Seren Cymru

Y GYMDEITHAS GENADOL. Gwyr yr eglwysi fod blwyddyn gyllidol y Genadaeth ya dyfod i ben ar y Slain o fis Mawrth ond er mwyn gwell mantais i eglwysi pellenig, cadwn y llyCrau yn agored eleni hyd Ebrill 3ydd. Gobeithio y gofala pob eglwys am gasglu yn brydlawn. I. Caerdydd. J. EMLYN JONES.

CYFYNGDER SWYDD LANCASTER. MR. GOL.,—Dymnnwyf hysbysu fy mod wedi derbyn yr hyn a ganlyn yn ddiweddar at yr achos uchod:-— Cwmdu. £ 10 0 Penrhiwgoch 0 14 4 Pwy bynag sydd yn bwriadu casglu at yr achos teilwng hwn, byddai yn dda iddynt wneyd hyny yn ddioed. Yr eiddoch, &c., Caerfyrddin, Mawrth 9, 1863. H. W. JONES.

PRIODAS TYWYSOG CYMRU. Dydd Mawrth diweddaf unwyd Albert Edward, Tywysog Cymru, a'r Dywysoges Alexandra o Denmarc, mewn undel* priodasol, ac y mae yn dra thebyg y cofir am hir flynyddau turn y diwrnod can drigolion y deyrnas hon. Y mae llawer o ar- ddangosiadau cenedlaethol wedi bod yn ystod teyrnasiad eirn Breniues dirion; ond ymddengys na fu erioed yn y deyrnas hon y fath arddangosion cyffredinol o lawenydd ag a fu dydd. Mawrth diweddaf-yr oedd pob dyn a dynes megys wedi ym- ryddhau oddiwrth eu gofalon cyffredin, ac wedi ymroddi i gadw- gwyl a bod yn llawen ar yr achlysur o briodas ein Tywysog. Gadawodd y Dywysoges Copenhagen, prif ddmas Denmarcv prydnawn dydd Iau, y 25ain o'r mis diweddaf. Teithiai gyda'r Dywysoges, ei rhieni, Tywysog a Thywysoges Christian o Den- marc, a'i chwaer, y Dywysoges Dagmar, a'i brawd y Tywysog Frederick o Denmarc, yn nghyd ag ewythr iddi, brawd ei thadr y Due Charles o Schleswig-Holstein-Sondurburg-Gludsburg. Dangoswyd pob arwyddion o barch i'r Dywysoges ieuanc ar ei hymadawiad k gwlad ei genedigaeth. Dechreuodd y cwmni eu taith gyda'r rheilffordd ac wedi eyrhaedd porthladd Kor- sor, aethant ar fwrdd y Hong rhyfel Danaidd Slesvig, er croesi cainc o for i Kiel, yn Holstein. Cychwynasant oddiyno ar draws Duciaeth Holstein a Gogledd Germany, i ddinas a phorthladd Antwerp, yn Belgium. Yno aethant ar fwrdd agerlong ei Mawrhydi, y Victoria and Albert, a chyrhaeddas- ant Gravesend boreu dydd Sadwrn diweddaf; ac yn fuan daeth Tywysog Cymru ar y bwrdd, yn nghanol banllefau y dorf. Wedi tirio, derbyniwyd y cwmni Breidnol gan faer a chor- fforaeth Gravesend, y rhai a gyflwynasant anerchiad iddynt. Cyflwynodd y faeres gwlwm hardd o flodau i'r Dywysoges ac yr oedd chwech o foneddigesau ieuainc yn gwasgaru blodau ar Iwybr y cwmni breninol. Derbyniwyd y Tywysog a'r Dy- wysoges gyda bsnllefau llongyfarchiadol y dort yr holl ffordd. Aeth y cwmni breninol mewn chwech cerbyd i orsaf y rheil- ffordd, yn cael eu bLienori gan faer a chorfforaeti y dref. Yna aethant yn mlaen i Lundain gyda'r rheilfford-i a chyrhaedd- asant y Bricklayer's Arms Station yn ddiogeL Wedi cymmeryd ychydig luniaeth, ffurfiwyd yr orymdaith drwy y brif.ddinas. Pasiodd y procession heibio y Mansion House, St. Paul, Temple Bar, Hyde Park, a chyrhaeddodd Pad- dington am tua phump o'r gloch. Yr oedd y bauiletau yn j brif-ddinas pan basai y Dywysoges hyd y nod yn boddi own 1 clychau. Pan yn pasio Plasdy yr Arglwydd Faer, yr oe-ld y dorf yn gwasgu gymmaint ar eu gilydd, fel y gorfodwyd i'r orymdaith aros am gryn amser. Am chwarter wedi punnp, cychwynodd y gerbydres frenmol o Paddington i Windsor, lIe y derbyniwyd y cwmni gan y Frenines a'r teulu breninol. DYDD Y BBIODAS. Boreu dydd Mawrth, amgylchynid tref Windsor a niwl tew, yr hwn a gliriodd ffwrdd fel yr oedd y dydd yn myned yn mlaen, ac yn fuan ymddangosodd brenin mawr y dydd yn ei ogoniant ysplenydd, yr hyn a dueddai yn iawr i wneyd y gweithrediadau yn wir bleserus. Am 25 mynyd wedi deu- ddeg, cychwynodd yr orymdaith fawreddog o Gastell Windsor 1 Gapel St. George. Yr oedd holl blant y Frenines vn bre- senol. oddieithr y Tywysog Alfred, yr hwn sydd wedi bo I yn dra anhwylus yn Malta. Yr oedd ei meibion-yn-nghyfraith, y Tywysog Frederick William o Brwsia, a'r Tywysog Louis a Hesse, hefyd yn wyddfodol. Am hanner awr wedi deuddeg, cyrhaeddodd y Dywysoges Alexandra y capel, yn cael ei bar- wain gan Dduc Caergrawnt a'i Thad, y Tywysog Christian.. Yr oedd wyth o law-forwynion gyda'r Dywysoges, pedair ar bob ochr-ar yr ochr dde, Lady Diana Beauclerk, Lady Emily Bruce, Lady Eleanor Hare, a Lady Emily Villiers-ar yr aswy, Lady Feodore Wellesley, Lady Agneta Yorke, Lady Victoria Howard, a Lady Victoria Scott. Cyflawnwyd seremoni y briodas gan Archesgob Caergaint. Yr oedd Esgobion Llundain, Rhydychain, Winchester, a. Chaerlleon, yn wyddfodol hefyd. Rhoddwyd y briodasferch ymaith gan ei thad a Due Caergrawnt. Rhoddwyd Tywysog Cymru ffwrdd gan ei ewytbr, Due Saxe Coburg a Gotha, a'i frawd-yn-nghyfraith, Tywysog Coron Prwsia. Yr oedd y Tywysog Alfred i weithredu gyda'i ewythr, oni buasai ei afiechyd. Cymmerodd y gwasanaeth 50 mynyd o amser. Canwyd y darnau canlynol yn ystod y gwasanaeth :-Tri. umphal March (Beethoven) March, Athalie (Mendelsshon) March in Joseph (Handel) Chorale (Y Tywysog Cydweddog); Chant o'r 67ain Salm Hallelujah Chorus (Be thoven). Arweiniodd y Dywysoges o Prwsia ei mab ieuanc i'r bri- odas, wedi ei wisgo yn ngwisg Ucheldir Ysgotland. Yr oedd y Tywysogion Leopold ac Arthur yn yr un wisg. Yr oedd ei Mawrhydi yn wyddfodol yn ystod y seremoni, mewn sedd ddirgel; ac ar rai prydiau dangosai arwyddion o deimlad dwys. Wedi cymmeryd llnniaeth yn Nghastell Windsor, ymadaw- odd yr ymwelwyr; ac am ychydig fynydnu wedi pump, ym- adawodd y Tywysog a'r Dywysoges mewn cerbyd agored i orsaf y Great Western Railway, ar eu ffordd i Osborne.

CYFARFOD TRIMISOL LLANDDULAS. Cynnaliwyd y cyfarfod hwn Mawrth y 3ydd a'r 4ydd. Am 2, dydd Mawrth. cyfarfu nifer luosog o weinidogion a clien- adau y gwahanol eglwysi perthynol i'r ddosran ogleddol o Gyuamanfa Dinbycb, Fflint, a Meirion. Dechreuwyd y gyn- iiadledd trwy weddi gan y Parch. John Roberts, Llangerniw. Eth'-lwyd y Parch. J. James, y gweinidog, yn llywydd. Dyg- wyd i sylw y gynnadledd yr angenrheidrwydd am wneyd rhyw ddarpariaeth yn ddioed, er cynnorthwyo Abergele a Cholwyn i gael gweinidogaeth fwy cysson, a chael jhyw frawd a alio i hretrethu Saesneg yn yr haf, ac i gymmeryd gofal yr achos yn" Abergele. Gan fod capel newydd da yn agos a bod yn barod i gael ei agor yno, mae o'r pwys msvyaf ar y cychwyniad i sicr- hau y doniau goreu ag a ellir eu cael, ac i geisio at gyrhaedd yr amcan hwn. Penderfynwyd,— 1. Fod y cyfarfod hwn yn penderfynu defnyddio y drydedd ran o'r casgliadau cenadol yn y dosparth hwn o'r Gymmanfa er cynnorthwyo y lie neu y llcoedd a farno y cyfarfod misol, daufisol, neu drimisol yn fwyaf priodol. 2. Fod y cyfarfod hwn yn pennodi y brodyr J. G. Owen, a Mr. R. Hughes, Rhyl Samuel, Rhuddlan a Watkins, anwydden, i gyfarfod mor fuan ag y byddo modd a swydd- o yr eglwysi yn Llanelian a Llanddulais, er trefnu cynllun Pit fodd i gael gweinidogaeth sefydlog yn Abergele a Cholwyn. Yna darllenwyd llythyrau oddwrth yr eglwys yn Llanrwst, a'i changen yn Llanddoget. Er cymmaint o bethau pwysig sydd wedi eu cwblhaa yn Llanddoget, nid oes yr un prawf ei bod wedi cael llythyr gollyngdod o'r fam eglwvs, ei -chorffoli, na'i derbyn yn aelod o'r Gyramanfa. Am hyoy, penderfynwyd 3. Fod yr Ysgrifenydd i anfon llythyr at y brodyr yn Llan- ddoget, i'w hysbysu nas gallant gael aelodiaeth yn ein Cym- manfa byd oni cheisiont am lythyr gollyngdod gan y fam eg- Iwys (Llanrwst), ac ymgorffoli yn rheolaidd; ac oni ch/dym- ffurfiont ^"r drefn, bydJant yn wrthodedig gan y Gymmanfa, ac nis caniateir i un o weinidogion y Gymmanfa weinyddu iddynt. Dygwyd i sylw y cyfarfod y gohebiaethau yn y SEREM a'r Greal mewn cyssylltiad a'r Baptist Building Fund a Thrysorfa yOdwy Fil. Amlygodd y cyrarfod ei deimlad gyda golwg arnynt mewn penderfyniad ond mae llythyr y Parch. John Prichard, D.D., yn v SEREN ddiweddaf yn arbed y drafferth i'w gyhoeddi. 4. Penderfynwyd fod y cyfarfod hwn gyda theimlad dvvya yn hysbysu ein bod yn ymwrthod a Mr. T. LI. Morris fel gweinidog a phregethwr. Dygodd y genad dros eglwys Bodogonwch i sylw y gynnad- ledd y ddyled fawr sydd yn gorwedd arnynt fel corff y farwol. aeth, a hwythau yn weiniaid i'w dwyn. Dywedai fod Cym., manfa Siroedd Caerfyrddin a Cheredigion wedi addaw yn y Gymmanfa ildiweddaf y caent ganiatad yn y Gymmanfa nesaf i fyned trwy yr eglwysi i gasglu, ond cael cymmeradwyaeth y cyfarfod trimisol. Dygai y brodyr a bennodwyd i chwilio cyfrifon Bodogonwch ea tystiolaeth o ffyddlondeb a gonest- rwydd y brawd Robert Roberts fel casglwr. Casglodd R126 8s. 9c, pa rai sydd wedi eu talu, a receipts am danynt, ac y mae i?166 5s. 5ic. etto yn aros. 5. Ein bod fel cyfarfod yn mawr gymmeradwyo achos yr eglwys yrndrechol yn Bodogonwch i sylw caredig a haelionus Cymmanfa Caerfyrddin a Cheredigion. 6. Fod y Parch. J. G. Owen, Rhyl, i'n cynnrychioli yn y cyfarfod a fwriedir ei gynnal yn Llundain mis Ebrill nesaf, ac fod Mr. R. Hughes, Rhyl, yn drysorydd i'r drysorfa er dwyn ei draul tra yn ein gwasanaetbu fel cynnrychiolwr. Bu achos y pleidiau yn y Tabernacl o dan sylw, aphennod- wyd ar y brodyr Theodore Ellison a W. Jones i chwilvo i'r achos, ac ymdrecliu gwneyd heddwch, yr hyn a effeithiwyd g nddynt y di wrnoti hwnw. Am hy(^y, afreidiol yw cyhoeddi y penderfyniad yn mhellaeh. Y GWASANAETH CYHOEDDUS. Am 7, y nos gyntaf, yn Llanddulas, pregethodd y brodyr Watkins, Glanwydden, ac Owens, Helygsn, yn rymus a dy- lanwadol. Yr un amser yn Colwyn, Roberts, Fforddlas, a Prichard, Dinbyeh. Am 10, dydd Mercher, pregethodd y brawd ieuanc John Pikering, Penyfron, ar brawf, fel ymgeisydd am fyned i'r Athrofll; ac ar ei ol gan R. Prichard yn ei hwyliau goreu. Yn y gynnadledd ar ol yr oedfa, penderfyn- wyd ein bod fel cyfarfod yn cymmeradwyo i sylw Pwyllgor Athrofa Llangollen y brawd ieuanc John Pikering, Penyfron, fel ymgeisydd teilwng o dderbyniad i'r Athrofa. Am 2, pre- gethodd y brodyr Samuel, Rhuddlan, a Rees, Llanrwst, ac yr oedd ein calonau yn cael eu cymhell i ogoneddu yr Arglwydd am nerthu ein hrodyr anwyl i Isfaru mor ogoneddus am Gar- iad Duw yn cael ei amlygu yn nhrefn fawr yr Iachawdwr- iaeth, ac am Ardderchogrwydd y Drefn i Bechaduriaid. Am 6, pregethodd y brawd Jones, Penyfron, yn ei arddnll syml a mawreddog ef ei hun, nes oedd yr amenuu a'r diolch yn agos a hod yn uwch na'i lais ac ar ei ol pregethodd yr ysgrifenydd. Hyderwn y bydd effeithiau da y cyfarfod yn para yn yr eglwys a'r cynnulleidfaoedd mawrion ag oedd yno. Mae yn llawenydd mawr i bob Cristion wele,l y fath olwg hyfryd ag sydd ar y maesydd sydd dan olygiaeth y brawd James James. Y fath ymdrech, y fath gydweithrediad, y fath gynnulleidtaoedd, y fath ysbryd efengylaidd yn yr eglwysi! 0 nad anfonai yr Arglwydd rhyw frawd talentog, gweithgar, ymroddol i waith yr Arglwydd, i ran o'r maes eang a tbor- eithiog hwn, cyn y hyddo iddosychu fyny o eisieu riiyw Apolos i ddyfrhau, ac yna credwn y byddai cynnydd buan. Amen. J. G. OWEN.

dref hon, yr hon yn ddiweddar, wrth chwilio yr Yagrythyrau a harnu drosti ei hun, a gafodd ei llwyr argyhoeddi mai bedydd y crediniol, trwy drochiad, yw yr unig fedydd a osododd Crist yn ei eglwys. Y mae yn deilwng nodi mai hon oedd y bedwaredd o blant y diweddar Wm. James, Tregybi, yr hwn a fu yn flaenor parchus tyda'r enwad uchod hyd ei fedd.—AMON. HORED, GELLIGAER.—Cynnaliwyd cyfarfod TS blynyddol Ysgol Sabbothol y Bedydd wyr yn y lie ucbod prydnawn dydd Llun, yr 16eg o Chwefror, pan y cafwyd digonedd o de a theisen 0 r fath oreu i'r Yssol Sul, a'r cor canu, yn nghyd ag amryw ereill o'r frawdoliaeth oeddynt wedi dyfod yn nghyd. Wedi i bawb gael ea digoni a'r pethau da uchod, troisom allan i'r heol, ac wedi fiurfio ein hunain yn orymdaith reolaidd, cychwynasom dan ganu Sea ydoedd yr holl gymmydoRaeth yn adswinio ac wedi myned tua Inilldir o ffordd oddiwrth y capel,dychwelasom yn yr un drefn, dan ttanu braidd yr holt Sordd. Wedi dyfod i'r capel, ac etholy Parch. Mr. Thomas, ein gweinidog, i'r gadair ly wyddol, awd yn mla-n a'r adroddiadau yn y drefn ganlynol .•—1. The Field Daisy," gan W. Nicholas. 2. Y Byd a gar yr eiddo, gan J. Williams. 3. Yr hen Lane, gan T. Pric". 4. 'Rwy'n llefain o'r anialwch.' gan E. Price. 5. Pennillion ar Fedydd. gan G. Williams. 6. "The Cow," gan S. Batton. 8. "Pabryd caf weled blodau gwyrdd ?" gan M. Howells ac E. Jones. 9. It Simon o Cyrene," ian J. Thomas. 9. "Shon wedi meddwi," gan E. Davies. Hefyd canwyd amryw ddarnau yn swynol annghyffredin. Yna terfynwyd, a phawb wedi eu boddloni.-D. PBNUKL, BANGOR. — Cynnaliwyd cyfarfod arholiad yr Ysgol uchod Chvvef, 2'2-iin, pryd yr adroddwyd ac yr arholwyd y deiliaid yn y pynciau canlynol. Am 2 o'r gloch, dechreuwyd y cyf- arfod trwy i'r brawd W. Jones adrodd Dad. 15, a gweddiodd yr Un brawd wedi hyny, cafwyd anerchiad byr a chynnwysfawr gan ein Rweinidog. Yna dechreuwyd ar waith y cyfarfod, trwy laf, i fechgen ieuanc draddodi darlith arWerthfawredd a Phwysiyrwydd y S«fydliad,yn nghyd ag annogaeth i'r ieuenctyd i ddyfod i'r Ysgol Sul, yr hyn a wnaeth gyda'r eofndra mwyaf. 3. Holwyd y l7*g bennad o Holwyddoreg Titus Lewis ar Fedydd, a chafwyd atebion boddhsol. 3. Adroddwyd Math. 2 gan ddosbarth o ferched ieuaine. 4. Genedigaeth Crist, gan C. E. Williams. 5. Gen. 1 gan ddos- barth J. Hughes. 6. Estc. 3 gan ddosbarth o ferched ieuainc. 7. Iago 1 gan ferch. 8. Canwyd hymn. 9. Hol wyd pwnc ar" Ieau Grist yn siampl gyfaddasol i ddynion," o waith yr Hen Belican. 10. Yr Ysgol Sabbothol, gan R. Williams. 12. Math. 25. gan ferch fach. 13. Esec. 9 gan ferch fach arall. Yna terfynwyd y cyfarfod prydnawnol gan ein hanwyl weinidog. Am 6yn yr hwyr, dechreuwyd y cyfarfod trwy adroddiad o loan 10, a gweddiodd ein a gweinidog. 2. Adroddwyd darnau o farddoniaeth gan ddau fachgen a merch ieuanc. I derfynu, cafwyd pregeth werthfawr oddiar Gal. 8. 19. Gobeithio y creuir mwy o sel dros y sefydliad daioaus hwn.—R. OWBN. CYFAHFOD CHWARTEROL Ysgol Sabbothol y Tabernacl, Pembre, a gynnaliwyd dydd Sul, Mawrth yr 8fed Am ddau a chwech dechreuwyd y cyfarfod trwy adrodd dwy bennod gan ddau !t"!od o'r ysgol. Yna awd yn mlaen a gwaith y cyfarfod, a chafwyd areithiau da gan y brodyr ar wahaaol destunau, adrodd- iadau da hefyd, yn farddoaol a rhyddieithol, gan y bobl ieuaine perthynol i'r ysgol. Canwyd amryw donau gan y cor. Yn ab- aenoldeb ein parchus weinidog, cvmraerodd Mr. J. Lewis y gadair, a lly wyddodd y cyfarfodydd yn dda droa ben. Pob llwydd i'r Y sgoI Sul i hyffbrddi y plentyn yn mhen ei ffordd."—G. CYFARFOD CHWARTEROL DOSPARTH TSAF SWYDD GAER- FYRDDIN a gynnaliwyd yn Sittim, Felingwm, ar y 24ain a'r 25ain o'r mis diweddaf. Prydnawn y dydd cyntaf, cynnaliwyd cynnadledd gan y gweinidogion, y Parcb. M. Griffiths, gweinidog y lie, yn y gadair. Pendertynwyd-1. Fod y Parch. M. Griffiths, i gael ei dderbyn yn rheolaidd i'r undeb ar sail y Ilythyr o gym- Jwyaeth a dderbyniwyd oddiwrth y Parch. B. Evans, Ys- grifenydd Cyfartod Chwarterol Morganwg. 2. Fod y cwrdd bwn yn gwrthod gwn<-yd sylw or cais a dderbyniisant gyda gol wg ar adferu Lewis Lewis, diweddar o Gaerfyrddin, i'r weinidoraeth, gan yr ystvrient nad yw yn fater perthynol iddynt hwy. 3. Fod Iyhv yr oglwysi i gael ei alw at achos Trefangor, a'u bod i wneyd eu Roren i gynnarthwyo i dalu costau y prawf. Am chwech, dectiteuwyd y gwasanaeth eyhoeddus, yrhwn a ddechr«>uwyd trwy ddarllen a gweddio gan y Parch. J. Lloyd, Talog a pbregethodd y Parchedision D. Morria. Porthyrhyd, a T. Williams, Ebenezer. Ar yr un amser, pregethodd yr Trgrifenydd a'r Parch. B. Wil- liams, St. Cleara. yn nghapel y Meihodistiaid yn Nantgaredig. Am ddeg, dechreuwyd trwy ddarllen a gweddio gan yr Ysgrifen- ydd a phregethodd y Parch. T. Williams, Ebenezer, i'r diacon- laid, pedwar o ba rai a neillduwyd a'r Parch. B. Williams, St. Clears, i'r gwtinidog, a'r Parch. H. W. Jones, Caerfyrddin, i'r eglwys. Am ddau, wedi darllen a gweddio gan y Parch. D. Morris, pregethodd yr Ysgrifenydd a'r Parch. H. W. Jones, Caerfyrddin. Am chwech, pregethodd y Parchtdigion J. Daries, Llandyssil, a John Lloyd, Talog. Cawsom gwrdd da, ac arwydd- ion o wenau Duw ar y cynnulliadau. Bendith Duw fyddo ar yr EGWY8 yn Sittim, ac ar ein brawd Oriffiths.-D. WILLIAMS, Ysgrifenydd. GRKEr. MEADOW, TROEDYRHIW.—Chwefror 2il, cynnal- iwyd cyfarfod llenyddol gan frodyr Iforawl Tywysog Ap Morgan, yn y lie uchod y mynediad i mewn trwy dair ceiniog yr un. Cymmerwyd y gadair gan Mr. D. Davies. Wedi i'r lly wydd anerch y cyfarfod mewn modd pwrpasol a tharawiadol, canwyd yr Anthem Genedlaethol. Yna cafwyd anerchiadau gan frodyr a chyfeillion. Cododd Ap Rhwn, ac a draddododd chwech englyn o anerchiad i'r mudiad hwn, pa rai a gawsant ganmoliaeth mawr. Cawsom gerddoriaeth. barddoniaeth. ac amaethyddiaeth, yn nghyd Sg adroddiadau da gan wahanol ddynion medrus a gobeithiol, nes ennyn a llanw pob calon a than gwladgarol. Dyben y cyfarfod hwn oedd cynnorthwyo yr hen bobl, er diloesi eu hangenion yn eu henaint a'u methiant. Darllenodd Ap Rhwn gan dlos ar y testun, Pa beth a wnawn i'r hen bobl P" Mae yn syndod y fath ddy- lanwad a gafoad y gan hon ar y dnrf. Wedi hyn, cododd Mr. William Jones, ac annogodd y gwyddfodolion trwy ddangos yn y lbodd mwyaf goleu ddvledswydd dyn tuajt; at ei gyd-greadur. I derfynu y cyfarfod, cydunodd y coral] i .-riMU Duw gadwo'r Fren- lnes, ac wedi talu diolchgarwch i'r 1' Id, aeth pawb adref yn sobr, ac wedi eu Hwyr foddtoni.—UN