Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
2 articles on this Page
Hide Articles List
2 articles on this Page
Advertising
Advertising
Cite
Share
WANTED on the Evans' St. Forward Movement Hall, Newport, Mon, the sum of £800 in sums of not less Than Cine Hundred Pounds, at the usual rate per cent., on Connexional Property. Communica- tions to be addressed to A. MoRRis, Gwynfa, New- port, Mon. MEMORIAL HALL, Presbyterian Church of Wales, WANTED money on loan. 4 per cent, per annum offered. Apply, WILLIAMS, 47, Talbot St., Cardiff. YN EISIEU ar eiddo y Cyfundefo yn Mynwy, £ 800 mewn symiau heb fod y» liai na chan' punt. Llog, 3t y cant. Ymofyner a H. A. jEKEanr, Black- wood, Mon. WANTED several sums of money on Welsh G.M. Chapels. Apply, stating lowest rate of interest, to W. R. Ev ANS, Solicitor, 56a, Hope Street, Wrexham. WANTED £ 2,500 April or May in sums of not i-ess than R500 upon the New Methodist Chapel, Llandrindod Wells. Value of Connexional property £ 6, 000. Apply, stating lowest rate of interest, to B. DAVIES, Ivydene, Llandrindod Wells. YN AWR YN BAROD, PRIS Is. "EFRYDIAU YN EFENGYL LUC X—2Z.T, GAN Y Parch* J. T. Jones, B.A., 8.0gy LLANBRYNMAIR, a'r Parch* W. T. Ellis, B.A., B.D, ABERLLEFENI. Mae y llyfr yn cynwys ERTHYGLAU ar brif faterion ac anhawsderau y Maes Llafur. Cyn- wvsa ysgrifau ar Berthynas y tair Efengyl gyntaf a'u gilydd. Y Cofrestriad yn Lue ii. Lie ac Amser geni Crist. Cynydd Crist. loan Fedyddiwr a'i Waith. Bedydd Crist. Achau Crist Y Temtiad. Y B^egeth ar y Mynydd. Sefyilfa Wladol a Chrefy.Sdol Palesfcina yn amser Crist. Y Gwyrthiau. Mab y Dyn. Y Gweddnewidiad, &c. Pob Archebion i'w hanifon i E. W. EVANS, Swyddfa'r "Goleuad," DOLGELLAU. Llawlyfr Addysg Grefyddol: Yr Athraw o Ddifrif GAN MOELWYN. Pris 28. yn ddidraul. 63. y copi o ostyngia,d Ysgolion bryno ddwsin. Anfoner at WILLIAM JOSEPH THOMAS, Publisher, Cardigan. YN AWR YN BAROD. PRIS 2s. 6e. YR AIL GYFROL o HANES IESU GRIST I'R BOBL, GAN OWEN EVANS, Llandudno. Gyda Mynegai 0 gynwys y Ddwy Gyfrol yn o yr Eftngylau. y Crown Svo. 243 tudalen. Gellir cael y Ddwy Gyfrol mewn rhwymiad llian hardd am 2.3. 6c yr un, GAN Afri R £ Jones, a'i Frodyr, Argraffwyr, Conwy. Os am gael PROGRAMS E++- AV A. Cymanfaoedd Canu Wedi eu Hargraffu yn Ddestlus, anfoner at E. W. EVANS, Argraflydd, Cylioeddwr, &c., Swyddia'r "Goleuad" Dolgellau. Hefyd, Argreffir pob math o Lyfrau ya Gymraeg a Saesoneg..
Y Diwyglatl; aD wesi'yn*
News
Cite
Share
Y Diwyglatl; aD wesi'yn* MAE ytt &nnichonadwy i'r neb sydd yn raedda y gtonyn lleiaf o feddylgarwch, lai na theimJo y dyddordeb dyfnaf yn y Diwygiad. Yr oedd rhai o honom wedi myned i anobei'hio b?oii y gwelid trefn ar bethau byth'. Gwelem fod barn a ch-Jdwybcd Wedi colli o gylchoedd uchaf cym- cleithas, ein llywodraethwyr yn cefnogi y fasnach feddwol, mammon yn oruchaf ymhob cylch, y gwyr ieuainc yn ymroi yn ormodol i oferedd, yf ysbrydol wedi ymgolli yn y m&terol, ac eglwys Crist fel wedi parlysth Ond dyma "nerthoedd y tragwyd Jol. Ysbryd" yn tori arnom megis ar unwaith-, ac yn ein hysgwyd, a'r Llaw a'lweledig yn ymaflyd ynom cydwybodau, gan ryw ddy- lanwad oddi nchod, yn deffro, a miloedd lawer, yn ol pob gobailh ac ymddangosiad, yn itoi at y Gwarcdwr, ac yn cysegru eu hunaift fduc). pwy na theimla ddyddordeb yn y fath ddeffroad an- nisgwyliadwy a bendigedig ? Ond y mae yn anhawdd, ar yr un pryd, beidio teimlo pryder llethol ynom wrth edrych ymlaen ar y cyfrifoldeb y mae hyn yn ei daflti ar yr eglwysi yn y dyfodol. Tra yn llawenhau fod Seion wedi dyfod yn llawen fam plant, rhaid cofio y byddant yn gofyn am fagwirae'tb-, goral a. gwyliadwriaeth, a rhaid cad. do'ethineb mawr at y gwaith. Mae W. T. Stead wedi ysgrifenu yn dda ar y Diwygiad Mae ei bamphled The Revival in the West" yn rhagorol. A pha ryfedd ■? Unoblant Diwygiad 1859 ydyw. Yn y Review of Reviews am y mis hwn ceir penod ganddo ar y Diwygiad, yn benaf mewn cysylltiad a'r ddiod feddwol, ac y mae yn galw sylw at y cyfrifoldeb yr vdwyf wedi cyfeifio ato, ac yn rhoi rhai awgrymiadau gwerth'fawr. Ond credwyf fod genym arweinwyr llygadog yn Nghymru yn awr sydd yn fyw i'r cwestiwn hwn, ac yn fineddu mwy o wybodaeth am amgylchiad- au ac anghenion Cymru nag y gall neb ataH rod. Mae i Gymru ei neillduo)ioll, y rhai y gwyddant hwy o angenrheidtwydd yn well am danynt na dieithriaid. Pa fodd bynag y mae un peth yn sicr. Nis gall y cylfro a'r brvvdfrydedd presenol barhau ond am dymor. Ni all fod yn Ddydd Pentecost am byth. Mae y teimladau cyftrous yn gweithio eu hunain allan mewn amser; ac fel y byddont yn lieihau yn y naill ardal ar ol y llall, ceir y bydd yn rhaid darparu gwaith ar gyfer y dychweledigion ieuainc. Ond pa fath waith ? Nid wyf am anturio ateb y cwestiwn hwn, rhaid ei adael i ddoethineb y dynion cyfrifol sydd yn gyfarwydd ag amgylchiadau pob He. Ar yr un pryd, caniataer i mi daflu awgrym neu ddau mewn ffordd o ocheliad. Gan fod y bregeth, yr Ysgol Sul, a phob moddion arall yn gorfod cilio yn awr i wneyd ffordd i'r cyfarfodydd i weddio a chanu, ac mai trwy yr oiaf yr ydys yn cael y dylanwad mawr, mae rhai wedi myned i dybied y bydd yn rhaid i'r moddion arferol, o hyn allan, gymeryd back seat fel y dywedir. Camgymeriad andwyol ydyw .tybied hyn. Mae'n wir y gellir troi y moddion hyn o'r neilldu am ychydig, ac fe wneiryn ddiau Ond nac anghofier mai trwyddynt hwy yr hauwyd' had, yn y gorphenol, sydd yn awr o dan wres y dylanwadau Dwyfol yn tori allan yn ffrvvyth tor- eithiog yn y cyfarfodydd gweddio. Yr hen adnodau a ddysgwyd, darnau o'r hen bregethau a wrandawyd, yr hen beniilion a ganwyd yn y moddion cyson am flynyddau, ydyw y pethau goreu o lawer sydd yn awr yn bwrlymu allan yn y cyfarfcdydd gweddio. Wedi i'r brwdaniaeth hwn leihan, rhaid ymaflyd yn yr hen foddion eto o ddifrif, ac fe ellir gwneyd hyny gyda mwy o galondid nag erioed. Gofynwyd i'r hybarch Henry Rees unwaith, pa fath bregethu oedd y tebycaf i gael ei arddel gan yr Ysbryd Glan, a'i atebiad oedd, mai y pregethu hwnw ag oedd debycaf o wneyd lies pe heb ddylanwad yr Ysbryd. Ar y cyfrif hwn hwyrach y teimla llawer pregethwr yr angen am fwy o lafur, mwy o astudiaeth, mwy o yni yn y traddodiad, mwy o deimlad gweddigar a chyfeiriadol, a liai o draethodi flurfiol yn ei bregethau na chynt. Teimla ond odid fod parotoadau y galon mor os nad yn fwy angenrheidiol na pharotoad y deall- ond y pregethu i gilio Na, on j pregethu yn well nag erioed. Yr un modd am y moddion greill. 0 Yr Ysgol Sul ? Ie, ond mwy o lafur ac ymroad gyda hi. Y Dosb irth Beiblaidd ? Ie, ,II rhaid talu sylw arbenig iddo. Os oes mwy yn prynu ac yn darllen y Beibi nag o'r Ü!aen, bydd mwv o ang'sn iVelp i'w astudio nag erioed.^ Ciy*ais y Parch. D. C. Davies yn dweyd un- waith fod perygl i ni rodui mwy o bwys ar y I r, hyn a ddywedem ni wrth Dduw nac ar yr hyn a ddywedai Efe wrthym ni. Rhaid gosod v.Cy,f^ fodydd Dirwestoh y Band of Hope, a'r hoU beiriftnt crefyddoi iir waith yn fwy egniol nag eriocd pan y daw yr adeg briodol i hyny. Mae guailh i bob dosbarth, a chwaeth, a thalent yl1 y moddion hyn. Nid ar y peiriant mawr cref* yddol yr oed 1 y bai o'r blaen, ond rr ager ysbryd- ol oedd wedi syrthio yn isel o ddiffyg tan. Ond wrth gofio fod cynifer wedi eu hen ill oddiwrth ddifyrion y dafarn a chwareuon ofer, ai ni fydd angen am ryw beirianwaith newydd 1 gjLrfod ag amgylchiadau newyddion fel yr awgryma W. T. Stead ? Diau y bydd ar gJ'&J rhyw ddosbarth arbenig, a gwyn fyd na weHd yn mhob pentref yn NghymrU adeiiadau cyncu's ioii ieuainc yn cael eu codi«, lie y giilFAi dynion ieuainc gj'f* arftid i 'ddaillen, i ymddiddan, i ddadlea, ie, aC i y.nddifyru ynddynt. Yr oedd yn dda genyf weled fod hyn wedi cael ei gychwyn eisoeS mewn rhai ardaloedd. Dyma le i gyfoethogiofl ein gwlad wneyd gwaith mawr, ac efelyehu Andrew Carnegie. Ond gofaler peidio rhoi Y pethau hyn i withweithio yr hen foddion Sy'd'd- wedi bod mor fendjlhioH the i 'ddeiiu dynion yll Orftiodol 'o'l\ cattreft eu hunain, oblegid gwneyd eii tai ga'rtref yn fwy deniadol a chysurus wedi y cyfan ddylai fod yr amcan penaf ymhob diwyll" iant moesol. Tra y cedwir hyn mewn golwg y mae yn anmhosibl gorbrisio y lies a all dieill- iaw oddiwrth y sefydliadau y cyfeiri-Ayd atynt. Dywedais nad oes eisiau rhoi y moddion da sydd genym eisoes heibio ar ar un cyfrif, ond ni chrybwyllais ddim am y Cyman faoettd Catltt a'r liafur ynglVn ti hwy. Annaturiol luvynich fyddai i mi g-yfeirio yn arbenig atynt. Mas canu, fel y gwyddis, yn cael lie mawr yn V Diwygiad hwn, fel ymhob Diwygiad a:11 o faH hyny. Mae mawl a gweddi fel yn ymgystadltf am yr ornch^ilaeth fel cjfryngau i arIh ys allan y teimladau crefyddol, ac fe welir fod y llafuf gyda'r Gymanfaoedd Canu yn y blynyddoedd a aeth heibio yn talu yn dda erbyn hyn. Nid oeS ar y Cymry eisiau un Mr. Alexander i ddysgu y tonau yn y Cyfarfodydd Diwygiadol. Maent wedi eu dysgu eisoes. Ac nid oes eisiau coraU mawrion i arwain. Cana'r Cymry benillion ar eu hyd mewn llawn hvvyl mewn gwahanolleisiauf a chyda rhai eithriadau, ar donau o rywogaetb rhagorach na'r thai a genir yn Albert Hall yO Llundain yn awr. Mae Jonathan Edwards yn el hanes o'r Diwygiad yn ei amser ef yn dweyd fod ei gynulleidfa ef cyn hyny yn medru canu yn dda mewn gwahanol leisiau, ond pan dywalltwyd yr Ysbryd Glan, meddai, It made the duty pleasant indeed." Mae yn ddiau fod y liafur gyda'r Cymanfaoedd Canu yn Nghymru yn y blynyddoedd diweddaf, a hefyd gyda'r dosbarth- iadau i ddysgu elfenau cerddoriaeth, vvediparotoi y ffordd i wneyd y canu yn y Diwygiad presenol yn liawer mwy effeithiol. Na, ni bydd eisiatf rhoi y Gymanfaoedd Canu heibio ar un cyfrif- Mae bendith ynddynt: na cldifwyner hwynt. Ac ni fydd laid troi heibio y dosbarthiadau i ddysg^ cerddoriaeth ychwaith. Mae bendith yn y rhai hyn hefyd, fel mae hanes y blynyddoedd blaen- orol wedi dangos. Yn annibynol ar eu gwasan" aethgarwch i achos caniadaeth grefyddol maent yn fuddiol mewn ystyr arall. A fydd ar rai o'r dychweledigion ieuainc eisieu difyrwch i wrth" weithio deniadau y dafarn ? Credaf mai profiad y rhai fu yn gweithio gyda'r dosbarthiadau a cnwyd ydyw fod yn anmhosibl cael gwaith mwy difyr a deniadol na dosbarth mawr o solffawyf in full swing. Pe na byddai ond am y difyrwch hwn ni ddylid meddwl am eu rhoi heibio ar un cyfrif, ond yn hytrach i lafurio gyda hwynt yJl fivy egniol nag erioed Pe buasai gofod yn caniatau gallwn ymhelaethu ar y testyn hwO) ond ymfoddlonaf ar ddweyd y gellir gwneyd y dosbarthiadau hyn yn ddifyr heb un perygl y llygrid neb drwyddynt, eu bod yn cymeryd 1 mewn iddynty ddau ryw, a phlant by chain hefyd, y byddent yn foddion i ddwyn mwy o ganu 1 t tai gartref, ac y gallent fod yn barotoad ar gyfet Diwygiad arall pan geir tywalltiad o'r Ysbryd. A phwy a wyr na ddechreuai y tywalltiad yn Y cyfarfod canu ei hunan fel y mae wedi gwneyd 0 ran hyny lawer tro cyn hyn.. Pa fodd bynag, gofaler rhag, yn mrwdaniae y bywyd newydd, fyned i'r eithafion 0 ddiysty