Seren Cymru

Cjjtuntsifl. ■ a \v.ei n yof, Ii, Y DRYSORFA. :'J W RTH osod gerbron ein darllenwyr y %thyr rhagorol o eiddo ein brawd Rufus, yifydym yn cymmeryd y eyfle i roddi gair ? eglurhad. Gwnawn hyn am fod perygl gamddealltwriaeth, ddygwydd--dyma fe. **DRE"SORFA GTOFFADWRIAETHOL a gaift' prif sylw ni, hyd nes y byddom wedi talu y ffyrKng olaf o'r hyn a addawyd Renotn ya y flwyddya 1862,' drosom ni ein bunan, a'r eglwys dan ein gofal. Tr ydym 11 yn ystyried fod pob gweinidog, pob eglwys, ipob brawd, pob chwaer, a phob cyfaill, ya i;rhw ym, mewn gonestrwydd ac anrhydedd, J dalu yr addewidion hyn yn ffyddlawn, .Hawn, a Ihvyr., Yr ydym ni, a brodyr anwyl ereill, mewn cyssylltiad a dynion da ein heglwysi, wedi :ytnrwymo i wneyd ein rhan blagatgael y 11 0 yr Tsgoloriaeth i Goleg Pontypwl; ac ni I n ^nawn hyn, os Duw a'i myn. Yr ydym iiefyd wedi ymrwymo, gydag ereill, i dalu ein dum am Dy Athrofa Hwlffordd a hyn a wnawn, os byw ac iach a fyddwn. Y ^ae Edred yn debyg o ddod i G-ymru, i ofya ein hewyllya da tuag at gael JBeiblau *nad i'r Negroaid rhyddion; ac yn enw Duw a glvyr Morganwg, ni fynwn ni ac "I c;1 eglwys Calfaria ran yn hyn o waith etto. Ond fel y mae byw ni, ac enaid Llewelyn ■Jenkins, nid cyn cyflawnuyraijrhydeddus ltl iiaddewidion i'r Drysorfa. Fel gwein- ldofr, yr ydym ni wedi ymbriodi a'r Dry- Borra am eleni; ond fel un o Olygwyr EhatEN CrMRU, yr ydym yn cadw un %g >d, o leiaf, o led y pen, i edrych am ^aith i Fedyddwyr Cymru ar ol i eleni fyned heibio. Ah, frodyr! mai i Fedydd- wyr Cymru eu dyfodiant gogoneddus a bandiged'g. Mae y Drysorfa wedi ein dysgu i weithio, ac nid wedi cymmeryd "I y ynaaitb ddim o'n nerth at waith. Na, oyddwa yn y deng mlynedd nesaf yn 0 alluog i wneyd mwy o waith na gyftawnwyd genym yn yr hanner cart mlynedd cyn i 2. Mae hyn yn ffaith ag y ca rhai o fy w i'w gweled yn cael ei gwireddu. 'e:ly, yr ydym o galon yn cyfleu i'ch ddarllenwyr anwyl, lythyr rhagorol ■"ufus. Darllenwch, i/stt/riwch, a qweith- redioch. 1_ y BLWFDDYN FAWR CASGLIAD Y DRYSORFA. MR. GOL.Yr oedd yn dda neillduol geuyrn weled llythyr pwrpasol ac amserol y Goruchwyliwr anwyl a gweithgar ar t, y pnawd uchod yn SJBBEN (JYMUU am y 22ain o'r mis diweddaf; llythyr a deilynga syh" neillduol holl weinidogion, eglwysi, a chynnulleidfaoedd Bedyddwyr y dywysog- aeth. Credwn yn ein calon na fyddai allar, o 10, ond y byddai yn ei le, ac y protai yn fendith fawr i'r llythyr crybwyll- noM 61 ya gyhoeddus yn § y\v ein heglwysi a'n cyiinulleidfaoedd, ■l -1 t)0^^ t3ae' gwybod sefyllfa y drysorfa, ° l}wy ^l'os y dry^rfa, a gwneyd un ieeh byth-gofiadwy o blaid y drysorfa eliyT?wydd-va 1S65—66. Rhodder Befvli*0 1 r- P3 7 raae pethau yn irl/ m. a rod(iwn eiu gair gwir y bydd hu/1- weitIire^u yn deilwng o honynt eu y deilwaS 0 amcan bendigedig niiT»r'y?°'na"~ac yn o egwyddorion Vn i" s^a.uient Newydd. Na fyddwn gymiil ein teimladau, nac yn rhy "Dhet-h-i J°S c^mkldau rhai ereill gyda ■dvhn U' J ,mevva rj!l'lr, na fyddwn ddrwg- nac of!j eii L "If °9S ?'sieu drwg"djbio anwvl • biodyr an gwrandawwyr ■ftgored' hii byddwn onest, byddwn %<ldlft\cn TC vn ddirodres, a byddwn :1n~ atvnf:, a hwy a vvrandawanfc arnom; a'r canlyniad fydd, cydolygiad, y cydymdeimlad, a chy d loeith rediad. Cam mawr ar bobl yw bod yn rhy ofnus a drwg-dybus o honynt; ac felly", eu cadw mewn tywyllwch o bafthed i bethau y dylent eu gwybod—pethau a berthynant i'w heddwch aa yn eu beio yn eu cefnau am anweithgarwch, diogi, os nid drygioni ac annuwioldeb. Y mae'r bobl yn cael y bai yn aml-ac yn rhy ami o lawer— pan mewn gwirionedd mai wrth ddrws blaenoriaid y bobl y -mlle'r pechod yn gorwedd. A mawr fel y gosodir y ffrewyll ar gefnau yr eglwysi, amen bod yn ddi- waith, dideimlad, os nid yn ddigrefydd (/), pan y mae ar gefnau ein gweinidogion a'n' diaconiaid, y dylai I y ffrewyll, Ïe, ffrew- yllon lawer fod am eu difatenveh, a'u hes- geuleusdra, a u bofnau hwy yn dwyn achosion da, cyfreithlawn, a chrefyddoj, gerbron y bobl. Nid oes dim rbagor yn ZD eisieu, na dwyn achosion cymmeradwy o tlaen yr eglwysi, ac i ninnau flaenori mewn pob gweithred dda, na fydd yr eglwysi yn barod fel un gwr i weithredu canys y mae gan y bobl galon i weithio." Rhag ofn bod neb wedi esgeuluso darllen y llythyr y cyfeiriasom ato, neu wedi taflu y SEREN o'r neilldu, nen wedi ei rhwygo a gwneyd ymaith a hi, ni a roddwn lythyr y Goruchwyiiwr yma fel yr ym- ddangosodd. B FAWR CA8GLIAD Y DRYSORFA. Y BEDWAREDD FLWYDDYN! Y mAz yn bysbys i holl eglwysi Beflylilivyr Cynaru. mai PBDAIR BLYNEDD a osadwyd i gasglu y Drysorfa, ac y mae yn bedwaredd flwyddyn eleni sef o'r Awst diweddaf hyd yr Awst nesaf. Dywed rhai duwinyddion fod 1866 i fod yn flwyddyn bwysisr in'.vii i'r egtwysi Cristionogol, ac hydlmvn y bydd felly yn arbenig, ac yn rahlith pethau pw)si( ereill yn flwydlvn dranodedigi Fedyddwyr Cymru 0 1862 i 1863, o,as?lwvd dros £ 1100 ac o 1863 i 1864, easlwyd dros £ 1700; aco 1864 i 1865 casghvgd ar fin X2000 at y Drysorfa, cynnydd graildol a dio^ei! Ond eleni yw v flwyddyn fawr, y bedwaredd jlwyddyn 0 Awst, 1862, i Awst, 1863, casllwyd ar yndyl DEG MIL o bunnoedd metvrf addewidion, a gwelir yn atniwg y dvlai yr oil o'r rhai hyn fod wedi eu llwyr dalu y flwyddyn hi n HC os felly, a chyfrif y goiled yn drwm trwy symud- iadau a tnarwoluethau, nis gellir dysgwyl llui i mewn n ig o dair i bedair mil o bunnnedd eleni. Ac i'r dyben o alluogi yr eglwysi i wneuthur hyn, dylent gael chwareu teg neillduol. arbenig, a pltennodol; hyny yw, dylai y flwyddyn hou gael ei chyssegru at gasgliad y Drysorfa, a phob mesurau rheidiol gat-I eu cynllunio, a'u gosod mewn gweithrediad yn mhob eglwys drwy Gymru, nid yn unig fel y cashier rhyw swm, ond y swm arbenig addawedig at y Drysorfa, fel y gorphener y gorchwyl o gasglu ati yn yr eglwysi :11i,r belled ag y byddo yn alluadivy. A SYLWER —fod y goruchwyliwr yn galw syhv arbedig tit yr amcaii hwn yn hollol brydlon, fel na chynllu iier gan eylwysi,na phwyllgorau,na cln/far. fodydd chwarterol, &c., neb rhyw fesurau a fvddont yn debyg o ddyfod ar draws yr amcan gorbwysig hwn, yr bwn sydd rwymedig yn ol gosodiad cynttd" trefn y citsgtu, sef pedair mlynedd i dalu yr adde- widion. Bydde i hon gael ei galw yn flwyddyn arbenig Trysorfa y Gofadwriaelh. Ein hllrn ostyngedig yw. os cvnnygir unrhyw fesur pwysig arltll i'r e'Kvysi y flwyddyn hon, y bydd yn amhvg ei fod yn dyfo 1 i'r niaes yn anamset-ol, ac y hydd iddo ddyoddef effeithiau gorchfyol, os nid raarwol hawliau y Drysorfa hon am eleni, i fod uwchlaw pob peth arall vn eglwysi Cymru. IV dyben o hwylysu cyrhaeddiad yr amcan, yr wyf wedi ysgrifenu at yr holl eglwysi ag ydynt heb dalu eu hiddewidion am y flwyddyn ddiweddaf, i gasglu HC anfon ) mewn yr unrhyw heb oedi, fel v b "ddontyn medru casgla y gweddill yngyfLlwD erbyn yr Awst nesaf; ae hyderwyf y caift- y cais priodol hwn eu sylw dyladwy. Dyma flwyddyn dygiad arch y Drysorfa i'w saffe ei hun wedi dyfod ac yn awr, fel ad-ddywedai Christmas Evans, rhaid cael, A pull, a strong pull, and a pull altogether." LL. JENKINS, Gobeithiwn o'n calon na fydd rhuad v Llew o Faesycwmwr yn aneffeithiof; ond y gwnawn wrandaw ar ei lais, ac y gwnawn ddeftroi at y gwaith mawrsydd o'n blaen. Teg iawn fydd iddo eleni gael y mae? yn gwbl iddo ef ei hun; ac nid iawn yn neb pwy bynag fyddai dwyn ei le ef, drwy osod mesurau newy'ddion a ei le ef, drwy osodmeaaraunewyddiona phwysig ger ein bfon--niesurau a fyddorit yn debyg o ddyfod ar draws yr amcan gorbwysig hwn, yr hwn sydd rwymedig yn ol gosodiad cyntaf trefn y casglli, sef pedair mlynedd i dalu yr addewidion: Bydded hon ar bob cyfrif yn flwyddyn arbenig a neillduol Blwyddyn Trysorfa y. Grojfadwria eth. Dywedwn hefyd mai nid teg a'r drysorfa, ac nldi anrhydeddusyn y Goruchwyliwr, fyddai iddo ef ildio'r maes eleni, i neb pwy bynag. Gwnaeth hyn uarwaith, a hyny wedi iddo yn ei galon ft^riadu gwneyd ymdrech deg o blaid y mudial, sef, pan ddaeth y Llew o Delhi allan. "Wei, yr oeddem yn foddlawn ddigon iddo y' pryd hwnw; ac, yn wir, edrychem ar ymddygiad y Llew o Faesycwmwr yn troi yn eiol, yr adeg hono, ac yn llochesu yn dawel a digyffro yn ei ffau Faesycwmwraidd yn weithred foneddigaidd, anrhydeddus, a mawreddog. Yr oeddem yn falch i weled, y fath amlygiad o fawredd a chydymdeim- lad yn mhlith teulu breninol y goedwig- —y oaill lew yn rhoi lie i'r llall. Ni wyddai y Llew o Delhi, pan gychwynodd o'i ffau draw yn yr India bell, fod y Llew o Faesycwmwr albm yn ceisio 3rggtyfaeth ar y pryd; achan i'r Llew o Delhi ddyfod o bellder daear am ysglyfaeth ei hun, a'i fodrel Pedr gynt a chwant bwyd yn fawr arno, teg iawn oedd i'r gwr o Faesycwmwr it(Iio'r maes -iddo; ond bellach, cadwer y maes yn rhydd cwbl hollol iddo am flwyddyn beth bynag; ac nac ildiedy Goruchwyliwr y maes i neb pwy bynag, na dim pa bynag. Rhodder chwareu teg iddo gyda'i genadaeth deilwng; ac felly, rhoddir chwareu teg i'r eglwysi, a'r cyt'- ranwyr -rhoddir chwareu teg i'r Drysorfa —a rhoddir chwareu teg i Fedyddwyr y dywysollaeth, am yr oesau areenedlaethau i ddyfod ag ydym yn dysgwyl i gael budd mawr oddiwrth y Drysorfa fendigedig hon. Os daw unrhyw fesur neu fesurau o bwys allan yn awr—blwyddyn fawr eas- gliad y Drysorfa—digalonir y bobl, rhenir ein nerth, demnir y Drysorfa, a byddwn mewn canlyniad yn gorfod plygu ein penau mewn cywilydd a gwarth. Ond os gadewir y maes yn gwbl rydd i'r Drysorfa yn unig am y flwyddyn hon 1855.66- os ymrodda y Goruchwyliwr i'r gwaith fel y mae wedi gwneyd, ac fel y credwn y gwna (canys ymddacgosa i ni fel un a'i enaid wedi ymgolli yn mhwnc y Drysorfa—y Drysorfa yw ei fwyd a'i ddiod)—os gwna ein gwein- idogion a'n blaenoriaid eu rhan hwy gyda chalon wresog unwaith etto-os deffroa yr eglwysi fel un gwr at y gwaith-ac os cofia pawb am eu cariad a'u gwres cyntaf, eu haddunedau a'u gweithredoedd cyntaf, gallwn ddysgwyl bendith Duw a Ilwydd- iant mawr i ddilyn ein hymdreehion. G-allwn godi ein penau heb tod ein gwyn- ebau yn gwrido; a chawn weled y Drysorfa yn ei llawn gnawd a gwaed, yn sefyll yn gryf a nerthol, yn ymddangos yn deg a gwridgoch, ac yn gweithio fel cawres yn gryf a gwrol, ac nid fel pleutyn nychlyd, hanner marw, a'i waed a'i hanner ef yn ddwfr, heb ddim ond croen ac esgyrn yn ei feddiant, yn ddrych i'r cymmydogion, fel y bu yr ysgrifenydd hwn druan am lawer o flynyddoedd, yn enwedig pan yn ceisio byw ar Saesneg, yn ddigon i beru i bwy by nag a edrychai arno syrthio mewn llewyg yn yr olwg! 0 am weithio eleni yn deilwng o weithwyr difefl! Ys dywed y Sais, Let its be up and doiny Dylid ar bob cyfrif ddwyn achos y Drysorfa o flaen pob pwyllgor, a phob cynuadledd am y flwydd/n hon, perthynol heglwys, a'n cymmanfaoedd, a'i wneyd yn bwnc ymddyddan ac ysgrifenu parhaus, er mwyn cy nhyrfu'r dyFroedd, a chael yr holl addewidion wedi eu talu i fyny yn ddiffael erbyn diwedd, Awst, 1866. Byddai byn yn aufhydedd, i ui, yn fendith i enwad y Bedyddwyr yn Nghvmru, ac yn ogoniant i Dduw y nefoedd; Diweddwn hyn o ysgrif yn ngeiriau ein golygydd 9 Z, parch us yn ei nodiadau. 0 am" flwy- ddyn o gyd-ymdrech, ac yna byddwn wedi gwneyd gorchestwaith yn y JIwybr bwn, ac wedi hyny yn barod i wneyd daioai mawr mewn ffyrdjd ereill." Ystradyfodwg. i atyo U ;,CONGL YR YSGOL S^L. .n U!r:, V'.u, (} G-osiodwch lawer i ddyn yn nghanol pleser- au cnawdol, ac y mae amser yn niynjBd vn: rhy gyflyrn o'r hanner ganddo ond gosodWh yr un dyn yn y capel am ddwy awr, ac y mae yn gweled amser yn myned yn rhy, araf o'r ban- ner. Yn nghanol y dawns a'r gloddest, mae'r dyn yn gweled amser fel m-ilgi, vn rlvedeg; ond yn y capel, dan y bregeth, gwSl,et'M wr cloff, l?raidd yn gallu symud., > Gwelir ambell 14dyn yn darlleu liyfV mewn ystafell dywyll; a phan ddaw at ryw fan dyrulJ ynddo, eymmer y llyfr gydag,ef, i'r ffealestr i gael rhagor o oleuni; lytithau, bientyn yr Ysgol Sabbotlol, os wyt am ragor o cdea-iii ar dy Feibl, cymmer ef i ffefiestr yr addewid, i -gael rbagor o oleuni haul y nefoedd. Mae Iesu Grist yn galw ar bawb yn ushob wan-rhai yn eu llongau, ereill YI1 eu sipiau Pedr yn pysgota ar y m6r, a. Mathew yn Sysgofca ar y tir Pedr yn pysgofca pysgod, a lathew yn pysgota arian. Bydd yr annuwiol ya nydd y faro yn teiraJo ei bechodau rn pwyso mor drwm arno, fel y bydd yn credu y bydd creigiau a rnynyddoodd yn ysgafuach na hwynt; am hyny eilwar. y graig i fod yn gap am ei ben, a'r my nydd yn flanced drosto, er ei guddio rhag Hid yr Oen. Mae llawer i ddyn a chanddo dafod cyflym. —mae yn siaradwr da; ond mae'r .out yn mysedd ei ddwylaw-nis gall weithio fawr Daw llawer un i'r, pel—mae ei gorff yu y seat, a i fedd wl gyda'r fferm mae ei lygad ar y pwlpud, a'i galon yn y ffair; mae ei fys ar y Beibl, a'i serch yn y cwdyn a'r arian. Mae llawer un yn barod i feddwl fod oes y gwyrthiau wedidarfod; na, y mae Duw yr j, para i wneyd gvryrthiau yn yr oes hon. 0 a nad yw yn pern i ddwfr redeg o'r graig, ms.6 yn peru iddo redeg o lygaid ac os nad yw y a porfchi pym mil ag ychydvg fara, portha bu im mil o eneidiau ar un bregeth. Mae gan Dduw dri o brydiau mawrion i'w eglwys ;—y gyfraith oedd y frecwaat, yr efeagyl yw y giniaw, ond gogoniant fyr id y swper. Dwfr o'r graig oedd i'w yfed g< da'r frecwast, llaeth 0 fronau'r gair sydd g vda'r giniaw, ond y gwin melus fydd gyda'r s wper. Doedd gan y weddw dlawd onth dwy hatling i'w rhoddi, fel pe bai yn Ùweyd, Dyma nwy; dyma un am fy nghorff, a'r Hall am fy enaid; dyma'r ddwy hatliogoreu sydd yn fy meddiaut. Tori ffordd drwy'r creigiau oedd y gyfraith, ei phalmantu a gwaed y Mab y mae yr efengyl; rhoi tipyn 0 lunch ar y daith oedd y .gyfraith^, ond y mae swper priodasyr Oen gan eifengyL; taranau Sinai oedd miwsigy gyfraith, ond swn telyn yr agyfodiad yw miwsig efengyl. D. OLIVER EDWARDS. tY'¿ v, t Y RHYDDFRYDWYE, Y OEIDWAT) WYIt, A'R EGLWYS. (TAN ISIAELL AMBERLEY. (Allan or Fortnightly Review," Medi 1.) Dyma ydyw credo y Ceid wadiad cyn beUed ag y gclhr casglu r gred bono oddiwrth eu hiaith a'u pleidleisiau. Mae yn aros i ni weled yn mha fodd y mae yn gwahaniaethu oddiwrth eiddo y Rhyddfrydwyr. Gellir darlunio ymddygiad y blaid Ryddfrvdie tuag at yr eglwys, fel un o anmhleidgarwch cynawn. Gall unigolion Rhyddfrydig fod yn eglwyswyr; ond nid yw, ac ni ddichon, ymlymad wrth yr eglwys ffurfio unrhyw ran pa bynag o'r ffydd Ryddirydig. tybia'r gwir Ryddfrydwr, nad yw yn gwahauiaethu ond ychniig i ba gyfundebaeth grefyddol y •: mi C