Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Hide Articles List
3 articles on this Page
Advertising
Advertising
Cite
Share
WANTED Liooo in sums of not less than R.50, upon the English Calvinistic Methodist new church, Breeze Hill, Walton, Liverpool. For particulars, .apply to the REV. J. P. Millwakd, 103, Breeze Hill. Walton, Liverpool* YN ElSIEU ar eiddo y Cyiundeb yn Mynwy, £800 mewn symiau heb fod ya Hai na chan' punt. Llog, 31 y cant. Ymofyner a H. A. Jebejoy, Black- wood, Mon. — — WANTED several sums of money on Welsh C.M. Chapels. Apply, stating lowest rate of interest, to W. B. Evans, Solicitor, 56a, Hope Street, Wrexham. WANTED immediately £ I 50 on Carmel Welsh C.M. property in sums not less than £ 50 each at .31 per cent. interest. Apply-Evan Williams, Secretary, "3, Caimel Buildings, Abertillery, Mon. 33 1313 GRAS CASOLIAO Y fOBWARO MOVEMENT. Penoda y Trysorydd Cyffredinol y 25ain o EBRILL fel y dydd olaf i'r Casgliadau ddyfod i law fel i ymddangos yn Statement Blynyddol y Trysorydd. Yn awr am frys Nid ymddengys dim yn y eyfrif ar ol y dydd ucliod.
ANHAWSDERAU YR EGLWYSI.
News
Cite
Share
ANHAWSDERAU YR EGLWYSI. Nid oes amheuaeth nad ydyw eglwysi Cymru yn gwynebu ar un o'r cyfnodau pwysicaf yn eu hanes. Yr un anhawsder sydd gan yr eg- lwysi i'w gyfarfod yn awr ag yn y blynydd- oedd fu, ond ei fed wedi myned yn anhawsder mwy, ac y mae sylweddoliad clir o'r anhaws- der yn hanfodol i Iwyddiant crefydd yn ein plith yn y blynyddoedd sydd! yn d'od. Yn y blynyddoedd1 tawel yr oedd swyddogion ac aelodau yr eglwysi wedi boddloni ar wneyd mor leied o waith ag oedd yn bosibl, a thrwy hyny ychydig. o wir bleser crefydd a fwynheid genym. Ychydig o ddyddordeb gwirionedd- ol a gymerid yn yr achos gan gorff mawr yr eglwys, a rhai aelodau yn barnu mai culni y set fawr oedd y rheswm. Ar y llaw arali, rhaid addef nad oedd awydd angerddol i waith wedi meddianu ond ychydig iawn o'n haelod- au. Erbyn hyn y mae pethau wedi cyfnewid yn fawr. Y mae diffyg awydd i waith yn yr ael- cd'au wedi ei symud, ac y mae yn rhaid i swyddbgion crefydd sylweddoli hyn, neu fe fydd crefydd yn is yn y wladi nag a fu erioed yn fuan iawn. Y cwestiwn mawr i ni fel Cyf- undeb yw, nid pa fodd y rhenir y miloedd punau a gasghvyd, ond pa fodd y darperir y gwaith ar gyfer y miloedd eneidiau sydd wedi dod atom o'r byd, a'r miloedd sydd yn yr eg- lwysi wedi eu deffro gan Ysbryd Crist. Anhawsder llawer iawn o broffeswyr cre- fydd heddyw, fel yn y blynyddoedd fu, yw canfod pa waith a ddisgwylir oddiwrthynt. Y mae eglwys Iesu Grist ar y ddaear yn ym- ddangos i lawer iawn o'r aelodau fel gwinilan wedi ei thrin yn barod, neu fel gardd Eden cyn y cwymp: pob peth yn ei le yn barod, ac heb eisieu gwneyd dim ond edrych ar bethau yn dadblygu o honynt eu bunain. Y mae awydd g-weithio wedi meddianu miloedd, ond nid ydynt wedi canfod yn glir beth yw eu gwaith. Yr un syniad cyfeiliornus am yr eg- lwys ag am y nefoedd sydd gan filoedd ^o aelodau lie o fwynhad heb waith. Ond fu erioed beth mwy gwrthun na fed yr Ysbryd Glan yn deffro awydd gweithio yn yr aelod- aiWa dim gwaith ar eu cyfer, a dysgeidiaeth bendant y Beibl yw mai mewn gwaith y mae gwir fwynhad a hapusrwydd. Gallwn fod yn berffaith sicr fod gwaith mawr yn cael ei ddis- gwyl oddiwrth aelodau ein heglwysi, gan fod yr Ysbrydi Glan wedi deffro ynddynt ysbryd gwaith. Y mae yn amlwg oddiwrth gwestiynau llawer aelod: ei fod yn edrych ar gyfarfodydd cyhoeddus yr eghvys fel yr tiriig gyfle i weithio. Cymeryd rhaft yft y 6yfar rod gweddi neu adrodd- gair o brdfiad yn y seiat ydyw maes llafur yr eglwys yn ol syniad llawcr, ac am fod lin mawr yn ein heglwysi hyd yn nod yn nyddiau y diwygiad nas gallant wneyd hyn, tybiant eu bod y tu allan i gylch y gwaith. Ond camgymeriad dybryd ydyw tybio y fath beth. Pwy bynag sydd yn wir aelod o Eg- lwys Iesu Grist, nid yw hwnw byth allan o'r winllan. Nid pan yn y moddion cyhoeddus yn imig y mae yn y winllan, ond y mae yn wastadol yno. Dylem gael ein pobl ieuainc a'n haelodau oil i sylweddoli hytt yn iawn. 'Does dim eisieu sefydlu chwareuon diniwed hyd yn nod a phethau cyffelyb mewn cysyllt- iad a'n haddoldai i gadw ein pobl ieuainc rhag mytted ar gyfeiliorn. Y mae peth cryfach o lawer na chwareuon i gadw ein gwlad yn ei lie. Pan ddaeth ysbryd y wlad i'w Ie" eQllodd y chwareuon eu gafael ar feddwi a chalon y bobl, a thrwy hyny y mae y chwareuon wedi condemnio eu htinain fel pethau annigonol i gadiw ein pobl ieuainc. Yn awr na chysyllter a chrefydd yr hyn y mae cydwybod y wlad wedi ei gondernnio o dan arweiniad a goknmi yr Ysbryd Glan. Yn wir y cliwareuon fu un; o'r prif foddion i ysgar dytibn oddiwrth grefydd. Pa fodd yftte y g-ellir cadw ein pobl ieuainc gyda cttrsiydd eto ar ol i wres y diwygiad leihaii? Pa waith geir iddynt? Fe fyddai yr hen bobl yn y wlad yn son am ddyhuddo tan. Ystyr hyny oedd rhoi rhag-of a!-n& er mwyn ei gadw yn hir. Rhald gwneyd peth tehyg. gyda goIwg ar y diwygiad preseno1. Rhaid dy- huddo y taft. Ds y'dym am i'r gwres yma bara yn hit, rhaid rhoi ymborth i'r tan. Beth fydd yr ymborth hwnw? Ymddengys i ni fod y diwygiad presenol, nid yn unig yn dangos i dd'ynion beth sydd raid iddynt ei wneuthur tuag at fod yn aelodau gwirioneddol o Eglwys Crist, ond ei fod hefyd' yn dangos mai eu gwaith mawr yn y dyfodol mewn trefn i allu aros gyda'r pethau fydd gweithio ymlaen yn yr un cyfeiriad ag y maent wedi cychwyn. Beth bynag fydd y moddion drefnir gan yr eglwysi i gadw yr arg-yhoeddiadau presenol yn fyw yn yr aelodau, nis gellir byth wneyd 1 ffwrdd a'r cyfrifoldeb personol Sydd yn digyn ar bob un o'r aelodau. Y mae yn debyg iawn na cheir byth well rnoddion na'r bregeth, y cyfarfod g-weddl, a'r seiat, i barhau yr ar- gyhoeddiadau presenol, ond dylid gofalu fod y moddion hyn yn ateb i'r galwadau, neu fe a yr aelodau yn ol ijr un tir ag o'r blaen, ac i'w hesg'euluso. Bydd yn rhaid' trwy y modd- ion hyn ddysgu crefydd1 yn ei gwedd ymarfer- y Z!, ol, moesol, ac ysbrydol i'r aelodau. Dysgu fod talu dyledion a delio yn onest a chyfiawn yn rhan bwysig o grefydd. Dangos fod byw yn bur ac yn sobr yn rhan o waith pob disgybl i'r Iesu. Meithrin ysbryd maddeugar a gostyngedig, a rhoi lIe mawr i'r weddi ddir- gel. Dyma waith mawr aelodau unigol yr eglwys. Nid bod yn gyhoeddus. Y mae rhyw syched anniwall mewn ambell un am swydd, a chael bod yn gyhoeddus, a gweithia bob ffordd i-gyraedd ei nod. Y gwaith cyntaf i'r cyfryw yw dysgu adnabod ei hun a'i Ie. Fe wnai ambell un fwy o wasanaeth i grefydd trwy dewi a bod yn llonydd, na thrwy yr hyn a eilw ef yn waith. Nid gvvaith hawdd ydyw maddeu i elynion, ac nid gwaith y gellir ei gwblhau mewn diwrnod ydyw. Nid gwaith hawdd ydyw siarad yn barchus am bawb bob amser, a lladd y duedd sydd ynom oil i ddyrchafu ein hunain y ar draul iselhau ein giIydd. Gwaith anhawdd ydyw cilio i'r dirgel un waith yn y dydd i ddal cymundeb gwirioneddol a Duw. Dyma waith Z, y aelodau Eglwys Crist, ac y mae yn waith mwy anhawdd ac anhraethol bwysicach na chymer- yd rhan mewn gwasanaeth cyhoeddus, Hwn ydyw y gwaith sydd yn cael ei wneyd trwv y diwygiad, a hwn fvdld y gwaith mawr 0 hyd. Bydd yn rhald dysgu crefydd mewn ffordd syml ac ymarferol i'r aelodau. Geilid ychwan- egu at y moddion y cyfeiriwyd atynt eisoes gyfarfod i ddarllen ac i eglura'rhanau- arbenig o'r Beibl, dyweder ein bod yn dechreu gyda'r damhegion. Dylid cael cyfarfodydd i ddyso-u canu darnau cysegredig, a g'adae} i'r cantor- eth ion g-anu dernyn ei hunain o flaen y bregst bob Sul. Dylai y capel neu yr y?;goldy iod agored ar awr gyifleus i 'r ablodau i dd'od y^0 i ddarilieh ipyf'rah o'r Beibl, neu rhyw lyfr irali, a ddarperir gan yr eglwys yn y Geilid cael seiat pobl ieuainc yn unig unwaliJ yn y mis ar wahan i'r seiat arferol i adroo rhanau o bregethau y mis, neu i adrodd eu hanhawsderau a'u profiadau. Byddai i'r aelodau sylweddoli eu bod yn Y winllan bob amscr, ac felly fod pob peth a wnaent yn eu bywyd ymarferol yn waith 1 Iesu Grist yn fantais fawr tuag at wneyd y moddion a ddarperir yn effeithiol i'w nerthu y11 eu gwaith. 1
...,..' --------DIWYGWYR A…
News
Cite
Share
DIWYGWYR A DIWYGIADAt CYMRU. GAN Y PARCH. EVAN DAVIES, TREFRIW. VIII. Amryw Ddlwygiadau cyn y flwyddyn 1859* Ar ol Diwygiad1 Beddgelert cymerodd alTl* ryw Ddiwygiadau le yn Nghymru cyn y ddyn 1859. Dechreuodd y cyntaf o'r cy.frf o dan bregeth o eiddo John Eli as yn Nghy^' deithasfa P>v!lheli, yn mis Medi, 1831, oddia y testyn, Cyfoded1 Duw, gwasgarer ei ion, a ffoed ei gaseion o'i flaen ef" (Salm IxvUI. I). Wedi darlunio agwed'd y wlad, mal" weidd-dra a difaterwch crefyddwyr, rhyfyg",3 hyfdra annuwiolion yr ardaloedd, cynydd redigaethau yn yr holl wlad,.g-waeddai, Bet a ddaw o honom 1" nes oedd yr holl dyrfa Yi gwelwi. Nid oedd gobaith am wellhad heb. t, .d Dduw g'yfodi. Ond nid oedd eisiau dim 011 hyny na byddai gwedd arall ar Gymru. Calo'1* ogodd hyny yr holl wrandawyr i ddisgwyl) c cherddodd yr un teimlad trwy yr eglwysi ymhen ychydig fisoedd, yr oedd DIWygHl cryf wedi tori allan yn ngwahanol ranau J wlad, yr hwn a adnabyddir fel Diwyg' 1832. Ymledodd hwn dros holl Cymru, a rhanau, os nad yr oil o_'r Deheu<hj\ Teimlodd! .enwadau eraill lawn cymaint H Methodistiaid oddiwrth yr adfywiad hwn, ni pharhaodd yn ei rym am lawer mwy [Ja blwyddyn. Ychwanegwyd llawer at yr lwysi trwy yr holl wlad, ond Collwyd lla^ o'r dychweledigion drachefn trwy ymarfer aJ), diodydd meddwol a syrthio i anniw(?,irdleb- Parhaodd v Diwygiad yn hwy o gryn na'r Diwygiadau blaenorol. Cymerodd hwo mewn rhail fel caniyniad y Diwygiad Dinvest: ol, ac er fod ei effeithiau mor ddaionus a dithiol ag un Diwygiad a fu o'i flaen, yr °e n yn llawer llai cynhyrfus a'i ddylanwad Xt cerdded yn fwy graddol ac araf. Parhaod hwn i gynyddti ac i ymweithio1 yma ac am yn agos i chwe' blynedd, sef o'r Awyd'dT 1839 hyd 1845. Fe gychwynwyd gweith1^ gyda dirwest a dadleu dros yr egwyddo^ lwyr ymataliad oddiwrth bob math O1 ddi°^ ydd meddwol mor foreu ar flwyddyn 1835' yn wir fe sefydlwyd Cymdeithas Llwyryma aliad yn Llaiifechell, Sir Fon, gan Eta yn cael ei gefnogi gan John Elias, cyn y flwyddyn hono, ac fe honir mai dyma y Gy deithas Ddirwestol gyntaf yn Nghymru; ,« fod amryw o bersonau yn Mangor a ^e°f u eraill wedi ardystio 1 lwyr ymwrthod a P math o ddiodydd meddwol cyn hyny. llwyddiant anarferol ar y Gymdeithas rhan o Gymry, fel erbyn y flwyddyn 1838* oedd yr un cwmwd na chilfach ddinod na chy^ haeddodd ei dylanwad yno. Gwnaeth braidd ymhob ardal gryn aberth o'u buddi3^ au personol er mwyn yr egwyddor DdirWeS j ol. Rhoddodd rhai 1 fyny eu trwyddeda11. werthu diod, gan yr ystyrient yr alwedig"^e, o gadw tafarn yn annheilwng o'u cyfrifoloe gan y teimlent mai byw ar ddinystr erai11 j. oeddynt. Nid yw yr hyn a wnaeth Mr. A stan Owen yn Llanbrynmair ond un eng1"^1 .j o ddegau o rai cyffelyb a ddigwyddbdd ar a lied y wlad o bersonau yn colledu eu hu^1/* oherwydd cydwybod i Dduw ymhlaid yr aC dirwestol. Bragwr oedd efe wrth ei .igaeth, ac yr oedd ei fasnach yn d'wyn e> sylweddol iddo. Ond ar gychwyniad { >n y lie, ymunodd a r Gymdeithas, rhodd ei alwedigaeth i fyny, a throdd ei fragdy nifer o dai anedd, gan golledu CI hun yn am dymor, ond1 fe ofalodd yr Arglwydd dano yn rhyfedd, Yr oedd brawd Atheis