Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
10 articles on this Page
ETHOLIAD CAERDYDD.
ETHOLIAD CAERDYDD. JBabchtts OLYGYDD,-Pan y byddo achos drwg 111 cael ei amddiffyn, nid y drwg sydd yn ei gvm- Ymeladwyo. eithr y cam ddeinyd a wneir o'r hyn yn ddaioni yn perthyn iddo, gan ei am flaiffynwyr, ydyw y niwaid. Pan mae y dvn yn twenwvno llygod, nid y gwenwyn sydd yn llwyddo, elthr y blawd ceirch a'r hwn y cymmysgir ef ydyw y niwaid. Y uwenwyn, yn sicr, sydd yn ■jwdd, < nd y blawd ceirch sydd yn hudo a thwyllo. "od i Doriaeth yael ei dal allan y peth ydyw Ynddi ei hun o flaen y bid, ni byddai perygl iddi galol ei Ilyneu onct y daioni sydd yn dwyn rhyw JjyB8ylltind anuniongyrchol â hi. yn cael ei gam- ,y Qefnyddio i dwyllo a hudo y bobl, ydywy perygl ^oiwaid mawr. JMae y Cardiff and Merthyr Guardian" yn hjnod i gymmysgu gwenwyn a blawd _ireh i ladd ei lygod, yn y dyddiau cyffrous hyn. atwyd phiolaid anferth o'r cymmysgedd gwen- yaol hwn ynddo, ddydd Sadwrn, Awst laf, dan f penraaiad, The working classes and election." *i(to >'c>'na:nysgedd wedi ei fwriadu i l.vgod Tori- Caerdydd 7n benaf. Mae yr ysgrif yn 'Wedri tv ddoni°'> trwy ddangos cymmaint o «^aillion ofergoeledd sydd etto yn aros mewn er rhan o'r deyrnas. Mae y Gipsies a'r rtune-Mler- yn cael eu noddi gan JNansi y a'r eternal beautifying ointment, yn cael ei Qhd «aWr°si gan Ivradame Would-be-pretty. cat °n t}ie drvm ydyw, fod yn yr oes fed m011. ■' fath ofergoeledd yn arcs, a thybiaeth .jt°riae!h sn hanfodoi wrtliwynebol i les y >, Mae y gweddill hwn o ofergoeiiaeth yn fwy difrifol fil o v^jthiau boll fortune telling, a'r tvitcb-erofts, a'r hallucinations ereill yn nghyd. Mae y gweddill hwn o ofergoeliaeth, yn cael ei lochi gan ychydig 0 gvnhyrfwvr, dolefwyr y tafarnau, a rhan o'r dosparfch gweithiol. Mae y bobl heddychol, y boblsohr, y bobl gvfrifol, a'r bpbl wybodua, wrth sjwrs, i gyd yn Doriaid o'r radd ffyddlonaf—yn credu fod Toriaeth yn hanfodol er lies y dosparth gweithiol. Me vr ysgrifenvdd yn mvned rhag- ddo i ddangos y Iles a ddaeth i'r gweithiwr oddi wrth y Weinyddiaefch Doriaidd bresenol, ao ei bod yn profi ei hun yn rh tgorach cyfaill i r gweith- iwr nag un lywooraeth Ryddgarol erioed Bravo hallucinations I Yr ydym ni, syr, yn cofio peth fel hyn—" Prove the pudding by the Patina; N'd yw Mr. Guardian yn ceisioprofi y peth, ond haeru y peth. Ond y mae y bobl yn d gwydd cofio, mai nid y Toriaid a'u rhyddhaodd oddi- wrth freichiau gormes Charles I., a i Flunkevs. Ydynt, er niwaid i r achos Toriaidd, yn cofio, maiymdrech;on celvd, hunanymwadol, dyngarol, a gwladsarol, y Rhyddgarwvr, a'u dygodd hwynt allan i dir Rhyddid a braint, o'r priddtew, a'r clai tomly l, y suddwyd hwynt iddo gan y gorthrymwyr trahausfalch a bydgarol. Llaw y Rhvddfrydwr a agorodd ddorau Rhyddid Cref- yddol, ddileodd gadwynau y caethion, ac a roddodd fara rhad ar fwrdd gweithwyr Prydain Fawr. Mae y Reform Bill a basiwvd gan y lly- wodraeth bresenol, wedi ei dynu o grafangau y Toriaid, er eu gwaethaf, drwy ymroddiad mwyaf pende fynol o du y Rhyddfrydwyr. Ni chawsid un math o Reform Bill pe cawsai y Torhid lonvdd; ac ni buasai y peth ydyw heddyw, oni bai ymdrech y Rhyddfrydwyr Egwyddor fawr ae banfodol Toriaeth ydyw, cadw y bobl yn ol; ac elfen fawr Rhyddfrydiaeth ydyw, dwyn y bobl yn mlaen. A all yr hyn sydd yn hanfodoi am gadw y bobl yn ol fod o les iddynt? Na, mae Toriaeth mor anngymmodadwv a llwyddiant y gweithiwr ag ydyw tywyllwch a'r goleuni; ao mor wrthwynebol iddo, ag yd* w ? dwfr i'r tSh. Tra byddo Toriaeth mewn bod, ni chaiff y gweithiwr ddiin, ond a fyn y Rh; ddfrydwyr ei gael iddo er gwaethaf y Tori Toriaeth sydd wedi bod erioed yn rhwvstr pob cynnydd a llwydd- iant v dosparth gweithiol Mae Mr. Guard au yn gwneyd yr ymosodiad mwyaf anngharedig, annheg, a llwfr wasaidd ar Col Stuart, a ellid wnevd, er mwyn danaros;rbag- oriaeth Mr. iiiffard, fel cynnrychiolydd Toriaidd Caerdydd. a'i phorthladd anwor, yn y Senedd. Dywed na wnaeth Col. Stuart ddim dros y pc th- ladd yn y Senedd, >n nghorff y ped ir blynedd ar ddear y bu n ein cyrmrychioli; ac etto dywed, For fourteen years these boroughs —on9 of which has grawn to a port of the very first rank—have been virtually without a member at all Addefa fod porthladd Caerdydd wedi dyfod yn borthladd o'r radd flaenaf, tra mae Col Stuart yn ein c n- nrvchioli, tra na wnaeth Col Stuart ddim drosto. Y cwesti »n yw, Pwy a wnaeth drosto ? Gwnae;h Col Stuart bob peth a of nwyd iddo ei wneyd drosto; ac os na cheisiwyd ganddo, arbwy yr oedd V bai? Gwnai Col. Stuart unrh w beth a allai dros y porthladd a'r dref, ond ceisio ganddo wneyd ac ni wnai un dyn ond hyny. Mae cwestiwn arall i'w ystyried, sef, Beth a. wnai Mr. Giffard dros y porthladd P Mae Mr Gu irdian yn ateb. "Does any man in his senses believe that Mr. Giffard would not faithtullv, earnestly, and ably guard and extend in the legislature the great interesc of so magni- ficent a portion of the Boro'igh ? Mae ambell un, a chymmaint o sense ganddo a Mr. Guardian, yn credu nad allai Mr Giffard wneyd dim mwy ni Col Stuart ac yn cradu hefyd, na wnai gvm- maint. Mae Col. Stuart bob amser yn voto 0 du Rhydd faanach, yr h^n na wnai Mr Giffard, a phorhau vn Dori; a Rhydd f snaoh ydyw elfen fawr llwvddiant porthladdoedd. Mae Mr Guardian byth a hefyd yn harpio ar hyawdledd Mr. Giffard. Nid ydym yn gofalu am hyawdledd, mwy na thanks i geiliog Shion Glyn, yr hwn a lewygodd wrth geisio byw ar ddiolch. Principle and not eloquence is what we want Mae gallu siarad Mr. GIttard yn bur ddi. werth i ni, tra y bo yn ei egw\ddor yn eibyn ein Rhyddid. Pan ddaw y Church and State Question dan sylw y T9, Pa un ai htawdledd mawr Mr. Giffard, i rwyrao yr hen eglwys ar gefn yr Ymneillduwyr, ai vote Col. Stuart i'n rhydd- hau oddiwrth y batch, fydd y goreu ? Atebed pob cydwybod Annghydffurifol v cwestiwn. Am y Toriaid, gwyddom mai gorthrwm yw eu credo hifrvnt Nid ydym vn eof>n am hyawdledd Mr Giffard. Nid oes arnom ei eisieu ef, na dim sv n perthyn iddo. Pan bydd arnom eisieu ei hvawdl- edd, ni ai employwn i ddadlu ein Cll88 yn y sessiwn, ac a dalwn iddo yn onest; ac a foddlonwn ar vote Col. Stuart yn y Sene id, ac a ddisgwyliwn les od<ii wrthi, mwy fil waith, nag oddiwrth hy. awdledd Mr. Gitfard. Mae vn drueni fod Mr. Guardian mor rydd i ddweyd yr hyn nad yw yn gywir. Gesyd allan gyfarfodydd cefnogwyr Col. Stu«rt fel rhai flat a dilewyrch, oer a marw-" The meeting was by no mens an enthuiastic one." Mae hoi 1 gyfar- fodydd Col Stuart yn dwyn y cymmeriad o'r brwdfrydedd mwyaf, Nid wyf yn rhyfeddu am hyny, oblegid Col. Stuart yw dyn y bobl, a Mr. Giffnrd yw dyn yr Ymddiriedolwyr. Mae Col. Stuart yn pleidio Gladstone Ryddfrydig, gonest, a chywir; a Mr. Giffard yn rhwymo ei hun wrth gynffo ) Disraeli wamal, uchelgeisiol, a rhagrithiol. Mae Col Stuart am dderchafu y gweithiwr, a Mr. Giffard am ei gadw i lawr. Mae Col. Stuart am wneyd dyn or iselradd, a Mr, Giffard am addoli y Pendefig. Dyna y gwahaniaeth rhyng- ddynt, a dyna a deimlir, os aiff Mr. Giffird i'r Senedd, ac ar ol i weniaeth dyddiau yr etholiad fyned heibio. Mae genym ddigon o hyder yn synwyr etholwyr Rhyddfrydol Caerdydd na chymmerant eu twyllo. CsrNi.
[No title]
DEUDDEG 0 GAMPAU Gw«oldeb.—Byddwch yn ddigon gwrol, — laf. I gyfaddef eich bod yn dlawd, os felly yr ydych a thrwy hyny i ddiarfogi tlodi o'i golyn llymaf. 2il. I wisgo eich hen ddillad nes y gilloch dalu am ddillad newyddion. 3ydd, I ddangos caredigrwydd. Y Tywydd.—Y mae y cawodydd maethlawn ydym wedi gael y dyddiau diweddaf wedi gwneyd lies mawr, heb wneyd dim l'hwystr i weithrediadau y cynauaf. Os ceir tywydd ffafriol am bythefnos etto. bydd holi gytinyrch y ddaear wedi ei ddwyn i ddiogelwch. Y in-.e > n agos yr oil o'r gwenith wedi ei ddiogelu, ac nid oes neb yn cofio am lawer gwell enwd. (
[No title]
*#* Nid >i>ym i/n da em hunain t/n g jfr if ol am syniadau ein G-ohebwyr.
SYLW AR YSGRIF IAGO AP RHYS,…
SYLW AR YSGRIF IAGO AP RHYS, CWMAFON, YX SEREN CYMRU, GORPHENAF 24, 1868. ——— < < Babchus OiYGXDD,—Byddwch yn ogystal a ehaniatau i'r llinellau hyn ymddangos yn Seeen Ctmbu Gan fod lago wedi taflu tan i'r gwer- svll, teg yw i minnau ymdrechu ei ddiffodd. Wrth roddi hanes c farfcd chwech o'r gloch, dywed fel hyn Traddadwyd pump o areithiau, ond nid oeddent yn ein boddio cystil am mai darllen papyrau, c nid areithio oeddent. Digon tebyg na chafodd lago ei foddloniilan yr areith- wyr. Yr wyf yn sier na feddyliodd Iago wrth ddyfod i'r capel y c wsai foddionrwydd, o her- wydd mai boddloni d n mawr yn llawer o orchwyl. Nid yw Iago yn foddlon ar ddweyd mai darllenwyr areithiau oeddent; na, rhaid dweyd mai darllenw ir gwael oeddent. Diolch i chwi am ein gosod yn mhlith y dosparth gwael, o herwydd gallem fod y d arllenwyr gwaelaf glvw- odd Iago. Er eich bod chwi, Iago, wedi tyfu cymmant nes dyfod yn alluog i feirniadu, caiff y gwael.f o'r areithwyr gvstadlu a chwi mewn areithio neu ddarllen. Rhoddaf un fantais i chwi. Cewch ddewis y testun a fynoch i ddarllen neu ureithto, a chewch ddewis y neb a fynoch i feirniadu. Yr ydych vn dysgwyl gwell areithiau y tro nesaf. Gobeithio y cewch, a gobeithio y byddat finnau yn fwy gwrol y tro nesaf. Beth pe b, ddai paw b yn gwneyd can lleied dros yr Ysgol Sabbothol a oil WI, ni fydd.ii yr un ,V Bga1 i'w chael, heb sSn am g rddau chwarterol." Ond dyna fel y mae y rhai wnant leiaf a feiant fwyaf. Da chwi, os ydych wedi cael talent gan Dduw, ymd echwcli ennill un arall at > cyfrsw acnid ei dibrisio. Nid wrth ddiraddio yr hyn sydd mewn cvsswllt a chrefydd y dangosweh ddoethineb, ond annoethineb, o herwydd mai yr hyn a wneir er lies crefvdd (pa mof wael bynag y bvddo) yn rhy werthfawr i chwi ei fyehanu. Os ydych am dd\ fod 5. fawr, cofiwch eiriau Crist, Na fernweh fel na'ch barrier." Abeixhiwe.
LLYTHYR CYMTFANFA SIROEDD…
LLYTHYR CYMTFANFA SIROEDD CAERFYRDDIN AC ABERTEIFI. MR Q-OiTOTDDlojr, — A fyddwch chwi mor garedig a rhoddi lie i r hyn a ganlyn mewn rhvw gongl o SEREN Ctmett sef, Paham na buasai eglwysi Cwmifor a'r Cwmdu i gael ymddangos ar y daflen iynegiadot yn m vsg y rhai a gas jlasant at y Genadaeth Artre o) ? Darfu ini yn Ngwm- ifor gasglu 27s a i hanfon yn ddiogel i law y try so rydd, Mr. J. N. Roberts, Caerfyrddin. Yr ydym am gyfeirio ein .;oi\niad vn hyn at awdwr y llythyr, yr argrailydd, yn nghyd ag ysgrifenydd y Gymmanfa Peth arall sydd yn gosod ein llythyr eleni yn llawor llai ei werth yw, fod y daflen yn eisieu, ar yr hon yr oeddem yn cael enwau ein eweinidogion, ein heglwysi, rhif ein haelodau, ein hysgolion Sabbothol,ein cyfraniadau at wahanol achosion crefvddol, yn ol rheol a phenderfyniadåW einOym mnnra. ) Y mae yr anerchiad sydd ynddo gan Mr. Roberts yn wir deilwng o'n sylw, a gobeithiwn y byddir eglwysi gymmeryd sylw o hono; ond gyda golwg ar yr hyn a nodwyd, gallwn ofyn," Pa fodd y tywyllodd yr ur, ac y newidiodd yr aur eoeth da?" Wel, gadawaf y peth hwn i sylw y brodyr parchus yn y weinidogaeth, gan obeithio y bydd i'n llythyr cymmanfaol ddyfod etto yn y dyfodol i'r un safle ag y mae wedi bod er ys rhai blynyddau. Yr eiddoch vn ostyng-edig, Jonif Morgans. Cwmifor.
"HARK THE NIGHTINGALE " (CLYWCH…
"HARK THE NIGHTINGALE (CLYWCH YR EOS BACH) ANWYL Ddr.,—Caniatewch i mi ddywedyd gair xr y penawd uch >d yn eich SEREN oleu. Enw ydyw ar g^nig i bedwar o leisiau, cyfansodd- edii ga* y cerddor pent-: mp. Dewi Alaw. Y geiriau Cymreig gan Thomas Cilcenin Evans, A.merica; a'r Saesneg ga i Rhys Etna Jones, MiJdlesbro. Anrhegodd Dewi fyfi a chopi o honi; cenais hi droso, id a throsodd, achwiliais ei chyfansoddiad III fanwl; a da genyf allu dywedyd wrth fy nghyd-gord torion yn N^h ,i«ru, a'r byd cyfan, ei bod yn gem ychwanegol at ein cerddor- •acth foesol (secular). Nid oes eisieu traethu ar alluoedd Dewi fel cerddor, o herwydd mae hyny yn adnabyddus i ni er s blynyddau bellach, ond chwennychwn ddwevd gair am y ganig. Ei chywair ydyw B leddf fwyaf; dechreua yr holi leisiau gyda Dodllu byrseiniol hyd ddechreu ban y trydydd, ?r y gair ,¡ Cl, wch." Maent megys pe yn clywed rhj wbeth, ond vn methu a dywedyd beth. pan yn ddisymmwth dyna yi Alaw yti dywedyd,— Clywch yreos bach yncanu," Yna mae'r lleisiau ereill megys yn ei jflywed yn eglur, ac yn ail-adrodd y geiriau mewn efelychiadau medrus a swynawl dros ben hyd ban 23, diwedd- nod cyntaf y tut nig. Oddiyma hyd y diwedd, gwelir yn amlwg mai ar y geiriau Saesneg y cyfansoddodd Dewi y ganig, ac nid ar y geiriau Cymraeg, o herwydd gosudlr allan meddwl y geiriau Saesneg i'r dim yr hyn ni wneir a'r ireiriau Cymreig. Mae y ber. a-iaeth (melody) ar y liinell, When the forest choir is slumbering yn fen- 1 digedig. Nid yw o gwbl yn hapus ar y llinell Gymreig, Swyna r byd h'i lais purorol." Nid oes yma ddarluniad yn v bId o L-is perorol yr eos, ond y mae darluniad dymunol a hyfryd o gor y wig yn cysgu pan mae yr cos bitch yn canu. Y dymuniad yn liinell olaf y gair csodir allan mewn efel>icliiadau a thraws g<. weiri idau o'r mwyaf grymus, tarawiadol, ac effeithiol a ellid byth ei ddymuno. Mewn gair gwir, mae y ganig hon yn werth swllt i bwy bynag a'i pryno, er nad yw ei phris ond chwe cheiniog. Gobeithio y bydd i'r cyfeillion cerddorol wneyd ymdrech i'w phrynu er digolledu ein cyfaill anwyl, a hefyd ei gefnogi i ddwyn allan ychwaneg o'i weithiau cerddorol. Deallwyf fod ganddo j lawer yn stor. Ydwyf, yr eiddochyn gywir, Asaph GLYN EBWT.
GOBAITH MEWN HIRAETH.
GOBAITH MEWN HIRAETH. Hiraethu'n ddwys Wyr urn Gael gwel'd fy anwyi maai, Bob nos a dydd Ond mae rhyw wythnos fraf I ddyfod yn »rhaf, A'i gweled hi a I!af, Os byw a fydd. A mi os byddaf bvw, A bod rbaziunie-etli Duw Yncaniatiu; Af i Landudoch Ion, Lhwenydti frdd yn hon, Heb brudd der dan un fron, Bydd liawenhau. 0 achos gwele 1 un, O'i hen gvfeillion cun, Yn dyfod 'nol; M'ie mam a'i thelyn dant, Wrth weled un or plant, Fel pe bai n gweled cant, I'n dod i'w ehol. Aberdar. Gean Dudoch.
NATUR YN MIS MAI.
NATUR YN MIS MAI. Wele'r ddae -r yn e thl. sni 'N dawnsio mewn ieuet.etyd lIon, Gwedd ei gwyneb yn sirioli, Chwardda'r blo iau ar ei brori Gwelir o'i gauafol fedd IU Bobpeth fel yn "adfvwh^u, Daear yn ei gwis^oedd goreu Ydyw anianyn a.is Mai. Hyfr. d rhodio sryda r wawrddyad, Dringo'n araf ael y bryn, Gwel'd yr huun teg ysplen'vdd Yn goreuro dol a glyn, 7 Daear dan ei wres n gwenu Mewn adloniant pur dilyth Gan ei gyfarch mewn gwyrddlesni 1 gus inu'r perlau gwlith. I roesawi Mai hyf'rydlon Tardd amryhw fiodau fvrdd, Neidiant allan ^au yinryson I addurtio'r carbed gw: rdd; A hall naturyndihuno Fel o gwsg gauaiol nos, JDaear oil yn cael ei gwisgo Mewn goL gfil brydferfch dlos. O! mor h>fryd rhodio'r dolydd Gwyrddlas, g ila'r awel chwai, Balm j r galon les^ arliwysir Gan awelon mw\nion Mai; Gwel'd y blod iu min hawddgarol, Brieill, medlion fyrdd, a rhos, Oil yn mhlith v glaswellt siriol, Dan goronau heirdd y nos, Arnom oil y goed wig- wena Pan yn gwis^o'i mantell werdd, Ar fwyn danau'r dail chwareua Awel M a adfy wiol gerdd Ar y cangau yn teloii Odlau fyrdd, mai r adar man, Nesyw'rjwig yn fywsig drwyddi 0 gerddori -eth Hawn o dan. Clywir llais y gu fwvalchen Yno, grda'r fronfaith fwyn, A'rehedydd bach yn llawen Ddyry gin yn lliwn o swyn Hithau'r gog. fel hen farddones, Ddaw am dro i'n Uwyr foddhau, Canaï balaw ddeunod gynhes, Yn awelon tyner Mai, Etto, ein eerchladauswynir Pan yn sylla ar r ardd, Natur yn ei harddweh welir Yn v dail a r b)o au hardd; Yma mae y rhos a'r lili, Gyda'r isop teg ei oryd Mewn mudandod wrth eu tlysni, Saif celfyddyd bena r byd. Wrth roi trp ar h. d ei llwybrau, Clywir dif,r si y dail, Dawnsia byw d yu y blodau, Gwenant dan belydrau r haul; Caria r awelllr ei bysgwydd Beraidd IIlWr falmeidda'r fron, Gwledda ar e, haedrlted ffrwythydd A wna'r fynwes brudi yn lion. O! na folem Awdwr n^tur Am g) franu r t'th fwyuhad, Llawn o bobelfenan cysur Ydyw gweddelll hanwyl wlad; Gwisga'r dolydd dw. s a'r bryniau Mewn gwisg nev>yrtd, O! mor hardd! Anian drwyd.li'n liaw i telynau, Daear oil fei Eden ardd. Tyn, ddyn ieuanc, wors i'th fywyd Oddiwrth anian '11 mis Mai, Cofia nad yw r ttiodau hyfryd Yu eu tfysni n hir b;irnau; Fell, tlthau ay n e tnewirl, Gauaf henaint sydd gerllaw, Ceisi i diysoi- yii dy ie <t -tyd, Heria. angeu pan y daw. Dylifau. Dewi Bach.
CAN YR ALLWEDD,
CAN YR ALLWEDD, Ton,—Sweet Home." Fe roddir trysorau yn dyru yn nghyd, Gan wyeh gytoethotiion, a mawrion y byd; Ond Haw ni est) nir hyd atynt un tro, Heb gyuiliorti, yr \liwedd.breninesyclo» Hon, hon, dry'r clo, Gotsedd llywodi aeth yr aiiweda yw'r clo. Y coffrau addurnir a./ arian-wisg ddrud, Eu cynnwys ywgemaudysgle riafy byd, Sydd dan wyliadwriaeth yr altwedd-a hi Sy'a meistroli eu cloion goreurawg mewn brj, Hon, hon, &o. Yn oriau pruddglwyfus y nos dywell dda, Yr allwedd sy'n taelu'n 'ddiogel fy nhy A hi sydd yn cau y carchar-ddor cry4 Pan roddir mewn dalfa yr anfad ddyn hyf, Hon, hon, dry'r clo, Gorsedd llywodraeth yr aliwedd yw'r cip. Toaypandy. HOMO 1w.
YMWELIAD A RHAI 0 LEOEDD FORAWL…
'1 "Igtoédd genym; a theimlem oil fod y qwch wedi -ItUgd isiglo yn bur ddrwg, nes oedd saldra'r m-or "'edi Cvrameryd nifer lluosog o honom, ond yr oedd pawb yn medru meddiannu eu banain hyd yn hyn, *c allan yr hwjliai y cwch. Yr hyn oedd yn IWfleyd ein pervgl yn fwy oedd, ein bod yn llawer SOrinod o lwyth i gwch cyn lleied. Buasai o 10 i H,ya. llawn digon, ond yr oeddem yn 16, heblaw y fadwr, ac nid oedd v cwch yn tin o'r rhai IOreu i fordwyo cbwaith; ond yr oedd y gwynt byn yn ei$ru yn lied ddiseremoni drwy y WBau brigwynion, a'r waedd am droi yn ol wpdi yn nn gvffredinol. Ond O! y mae yn rhy Wiweddar; nid oedd ond uti rwyf ar y bwrdd, OBite gsllejid rhwyfo i mawn gyda llai o berygl. Rhaid cadw yr hwyl i'r lan, a buasai troi y cwch i rhyw gyfeiriad, heb ei adael i hwylio o flaen y ,Pynt, yo sicr o'i ddymchwehd. Dyna ni wadi cael tin gadael i dmgaredd y gwyntoedd a'r don, ac y 5NM?. yr olygfii ar y bwrdd erbyn hyn yn ddychryn- ~yB a thorcalonus i'r mthaf J Wedi hwylio heibio trwyn a elwir Monkstone Point, yr ydym etto .tua 2l militir o Dinbych, yr unig le y gallwn yn a"r lit, io, ac y mae y mor fel pe buasai yn cyn- Wrt a'r gwynt yn cryfhau. Wrth gwrs, nid Oedd y tonau yn ymgodi fel mynyddoedd, onite "ttasaj un o honynt yn ddigon i sicrhan ein tynged C<td yn hytrach fel ctoddiau mawrion, a phob un o honynt yn golchi dros ben blaen y had. Yr oedd YY ys^rectifeydd erbvnhyn ynddvchrynllyd Rhai In gwaeddu ar eu rhieni a'u perthynasau, ereill yn gweddio. a'r rhai oedd yn medra meddiannu eu kunain yn ail o Ie, yn ceisio taflu y dwfr allan a'u hptiau o'r cwch, yr hwn oedd yn agos i droedtedd o ddyfnder yn ei waelod ac ereill wedi colli pob hnnan-feddiant! O ble mae fy nhad annyl yn IiVvr meddai un. 0 Dduw, bydd drugarog 1rrthyro 1" meddai un arall. I- 0 a wel. y llong tew- ni yn suddo," meddai y llall. 0 yr wyf ItM gat-I myn'd lawr ar fy nhraed boed a fyno Meddai un arall. Edrychai un o'r badwyr mor Twlw ag aageu yn ei wyneb, a dywedai gyda phwyslais calon rwvgol, "It is all over on as ,> Ond er y cyfan, i ryw ddybenion doeth yn ei olwg, gofalodd yr Hwn sydd yn dM y m6r megys ar gledr ei law am danom, a chyrhaeddasom borth- ladd Dmbych yn ddiogel! Ond. i ddychwelyd at y daith bresenol-y mae yn wahanol iawn. Y mae Linor yn awr yn gorwedd fel Hyn dygglaer a aydd, heb un awel yn crychu ei wynebpryd gor- •wynol. Y mae ynys Caldy yn filltir o hyd, a l»nner milHir o led, a'i harwynebedd yn mesur 611 o erirau, y rhai sydd oil yn dir amaethyddol ttt. Yr oedd yn arferiad gan y Cristionogion boreuol i sefydlu eu cymmundebau ar ynysoedd bychain gerllaw y tir. Yaiddengys oddiwrth y g.weddillion henafiaethul sydd ar yr ynys fod Caldy Vredi bod yu fan npdedig ganddynt. Bu yr ynys yn fwy poblogai id nag y mae yn bresenol. Yn ftmser y frenines Bess, yr oedd arni 33 o dai, pryd Had oes yn bresenol ond wyth. Y mae yr hen fenachd^ sydd arni mewn gwell sefylifa .nag un a Wjelais byd yaia, ac ynddo lawer o ystafelloedd a eholloedd o adeiladaeth gywrain. Y mae y goieudy pjrydferth sydd arni hefyd yn ychwanegu at ei dyddordeb, yr hwn a saif yr "chr ddeheuol i'r y nys. yp 210 troed, uwchlaw level y mor, ac y mae ei geidwad yn hynod gareilig i ddangos ymwelwyr fljrwyddo. Wrth ddychwelyd o'rgoleudy tuag Eel Koint, ar yr ochr ddehtuol i'r ffordd, y mae capel, a charreg nodedig yn ei fur deheuol, ac arni yr ysgrif ganlyno),—" Et signo crusi& in illam finxi rogo Omnibus ambulantibus ibi exorent, pro anima Catuoconi;" hyny yw, Yn enw y groes, ac yn <aw yr Hwn a ddyoddefodd arni, gweddivrch dr. tialtid Cadwgan." V mae y garreg yn 9 troedfedd 0 ttwebder, a lIun croes arni. Hwyrach mai dyma y Cadwgan y sonia y Liber Llatidavensis am dano Vrpddo id diroedd i Teilo. I'r gorllewin o Caldy y.tBae ynys St. Margaret, a gedir myned o un i'r Dall o honynt yn amser y trai. Y mae hon yn chwartrr miJtir o hyd, il2000 latheni o led. Dywedir fod y Rhufemiaid wedi ymweled a'r ynvs koii, gan fed rhai o'u harian wedi eu cael arni, sef tiddo Cvstenyn, a rhai o eiddo Carauaimg; a'r hyn sydd yn fwy nodedig yw, eu bod yn tystio i'r »laf gael ei eni yn Mei)apia, sef Ty Ddewi. Ar ol *>orda'itl) bleserns iuwn i'r ddwy ynys yma, dych. *elais i Dinbych-. O bydd' y nothadau ym» yn ^jerbyniol, cewch ragor etto o hanes fy ymweliad ■ flanau y ro6r yn nes i'r gorllewin. Terfynaf yn tWry)tngeiriauy bllrdd alkine on. beaming stars I shine on in your splendour, And bloom ye bright flow'rets I ftsenr of yore, Aad glide ye fair maidens, as lovely and tender, As erst ye have glided o'er Tenby's dear shore; And ne'er while the stars shine so brightly abov* us, While the flow'rets of earth to the summer winds l, [bow, *ay the daughters of Cambria less constantly love us, Be Tenby's fair maidens less beantious than new. GOMTDDAN.