Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
6 articles on this Page
Advertising
AT EIN GOHEBWYE, &c. EIN DBitBYNIADAU Richard Hopkins —Gwrandawwr—M. P. Price-irriffith Jones—Evan Davies — Carwr Eglurdeb- Parch. J. E. Jones, A.M., Elian Otito'n Borth H. Jones-E. Hughes—Ymgeisydd—J. C. Wiliiams.Ysw.—Parch W. Norton—A.B.—Ymgeisydd—Morgan Bach—Critic—Io!o Goch—L. LI.-J. L.-Evan Morris. GRIFFITH JOKES.—Yr oedd plant John a William yn gefnder- wyr o'r ail radd, neu yr hyn a elwir yn second cousins. Gwel- wch y Table of Pedigrees or Statue of Distribution. EVAN DAVIES.—Bydd i ni gyhoeddi llythyr eich cyfaill-ond rhaid aros ei dro. CARWR EGLURDEB.-Anfonwcb eich llythyr at Mr. James, a diau y gall ef eich boddloni; ond byddai cyhoeddi :y llythyr yn deffroi 110n d cwch o wenyn am ben'y brawd da a llafurus, a byddai hyny yn beryglus yn awr, gan fod yr haf yn agoshau. PARCH. JOHN EDRED JONES, A M.—Diolch yn fawr am y papyrau. Mae yn dda genym eu cael ond gwelwch yn dda i Deidio j'sgrifenu unrhyw beth oddifewn. Cawsom daln tair ceiniog ar ddeg am y gair Edred. Yr ydym ni yn adnabod eich lIaw pe gwelem hi yn mhig y fran. Riiy FACH o BwyfjAu.-Dyebwelwyd pedwar i;ypyn o ddiffyg tal cyflawn. DAVID AP IHAV.—Yr ydych wedi anfon i'r Swyddfa rhyw cock and bull story ar ryw sibrwd am y Parch. yn ardal y G-, yr hwn sibrwd nid ywyn wir, ac ni ddylai gael ei gredu. Wel, byddwch yn dawel, a bydd y sibrwd farw yn yr ardal; ond os cyhoeddwn y peth yn y SERENt, byddwn vn gosod gwynt o dan ei adenydd, ac yn ei helpu i ymdaenu drwy y wlad. A. B. D.- Mae Llys Llandaff yn rhatach a rhyddach. Y PARCH. J. P. WILLIAMS a ofyna, Beth, attolwg, yw yr achos nad oes un hysbysiad eyflawn am Yr Eisteddfod wedi ei osod yn ySERtLN?" Y ewbl allwn ni ddywedyd yw, Gofynwch iddyn* nhw? Dichon y dylai Cyhoeddwr y SERaN ei ystyricd yn anrhydedd i gael y pwtyn hysbysiad sydd wedi ymddangos yn ddiweddar. "YN Y NESAF YN DDIFFAEL."—Bydded i amryw o'n go- hebwyr gymmervd yr enw nchod. Yr ydym yn ami iawn yn derbyn llythyrau, a rhai o honynt o bwys a dyddordtb cyffred- inol, a'r trawddeg uchod yn eu diweddu. Daw y rhai hyn i law boreu Sadwrn, Sul, Linn, ac yn ami boreu dydd Mawrth yr wythnos y cyhoeddir y SEKEN. Dymunem felly i wneyd yn hysbys i'n cyfeillion caredig ein bod yn gosod yn y Swyddfa erbrn boreu dydd Sadwrn cyn cyhoeddiad y SEREJf y Gwener canlynol ddigon o stwff i lanw yr erthyglau arweiniol Eg- lwysig, yr Y mddyddanien Teuluaidd, Ty'r Capel, Gwersi Gramadegol, Llythyrau at y Golygwyr, Atebion a Gofyniadati, a'r Farddoniaeth. Yna, chwi welwch y bydd i unrhyw lythyr addaw i law y Golygwvr wedi dydd Gwener "yn ddiffael" o aros hyd yr wythnos ddyfodol o leiaf. Nid ydym yn gallu addaw cyhoeddi pob llythyr a ddaw i law cyn dydd Gwener yn ein "nesaf yn ddiffael;" ond yr ydym yn rhwym o'i adael allan ya ddiffael os bydd wedi y dyddiad hyny. Yr ydym yn cadw At ein Gohebwyr hyd ddydd Llun, ond nid diweddar- ach na hyny. Hyderwn y bydd hyn o eglurhad yn arbed .Iiom- edigaeth yn ot Daw. GWR IEUANC.—Mae eich gofyniad yn hollol amddifad o unrhyw elfen i hawlio atebiad trwy y SKREN, Byddai cystal i chwi efyn, Ai tybed y bydd yn wlaw yfory ?" Nid ydym ni yn proffeau dy wedyd ansawdd yr hin ar y lOted o Fai nesaf. Aros- wch, ac os hyw fyddwch, cewch weled. IOKTHYN.-Os bydd i chwi osod eich enw priodol wrth eich ysxrif, a chaniatau i ni dynu y pin trwy rhyw ddwsin o eiriau o hiliogaeth y corgyn, llysnafedd, mwnciaidd," &c., caiff ym- ddangos. Nid heb hyn. A. B.-Nid oes dim holp yr oedd atebion ereill yn y Swyidfa o flaen yr eiddoch chwi. YMGBISYDD.—Nis gwyddom; ysgrifenwch at y Parch. H. Jones, neu y Dr. Pricoard, Llangollen, a cbewch wybodaeth gyfiawn. MORGAN BACH.—Rhy debyg i'r draenog i fod o lea i neb, a gall wneyd drwg mawri chwi. CRITIC.—Nid yw eich beirniadaeth ond pwff i beth nad yw yn werth pibellaid o s6g. Er mwyn arbed amser a thrafferth, bydded i'n Gohebwyr anfon eu cynnyrchion, yn ol eu gwahanol dueddiadau, fel y canlyn fig- Pob hanesion-erefyddol a chymdeithasol, archebion, a thaliadau, i Mr. W. M. Evans, Seren Cymru Office, Car- marthen. „ Y TRAETHODAU, GOHEBIABTHAU, &O.—Rer. T. PRICB, COTTAGE, ABERDARB. G" YR YSGRIFAU EGL-WYSIG, 0 nodwedd yr erthyglau ar- weiniol Eglwysig, &:c., — Rev. B. EVANS, PBNTDRM HOUSE. NEATH. Y FARDDONIAETH —Rev. J. R. MORGAN (Llturwg), LLANELLY, CAtMARTlKNtHIRB. "SEREN CYMRU" WYTHNOSOL. Puis SEREN CYMRU i dderbynwyr a dalant am dani wrth ei derbyn. neu a dalant cyn pen wythnos ar ol i'r chwarUr ddyfod yn ddyledus, yw is. Ic. y chwarter neu Is. Sc. os na wneir hyny. TB!Mt.m yn ddiolchgar i'n dosparthwyr am gael nifer y derbynwyr yn 4. 9, 13, &c., er arbed traul y postages. Nis gellir caniatau y postage pan fyddo y nifer dan 4. T ALIADA U- Derbyniwyd taliadnu oddiwrth-W. J. Llundain, L. R. Cwm- llafrod, D. W. Clydach. D. D. Clvdach, J. J. Pontypridd, J. D. Talvbont, M. B. Ffynnon Cyll, D. J. Troedyrhiw, J. M. Wern- barny, J. D. Llandre Uchaf, J. E. Ffynnon.
YRWYTHNOS I
YRWYTHNOS MAE yr wytbnos bon yn nn o'r rhai rhyfeddaf aetb dros ein pen er ys blvnyddau. Derbyn y Dywysoges yn Rarrsgate-ei groesawiad yn Llundain- ei der- byniad yn Windsor-y briodas, a'r llawenhau; ac yn olaf, y s6n am hyny. A rhyddhau yr wytbnos oddi- wrth ei haddurniadau, gallem ysgrifenu yr hollhanes mewn un gair, a'r gair hwnw fvddai-PR UDAS. Wel. yr ydym yn foddlon iawn i'r wlad am dro gael Ilawenhau mae llawenydd yn iechyd i'w chalon. A dichon na ddangoswyd erioed yn hanes y byd deim ladau o lawenydd mwy cyffredillol-mwy gwirion- eddol a naturiol,. nag a wnawd gan bob dosparth yr wythnos hon. Byddai ceisio darlunio y gweithred- iadau o fewn cylch ein gofod yn annoethineb o'r mwyaf. Bydd i ni mewn rhan arall o'r SEREN roddi cymmaint o le ag a allwn er darlnnio bant-,s yr am- gylchiadau. Mae hyd y nod bapyrau mawrion dydd- iol Llundain wedi gorfod cael Extra Street er ceisio cofnodi yr hanesion yn gymmedrolo lawn, ac wedi y cwbl nid yw yr haner wedi cael ei fynegu. Mae pob peth arall yn y wlad wedi rhoddi ffordd i'r briodas, fel nad oes arnom eisieu i aros gyda hwy. Mae ein newyddion tramor yn bwysig. America heb ddim yn neillduol o newydd; Prwsia yn para mewn rhyfel rhwng y Brenin a'i Senedd Awstria a Ftramc yn ochri i Poland Antonelli, Prif Gardinal y Pab, wedi rhoddi ei swydd i fyny yn y llys Gari- baldi yn dysgwyl gallu marchogaeth yn mhen chwech wythnos; ac os felly mae yn myned i Poland. Ie, Poland sydd yn cael fwyaf o sylw. Mae gobeithion cryf iawn y gorfodant eu meistr caled, creulon, a gwaedlyd i ddyfod i delerau a hwy. Yr ydym wedi ein siomi yn fawr yn y mudiad hwn ond yr ydym yn llawenhau ac yn dymuno o galon bob llwydd i ddewrion Poland.
NAWDD Y NEF AR Y PAR IEUANC.
NAWDD Y NEF AR Y PAR IEUANC. DERBYNIED ei Uchelder Breninol Albert Edward, EIN Tywysog, a chymhar ei fywyd, EIN Tywysoges, lon- gyfarchiad PERCHENOG, GOLYGWTB, a holl DDAR- LLENWYR SEREN CYMRU, ar eu huniad mewn glan briodas. Ein dymuniad yw, am i nawdd Duw a'i dangnef fod yn haul a tharian iddynt trwy eu taith yn yr an- ial; gras Duw a'u cymhwyso i ymadael mewn hedd. wch o'r byd hwn a gwenau yr HOLLALLUOG yn llewyrchu yn Nghrist, fyddo eu rhan yn y byda ddaw. Bydded y dydd yn mhell pan esgyno ein Tywysog i'r Frenin-fainc. Wedi cyrhaedd Sedd Prydain, rhodded Duw iddo ddoethineb i lywodraethu ei bobI, fel y teyrnaso ar, ac yn nghalonau ei ddeiliaid. I Alexandra ieuanc rhoddwn dderbyniad cynhes i'n gwlad, ac i'n calon; bydded iddi fyw yn hir, a byw yn ddedwydd yn gysur i'n Tywysog, acyn anrhyd- edd i'w sefyllfa oruchel. Ni ddywedwn rhagor ond yr ydym wedi dywedyd hyn o'n calon.
Family Notices
PRIODASAU. Mawrth 3ydd, yn. E, gl vrys Llangan, gan y Parch. Mr. Walters, curad, Mr. Morris Thomas, Brynaertn, Llandyssilio, a Miss Martha Jones, Llanlliw*, plwyf Llangan. Mawrth 5. yn Nghapel Engedi, Caernarfon, gan y Parch. D. Saunders, Llynlleifiad, yn caol ei gynnorthwyogan y Parch. John Richards, Llechryd, Mr. J. W. Stephens, Caernarfon, diweddar o Lechryd, a Mary Anne, merch ieuengaf y diweddar Gadben T. Davies, Caernarfon. MARWOLAETHAU. Chwef. 28. yn 92 mlwydd oed, Mary Jones, o Llwyndewi, ger Llandilo. Bu y drancedig yn aelod rheolaidd a selog gyda'r Tref- nyddion Wesleyaid dros uwchlaw yr hanner canrif diweddaf o'i hoes. Gadawodd amryw o blant, wyrion, ac orwyrion, yn nghyd a lluaws o gyfeillion, i alaru ei hymadawiad. MARWOLA.ETH MR. REES JENKINS, PENRHIWGOCH Bu yr uchod farw Chwef. lOfed. Yr oedd yn ddiacon llafurus. selog, a duwiol yn e*lwys Salim ac yn frawd i'r Parch. J. Jen- kins, Trefdraeth. Teimlir colled fawr ar ei ol. Un yn llanw ei le a'i twydd yn addas ydoedd, nid mewn enw, ond mewu gwir- ionedd. CUddwyd ef yn mynwent Salim, lie gorwedd ei dad a'i fam, a pherthynasau ere^ill. Cyn cychwyn o Benrhiwgech, darllen- odd a gweddiodd y Parch. S«th Tnomas, Bethania; ac yn y capel, pregi*thodd yr ysgrifertydd oddiwrth Heb. 11.16; ac areithiodd Mr. Thomas ar lan y hedd. Anhawdd yw p-idio colli dagtnu ar ol brawd flT'ddlawn, did wyll, a gweithgar, fel Rees Jenkins. Pwy bynag f.¡¡ai farwaidd yn y cwrdd, efe oedd fywiog pwy bynag fdrych?i- yn watworllyd ar y gweinidog ac ar y pethau a leferid, ete oedd siriol; pwy bynag fuasai a dan reolaeth mudandod ac an- nhe:m!adrwydd, clywid ei amenau a'i ocheneidiau ef pwy bynag fuasai yn tych eu gruddiau, gwelid dagrau ai ei ruddiau ef; a phwy bynag oedd yn cael eu llywyddu gan falchder ac hunan-gariad, efe oedd ost3Tngedig, boneddigaidd, cymmwynasgar, hir-ymaros, hawdd ei drin, *c yn frawdgarwr o'r rhes flaenaf. Yr Arglwydd a fen- dithio ein heglwysi & miloedd o'i gyffelyb. D. MATHIAB.
MARWOLAETH MR. JOHN JENKINS,…
MARWOLAETH MR. JOHN JENKINS, GLANYFFERI. Chwefror 28ain, yn 67 miwyddloed, bu farw Mr. John Jenkins, saer coed ac adeiladydd, Glanvfferi. Gadawodd weddw, dau o blant, a llawer o berthynasau a chyfeillion, i alaru ar ei ol. Yr oedd yn ddyn hynaws, didwyll, cymmwyn- asgar, a chyfeillgar dros ben, yr hyn oedd yn ei wneyd yn briod a thad tyner, yn gymmydog da, yn gymdeithaswr a dyngarwr enwog, ac yn Gristion trylwyr. Yr oedd trwy ddiwydrwydd wedi ennill sefyllfa gysurus yn y byd,yn gystat a pharch acym- ddiried pawb o'i gydnabod. Fel saer ac adeiladydd yr oedd yn fedrus iawn, a meddai gymhwysderau addas a digonol i ym- wneyd & phob dosparth o gymdeithas, ac yr oedd ei gyssylltiad i ,i gydweithwyr yn sefydliad Cyfrinfa Iforaidd Ismael Sant 25 mlynedd yn ol, a'r llwyddiant a'i dilynodd o hyny hyd ynawr, yn ngbyd a'i gyssylltiad perlhynasol a hen deulu henafol yCwm- slack, o'r hwn y daeth Bedyddwyr cyntafy t!e,a'i fod wedi bod. yn offerynol i godi yr achos a phentref Glanytferi i sylw neill- • duol yn yr hanner can mlynedd diweddaf, wedi gwneyd ei en", yn un teuluaidd trwy lawer cymtnydogaeth. Y dydd Mercher canlynol, daeth aelodau y Gyfrinfa, a thorf fawr o'i gydnabsd, i dalu y gymmwynas olaf i'w weddillion. Ar ol pregeth- ddifrifol gau y Parch. J. Reynolds, Cydweli, oddiwrtb Phil. 1. 23, hebryngwyd ei gorff i hen gladdfa Llan Ismael, i orwedd gyde'i dadau hyd foreu'r Adgyfodiad, pan y cyfyd 0 gwsg ei lawenydd, Mewn gwiag o oleuni." Yn olaf ar ei ddydd-lyfr, yr oedd y pennillion canlynol ytt ei law-ysgrifen ei hun Alas! so soon the body dies, 'Tis but an earthly clod, Each passing moment loudly cries, Prepare to meet thy God. Behold he comes on yonder cloud, All nature feels his nod, The whole creation cries aloud, m Prepare to meet thy God." GALARWR HIRAETHOG. PRIODAS TYWYSIG CYMRU. -Llawer o ddyRgwyh* pharotor sydd wedi bod yn mhob tref a phentref yn Nghytnru ar gyfer yr amgylchiad dyddorol hwn a deallwn fod y dydd wedi ei gadw yn ddydd gwyl yn lied gyffredin. Bu y corfforiaethau, y rheifflgorau, y cymdeithasau dyngarol, ac ysgolion yn gorymdeithio, yn y rhan fwyaf o drefydd, yn nghyd ag arwyddion ereill o lawenydd; ond ni chaniata ein gofod i ni roddi manyhon y gweithrediadau. Da genym ganfod nad oedd y tlodion yn cael eu hannghofio yn y gwa- hanol drefniadau. ANGLADD ALAW GOCH.—Dydd Gwener diweddaf, dygwyd gweddillion Alaw Goch o'r Miskin House i Aberdar. C-yrhaeddodd yr angladd y lie olaf am ddau o'r gloch ac er fod yr hin yn an- ffafrioi, yr oedd miloedd lawer wedi ymgvnnull er tulii eu parch olaf i'r dyngarwr a gludid i'r gladdfa. Wedi ffurfio yn orymdaith^ cychwynwyd tua'r Cemmtry yn y drefn a ganlyn:- Blaenorid hi gan oddeutu deg ar hugain o Feirdd ag yanodenau duon yn glymedig am eu breichiau. Dilynwyd hwy gan tua deugain o Weinidogiot. yr Efengyl, yn ddau a dan. Yn nesaf yr oedd Masnachwyr a Boneddigion y lie, yn gannoedd lawer mewn rhifedi, yn teithio bob yn bump. Ar eu hoi hwy yr oedd tuag ugain o Bearers, mewn galarwisgordd. Yn canlyn, yr oedd miloedd Gweithwyr yr ardal yn cario y corff. Wedi hyny, oddeutu uaaiii o Gerbydau. Wedi cyrhaedd y gladdle, esgynodd y Parch. D. Charles. B.A. yr esgynlawr oedd wedi ei pharotoi; ac wedi darllen, gweddio, ac anerch y dorf, gosodwyd yr hyn oedd farwol o'r anwyl Alaw Gech yn y bedd oer, mewn llawn obaith am adgyfodiad gwell.
[No title]
PONTARDAWE.—Dyddiau Sul a Llun, Chwef. 22ain a'r 23sin, cynnaliodd y Bedyddwyr yn y lie hwn gyfarfod, i'r dyben o b.e- gethu a gwrandaw yr efeugyl, ac hefyd er neillduo pedwar o froiyr i'r swydd ddiaconaidd. Pregethwyd ar y Sabbath, am 10, gan y Parch. L. Thomas, Castellnedd ac am 6, gan y Parchn. Thomas a Pughe, Scetty. Nos dranoeth, dechreuwyd gan y Parch. L. Thomas; a neillduwyd y diaconiaid gan y Parch. J. Pughe trwy weddi ac arddodiad dwylaw. Prejtethodd y Parch. B. Evans, Castellnedd, ar eu dyledswydd; a'r Parch. R. A. Jones, Abertawe, i'r gynnulleidfa. Cafwyd yma gyfarfodydd cysurus iawn, ac ar- wyddion amlwg o foddlonrwydd Duw ar y gwasanaeth. Y maeyr achos yma yn gwisgo agwedd hynod oddymunol erpan y mae y brodyr Pughe a Morgan yn ym weled a'r lie. SMYRNA, PORTHYRHYD.—Cynnaliwyd cyfarfod yr Ysgol Sabbothol yma prydaawn Sabbath, yr 28ain 8 Chwefror. Am 2 o'r gloch, wedi dechreu y cyfarfod drwy weddi, caws*m araeth far gan Mr. Williams, ein gweinidog, ar natur y cyfarfod yna awd yn mlaen a'r adroddiadan, &c., fel y canlyn :—1. Dadl rhwng y Bugail a'r Bacbgen, gan W. Morgan a D. Jones, a. Y Dwfr a'r Tan. gan J. Jones a J. Williams. 3. Ymddyddan yn nghylch yr Ysgol Sul, gan ddwy ferch. 4. Traethawd ar yr Ysgol Sabbothol, gan R. H. Jones. Yna canwyd ton gan y gynnulleidfa. 5. Ym- ddyddan rhwog y Crefyddwr a'r Gwrthgiliwr, gan R. Jones a J. Williams. 6. Dadl rhwng yr Hen Lanc a'r Pen Teulu, gan D. Bowen a W. Morgan. 7. Hanos Job (allan o S.B8X CYMRU). 8. Dadl y Mab Afradlon. Yr oedd y cyfarfod hwn yn wir ddy- ddorol. Yr oedd y capel yn orlawn o wrandawwyr, ac ymddan- gosent fel wrth eu bodd. Yr oedd yr adroddwyr yn eu hwyliau goreu yr oedd eu dull medrus yn myned trwy eu gwaith yn dan- gos llafur mawr. Wedi canu ton, ymadawsom, wedi cael gwledd dda i'r meddwl. Da genyf hysbysu fod ein Hysgol yn gwisgo ag- wedd flodeuog.—R. H. JONBS, Ysg. YSTRAD-DYFODWG.—Nos Iau, Chwef. 19eg, yn Ngbapel f Bedyddwyr yn y lie uchod, cafodd trigolion yr ardal hon y mwyn- had a'r buddioldeb o wrandaw y Parch. J. R. Morgan (Lleurwg). yn traddodi ei ddarlith campus ar Amryw Fathau o Bobl." Yr oedd yr adeilad eang yn orlawn o wrandawwyr, a gwedd pob gwyneb yn datgan boddhad ei leddiaonydd, a phob llygad yn tan- baid belydru adlewyrchiad teimladau y fynwes a'r enwog ddar- lithydd yn ymddangos fel pe wedi ei ysbrydoli gan sirioldeb y gwrandawwyr, a chan ei deimlad cynnyddawl ei hunan wrth ym- arin a'i dsstun. Ni bu llawer mwy o chwerthiu erioed gan yr un nifer o ddynion yn yr un faint o amser, ac etto yr oedd ei gasgliadau mor gymhwysiadol ac effeithiol, net yn yr eiliad nesaf ybydd.ii pob un fel wedi ei fesmereiddie gan brysurdeb. Wedi talo diolchgar- wch y cyfarfod i'r parchus ddarlithydd, ac i Mr. R. David, Siop-y- gareg, am lywyddu ar yr achlysur, ac adrodd yr englyn canlynol gan Ituan Wyn, aeth pawb i'w ffyrdd yn Hawen:— Mawr ogoniant Morgan wg—a mawrddysg Caer Myrddin ni chyd-ddwg Dyn o'i mewn o dan eu mwg Wna well araeth na Lleurwg. PXLL. Y W ALDENSIAID.-Nos Fawrtb, Cliwef. 24ain, yn nghapel Panteg, Ystalyfera, traddododd y Parch.T. Rees,D.D., Abertawe,. ddarlith ar y Waldensiaid. Elid i mewn trwy docynau swllt yr un, ac yr oedd yr el w yn myned i gynnorthwyo bachgenyn ienanc i gael ychydig o addysg. Yn ei ddarlith, dywedodd y Dr. dysgedig. mai bedydd fu yr achos o'r ymraniad cyntaf yn yr eglwys Grist- ionogol, ac mai maban-fedyddwyr selog ydoedd y Waldonsiaid, a bod eu heglwys o ran ffurf a threfniadall yn debyg i eiddo Yin- neillduwyr Cymru 1! Syndod byd 1 dyna ddarganfyddiadau, onite? Wele foneddwr yn eiu hymyl wedi trechu holl haneswyr eglwysig Ewrop o ben bwy gilydd! Rhaid i ni yn yn wir, Srr" gael tbyw gadarnhad ychwanegol i'ch dywediadau cyn eu derbyn a'u credu. —ADOLPHUS. ASERTEIFI.-Sul, Mawrth laf, bedyddiwyd yma bump- chwaer gan y Parch. Edward Jones, Pentyrch. Bu un o'r bedydd- iedigion am amrai flynyddoedd yn aelod gyda'r Methodistiaid yn f