Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
5 articles on this Page
Advertising
AT EIN GOHEBWYR, &c. Em DERBVNIAOAU.—Carwr Trefn — Un o'r Ysgol —Bedyddiwr—Ymofynydd — James Rees-J. T. Morgan—D. ab Dewi-Y. V.—Ewyllysiwr Da yr Achos—F'ewythr—Parch. T. E. James Hen Wcinidog — Adolygiad—Tegai—Mynro—Gwesyn— W. J. R.-Parch. Thomas Lewis-John Lewis- Rhys Deiliwr. RHY DRVVM.—Sienk Bach. Anfoned ddau stamp i ni, a darllenwn yr ysgrif, onite caiff fyned heibio. SION GORFF, a'i holl frodyr dienw, i'r fasged. CARWR TREFN sydd yn galw sylw crefyddwyr y wlad at yr arferiad o ddechreu cyfarfodydd wyth- nosol mor hwyr ag 8 neu 9 o'r gloch. Dywed fod hyn yn ddrwg am ei fod yn ysbeilio y llafurwr o oriau priodol cwsg-ei fod yn attal llawer o ddynion da, ond hen a thlawd, i ddyfod i'r oedfa-tra y mae yn gosod profedigaeth o flaen ieuenctyd ein gwlad, wrth eu harfer i fod allan oriau anamserol. UN O'R YSGOL.—Mae eich gofyniad at y Parch. B. Evans heb eich enw priodol, ac felly yn ddiwerth. BEDYDDIWR, Croelgoch.-Mae Cricket yn un o'r campau hyny a arferir yn Lloegr gan rai o'n dynion goreu, ac yn un o'r campau hyny a arferir yn y rhan fwyaf o ysgolion cyhoeddus y deyrnas. ( Mae Cricket, fel Chess, yn ol y rheolau, i fod yn hollol rydd oddiwrth hapchwareu—h.y., nid oes neb i chwareu y naill gamp na'r Hall am arian. Felly, ynddo ei hunan, nid oes niwed mewn chwareu Cricket; ond am i grefyddwr uno a Chlwb Cricket yn Nghymru, dywedwn ar unwaith fod Iliwed mawr ynddo, a chanlyniadau andwyol i bobl ieuamc ein gwlad. Mae y cwmpeini a fydd yn uno a hwy, a'r yfed a'r gloddesta a tydd yn gyffredin yn canlyn y Matches, yn debyg o brofi yn beryglus iawn i gref- yddwr. Yna, y peth a all fod ynddo ei hun yn gyfreithlon, a digon diniwed, a all er hyny, o her- viydd y cwmpeini a'r amgylchiadau, fod yn hollol annghyfreithlon a niweidiol i grefyddwyr Cymru. J. T. MOHGAW (Thalamus).-Mae eich gofyniadau i Ufelwyn yn rhy debyg i eiddo yr Herodaniaid, y Phariseaid, a'r Saduceaid i Grilt-er ei rwydo. Gyfaill anwyl, mae eieh amter chwi ac Ufelwyn, a'r eiddom ni, yn rhy fyr yn y byd hwn i'w drsulio yn y ffordd hon. Htblaw hyn, mae genym ni, hyd ag y gnllwn, i ofalu am les eyffredinol ein darllenwyr. Dylai pob gtfyniad fod yn gyfryw ag y gellir ei ateb, a bod yr ateb ya lies cyffredinol. Y. V.-Mae eich gofyniad at Mr. Thomas Jones, diacon, Seion, yn un a ddylai gael ei ateb yn y wwrdd eglwys, ac nid ar faes v SEREN. MARGARET.-Awst 24, 1866. YMOFYNTDD, Rhondda.—Yn gyntaf, mae eich gofyn- iadau yn fwy cyfaddas i gyhoeddiad misol nag i newyddiadur wythnosol. Yn ail, ni charem osod y cyfryw ofyniadau heb fod Mr. Thomas yn gwybod am danynt, ac yn boddleni eu hateb. Os danfonwch hwy at Mr. Thomas, ac iddo ef foddloni eu hateb, ni a'i cyhoeddwn ond etto, gwell fyddent mewn cylchgrawn crefyddol. YSTKADGYNLAIS.—Yn y SHREN cyn y diweddaf, cyhoeddwyd genym hanes priodas. Danfonwyd hono i'r Swyddfa, ac ymddangosodd yn y SEREN yn y ffordd arferol. Erbyn hyn, gwyddom mai twyll ac anwiredd oedd yr hanes. Mae yn wir ddrwg genym ni fod y fath beth weii dygwydd, ac yr ydym yn y modd mwyaf parod yn datgan ein c gofid dwys ein bod wedi bod yn offerynol-er yn ddiniwed—i lusgo o flaen y eyhoedd enwau y mab a'r ferch ieuanc, a'u teuluoedd, gydag eiddo Mr.- Walters, y gweinidog parchus y cyfeirir ato. Mae yr anwiredd hwn wedi ei ddanfon gan rhyw ffwl penfeddal a diymenydd-creadur isel a gwael, a ddylai gael ei ysgymmuno o bob cymdeithas o ddyn- ion geirwir. 0 holl ymlusgiaid y greadigaeth-yn falwod, llyffanod, a nadredd—dyma y mwyaf dir- mygedig o honvnt oil. Nid gwiw ymrcsymu a. rhyw sugnydd gwaed fel hwn—rhyw vampier lleol; ond dylai gael ei drwytho yn mhwll y domen dair gwaith y dydd am ddeng niwrnod ar hugain. Yr ydym ni wedi danfon ei ysgrif i Ystradgynlais, ac yn addaw yn ddifrifol, os cawn allan i foddlonnvydd pwy yw y winci, bydd i ni beru iddo deimlo i fwy o raddau nag y meddylia y creadur siolwag. Gyfeillion Ystradgynlais, rhoddwch eich help i ni gael allan y bredych dienaid hwn. JOHN LEWIS, Llanrhystyd, a ddanfona i si y nodyn •anlynol:— At Bwyllgor y Drysorfa Goffadwriaethol. Foneddigion,-Ar gais amryw o gyfeillion y Dry. sorfa, yr wyf yn cyflwyno y gofyniadau canlynel i'ch ystyriaeth, gan hyderu y telwch y sylw priodol iddynt. Deallwyf eich bod wedi cynnal eich ail gyfarfod blynyddol, ac yn hwnw wedi penderfynu oedi gwneuthur dim yn effeithiol mewn cyssylltiad a rhan Lenyddol y Drysorfa, yr hyn, yn ngolwg ed- mygwyr y rhan hono, sydd yr un peth a chanu cloch marwolaeth yr amcan cyntefig a da. Oddiar yr olwg hon ar bethau, gofynaf-l. A ydych (mewn gwirionedd) yn bwriadu neillduo cyfran o'r gasgl er ffurfio Trysorfa Lenyddol i'r enwad ? 2. Os ydych, pa bryd ? ac os nad ydych, paham na ddy- wedwch hyny yn eglur? 3. Ai nid yw eich gwaith yn oedi gwneyd hyny yn bradyehu gwrth- duedd ati ? a pheth, dybiwch, a ddeallir wrth ddystaw- rwydd y Goruchwyliwr yn hanes eich cyfarfod yn Llangollen ? Dyma f\' lien ar ben. Yr eiddoch, JOHN LEWIS. Yn awr, gan na fydd y Pwyllgor yn cyfarfod cyn Hydref 12fed, cymmerwn ni arnom i roddi ateo i Mr. Le'vis, nid fel un o'r Pwyllgor, ond fel un ag oedd yn wyddfodol yn y eyfarfod blynyddol yn Llangollen. Yn y cyfarfod blynyddol cyntaf-un 1863, peunodwyd i'r Pwyllgor ddarparu cynllun i'w osod gerbron yr holl aelodau a fuasai yn y cyfarfod blynyddol yn 1864. Er tario hyn allan, neillduwyd ls-bwyllgor i ddarparu y cynllun hwn. Ar gais' y brodyr hyn, tynwyd i fyny ddrafft o Gyfansoddiad a Rheolau y Uvmdeithas Gyhoeddiadol gan Dr. Price, Aberdar. Danfonwyd hwnw i aelodau yr is- bwyllgor, a gosodwyd y cwbl o flaen y cyfarfod blynyddol dydd Iau, Awst 18, a chyda hyny yr oedd Pwyllgor 1863 yn gwaghau eu swyddi, ac yn cym- meryd rhan yn y cyfarfod fel aelodau y Gymdeithas. Penderfyniad y Cwrdd Cyhoeddus yw gohirio y mater o gyhoeddi llyfrau am y presenol—am eleni a chan mai ilyma benderfyniad y cwrdd blynyddol, ni fydd hawl gan y pwyllgor i ymwneyd a'r pwiic cyn y'Cwrdd blynyddol nesaf, gan nas gall pwyllgor drei yn ol ber.derfyniad cwrdd blynyddol. Y mae yn dygwydd ein bod ni mewn ffordd i ateb nad yw y mater wedi ei aiael, ond ei ohiiio yn unig, a hyny am resymau cryfion. Gallwn sicrhau. Mr. Lewis fod y pwysigrwydd cydfynedol a sfefydlu, a dwyn i weith- rediad, yn Ilawer mwy nag y meddylir ar yr olwg gyntaf-mae yn gotyn pwyll mawr, ae arafwch nid bychan, i wneyd hya yn deilwng o honom yn awr, ac o'n hoiafiaid yn ol llaw. Caffed amynedd ei pher- ffaith waith." EIN GOHEBWYR.—Yr ydym wedi ein gorfodi i wneyd un o ddau beth-un ai cael yr holl ohebiaethau trwy ein dwylaw, neu i roddi fyny yr Olygiaeth. Ein penderfyniad yn awr yw, para yn ein swydd am dymhor etto, yna rhaid i ni gael gweled y goheb- iaethau oil, ond hanesion cyfarfodydd a dygwydd- iadau, cyn y bydd iddynt gael eu cyhoeddi telly, os bydd rhai yn rhy uchel i'n cydnabod ni, a phara i anfon eu cynnyrchion tu cefn i ni i'r Swyddfe, mae y Cyhoeddwr yn addaw dychwelyd y cyfryw ysgrifau yn ol i ni. Bydd hyn yn rhoddi tipyn a diafferth i'r Cyhoeddwr, a phob amter yn cadw yr ysgrifau wythnos yn hwy cyn ymddanges. Ar y tir hwn yn unig y gallwn ddal ein cyssylltiad a SEREN CYMRU. Cyhyd ag y cedwir y telerau hyn, ni a fyddwn foddlon i weithio a phan fyddo y cyhoedd a'r Cyhoeddwr yn blino, byddwn yr un mor ioddlon i roddi fyny. Mae gair fel yna yn ddigon ond er rhoddi cyfle i bawb o'n eyfeillion, bydd i ni ail gy- hoeddi hyn am dro neu ddau. Ein hamcan yw gwneyd SEREN CYMRU yn newyddiadur teuluaidd -yn gyfryw ag y gall ein mamau, gwragedd, a'n plant ei darllen bob gair heb deimlo dolur am fod annghariad ac enllib yn cael ei daflu gan y naill gref- yddwr at y llall. Y mae genym wmbredd o hanesion, &c., yn aros eu tro. Nis gallwn foddloni pawb ar yr un adeg. "SEREN CYMRU." W Danfoner pob hanesion Crefyddol a Chymdeith- asol, archebion a thaliadau, at y Cyhoeddwr,- Mr. W. Morgan Evan., Seren Cymru Office, Carmarthen. Ø" Y Traethodau, Gohebiaethau, Gofyniadau, a Llyfrau i'w hadolygu, &e., at-Rev. T. Price, M.A., Ph.D., Aberdare. er Y Farddoniaeth, — Rev. J. Rhys Morgmn (Llettrwg), Llmnelly, Carmarthenshire. PIli eKRRN CYMRU i dderbynwyr a dalant am dani wrth ei derbyn, neu a dalant eyn pan wythnos ar ol i'r chwarter ddyfod yn ddyledus, yw Is. le. y ehwarter, neu I s. 3c. os na wneir hyny. TEIMLIR yn ddiolchgar i'n dosparthwyr am gael nifer ▼ derbynwyr yn 4. 8, 12, &c., er arbed postage. is gellir eaniatau y postage panfydde y nifer da* badwar.
BARN GWEITHIWR AM Y WASG GYMREIG.
BARN GWEITHIWR AM Y WASG GYMREIG. MAE y cyfryw o'n darllenwyr ag ydynt yn darllen y Miner and Workman's Advocate, yn gwybod fod BLAENORIAID y gweithwyr er ys misoedd yn gwneyd pob ymdrech i dori gyddfau eu giiydd. Mae prif aelodau y Gyng- borfa Genedlaetbol yn ceisio lladd y Miner, tra mae y Miner yn eu dal bwy i fyny fel twyll wyr celwyddog, a lladron ysbeilgar-dynion ag ydynt yn arwain dynion gerfydd eu trwynau, ac yn eu hysbeilio o'u ceiniogau. Mewn gair, mae unrhyw Rifyn o'r Miner am yr wythnosau diweddaf yn cynnwys digon o dafod drwg i wasanaethu marchnad Billingsgate am dri mis. Ond syndod yw, tra fyddo y Saeson fel hyn yn trin eu giiydd fel cathod Kilkenny gynt, mae rhai o'r Cymry yn barod i gredu—na, nid credu, ond haeru nad oes cyfiawnder i'r gweith- iwr Cymreig i'w gael yn un man ond gan y dynion hyn. Haerir nad oes modd i Gymro diladgan ei farn tlrwy y wasg Gvmreig. Er prawf o hyn, cyhoeddwn yma lythyr rhyfedd iawn o eiddo Mr. A. O. Tibhott. Ond yr ydym ni, drosom ein hunain, a thros holl Olygwyr papyrau Cymreig y Dywysogaeth, yn ardystio yn erbyn haeriad Mr. Tibbot fel cabledd disail ar wasg ein gwlad. Yr ydym ni erys pumtheg mlynedd yn dal cyssylltiad a'r wasg, ond nid ydym etto unwaith wedi gwrthod llythyr oddi- wrth weithiwr, er adrodd ei gwyn yn erbyn un- rhyw annghyfiawnder; ond yr ydym wedi cyhoeddi rhai ugeiniau cyn yma, a chyn geni y Miner, tra nad ydym—a dywedwn hyn heb ofni gwrthddywediad—wedi gwrthod un erioed. Ni a gyhoeddwn ysgrif Mr. Tibbott air a gair fel y mae, a chaitf ein darllenwyr enghraifft deg o alluoedd Mr. Tibbott, ac o'r stwff a ddys- gwylir i'n gweithwyr i lyncn. Mae yn resyn fod Mr. Tibbott yn ein darostwng yn ngolwg pob dyn o ryw wybodaeth, trwv wneyd y fath epa o hono ei hun o flaen y byd. Carem i'n darllenwyr ddarllen y Miner am Awst 27, a chant ysgrifau o dan y penenwau hyn, Trial and Condemnation of the Miner" National Council,H Holmes in particular, and the Clique in General, The doings of the Wren's Nest-the Clique and the Miners, —" Honest truthful M'Donald,"—" Beware of the Quack," &c., ac yn eu plith y llythyr rhy- fedd hwn o eiddo Mr. Tibbott:—
To the Editor of THE MINER…
To the Editor of THE MINER AND WORKMAN'S ADVOCATE. SIR,-I am desired by my Welsh friends to write them a few lines in their language, as they have no such privilege in the Principalitan tongue as the WORKMAN'S ADVOCATE; and that I am confident I shall be forgiven by my English friends for a few instructions in the British language. Fy anwyl gydwladwyr,—Y mae yn dda genyf. gael un cyfleusdra i eicti anerch trwy Bapur Seis- onig; gwybyddwyf nadoes genym Newyddiadur yn Gymraeg i gy fochrogi ag Eiriolwr y Grweithiwr. Ag ni fu un yn y Seisonaeg erioed o'r blaen nacyn un iaith ar wyneb y ddaear—ond fel mae y byd yn nesu at berffeithrwydd a chyfreithiau y byd yn gwella-rhyddid yn lledaenu, breintiau yn lluosogi, a bendithion yn gyffredinol yn dyfod yn fwy i'r golwg, efallai ryw bryd neu gilydd y cawn Bapur rywbeth yn gyffelyb i'r MINER y mae gwrthwyn- ebiadau afrifed yn erbyn pob ryw gynygiadau appwyntiedig i wella dulliau, defodau a bywyd y bobl, y mae hyn i'w ganfod yn mhob man a phob amser hyd yn nod yn mhlith ein Rheolwyr a phen- defigion y wlad-yn y Senedd ar feinciau pleidwyr rhyddid-yn ein Cyngorfaau ym mhlith ein cyn- rychiolwyr, ac hefyd yn ein plith ein hunain fel mwynwyr a glowyr Prydain Fawr yr olaf or rhai hyn yw yr un sydd yn dwyn cysylltiad uniongyr- chol a ni, a chyda yr olaf yr ydym i ymladd yn ddewr a chalonog. Yr ydych chwi yng Nghymru yn mwynhau uy breintiau mwyuf yn y byd chwi fel gweithwyr ym mhyllau glo a mwyn y Gogledd ar Deheu; a gadewch i mi egluro fy hun fel Cymro, a chydwladwr a chwi nad oes dim ar wyneb yddaear yn rhoi mwy o bleser a chefnog- aeth i mi na deall hyny. Yr ydych yn gwybod pa mor gynted y dysgleiria braint o unrhyw natur yn Lloegr nad yw y fraint hono ddim yw chyfyngu ei hun yng ngwlad y Sais yn unig. Ond fod yr undeb mor ago. fel nad oes gwahaniaeth rhwng y ddwy wlad yn y ganrif hon. Y munud yr ar- graphwyd y h MINER yn 7 Heol Burleigh Llun- dain y llednen. Wyd ef yng ngororau gwlad fy ngenedigaeth ac y cyfranogwyd or manteision a ddeilliant oddi wrtho. manteision a ant i lawr gyda ni i'r oesoedd dyfodol, nid yw yn angenrheid- iol i mi i esponio ar nerth yr Argraph—Wasg i genedl y Cymry gan fod Cymry fel cenedl yn hyddysg yn hunesiaeth diwygiadau y gwledydd, ond dywedaf, un gair ar y pen hwn os maddeuwch chwi i mi am hyny, pan y dyfeisiwyd y gelfyddyd o argraffu gan Guttenberg y cyfrifwyd ef yn wall- gof gan Fynachod yr oes hono wedi ei ysbrydoli gan y diafol i ddyfeisio ac i arferyd y gelfyddyd ddu ond llwyddo wnaeth Giittenberg a'i gelfyddyd ac ni a welwn effaith o hyny heddyw yn y. Brif- ddinas o brif-ddinasoedd y byd yr hon wedi ei chlymu a chalon y. Dywysogaeth a ymestyn iddi bob ryw fath ar a fedd i egluro sefyllfa y wlad, i agor meddyliau y bobl, i ledaenu gwybodaeth yn gyffredinol ac i gyfartalu y teulu dynol a'u gilydd mor belled ag y gwedda a goddef eyfreithiau y wlad i wneud hyny ac yna y gwelwn y mwynwr a'r glowr tlawd ar lawr isel iawn pan ystyriwn fod cyfoeth y deyrnas yn crogi ar eu bysedd, gofynaf ofyniad yn y fann hon. Beth sydd yn cyfoethogi gwlad ? Onid mwyn a glo sydd yn ei chyfoethogi hi ? Atteb, ie ar gwledydd hyny na chynwysant hyny a sefynt yn amddifaid o fwyniant tymhorol masgnach a golud heddyw, ac yna daw ein dyled- swydd i chwilio i mewn i ni ein hunain a ellwn ni yn rhesymol ddisgwyl mwy o fudd mwy o gyflog am ein diwrnod gwaith a gweithio llai o amser, y goludwr sydd yn llywodraethu a'i wialen haiarn, y meddiannwr a'i aur a bair i'r glowr tlawd ystafellu ei hun yn y ddaear ddu efallai am ddeg neu ddeuddeg o oriau meithion yr hyn wrth gwrs sydd yn ni weidiol idd ei iechyd, yn byrhau ei oes yn croni anhwyldeb yn ei waed ac yn ei yrru i'w wely llychlyd cyn ei amser. Fy Anwyl gyfeill. ion, cym rwch gynghor gan un o honoch eich hunain-deffrowch ae agorwch eich llygaid a gwel- wch yr anfanteision hyn y sydd genym idd eu gwrthymladd cyn y gallwn ddisgwyl meddiannu yr hyn sydd gyfiawn i ni yng ngolwg Duw a dyn, y mae pob peth yn sefyll ar eich llaw eich hun, gwrteithiwch eich meddyliau moesolwch eich byw- ydau ystyriwch y bydd dedwyddwch eich plant yn sefyl'l arnoch chwi, a dywedwch yn eich pender- fyniadau mae Cymry ydych chwi, ni fu y fath ymgais erioed i lesoli y glowr ag y sydd yn awr ac ni fu y manteision yn ei gyrhaedd ag y sydd yn awr. Yr offerynoliaeth giefaf yw y Papur hwn, ac o ran fy hun nisgallaf lai na diolcb i Wilym Whitehorn, Ysw., a loan Towers, Ysw., am eu ffyddlondeb yn cario y Papur ymlaen, y mae yn ddiddaal eu bod yn gweithredu oddi ar egwyddor dda ac ewyllysgar yn enwedig i ni fel Cymry, dywedodd y cyntaf wrthyf y gwnai efe unpeth i lesoli y Cymry ac unrhyw genedl arall o fewn i'w gyrhaedd, alebais innau y clymcii y Cymry oddi- amgylch iddo fel eu tad am ei ddyngarwch a'i garedigrwydd tuag atynt, y mae yr arolygwr dysg- edig a'i galon yn ein hachos, ac y mae bonhed- digion eraill yn Llundain yn uno ag ef yn yr achos da i ein dyrchafu ni, gwelwn fod yr achos yn llefaru wrthym, bonheddigion yn llefaru wrthym, sefyll fa y wlad yn llefaru wrthym. Ac wrth gwrs y dylem ni ein hunain lefaru wrthym ein hunain; pawb yn mhob man a phob peth yn galw wrthym, ac anufuddhau fyddai yn greulondeb, o'r mwyaf o honom ein hunain. Dywedaf etto deff- rowch ac nac arhoswch yn hwy guyda Meroz, opd deuwch i ein cynnorthwy yn erbyn y gorthrechwr yn erbyn y galluog, y meistr annghyfiawn ac anys- tyriol y Pbaraohraid Prydainaidd hyn sydd yn gormesu ar ein hiawnderau ni byth ac yn dragyw- ydd, deuwch i'r maes ar unwaith ac nac oedwch yn rhagor rhag ofn bydd Rhagluniaeth yn eick condemnio a dwyn y gospedigaeth ar eich plant hon fyddai yn gyfiawn i chwi i'w dyoddef. Gog" ledd Cymry deuwch allan Deheubarthnac oedwcH yn hwy cofiwch ein bod yn byw dan grib-ddeu- iaeth o eiddo y meistradoedd yr hyn na thorir i- lawr gan neb ond ganddom ein hunain. Y Faron* nad haiarn a'r farchnad 16 a fyddant yn gyfaT"- wyddion i ni yn ddigonol yn yr amseroedd biimoU byn, ac yn awr tawaf am ychydig gan obeithio I bydd i chwi uno yr Undeb Genedlaethol yr unig foddion i eich codi chwi o'ch cyflyrau anaele-- Ydwyf yr eivoch. A. O. TIBBOTT.
Family Notices
GANWYD,— Awst 27, priod Mr. Thomas Griffiths, Llethruchaf, Monachlogddu, ar ferch. PRIO D W YD,— Awst 24, ya y Bettws, gan y Parch. Mr. Owen, y* cael ei gynnortbwjro gan y Parch. Mr. (lonrer, Mr. John Williams, casneer, Tondu, a Miss Pierce, BettwS. Awst 23, yn nghapel y Bedyddwyr, Llancarfan, gaO y Parch. W. Jenkins, Treherbert, yn cael ei gynnol- thwyo gan y Parch. J. G. Phillips, Merthyr, y Parch* J. Lewis, Troedyrhiw, a Miss Price, Penmarc. Hit oes a dedwyddwch iddynt. BU FARW,— Awst 17, yn Aberdar, Thomas Wilkins, trwy gwymp o lo yn y gwaith. Yr oedd y brawd anwyl hwn yn hen grefyddwr, ac aelod ffyddlawn, diwyd, duwiol yn eglwys Calfaria, Aberdar. Teirnlir coiled dwys ar ei ol yn yr eglwys, yr Ysgol Sut, ac yn y teulu. Awst 26, Hannah, priod Christmas Roberts, Llan- dinorwig. Yr oedd yr ymadawedig yn aelod parchui gyda'r Bedyddwyryn Sardis, Llanberis. Dyoddefodd gystudd birfaith yn amyneddgar iawn, gan bwyso el henaid anfarwol yn gwbl ar lawn y Groes. Llaw ingol y Hew Angeu-rodd derfyn A darfod i'w dyddiau; Aeth o'i phoen i hoen fwynhau—pur wleddoedd At Naf a'i filoedd i'r wiwnef olau. SAKDISTDD. Gorphenaf 30, Mr. John Griffiths, Dolbedaa, gtC Cilgerran, yn 74 mlwydd oed. Daearwyd ei ra8 farwol yn nghladdfa y Bedyddwyr yn y lie, pryd 1 gweinyddwyd gan ein gweinidog, Mr. Jones. Tade. ydoedd yr ymadawedig i'r Parch. J. 0. Griffithff Llandilo, a'r ysgrifenydd. Ymunodd ag achos Mab Duw yn miodau ei ddyddiau yn Njdnliowyr, a phar- haodd yn ffyddlawn hyd angeu. Am y 43 mlynedd diweddaf, aelod ydoedd o'r lie hwn. Efe oedd y ffyddlonaf un mewn cyssylltiad ag adeiladu yr hell Benuel, ac ni bu yn antfyddlawn gyda'r un newydd* Hen Galfin i'r pen ydoedd. Fel tad, yr oedd yn dir- ion a gofalus tel cymmydog, yn serchus ac anwyl ac fel Cristion, rhodiodd lwybrau uniawn, gan ymdrechtt ymddwyn yn addas i efengyl Crist. Yn ei fasnach â. byd, yr oedd yn ddiareb am ei eirwiredd a'i onest- rwydd. Yr oedd ei eiriaua'i addewidion yn Iwon bob amser yn ei olwg. Un o ragorolion y ddaear ydoedd yn mhob ystyr. Gadawodd briod a phlant i alaru ar ei ol. Heddwch i'w Iwch.—CILANUR. Awst 23, wedi dau ddi wmod o gystudd, y Parch. B. Owen, gynt o Soar, Merthyr. Yr oedd Mr. Owe* yn un o weinidogion mwyaf poblogaidd yr Annibya- wyr yn ei ddydd. Awst 18, y chwaer Margaret Jones, Penyball, Tre- flfynnon, yn 42 mlwydd oed. Bedyddiwyd hi oddeut. 21 o flynyddau yn ol, gan y Parch. 0. Williams, a chatodd y fraint o barhau yn ffyddlawn hyd angeu. Yr oedd crefydd yn werthfawr yn ei golwg yn ei chys- tudd, a bu iarw mewn tangnefedd. Daearwyd ei gweddillion y Sadwrn canlynol yn nghLildia Peny- ifordd, a phregethwyd gan y Parch. Mr. Hughes, Lies wm, ar gais yr ymadawedig, oddiwrrh Heb. 4. 9.
[No title]
O- GLYN NEDD.—Cyfarfod Anrhegu. — Ni fu y fath oes a hon erioed am gydnubod teilyngdod mewn ffordd o gyflwyno anrhegion; ac at yr hanesion lluosog sydd genym o hyny, y mae a ganlyn etto i sylw y cyhoedd. Nos Lun, Awst 22ain, ymgynnulIodd y Gymdeithas Odyddol, a boneddigion a boneddigesau cyfrifol, yn nghyd mewn ystafell eang yn y Dinas Rock, Glyn Nedd, er bod yn llygaid-dystion o waith y Gymdeithas Odyddol yn anrhegu Miss Margaret Thomas, anwyl ferch JDhn Thomas, Ysw., Glyn Nedd, â darlun lliwiedig eang ac hurdd o'i hanwyl a'i pharchus dad, wedi ei wneyd nan Mi'. W. Jones, Arlunydd, Merthyr, gwerth ,£12. Y mae Mr. Thomas wedi bod yn asgwrn cefn i holl gym- deithasau dyngarol y lie, fel cynghorydd doeth, a gofalydd arbenig am eu hiimgylchiadau. Yroedd amryw o foneddigion a boneddigesau y gyminyd- ogaeth yn bresenol, ac yn eu plith y Parch. J. George, offeiriad, a'r ddwyFiss Williams, Ynyslas. Darfu i'r boneddigion presenol ac ereill siarad yn ardderchog, a chafwyd hefyd wasanaeth arbenig cerddoron cymhwys. Nid oedd yn bosibl cael cyfarfod mwy anrhydeddus. Cyflwynwyd y rhodd i'r foneddiges ieuanc ragorol, gan ddau hen Odydd o ymddiried, sef y Mrd. Thomas a Llywelyn Mor- gans. Diolchwyd yn wresog a thoddedig am dano gan yr un a'i derbyniodd. Yn absenoldeb an-, ocheladwy y Parch. T. E. James, Bethel, derbyn- iwyd oddiwrtho behnillion o ganmoliaeth i Mr. Thomas, y rhai a ddarllenwyd gan Mr. Morgan yn nghanol banllefau o gymmeradwyaeth. (Cant ymddangos yn ein nesaf.)-J. TASKER, YR IIIN.Ymddengys i ni, yn ystod 115 o ddi- wrnodau, sef o'r 2il o fis Mai hyd y 23ain o Awst, gael gwlaw ar 30 o ddyddiau ond nid oedd y cyf- iawnder a ddisgynodd ond yn unig 3.83 o fodfeddi. Y eyfartaledd yn y naw mlynedd diweddaf, yn ys- tod yr un amser, oedd 9.37 modfedd, neu dwbl 1 cyfiawnder a ddisgynodd y flwyddyn hon. Y cyf- lawnder lleiaf a ddisgynodd yu ystod un o'r nsW mlynedd diweddaf oedd yn 1857, sef 6.59 modfedd* a'r cyfiawnder mwyaf yn 1850, sef 17.51 modfedd*