdd g0d nabyddus. Yn ddisymwth, o dan■ BJedefl dderw fawr, wele ece yn nghanol n y ^i o blant—rhai o honynt yn ysmygu o \°A6?, wag, eraill yn tanio eu 'cigarettes, t)° honynt am esgyn i fynydd mawred cy .■ f\ mewn cwmwl o dan a mwg. W. •' P°6 ac ysbryd Duw yn mron fy nghyfal f0dd l,nc °\( (Act. viii 29), a chynghora"on^p yiJ ac yntau yn euog or un bai? i->yn;1]Jsyifl# a gaf odd fy nghyfaill. Er mwyn er^oedd 7? uc^„ amheus o'i fywyd. Bu am flyn>'Sn brif ysmygwyr yr ardal, ond y_ pry aC rhoddodd ffarwel i'w bibellau a'r mWg, y mae yn wrth-ysmygwr pendant. Yr eiddoch, &c., S:t1 — aTT S{0*

UNIAD Y COLEGAU-soIj P PENDERFYNIAD CYFARFOD (EGLURHAD a CHYWlR1A AT OLYGYDD Y Anwyl Syr,—Yr wyf wedi derbyn. dant gan amryw frodyr o fewn cy s yn yX fenu gair i gywiro gwall a ymddengy iad yn y GOLETJAD am yr wythnos no 1 y ddadl ar y cwestiwn uchod, ac ae y Q- gamargraff all fodoli gyda golwg.a f0d J y cwestiwn. Y camargraff fuasai aCb n wedi datgan o blaid dau goleg yn y dyWe^fl V Yn ol yr adroddiad yn y GoLEUAP^b Parch. Owen Parry wedi cynyg ar yP „, liams, Brynsiencyn;, wedi eilio, e ven^eiJne^ rhodd anrhydeddus Mr Davies ac y goft uno a'r De. Cynhygiodd Dr. Roberts,

gylchiadau ddigwyddai fod yn ffafriol iddo. Byddai talu ychydig sylw j'w hanes yn ddigon i agor llygad unrhyw ddyn ar y pen 11.wn, ac y mae hyny heddyw yn ddyledswydd bwysig arnom, "Meddyliwch am eich blaenoriaid, y rhai a draethasant i chwi air Duw." Yr oedd yr amgylchiadau fwy nag unwaith yn ei hanes, i bob golwg, yn bobpeth ond ffafriol i Iwyddiant. Dyna hanes eglwys y Trallwm pan aeth ef yno yn fugail gyntaf yn 1864. Eglwys fechan oedd hi'r pryd hwnw, mewn tref lie yr oedd dylanwad eglwysig, hwyrach gryfaf o unrhyw dref yn y Dywysogaeth ar y pryd. Yn chwanegol at hyny, yr oedd yr eg- lwys ar y pryd! mewn argyfwng difrifol bwysig. Hyd yma, eglwys Gymreig oedd hi wedi bod, a hyny mewn tref oedd bellach yn Saesneg, a rhaid oedd arwain yr eglwys trwy gyfnod pwysig newid ei lxiaith. Gwyr pawb wyr rywbeth am eglwysi'r Goror, am y gofal ar medr sydd yn angenrheidicl er cadw 'undeb yr ysbryd yn nghwiwm tangnefedd mewn. adeg fel hyn. Hwyddodd Mr. Gray yn y Trallwm,, nid yn unig" i wneyd! hyny, ond i 1 y lwyddo yr achos mor; fawr, fel y buwyd1 dan angenrheidrwydd; i eangu yr addoldy iwneyd lie i'r gynulleidfa ddelai ynghyd i wrandaw yr efengyi. Dyna'n syml ei hanes hyd ddiwedd el daith-, llwyddiant, Dilys genym fod yna ynddot ef > elfenau oedd i bob golwg dynol yn cyfrif am hyn. Yr oedd yn gymeriad hollol dryloew, ac fel y mae dwfr gloew mewn afon yn peri i chwi feddwl ei bod y fasach nag ydyw, felly yr oedd' tryloewedd cymeriad y brawd anwyl hwn, yn peri i filoedd o bobl dybied ei fod yn llai nag ydoedd;ac yn eu mysg lawer o ddynion digon llygad-graff hefyd. Yr oedd yn un o'r dynion mwyaf addfwyn, hawddgar, a diniwed a welsom ericed, ac am hyny fe'i hanwylid gan bawb a'i hadwaenai; pho agosaf ato y deuai pobl, mwyaf oil yr anwylid ef gan- ddynt; wedi dweyd cymainta hynyna, pell ydym o fod wed'i dweyd y cwbl am dano ef. Nis gwyddom am ond ychydig ddynion ag y mae geiriau'r Gwaredwr yn fwy llythyrenol wir am danynt nag ef,"Bydd.wch gall fel seirff, a d'iniwed fel y colomenod." Yr oedd yn gwbl rydd oddiwrth bob dichell, ac yn anfesurol ormod o foncddwr i uno mewn unrhyw glic, er mwyn cyraedd unrhyw safle, gyfundehol nac arall. Na, nid aeth: yr un Israeliad cy- wirach, a mwy didwyII erioed i'w fedd na Mr. Gray. Yr oedd eiddocthineh a'i fwyn- eidd-dra yn ymdcddi i'w. gilydd mornaturiol a phrydferth a'r gwahanol liwiau mewn pel- ydryn gwyn o'r haul. Ond uwchlaw pobpeth, prif nodwedd ein hanwyl frawd oedd ei dduwioldeb dwfn. Teimlai dynion ei fod yn agos atynt, am ei fod yn byw yn agos iawn at Dduw; yn wir, nid oedd neb e/i frcdyr yn gyfryw ag y gallai poh doshattho ddynion ddyfodyn nes atynt nag ef, atheimlo'mpr hapusyn eu cwmni. Teimlai'r plant felly yn arbenig; o ran hyny, dynion i'w gwylied ydynt y rhai na fyn plant ddim ymddiried yddynt, a gwneyd cyfeillion 0 horiynt. Yr cedd plant Liverpool a'r Cyffin- iau yn anwylq Mr. Gray, a theimlad cyffredin- ol yr eglwysi oedd yr unrhyw. Ffaith arall oedd yr un mor amiwg ynglyn ag ef, oedd na bydd!ai neb byth yn myned yn hyf arno, byddai y fath urddas bob amser yn ei nodweddu, ei berson yn urddasol, a phob gairddiferai dros eT wefusyn Hawn urddas. Nis gwelodd neb erioed mohono yri ymcstwng at yr isel a'r an- heilwng mewn unrhyw fodd. Ni bu brawd erioed rhyddach oddiwrth bob cenfigeri at ei frodyr, a byddai ei eiriau bob amser yn rasol gan bawb, ac ni ddcrbyniai chwaith enllib gan neb yn erbyn neb. Y rheswm am hyn oil oedd ei gymundeb agios a Duw; credai pawb am dano ei fod yn ddyn nodedig dduwiol, a pherchid ef fel gwr Duw gan bob dosbarth o ddynion. .1. Fel pregethwr safai yn uchel iawn yn marn y cynulleidfaoedd yhgyffredinol. Amcanaj bob amser, am gyraedd y Iliaws, a gwneyd lies Iddynt, ac yn hyn fe Iwyddodd. ac nid oes onddydd y farn addengys eangder a dyfnder llwyddiant mawr ei weinidogaeth. Cafodd yn ei oes lawer odfa nodedig rymus, a Ilawer a drodd efe at yr Arglwydd. Cafodd bob ari- rhydedd allai'r Cyfundeb ei roddi arno, a bu farw yn y swydduehaf feddai ei Gyfundeb ei y rhoddi iddo, sef Gadeirydd y Gymanfa Gyff- redinol. Cafodd ei gymeryd oganolei ieehyd yn ddisymwth i ogoniant:. Mor brydferth An- wylyd y nefoedd oedd ef-ac ni fedrai ei Dad nefol feddvvi am ei adlael i ddioddef, ac am hyny fe'i cymerodd yn ddisymwth ato ei Hun. Gogoneddwn Dduw ynddb1, a boed nawddi Duw dros ei weddw a'i amddifaiel yn eu galar a'u tristwch ar ol tad mor ragorol.