Seren Cymru

MRS. CAROLINE EDMUNDS, WENALLT UCHAF, GER GILWERN. Bu farw y chwaer ragorol uchcd, sef priod hoff Mr Richard Edmunds, diacon a thrysorydd parchua eglwys Bethlehem, Llanelli Brycheiniog, dydd yr Arglwydd, Hydref 2lain, yn 67 mlwydd oed. Ymuuodd a chrefydd pan yn 11 oed yn Bethlehem. Bedyddiwyd hi gan y Parch J. Vin- ton, gweinidog cyntaf yr eglwys. Bu yma hyd nes y symudasant fel teulu i Aberdar, yn y flwyddyn 1856, ac ymaelododd yn Nghalfaria, lie mwynhaodd weinidogaeth yr enwog Ddr Price. Yna symudasant i Gwmdar, ac oddiyno i Dre- herbeit, lie y buont yn aelodau ffyddlawn yn Blaenycwna, o dan weinidogaeth rymus y Parch J. W. Maurice. Yn y flwyddyn 1886, dychwelas- ant i Lanelli, gan ymaelodi yn Bethlehem. Yr oedd yr ymadawedig yn aelod hardd a defnyddiol yn mhob ystyr. Bll am flynyddoedd yn athrawes selog yn yr Ysgol Sul; meddai wybodaeth eang o'r ysgrythyrau, a phan yn ieuanc adroddai yn fynych bennodau ar nos Suliau gyda dylanwad mawr. Bu fyw fel ag y bu farw, a'i phwys ar ei Hanwylyd. Y dydd hu canlynol, claddwyd hi yn mynwent henafol Llanwenarth, lie y gorwedd gweddillion marwol amryw o anwyliaid y nef, rnegys Sami ShoD, y Parchn Francis Hilley, a Richard John, &c. Gweinyddwyd gan y Parch T. Howells, Gilwern. Nos Sul, Tachwedd 25ain, traddodwyd ei phre- geth angladdol yn Bethlehem, gan y Parch J. W. Moore, Gadlys, Aberdar. Heddwch i'w llwch a nawdd Duw ar ein hanwyl frawd a'r perthynasau oil yn eu galar.

ELIZABETH MENSHULL. Bu farw y chwaer uchod Hydref 21ain, yn 72 mlwydd oed, gweddw Isaac Menshull, gynt o Devenshire-street, All Saints. Teulu oedd yn ad- nabyddus gan luaws o'n gweinidogion, a chan lawer o Gymru y Ddinas. Buont am flynyddau yn gwerthu papyrau a llyfrau Cymreig. Y mae ef wedi marw er's amryw flynyddau. Yr oedd ein chwaer yn aelod ffyddlawn yn eglwys y Bedydd- wyr yn Upper Medlock-street hyd ei marwolaeth, Yr oedd yn barchus iawn gan bawb oedd yn ei hadnabod, ac yn neillduol o garedig i enethod oedd yn dyfod o Gymru. Clywais un yn dywedyd yn ddiweddar am dani, pan ddaeth yma o Glyn- dyfrdwy yn jddynes ieuanc er's lIawer o flynyddau yn ol, am y caredigrwydd a dderbyniodd oddiar law Mrs Menshull, ac y mae yn cofio yn gynhes am hyny, a bydd yn golled fawr i'r eglwys ar ei hoi. Yr oedd bob amser yn barod i wneyd yr hyn oedd yn ei gallu. Claddwyd hi dydd Iau yn Ardwick Cemetery gyda'r teulu, pryd y gwasan- aethwyd gan y Parch D. John, gweinidog yr Annibynwyr yn y Ddinas, a gwnaeth sylwadau ar ei bywyd crefyddol oddiar ei adnabyddiaeth a hi. Yr oedd Iluaws o berthynasau a chyfeillion woÑi dyfod i dalu y gymmwynas olaf iddi. Heddwch i'wllwch. R. W.

WILLIAM RICHARDS, FFOREST. Medi 13eg, bu farw yr hen frawd duwiol uchod yn ei breswylfod, y Benallt Fach, Pontarddulais, yn yr oedran teg o 78. Yr oedd yn ddiacon parchus iawn yn Sardis, Llaneii, a bu er ys blyc- yddoedd yn ol yn arweinydd y gan yno. Bu yn Haw ddehau i'w hen weinidog ymadawedig, Mr Price, am flynyddoedd, a mynych hebryngai ef yr holl ffordd gartref i'r Pentan, neu i Lannon, pan ddygwyddai yr ymddyddan fod yn fwy dyddorol nag arfer. Y maent ill dau yn gallu coffhau yr ymddyddanion erbyn hyn. Cristion wedi dyfod yn barod i'w gartref er ys blynyddoedd, ond yn cael ei gadw yma am dipyn, er mwyn dangos i'r byd syniad Duw am fywyd crefyddol, ydtoedd ein hen frawd. Gofynodd unwaith i'w fab, "Peb'ai gelyn a chyfaill yn gofyn ffafr genyf, i bwy y rhoddwn hi gyntaf ?" Atebodd y mab, i'w dreio, I'r cyfaill, wrth gwrs Na!" meddai, i'r gelyn, oblegid byddai ef wedi gorfod myn'd trwy ymdrech fawr i allu dod ataf i'w gofyn Dyna drem i'w ymdrem. Dyn a pharch ganddo i'w weiuidog ydoedd. Meddai, ychydig uyn marw, pan grwydrai ei feddwl rhwng deufyd, "Dyn bach ardderchog yw ef, Dyua bregeth dda!" Cyfeirio yr oedd at ei weinidog llewydd yn Sardis, yr anwyl, ond y diweddar erbyn hyn, Mr Jones! Dydd Llun, Medi 17eg, claddwyd gweddillion ein brawd ymadawedig, yn mynwent ei Sardis hoff, gydag eiddo ei anwyl briod. Yr oedd y dyrfa a ddaeth yn nghyd y dydd hwn yn tystio yn eglur fod gwr Duw yn fud—ac etto yn llefaru. Wrth y ty, gwasanaethodd Proff. Morris, Bangor, ac ar lan y bedd gan Mr Jones, ei weinidog, a Mr Morgan (A), Hope, Pontarddulais. Yr oedd Mr Jones, curad Hendy, a Mr Davies, B.A., curad arall, yn bresenol, ac yr oedd gweinidogion ereill yn dadgan eu gofid am nas gallant drwy eu pre- senoldeb fynegi eu parch i'r ymadawedig. Hedd- wch i'w lwch, a gras Duw i'w deulu ymdawelu, yw gweddi CYFAILL.

ELLIS WILLIAMS, GWLYDDYN, PWLL- HELI. Dydd LIuD, Tachwedd 26ain, bu farw y brawd da uchod, ar ol maith a phoenus gystudd, yn 73 mlwydd oed, y rhai a dreuliodd yn gwbl i wasan- aethu ei Arglwydd. Bu'n ddiacon am dros ddeugain mlynedd gyda yr Annibynwyr yn Aber- erch ond er's rhyw bedair blynedd yn o\ argy- hoeddwyd ef ar y pwnc o fedydd, a bedyddiwyd ef yn medyddfan Tyddyn Sbon, gan y Parch S. P. Edwards, gweinidog, lie bu yn ffyddlon iawn tra gallodd. Gellir dweyd iddo dreulio ei oes yn ddifwlch i wasanaethu ei feistr. Dydd Iau can- lynol daearwyd ei weddillion marwol yn mynwent eglwys Tyddyn Shon, pryd y gwasanaethwyd gan y Parch Mr Edwards yn hynod o effeithiol. Tyddynshon. W. WILLIAMS. MRS. MARY EDMUNDS, ABERTAWY. Bu farw y chwaer anwyl hon yn nhy ei mab, y Parch E. Edmunds, Bethesda. Daeth angeu yn sydyn iawn, ac ar ol ond byr gystudd. Symudodd i Abertawy rhyw dair blynedd yn ol, a llwyddodd i ennill parch ac edmygedd y rhai a'u hadwaen- odd. Claddwyd hi gyda ei phriod anwyl yn mynwent y Methodistiaid yn mhlwyf Mynydd- islwyn yn Sir Fynwy. Daeth torf yn nghyd boreu dydd Iau i hebrwng ei gweddillion i'r orsaf, ac yn y I eu plith y Parchn W. P. Williams Landore, D. B. Richards Brynh}fryd, Dr J. Gomer Lewis, C. Joshua Landore, Dr Williams Memorial, D. Thomas Mount Zion, a D. Jones (A), Cwmbwrla. Aeth amryw o gyfeillion yr ymadawedig gyda'r galarwyr i Sir Fynwy. ac yn eu plith y Parchn D. Burwyn Davies York Place, Job Herbert Porthy- rhyd, Mri D. Griffiths A.C. Cwmbwrla, Joseph Benjamin, D. H. Thomas, J. Richards, D. Richards Builder, G. Price a W. James. Yn Tre- degar Junction yr oedd torf yn aros yr angladd, rhai o Libanus, Treherbert, rhai o Bargoed, a rhai o Pengam a manau ereill, a ffurfiwyd gorymdaith i'r capel. Yn y capel gwasananaethwyd gan y Parch H. Evans, Hengoed, a gweddiwyd ar lan y bedd gan y Parch J. Herbert. Cafodd gladdedigaeth barchus. Teimlir cydym- deimlad mawr a Mr a Mrs Edmunds yn eu gofid, a theimlir hefyd fod ganddynt le i ymgysuro yn y ffaith fod yr ymadawedig erbyn hyn wedi esgyn uwchlaw gofid a blinder y ddaear, uwch swn cabledd a gwawd y byd, i wlad sydd uwch a gwell, lie mae Job yn edrych ar ei Brynwr, lie mae Dafydd a'i delyn mewn hwyl, a loaii,wedi gadael Patmos. Y mae "gyda Christ," canys llawer iawn gwell ydyw. A. B. [Dymunir ar i newyddiaduron America gofnodi hyn. "J

SARAH EVANS, ABERGWYNFI. Gyda chalon drom y cofuodwn farwolaeth y chwaer anwyl uchod, yn 22 mlwydd oed, yr hyn a gymmerodd le boreu Sadwrn, Tach. 17eg. Merch ydoedd i Thomas a Margaret Davies, Pwll, Llau- elli. Y Nadolig diweddaf yr ymunodd mewn glin briodas a'n brawd anwyl Wm. Evans. Claddwyd ei gweddillion y Mawrth canlynol jn Bethlehem, Pwll (lie y cafodd ei bedyddio), pan y gwasanaethwyd gan Mr Jones, ei gweinidog yma, a Mr Williams (A), a Davies (A), Pwll. GWYNOOYN.

PRIOD W YD,— Dydd Mawrtb, Rhagfyr 4ydd, yn Siloam, Caer- dydd, gan y Parch D. E Roberts, y gweinidog, 110 yn ngwydcl y cnfrestrydd, Mr E. W. Roberts, mab y gweinyddwr, a Mi-Li C.A. Williams, Dinas Cross. Ymddygasant yn ddoeth yn priodi yn nghapel eu henwad. Bu Mr E. W. Roberts yn fab rhagorol i' w rieni, ac y mae yn ddiogel penyf y bydd yn wr da i'w wraig. Llwyddiant iddynt. 0-- Dirt thinks itself the illot abused When MATCHLESS CLEANSER SOAP is used.

MR EDWARD JONES, GLANWYDDEN. Bu farw yr hen frawd rhagorol uchod yn Pacty- wenol, gerllaw Glanwydden, Awat 28ain. Ganwyd wyd ef yn y Gist, plwyf Llangystenyn, Mawrth laf, 1824. Ymunodd a chrefydd yn Cefncymmer- au, Swydd Feirionydd, a bedyddiwyd ef yn yr un lie yn y flwyddyn 1851, gan y gweinidog, y Parch William Evans, mab y Parch Evan Evans, Garn. Wedi hyny symudodd i Glanwydden, lie y bu yn aelod, ac y gwasanaethodd y swydd ddiaconaidd byd ddiwedd ei oes. Yr oedd ein diweddar frawd yn gymmaint uwcblaw y cyftrediu, fel y gorfodir ni i wneyd y nodion canlynol am dano. Meddai ar wybodaeth uwchraddol o'r Ysgryth- yrau. Darllenodd ei Feibl yn rheolaidd bumtheg o weithiau, tra y darllenodd lawer o hono yma ac acw heblaw hyny. Yr oedd mor gartrefol gyda'r prophwydi a'r pàtriarcbiaid a phe bai wedi bod yn byw gyda hwynt. Yr oedd mor berffaith ag un- rhyw fynegair. Gallai ddod o hyd i unrhyw adnod gyda'r rhwyddineb mwyaf. Ni chyfarfydd- ais a neb erioed yn meddu ar wybodaeth mor eang o'r Beibl. Yr oedd yn chwilio beunydd yr Ysgrythyrau" fel y Bereaid. Yr oedd yn hynod o ffyddlon yn moddion gras. Ni byddai ei le bron un amser yn wâg. Yr oedd yn hynod o drwm ei glywed yn ei flynyddoedd olaf. Byddai yn myned o'r gwasanaeth yn fynych heb glywed yr un gair; ond er hyny ni byddai byth yn esgeuluso. Pan oedd yr ysgrifenydd yn dechreu ar ei weinidogaeth yn y lie uchod, ni fyddai unrbyw bryder arno os na fyddai yr un brawd yn y gyfeillach, ond efe ac Edward Jones, oblegid gallai yr olaf siarad trwy y dydd os mynai. Dywedai hanesion ysgrythyrol gyda'r rhwyddineb mwyaf, a thynai wersi ptiodol oddiwrthynt. Nid yn unig yr oedd ei lVybodaeth o'r Beibl yn eang, ond deallai ef. Yr oedd yn selog iawn dros burdeb cymmeriad. Byddai bob amser yn ceryddu yn y gyfeillacb. Nid ydym yn cofio ei glywed erioed yn siarad heb iddo geryddu. Yr oedd wedi byw cymmaint yn myd y prophwydi, ac wedi yfed yn helaeth o'u bysbryd, fel yr oedd ceryddu yn naturiol iddo. Nid oedd ei boblogrwydd fel siaradwr yn deilwng o'i wybodaeth. Yr oedd yn safndrwm, ac felly yn anfanteisiol i fod yn gymmeradwy iawn. Doniol iawn fyddai ei glywed yn dweyd "hyny ydyw gynnifer a chwech o weithiau, tra yn methu cael gair, arall, oblegid yr attal dywedyd. Yr oedd yn hynod o faddeugar fel crefyddwr. Meddai ar barch diderfyn i'w weinidog. Ni chlywais ef erioed yn gweddio heb gofio am, a gweddio yn daer dros ei weinidog. Claddwyd ef yn mynwent Glanwydden, Medi laf, pryd y gwasanaethwyd gan ei weinidog, y Parch J. Thomas. Gadawodd wraig a phlant i alaru ar ei ol. Ond y mae efe yn gyfoethocach, yn buracb, ac yn fwy llawen heddyw nac erioed. Chwith iawn genym na chawn weled ei wyneb mwy. W. T. JONES.