Seren Cymru

¡; GOBEU ARF A DARF DERFYSG, I WR PO DOETH YW ARF pySG." BYDDED hysliys y cynnelir EISTEDDFOD Dydd NADOLIG nesaf yn PENUEL, CASLLYCHWR, Dan lywvddiaeth T. M. JONES, Ysw., Kilby House, prvd y R wobrwyir yr ymgeiswyr teilwng a Ilwyddian- suc ar y testunau canlynol: — £ s. d. 1. Am y t-aetbawd goreu ar Hanes yr Eehvysyn Penuel," o'i dechreuad hyd yn awr. Rhoddwr y wobr, Mr. W. R. Jones 1 0 0 2. Am y gan oreu i'r brawd J. Howells, am ei ymdrechion o blaid crefydd yn y tie; heb fod islaw deg pennill. Rhodd Mr. H. Davien, Alltwen 0 10 0 3. I'r cor, nid llai na 30 mewn rhif, a gano yn oreu, Lift up your heads," o'r Messiah 400 4. I'r cor, nid llai na 20, a gano yn oreu, Da was da, a ffyddlon," or Cerddor Cymreig 2 0 0 5. I'r cor, nid llai na 16, a gano yn oreu, y" Storm." o'r Gyfres Gymreig 1 5 0 6. T'r cor, nid llai na 16, a gano yn oreu, .fr Ieuan Gwyllt 015 0 Noddf-,i," n 7. Am v caniad goreu o'r trio, Daionus yw yr Arglwydd i bawb," o anthem EOG Llechyd, o'r Ceinion" 0 5 o 8. I'r ddan fachgen a gano yn oreu, "Oafydd a Rhys yr hen Lanciau," o'r Gyfres Gymreig 0 .( 0 9. I'r ddwy ferch a gano yn oreti, y "L!awryf Gwyrdd," o Gydymaith y Cerddor ••• 0 4 0 10. I'r mab a gano yn oreu, Ddynion, ewch yn union." Gwobr Mr. H. Miles 0 5 0 II. I'r ferch a gano yn oreu, But thou didst net leave," o'r Messiah 0 2 6 f 12. I'r cor o blant, ddim llai na 15 mewn rhif, ac heb tod uwcblaw 15 opd. a gano yn oreu, Moliant o enau plant," o Gydymaith y Cerddor. Caniateir dau arweinydd iddynt 0 10 0 13. I'r rhai a gano yn orea y catch, "Money 'II make the mare to go," o'r 100 Glees" 0 5 0 14. I'r pedwar a gano don ar y pryd o 4 0 15. I'r goreaa gano yn oreu Solo ar y fyd 0 2 0 16 I'r hen wr a gano yn oren unrhyw don, heb fod yn islaw 50 mlwydd oed 0 2 0 17. I'r hen wraig a gano yn oreu unrhyw on, heb fod islaw 50 mlwydd oed 0 2 0 18. Am y don oreu ary mesur 8au 4 llinell 0 5 0 19. Am y par Hosanau Ribb gwynion o wlan Cvmreig • • 0 7 6 80. I'r goreu a ysgrifeno ddarn ar y pryd. Yr ymgeiswyr i fod islaw 16 oed 0 1 6 21. I'r goreu yn Graroadegu aduod Gym- reig ar y pryd 2 o 0 22. Araeth byr-fyfyr :t „ 020 23. Am yr adroddiad goreu o Lynalan Morfa Rhudtllan gan Ieuan Glan Geirionydd 0 3 0 24. Am yr adroddiad goreu o Drsgyniad Duw ar Sinai," o Delyn Glan Taf 0 2 6 25. Am yr adroddiad goreu vn Gymraeg o "Chatterton'sResienation," o Oriau'r Hwyr. Rhodd Mr. T?Tnomas. 026 it) Am yr adroddiad goreu o "Dim a thy wbeth," o'r Athraw, am Gorph. 1865 0 2 0 AMMO DAU. 1. Rhaid i'r corau fod ynperthyn i'r un gynnulleidfa. 2. Fod testunau rhif 23 a 24 yn rhydd i bawb rhif 95 a 26 i blant dan 16 oed. i, 3. Y traethawd a'r farddoniaeth i fod yn Haw y beirniaid erbyn y Cfad o Ragfyr, a'r hosanau erbyn y 12fed o Ragfyr, yn ddidraul; y ffugpnwau i'r beirniaid yn unig, a'r enw i'r ysgrifenydd erbyn yr 20fed o ftagfvr. 4. Enwall y corau, yn nghyd a phob ymgeisydd mewn wmu, i fod yn Haw yr ysgrifenydd erbyn y 15fed o Ragfyr, er mwyn darparu lie cyfleus i'r corau heb .,mud è 5. Yr adroddwyr i ar. Ml eu tltigeiiw .J'TIyr SOfed. 6. Yr ymgeiswyr buddugol i fod yn bresenol, neu golli v wobr. 7. Y buddugol yn eiddo y pwyllKor. 8. Ni wobrwyir neb heb dnlyngdod. I Antonir etto enwau y beirniaid, yn nghyd ac amser j cyfarfodydd. H. DAVIES, Alltwen, Ysgrifenydd y pwyllgor. CEFNMAWR. p "YUNELIR EISTEDDFOD yn y Cefnmawr Rhagfyr y 22ain a'r 25ain, sef nos Sadwrn a dvdd LInll. Rhoddir E2 10s. Dc. am y Bryddest oreu nr Abraham Lincoln. Gellir cael cyfres gwtddill o'r tpstcmau, ond danfon dau 'stamp at William Lloyd, Cefnmawr. SAIRSETE|| CEINIOPI W RUATACH, Hi OSTYNGIA.D Y DRETH. Te 3s. 4c. wedi ei OST vVNG i 2s. 8c. /^|Vy Te 3s. 8c. wedi ei 03TWNG i 3s. 0c. j/Jga Te 4s. 0c. wedi ei OS'f WNG i 3s. 4c. Ajj* Njj^s Te 4s. 8c. wedi ei OST WNfJ i 3«. fis. \$SYPYNAU 2-WNS, CHWARTER, V„_y\ NEB, A PHWYS. Dadforwyr Gyntefigy 1'i Pur. li 60KUCHWYLWYR '/fy YN YR ARDAL HON. C/Oftffher, High-street. CA*M*KTUEN • J- Dames, 3l, Upper King Street. E. B. Jones fy Son, 16, Lam. m is stre,.t. J. H. Smith Ô" Co.. 19, Queen «r £ r8T, LroHARNK": TidLtr^n' KOTLOLY T r'lxnovEUt Morgan, Medical Hall. NEW MILFOBI). ^Imer Watchmaker. 1I..b„tH sh a Leims, Draper. NEWPORT Griffiths, Post office. PEMBROKE SPRA«—Ge°rg< PKMBROKK DOCK Barrett, Bookseller ST. Owen 8t Co, Draper. EISTEDDFOD YN NGHAPEL Y BEDYDDWYR, ABERCARN. CYNNELIR yr Eisteddfod uchod dydd NADOLIG, U pryd :? cystadleuir mewn traethodau, barddon- aeth, a cherddoriaeth. TRAETHODAU. £ s. c. 1. Am y traethawd goreu ar Werthfawr- ogrwydd Gwybodaeth Gytfredinol 1 0 0 2. For the best essay on Cleanliness, and its infloence upon health. 0 10 0 (Traethodau yn rhydd i bawb, orid Gweinidogion a Myfyrwyr.) BARDDONIAETH. 3. Am y Farwnad oreu (heb fod dan 100 o linellau) i'r diweddar Mr. John Hall, o Abercarn. 1 0 0 4. Am y pedwar Englyn Unodl Union goreu ar Ddefnyddioldeb y Ddafad. Goreu 0 5 0 I'r ail oreu 0 2 6 5. Am yr Wyth Pennill goreu (mesur bir) ar y fantais 0 fasnachu âK arian parod. 0 5 0 (Rhydd i bawb). CANIADAETH. 6. Freer o'run gynnulleidfa, hebfod dan 30 o rif, a ganont oreu, -1 Y Wawr,"o'r Ccrddor Cymreig, RhiL 14 7. For the choir of the same congregation, and not under 20 in number, that will sing best, Crabbed age and Youth," from No- rello's Glee, Hive, Vol. 3 2 0 0 8. I'r cor bach dan 15 oed, heb fod dan 20 o rif, a ganont oreu, Come to the Saviour, come," yn Gymraeg neu Saesneg 1 0 0 9. I'r ferch a gano yn oreu. Merch y Meddwvn," oTelyn y Plant,Tnchvy^dd, 1860 0 5 0 AMMODAU. 1. Ni chan'ateir i un cor ddewis blaenor, ond o u coreuhunain. # 2. Bydd hawl gan y pwyllgor i attal y wobr oddi- wrth unrhyw gor, os ceir prawf ei fod wedi troseddu ein rheolau, mewn rhif, neu ei fod heb fod o'r un gynnulleidfa. 3. Fod y cyfansoddiadau buddugol yn eiddo y Pwyllgor. Ni wobrwyir oni bydd teilyngdod, a'r buddugwyr yn bresenol. Tocynau i'r Eisteddfod-Dros y dydd-esgynlawr, 2s. 6ch.; seddau, Is. 6ch.; etto am un cyfarfod, Is. Y cvfansoddiadau i fod yn Haw y Beirniad, ar neu cyn y lofed o Ragfyr, a'r enwau ffugiol yn unig wrthynt. Yr enwau priodol i fod yn Haw yr \sgrifenydd yr un pryd. Ffugenwau y cantorion a'r cystadleuwyr i fod yn Haw yr Ysgrifenydd, dair wythnos cyn yr Eisteddfod. Unrhyw hysbysiad pellach a geir, ond allfon uu postage stamp at DAVIB HOPKINS, Ysg. Abercarne, near Newport, Mon. Llyfrau Cyhoeddedig gan W. M. Evans, Caerfyrddb. Y BEIBLAIDD A DUWINYDDOL: GAW Y PARCR J. JONES (MATHBTES). daliebs^ylw. Bydd y 40fed Rhifyn o'r GEiiiiAnUR yn barod yr wythnos nesat, a danfonir hi yn ddioed i'r Dosparthwyr. Deallwn fod amryw o'r Derbynwyr, drwy eu bod wedi symud, yn methu cael y Rhifynau—RaU yr oil o'r cyf- ryw eu cael yn ddidraul drwy V post drwy anfon eu gwerth mewn stamps at y Cyhoeddwr. Gellir anfon Rhifynau i Urol Daleithiau America heiyd ary t-lerau canlvnolHeb fod dros 2 wns, Ig. 3 wns, 6ch. 4 wns, 8c. ac felly yn y blaen, gan godi 2g. am bob wns hyd 16 wns. YR YMHOLYDD TN CVNNWYS Gofymadau ar Adnodau y Testament Newydd, at wasanaeth yr Ysgolion Sabbothol. GAN Y PARCH. B. EVANS, CASTELLNEDD. Y mae y Rhan gyntaf o'r YMHOLYDD yn y wasg, a bydd allan yn gynnar y mis nesaf. Dymunir ar bawb ag ydynt yn awyddus i'w feddiannu i anfon eu henwau at y Cyboeddwi yn ddioed. Y mae cannoedd lawer wedi dyfod i law, a bydd i'r Rhifynau ddyfod allan yn rheolaidd. fYn barod, y §ed Ban o ESBONIAD Y TEUL U. Gan y Parch. THOMAS LEWIS. GORPHEXIR y gwaith mewn o 25 i 30 o Ranau, Is. yr un a rhoddir y 61ed yn rhad am ddosparthu. Teim- lir yn ddiolchgar i bawb ag ydynt yn bwriadu derbyn yr ESBONIAD am anfon eu henwau i mewn yn ddioed byddai hynv yn Kymhorth i ddwyn y gwait i drwy y wasg. Y mae y gwaith wedi derbyn uche! gymmer- adwyaeth y wasg ac at yr hyn sydd wedi ymddangos, gosodwn a ganlyn gerbron. Y mae y pedwerydd Rhifyn o'rllyfr gwerthfawr hwn yn awr allan o'r wasjj. Yn ein bam gydwybodol ill, gwella y mae y gwaith fel y mae yn myned yn mlaen. Y mae y nodiadau yn belaeth, eglur, ac ymarterol, a r oil ohons-nt yn profi nad yw vr awdwr yn arbed trau na thrafferth i wneyd ymchwiliad manwl i'r holl faterion dan sylw yn en gwahanol gyssvlltiadau. Y mae yr argraffwaith yn deilwng o SERKN CYMRU. 08 dal v naill a'r Halt o honynt hyd y diwedd, fel y maent wedi dyfod yn mlaen hyd yma, bydd y gwaith yn ulod mawr iddvnt, ac yn gyffaeliud gvverthiawr i geneÜ y Cymry.— Y Byd Cymreig, Ebrill, 1865. DALIER SYLW.—Bydd y 6fed Ran yn cael ei han- fon i'r Derbynwyryn nghorff yr wythnos nesaf; ac os ocs cyfnewidiad i fod yn rhif y D-rbynwyr, dymunir am wybodaeth yn ddioed. Allan o'r Wasg, yr Ail Ran o'r F O D R W Y AT-TR, SEF G-weit-liiau Awdurol ALLTTJD &LYN MAELOE, vn cynnwys degau o wahanol 1 ddarnau Barddonol a Rhyddieithol, at wasanaeth yr Y^ol Sul a chyfarfodydd Uenyddol. Bwriedir cvnnwys y FODRWY mewnpedairo Ranau 6cb. yr un. Dymunir ar ryw (rawd ffyddlon yn mhob eglwys ac ysgol'i gasglu enwau at y gwaitd. Rhoddir y cbweched yn rhad. Cyfeirier pob archebion at y Cvhoeddwr,—U. Gnt- fiths, Bookseller, Cwmaron, Taibach, Glam. LLYFRAU RHAD! DYMUNA Cyhoeddwr SBREN CYMRU hysbysu y cyhoedd, ei fod ef wedi penderfynu gwerthu ymaith y stock sydd ganddo ar law o'r llyfrau isod yn ddioed (o herwydd fod angen eu lie) am y prisoedd gostyngol a nodir. Nid oes rhyw nifer mawr ar law; gan hyny, bydded i bawb ag ydynt yn awyddus i gvmmervd mantais o'r cynnyg hwn i aiifoii eu harch- ebion i fewn yn ddioed. rhag iddynt gael eu siomi. Y mae y llyfrau yn deilwng o fod yu mhob llyfrgell Gymreig. Dysgwylir taliad gyda phob order. HANES PRYDAIN FAWR, yn Wladol a Chrefyedol. Gan y diweddar Barch. Titus Lewis. Wedi ychwanegu ato, a'i ddilyn i lawr i'r amser presenol, gan y Parch. J. Emlyn Jones, LL.D., A.C. Yn Rhanau, 68,; drwy y post, 7s. DF.THOLION 0 30 0 BREGETHAU Y PARCH. C. H. SPURUEON. Cyfieithedig gan y Parch. T. Lewis, Caerfyrddin. Prismewn byrddau, 2s.; drwy y post, 2s. 4c. HANES PRYDAIN FAWR am yr Hanner Can Mlvnedd diweidaf; yn cynnwys hanes y Siartiaid, Scotch Cattle, Becca a'i Merched, y Rhyfel Rws- Dyrcaidd, &c. Gan J. Emlyn Jones, LL.D., A.C. Yn Rhanau, Is. 6c.; drwy y post, Is. 10c HANES Y BEDYDDWYR. Gan y Parch. David Jones. Pris, yn rhanau, 5s. (pris cyhoeddedig 13s). GRAMADEG CERDHOROL, vn 01 Rheolau HAMILTON, yn nghyd a Geiriadur Cyflawn o Dermau a Brawddegau Cerddorol. Gan Dr. Emlyn Jones. Pris mewn llian, Is. 6c., drwy y post, Is. lOc. Y CYFANSODDIAD PRYDEINIG; yn cyn- nwj's Syl"adau Eglurhaol ar Gyfansoddiad a Deddftu Prydain Fawr, yn nghyd a Rhaglith ar Gynfrodorioii y Wlad. Gan y Parch. W. Hughes, Llanelli. Pris mewn papyr, Is. SEHEÑ GOMER (chwarterol),am y blynyddoedd 1861, 1862, ac 1863. Pris Cyhoeddedig IOs; Cyn- nygir yr oil yn awr am 3s. 6ch., drwy y post 4s. 4c. Cynnwysa y cyfrolau hyn draethodau penigamp. Llyfrau Cyfaddas fel Gwobrwyon. Byr-Gofion 16 o weinidogion y Bedyddwyr. Gan y Parch. T. E. James. Is. y dwsir.. Y Bedyddwyr yn Nghvmru-pu Sefyllfa a'u Dyled. swyddau. Gan y Parch. J. R. Morgan. Is. y dwsin. Sut y daeth Mr Spurgeon yn Fedyddiwr. 6ch. y dwsin. Y Bedydd Cristionogol. Pregeth, gan y Parch. Hugh Stowell Brown, Llynlleifiad. Is. y dws;n. CARTE DE VISITE 0' r Parch. T. Evans, y Cenadwr. GALL pawb a ewyllysio gael yr uchod yn rhad drwy y post am 9c. yr un, neu 7s. 6ch.y dwsin, gan— D. BOWEN, Photographer, Fishguard, Pembrokeshire. Tystiolaeth y Cenadwr am y -Darlan Y mae y Carte" a gymmerodd Mr. David Bowen, Trefdraeth, o honof yn ddiweddar, yn ol fy marn I, yn eyscod go dda a'r CenaAwr. THOS. EVANS, Cenadwr. Sea View, Gorphenaf 26. 1865. THE SWAN SEA TRAINING COLLEGE, C3-S.A.IC3- HOUSE. PRINCIPA L.-REV. G. P. EVANS. i. REPORT OF THE EXAMINERS. In compliance with the request of the Rev. G. P. Evans, of Swansea, we, whose names are appended, conducted the Examination of the Training School so ably presided over L- bv him on Tuesday and Wednesday, June 6th and 7th, 18fii, and feel great pleasure in submitting the following Various classes were examined in the following works in tlie classics: Valpv's Delectus; Caesar's Wars in Gaul, Book I; Virgil's JEneid, Book. I and Bucolics, Eel III; and the last four Carmenes of Horace, ini Latin; Xenophon s Anabasis, Book I. Homer's Iliad, Book I. and the Gospel of John in the New Testament in Greek. Thoroughly literal and correct renderings were given of the passages selected for translation, and the answers to questions on the forms, dialects, and etymology of the words, and the syntax of the sentences were given with such accuracy and promp- titute as to prove that the pupils had been very diligent and profound in their studies, and that the mode of instruction employed hy the Principal is highly adapted to call forth their mental powers into thorough and Vealthful exercise. Various classes were also examined in English Grammar, and acquitted themselves in such a manner as to reflect the highest credit both upon Teacher and Pupils. The first class in this department deserves our highest praise. Some departments of study had to be omitted for want of time. One of the senicr classes had prepared i-xercises in Latin and Greek composition (Arnold's), hut the time being taken up with other departments of Education, we wera itluctantly precluded the pleasure which the examination of 11 it class, as well as others, would have afforded; indeed, H t les&oDS were so thoroughly studied, and so much time was consumed in their examination, in order to ascertain pxeelled in the various classes, that we feel warranted recommending that two whole days be devoted henceforth 10 inVoncWion,°we feel no hesitation in stating our con- viction that this Academy highly deserves the attention pf parents, as a place where their children will be thoroughly tauuht in the various departments of English Education, and acquire a well grounded knowledg^the^las^ EDWARI) ROBERTS. JOHN WHITBr. Mainly concurring with the Rev. E. Roberts in the report furnished by him, I have pleasure in adding a word respect- ing some branches, in which it more especially fell to my lot to examine certain of the young people at Graig House Academy. These are Mathematics, the use of the Globes, and Magnall's questions on Grecian History. Those who offered themselves for examination m Euclid s Elements acquitted themselves well, the Theorem* selected for them not being the easiest, but among the moat difficult 0 A°differenee in the nervous temperament, capacity, and perhnps diligence, might be observed in the results; but ?he self-possession of some, and accuracy of aL, unques- tionably testify to respectable natural abihty and earnest anslication. The success with which one of the bwys undertook the demonstration of Theorem K., in Book V, II worthy of particular mention. saMUEL DAVIES. 1, Upper Herbert Plaee, Swansea. JL i Y F tt Y M M A U Y PIWFiDDAR BARCH. JOSEPH HARRIS Y VLYG BVCHAN. s. c. Mewn Roan, silt edges 3 0 Croen llo „ Croen da fad r1 JJ „ llian u- Yr archebion i'w hanfon at y Cyhoeddwr—V> M. Eraas, 120, Lammas Street, Carmarthen.