Y Goleuad

a'r metldwi y mae a fyno crefydd, ac y gall y meddwl ar yr adegau mwyaf lawel a digynwrf ymddeffroi ac ymadnewyddu, ie, a phrofi yn effeithiol beth yw daionus, a chymeradwy, a pherffaith ewyllyS DuuV Meddwl yr eglwyk Sydd hyd ymB wedi cadw yr acidfcdrwydd i ym- weliadaii Dwyfof—4ieb y meddwl hwri ni bu- flÄài dfefnydd i'r tan gyheu: A diau y dviid iYiaht'eifei^ yn jfypfcaf oil ar y Diwyglad i'w rteiijirin a'i .gymelt Y m'afe y meddwl..hivn genym bob. amser iiVfegis yr ydym yn addef jn uri o'r Epistalau— mae gteiiym ni fe$hvi Crist;" ond meddwl cuddiedig ydyw i raddau rriawr yn nghyfnod- au tawel yr eglwys, yn union fel ma.i bywyd cuddiedig ydyw bywyd Crist-OQd am hwn y dylid chwilio a cliloddio, yn enwedig pan y mae y teimladau yn codi- Hyd yn nod pe byddai raid i arweinwyr ein cynulliadau yn y dyddiau hyn roi atalfa i'r teimladau (heb eu tarfu wrth gwrs) a gyru y ffrwd o lawenydd sydd wedi llifo i mewn mor hyfryd i gyntedd- au Seion yn ol am enyd—-byddai hyny yn well nag i'r meddwl golli ei rym. Yn hytrach nid ydym yn ameu na chodai y teimlad yn uwch, ap wrth godi yn uwch yr elai yn burach, wrth fei r'ebli yft y ffprdd ^iqn—gofaHi arfer pob mfeSur'au i .fediwl Crist, a gair Crist wreiddio 'ac -ymddadblygu yn riirgel ddyn y g'alon. A 'clymVi y'n ckli ameu ein gofal cyntaf. Y mae yn un o'r pethau mwyaf dymunol i weled y dosbarth ieuanc yn ein gwlad yn cyrchu yn lluoedd tua thy Dduw—yn gadael eu pleserfanau blaenorol gan eu newid yn ewyllysgar am bleserfanau gwell—a'u gweled yn tyru yn lluoedd at eu gilydd, nid i siarad a'u gilydd mwyach, er mai ynghyd y mynant fod -ond gyda gwrid ar eu hwyneb yn tawel ddis- gw; am gael eu llanw a gwin newydd y De;>. nas. Dianga y ffurfiau meirwon o- flaen y fath don o lywyd—cyfyd tystion newydd na buont erioed ar eu traed o'r blaen-ymaflant yn eu braint gydag aiddgarwch digymar— plediant eu hachos gerbron gorsedd gras— enilla eu difrifwch galon pawb; a llwydda eu deisyfiadau i dynu y nefoedd i lawr. Ond gofaler eadw mewn cof fod y rhai hyn yn sychedu am gefnogaeih. Ni theimlasa.nl erioed o'r blaen y gofal yma am danynt, y gweddiau a Gfftymwyd drostynt, a'r orfodaeth a fu at lawer o honynt pan yn blant i ddilyn y ordinhadau a gwaith ci-efydd-ond cofier eu bod YN teimlo hyny heddyw, a choner eu bod hwy hfedoyw yn disgwyl cefnogaeth a chydym- deimiad. Y maent yn deimiadwy iawn i bob oGrfelgarwch, ond yrt fyw iawn i bob cyngor. Y mae yr haen o anystyriaeth yn eu hanes wedi ei dryllio^—a rhyfedd mor deneu oedd yr haen hono pc gwybuasem yri gynt—-ac yn awr y -maent yh barod i unrhyw beth y gofynir idd- yht ei wneyd. Torf ewyllysgar ydynt yn nydd nerth" yr Immanuel—-byddin y cyffyr- ddod Duw a'u calon. Ond o gymaint a hyny yn teilyngu mwy o sylw a gofal y crefyddwyr profiadol. Y gorchymyn a roddir i arweinwyr crefydd—i hynafgwyr a hynafwragedd yr eglwysi yn y dyddiau hyn, ydyw, y gorchymyn roes Iesu Grist i'w ddisgyblion pan yn gwyn- ebu y miloedd a ddaethai ar ei ol i'r diffaeth- wch. Rhoddwch chwi iddynt beth i'w fwyta." Tra y cedwir ein llygaid ar amcan y Deffro- ad sef rhwymo y bob! ieuainc i waith, ni bydd yn anhawdd eu cyfarwyddo yn y llwybrau y dylent gerdded. Rhodder pwyslais arbenig ar hy frydivch gwasanaeth ;—fe all yr awvdd i deimio mwy, ddwyn i'w ganlyn elfenau aiiach, heb i'r teimlad gael ei gymedroli a'i gysegru I,- 1 yn awydd i wneyd gwaith. Y perygl ydyw svrthio i ddigalondid pan welir y cyfarfodydd yn dechreu tawelu—gall arweinwyr eglwysig svrthio i'r brofedigaeth hon a rhedeg yn or- modol ar ol moddion crefyddol, heb gofio mai y peth sydd o'r golwg ydyw'r peth cryfaf wedi'r ewhl. Gweithio- ar hwnw ydyw y ddyledswydd ymhob cysylltiad—^ar yr aelwyd, yn yr eglwys, ac mewn ymddiddanion person- C1 porthi y praidd a gwybodaeth ac a deall. Rhodder pwys ar y gwirioneddau hyny ag sydd yn debyg o ddirgymell myfyrdod, oblegid ni raid ofni nad oes daear gymwys wedi ei braenaru a'i thyneru i'w derbyn. Gadawer i'r elfen bersonol ymweithio. fel lefain trwy bob ■cynulliad, gan ei meithrin trwy emynyddiaeth gyfaddas, megis A welsoch chwi Ef," &c., neu ymadrodd calon-gynhyrfiol y penill hwnw I o eiddo Morgan Rhys A dvwed air dy hunan wrth fenald clwyfus trist, Dy fod yn maddeu 'meiau yn haeddiant Iesu Grist," pan ddaw yr I elfen bersonol mewn maddeuant i mewn, neu yn 01 yr hen derm bendigedig pan y teimlir bias maddeuanf,' fe wnu fwy tuag at g-adw y tan yn y fynwes na'r boil arwyddion oddiallan. Y r ydym yn clywed ani bethau rhyfedd imvn yriglyh a'r Deffroad—arwyddion yn y nef isod, dynion ieuainc yn gweled gweledigaeth- au, hynafgwyr yn breuddwyciio breuddy.ydion, meibion a rnerched yn proffwydo-; ac;nid ydym yn synu dim atynt mfewri tin y^tyr,,oblegid onid teneu wedi'r cwbl ydyw y wahanien rhyngom a'r byd ysbrydol? Ond can' mil pwysicach na'r holl bethau oddiallan,—er mor amlwg ydynt fel "nerthoedd y bycl a ddaw, "—ydyw fod eleddyf yr Ysbryd, yr Itwn yw Gair Duw, yn gwanu i lygredd y galon. Ni ddywedwn nad yw pob peth yn cyd- weithio cr parotoi y wlad i fod yn dyst i Dduw y ydyw y pethau oddiallan gyda'r pcthau oddimewn-ond rhaid edrych na byddo y Gair yn dychwelyd yn wag oddiwrthym ni ein hunain-—mwy pwysig i'r dyn ei hun na phob amlygiadau cyffrous ydyw ei fod ef ei hunan wedi ei symud a'i gyfnewid. Yr ydym yn clywed am rai o'n gwranHawyr parchusaf yn cilio o'r cynulliadau yn y dyddiau hyn rhag ofn y cymhellion, ac eraill oedd o'r blaen yn sefyll o hirbell yn dilyn y cynulliadau er mwyn cael cymhellion cryfach; ond barnwn y gall y naill fel y llall fod mewn tir peryglus, ohlegid y mae disgwyl cymhellion cryfach wedi bod yn fagl i filoedd, cyn hyn, a gall fod yn fwy o fagl heddyw nag erioed. Gall dilyn y cyfarfodydd er mwyn gweled yr arwyddion a disgwyl cynhyrfiadau—oddieithr oddiar feddwl perffaith agored a chalon ddiragrith-arwain i galedrwydd anadferadwy. Nid oes yr un nwyd i'w phorthi mewn gwir- ionedd, ond y nwyd o gariad ysbrydol—cariad ydyw ffynhonell ddiog'el y cymhellion a gwrelddyn nerth pob symudiad ac y mae y nwyd yma yn gweithio mor rym us yn Ne a Gog-lcdd Cymru heddyw fel na raid petruso ai o Dduw y mae y gymudiad ai o ddynion. Ac ymlenwi o'r cariad sydd fel y rnoroedd yn gorchuddio ein gwlad, a ddylai fod yr amcan yn myned i'r cynulliadau. A rhaid rhoi ein presenoldcb vnddvnt, oblegid y mae mor ang- enrheidiol wrth ag-zvedd yn gvslal ag ysbryd parod i- dderbyn y dylanwadau sancteiddiol. Ond ni ddylid boddloni nes cael cymhellion mewnol y cariad—yr awydd i gael eraill i ddiogelwch, yn enwedig ein plant—y cariad sydd yn llawn dyddordel.) yn rhagolygon ys- brydol y naill y llall, a hwnw wedi ei dywallt ar led yn ein calonau trwy yr Ysbryd Glan hwnw a sicrha ein calonau gerbron Duw. A rhaid dweyd nad yw yn anhawdd cadw ein golwg" ar y nod hwn pan y mae ein llygaid wedi eu goleuo fel y maent wedi eu goleuo heddyw, a'r galon hefyd wedi ei gwresogi gar; y newyddion da o bob cyfeiriad. Nid yw yn anhawdd rhci ein hunain yn llwybr yr Ysbryd, a derbyn Gair y Deyrnas, pan y gwyddom fod y Deyrnas wedi neshau atom. Nid yw yn anhawdd tori i gyfarfod ein gilydd, a chyf- lwyno crefydd i sylw ein g'ilydd, pan y mae pawb wedi dod i roi ci lie ei hun iddi. Y mae ,:refydd yr hon oedd o'r blaen yn gorwedd yn '7 y cysgodion neu yn rhodio yn alarus trwy or- Lhrymder y gelvn-vn awr yn gwisgo gwisg- oedd ei gogoniant, wedi dringo i fynydd uchel, ac yn llefain ar ddynion i'w derbyn gydag aw- durdod nad oedd o'r blaen yn perthvn iddi. Bron na allwn ddweyd erbyn hyn—pan y mae gwlacl gyfan ar ei gliniau-fod nerth crefydd Iesu Grist yn ogymaint a'i hawliau hi. Ohcr- wydd liyny y mae llwybrau gwasanaeth yn eglur iawn, a'r duedd i'w dilyn wedi ymddad- blygu yn sel ddifaol. Y mae yn gyfleusdra rhagorol er ymofyn am yr esgeuluswyr—i adfer y tarfedig—i rwymo rhai ysig eu calon, ac i agoryd car- charau moesol ein gwahanol ardaloedd a threfi. A dyma waith y mae cariad wrth ei bodd yn ei gyflawni. Hefyd y mae yn gyfleusdra i .,Y drwsio a chodi allorau teuluaidd trwy y wlad er mwyn gwregysu y genhedlaeth sydd yn codi "7 ar gyfer eu milwriaeth. Ac yn sicr gan mai y bobi ieuainc gafodd v fraint o glywed, y llais, ac o agor y drws i Ben yr Eglwys i ddyfod i mewn, gadawer mwy o- Ie iddynt i gyflawni eu gwaith rhaglhnv-disgwylier mwy wrthynt, a chynorthwyer hwy ymhob modd i weithio allan eu harg-yhoeddiadau.. Wrth yrnddiried iddynt 0 felly, fe ddaw y tal yn ol i'r tadau a'r mamau yn yr eglwysi mewn profiadau melysach a llawenydd mwy cyflawn. Felly y cyflawnir proffwydoliaeth Malachi,— "Troir calonau y tadau at y plant, a chalon y plant at y tadau," dygir undeb nes i mewn rhwng pob dosbarth yn yr eglwysi, a phob enwad yn y wlad, nes bod yr Eglwys gyiTredinol yn tyfu yn gorff cryf a dylanwadol i fyned a'r gwaith rbagddf»i Yn wir tyred; Ai"glwyc)d 1csn:"