Seren Cymru

OANIADAETH OREFYDDOL.* LLYTHTB I. ? MAE y rhan fwyaf o honom yn y dosperthir caniadaeth, yn ol atur a nodwedd ei chyfunsoddiadau, i ahanol ac amrywiol ddosparthiadau ^gys, y teuluol, cyradeithasol, cenedl- ethol, gwladgarol, milwrol, moesol, a refyddol. Nid ydys yn bwriadu yn eseuol i alw sylw at Graniadaeth yn eyftVedinol, yn y gwahanol ddosparthiadau n°(Wyd, ery buasai hyny, fe ddiehon, ar g S°lygiadau, yn dra dymunol; eithr £ <w'r sylw at un dosparth yn unig, a Wnw nid y lleiaf o ran pwysigrwydd, a dylanwad, ond y mwyaf o hoiiynl 5 sef* Caniadaeth &eefyddol. Cry- yilir tri neu bed war o bethau yn nl'weiuiol. I Fod dyn yn greadur sydd yn gallu canu. in ^6aC^Ur irJawT a pbwysig yw dyn, a edaa ar lawer o allu, yn naturiol, medd- fc/rl'i a moeso^ oes un creadur yn cymmaint o allu yn mhob ystyr a ftn*. ^'all weled, clywed, siarad, gweithio, jj ? 105 meddwl, myfyrio, cofio, teimlo, yn ^pyd a lluaws o bethau ereill. Y mae 6 hefyd yn gallu canu—wedi ei wneyd S&tiu—wedi ei fwriadu i gerddori, ac cvf j e* ^en<^ki° a pheirianau anianyddol *5das a £ j gorchwyl. Nid oes wa ?'a6th i ba genedi y perthyna, pa iaith pr^ ara' Pa kinsawdd a anadla, pa wlad y na pha gyflwr y triga—y inae canu> yn mwynhau ac yn Ytnddifyru mewn cerddoriaeth, ac yn Yniddedwvdiloli yn y gelfyddyd. Y mae ton meddu nawy o'r gallu a'r ddawn etei]ina'U megys galluoedd a doniau ddw' ^oddir pump talent i un, i arall fyj ac i arall un. Nid yn ami y cyfar- cs a ,ne^ beb fod ganddo un dalent. Wnv r^wrai heb alia i ganu, nid ydyw °u<^ eithriad i'r rheol gyflredin; yn^j8 j; mae ambell un yn dygwydd bod eu v » yp fod, neu yn fyddar; ac nid yw h0n ail^difadrwydd o'r ddawn ddwyfol P anmherffeithrwydd eu ar yr' yn unig sydd yn meddu ^Jnt g°dii°g hwn. Adar yr awyr f°l;a gallu cerddori yn odidog ac anwyl Ago.„]• cyss°n i'r Hwn a'u gwnaeth. i'1' îlhon nef a gerddorant yn ogoneddus sydd ar y fainc. Ifrhoddwyd y ^ae v r, awn ^on befyd i ddyn, ac y au yu gallu ymuno yn 2U5nt mawr y Jehofa. J dyti 0cj. y gallu hwn sydd yn meddiant ■^id*5 r) iddo i'w ddefnyddio. dd, wedi rhoddi un ddawn cyfran! 1 ^0tl yu ddiddefnydd, nac Wedi wl §allu i fod yn segur, ond y ^Iduol 1 tU ^wr^atlu i o wasanaeth §lyvved V -ygaid i weled, clustiau i traec] j' lefaru, dwylaw i weithio, 4eimlo ,.r0(V10.' _meddwl i fyfyrio, calon i V mo Pheirianau cerddorol i ganu. rhn^J-1* Arglwy(ld> fel y nodwyd, cilyd d rhoddi galluoedd mwy i rai nâ'n yn Se °nd m roddodd efe un gallu i fod ^ae;irb Un da-ent i'w chuddio yn y jaPcyn .na.Un. bunt i'w chuddio mewn ?efjJydd oh ■ 1 fasnac^u a hi, gwneyd Vny 0 0U1' a chwanegu ati; ac y mae ry!vvdr)W*VS m?^r' canys yn fuan daw °'r 'no'dd Tr^i^6^8'011'a rhaidrhoddi cyfrif ^_0^_yde%ddivvyd y doniau. GW ein bod hysb>su eiri darllen- jj ^ttiyrau od/i [ra,nt ° gvfleu i'w svlw gyf- b eOlyr"lin lwrth y Parch. William Harris, Pvvir"s y» awnevd h 1,1 pwysig hwn- Mae Mr. SC- ■ u« {Sir h" a- Cif' Crtis tae*' Mae y » Cl. afod gan fraw,iyS'?' ,a, l'a 8enynl ei f0^ vn 8o!„,rist'0n sydd vn Daraf sy?d yn^erddorProfiidoJ, r *1/ g-niadaeth v haVV'ia" V Jehofa' gv.la a.r><!oliH(1 diryfoiZ.Q^ gael ei lle P"o.Jol "J 0 .-GOt.. "n y gwas drwg a diog, eithr gwynfydedig fydd y gwas ffyddlon a doeth. Gwyn ei fyd y gwas hwnw, yr hwn y caiff ei Arglwydd ef, pan ddelo, yn gwneuthur feHy; yn wir, meddaf i chwi, ar ei holl dda y gesyd efe ef." Felly y mae y ddawn Gerddorol, fel pob doni.au ereill, i'w defnyddio. 3. Fod y gallu hwn, fel pob gallu arall o eiddo Duw, wedi eifwriadu i'w ddefnyddio er ei agoniant ef Parchu, anrhydeddu, gogoneddu, a moli Duw, yw dyben pob dawn. Molir ef yn wastadol gan fodau gogoneddus y nef. Cyssegrant eu holl alluoedd a'u talentau mawrion i'w wasanaeth. Molir ef gan seintiau perffeithiedig paradwys, a dyr- chafant fawl di-ddiwedd iddo, gan ddy- wedyd,—" Iddo ef, yr hwn a'n carodd, ac a'n golchodd oddiwrth ein pechodau yn ei waed ei hun." Dylai dyn ei foliannu ef, ac y mae ei holl alluoedd a'i ddoniau wedi eu bwriadu at y gwaith gogoneddus. Felly y ddawn Gerddorol. Oddiwrth Dduw y mae y ddawn hon-ei eiddo ef ydyw hi, ac iddo ef y dylid ei chyssegru yn benaf. Os na ddefnyddir hi yn ngwas- anaeth Duw, bydd yn debyg o gael ei defnyddio yn ngwasanaeth rhywun arall; ac felly, bydd ei hamcan yn cael ei golli, ac ond odid fawr, ddylanwad tra niweidiol yn cael ei gynnyrchu. Nis gellir attal, na rhwystro ein gallu- oedd, na'n talentau, rhag gweithredu yn rhyw fodd. Os na ddefnyddir hwy er da, a gogoniaut Duw, hwy a weithredant er drwg, llygredigaeth, a dinystr; ac felly, yn lIe bod yn wasanaethgar i'n galluogi i ateb dybpn ein bodolaeth, hwy fyddant yn gwasanaethu er ein dinystr a'n trueni- yn lie bod yn foddion ein cysur a'n llawenydd, byddant yn gyfryngau ein trallod a'n tristweh. Dylem, gan hyny, ddefnyddio pob gallu a dawn a feddwn er gogoniant yr Arglwydd, fel y byddont yn llawforwynion i'n tywys ni megys i'w bresenoldeb a cher ei fron ef, yn hytrach na'n temptio i droi oddiwrth y gwir a'r bywiol Dduw. 4. Fod y gallu a'r ddawn gerddorol, nid yn unig wedi ei bwriadu er gogoniant Duw, ond hefyd wedi bod yn mhob oes, ac o dan bob goruchwyliaeth, yn rhan o'r addoliad dwyfol. Nid yn unig hyny, ond y mae canu hefyd yn un o'r rhanau uchaf, penaf, a mwyaf gogoneddus o'r gwasanaeth. Trwy y rhan hon yr unir y frawdoliaeth trwy y nef a'r ddaear a'u gilydd-yr holl deulu dedwydd—angyliqu ac ysbrydion per- ffeithiedig yn y nlf, a'r saint ar y ddaear —una yr oil yn y canu a'r moliant i'r Hwn sydd yn eistedd ar yr orseddfainc, ac i ddyrchafu eu meddyliau a'u calonau i'r graddau uchaf galluadwy iddynt mewn moliant gwastadol iddo. Nis gall teulu y nef, a ninnau ar y ddaear, uno mewn un ran arall o'r gwasanaeth canys nid oes yno ddarllen na chynghori, gweddio na phregethu; ond y mae yno ganu moliant tragywyddol iddo ef. Hyn ydyw eu holl waith, a'u lwff waith; ac yn y rhan hon yn unig yr unir nef a daear. Y mae canu felly yn ran dra gogoneddus o'r addoliad. Canu yw y rhan fwyaf hunanymwadol o'r addoliad. Pan y byddom yn gweddio, ac yn tywallt ein calonau gerbron yr Ar- glwydd, yr ydym yn ei addoli Ef; ond etto, yn y rhan hon o'r gwasanaeth, y ni ein hunain sydd genym mewn golwg yn benaf Pan yn darllen, neu yn gwrando gair Duw yn cael ei ddarllen, yr ydyrn yn addoli Duw, os byddwn yn y teimlad priodol, ac yn gwrando yn iawn a dyladwy arno-nid fel gair dyn, ond fel gwir Air Duw; ac felly yn hawlio ein parch, ein derbyniad, a'n bufvdd-dod; ond yma etto, n' ein llesiant personol sydd genym mewn golwg yn flaenaf. Pan yn gwrando dra- chefn ar Air Duw yn cael ei bregethu, ac ar y pregethwr, fel cenad a gwas Duw, wedi ei ddanfon ganddo i gyhoeddi ei air a'i efengyl ogoneddus i'r byd, yr ydym yn addoli yr Arglwydd, os yn y teimlad dyladwy eithr etto, yn y rhan hon, y ni yn bersonol sydd yn benaf yn y pwnc. Ein lies, adeiladaeth, a'n cysur personol sydd flaenaf mewn golwg genym. Yn ngweinyddiad yr ordinhadau drachefn— Bedydd a Swpper yr Arglwydd, pan y dangosir gergwyddybydd ffeithiau cedyrn, egwyddorion gogoneddus, a gwirioneddau aruchel yr efengyl-pan y dangosir ein ffydd ynddo, ein cariad ato, a'n hymos- tyngiad iddo, yr ydym yn ei addoli ef; ond yma etto, ni ein hunain sydd yn benaf mewn golwg. Yr amcan yw cryfhau ac adnewyddu y bywyd newydd a blanwyd yn yr enaid gan Ysbryd Duw. Ond yn y canu a'r mawl, er fod y rhan hon yn dwyn llesiant personol fyrdd i ni; etto, nid ein llesiant ni sydd mewn golwg genym yn benaf yma, eithr gogoniant Duw. Oddi- wrth ein hymwybyddiaeth o berfteithiau anfeidrol ac annherfynol Duw, a'i fawredd gogoneddus fel Crewr y bydysawd, a'i ddaioni diderfyn fel Prynwr a Gwaredwr yr hil syrthiedig—oddiwrth. y gwirionedd gogoneddus hwnw, ein bod ni, ei bobl ef, wedi einbendithioa phob bendith ysbrydol yn y nefolion leoedd yn Nghrist Iesu oddiwrth deimlad o'i gariad ef wedi ei dywallt ar led yn ein calonau trwy yr Yspryd dan, yr hwn a roddwyd i ni- oddiwrth fwynhad gwirioneddol o'i bres enoldeb ef yn moddion gras, a blaen- brofiad o'r bywyd tragywyddol hwnw a ddygwyd i oleuni trwy efengyl ogoneddus y Duw bendigedig—oddiwrth brofiad per- sonol o drugareddau adnabyddus i neb ond i ni ein hunain, eithr yn ysgrifenedig ar dudalenau anfarwol ein heneidiau, mewn llythyrenau nas gellir byth eu dileu; ie, meddaf, trwy yr holl ystyriaethau hyn, yr ydym yn y canu a'r mawl yn colli pob golwg arnom ein hunain a'n hangen- rheidiau megys, a chyda ein llygaid i fyny at Dduw a'i ogoniant yn unig, nyni a osodwn ailan y teimladau mwyaf gwresog a dwyfol hyny, o ryfeddod, diolchgarwch, a chariad, pa rai a genediwyd ac a ddeffro- wyd yn ein mynwesau a'n calonau gan yr aneirif fendithion hyn. Heolyfelin. W. Habbis.