Seren Cymru

CYFARFOD CHWARTEROL DYFED. Yn anffodus, gadawwyd y ddau benderfyniad canlynol allan .0 banes y cyfarfod hwn yn y SiitticN ddiwedclaf 1. Fod y brawd parchus R. Lloyd, gynt o Bethlehem, i gael llythyr o oUyngdod parchus i Undeb Cymmaofaol Mynwy. 2. Capel newydd Neyland.-Taer ddymunir ar yr eglwysi i gofio am benderfyniad y Gymmanfa a'r Cwrdd Chwarter di- weddaf mewn perthynas i'r capel hwn a thaer ddeisyfir ar i bob eglwys wneyd ei chssgliad i hwn, a'i anfon i'r Trysorydd, y Parch. T. E. Thomas, Trehael, neu ddyfod fig ef i'r Cwrdd Chwarter nesaf. Fe gofir fod casgliadau o'r tu allan i'r Sir wedi eu hattal eleni, er mwyn rhoddi chwareu teg i'r eglwysi i gasglu yn dda at Neyland a Ricketsone Bridge. W. OWEN.

CYFARFOD CHWARTEROL BRYCHEINIOG. Ar y 3ydd a'r 4ydd o Chwefror, cynnaliwyd cyfarfod chwar. terol Brycheiniog yn Llangynidr. Gweinyddwyd ar yr ach- lysur gan Morton, Clas; Evans, Soar Lewis, Capelyffin Watkins, Maesyberllan James, Pontestyll; Jarman, Llan- frynaoh; Edwards, Porthydwfr; Lloyd, Penyrheol; a Lle- welyn, Erwood. Er fod yr hin yn lied anflafriol, cawsom gyrddau rhagorol, o ran cynnulleidfaoedd lluosog, pregethau effeithiol, a gwrandawiad astud. Da genym fod agwedd mor gysuras ar bethaa yn Ltangynidr-undeb a chydweithrediad yn ffynu, y cynnuiliadan yn lluosog, a rhyw rai yn:aml yn ym- ofyn am le yn eu plith. Hir oes iddynt hwy, yn weinidog ac eglwys, i gydfyw ac i gydweithio Alu gilydd yn nheyrnas ac aniynedd ein Hiachawdwr lesu Grist. Cynnaliwyd y gynnad- ledd am banner awr wedi un o'r gloch yr ail ddydd, pryd y Peiiderfynwyd 1. Fod diolchgarwch y cyfarfod yn cael ei gyflwyno i'r Parch. Frederick Evans, am y papyrau dyddorol a ddarllenwyd ganddo ar Hanes y Bedyddwyr yn y lie, o'r declireu hyd yr anaser presenol. 2. Fod y cwrdd nesaf i fod yn Llangors ar y Mawrth a'r Mercher diweddaf yn Ebrill. 3. Fod y gynnadledd i gael ei chynnal yr ail ddydd am 9 yn y boreu, ac yn y prydnawn am banner awr wedi un. 4. Fod y brawd B. Watkins, Maesyberllan, i ddarllen papyr Yn y gynnadledd nesaf ar Haues y Bedyddwyr yn Llangors. 5. Pod y cwrdd hwn yn cydymdeiinlo n>evvn modd arbenig ^yudeithas Genadol yn ngwyneb y Cytyngder Lancaster- amd, ac yn annog yr eglwysi i gasglu yn nerthol tuag at yr unrhyw. 6. dysgwylir ar y rhai hyny nad ydynt wedi gwneuthur y Drysorfa Goffadwriaethol, i wneuthur hyny yn ebrwydd adysgwyliry bydd i'r gyfran gyntaf o'r addewidion fod mewn Haw erbyn y laf o Fai. YR YSGRIFBNYDD.

CYFARFOD CHWARTEROL Y BEDYDDWYR YN MORGANWG. Cynnaliwyd y cyfarfod hwn yn Cefncoedycymmer ar y 3 a'r 4 o'r mis presenol. Dechreuwyd y Gynnadledd am ddau o'r gloch ydydd cyntaf, yn yr hon, yn mhlith pethau ereill, y penderfynwyd ar y petnau canlynol 1. Fod i'r eglwysi hyny sydd heb gasglu at y Genadaeth Dramor, i gofio gwneyd hyny yn ddioedi, ac anfon eu casgl- iadau i Mr. James James, No. 8, North St. Cardiff. Gan fod y flwyddyn genadol ar ben gyda y mis nesaf, bydded i'r eglwysi weled yn dda cadw hyn mewn cof. 2. Fod y cyfarfo I hwn yn taer ddymuno ar yr eglwysi sydd heb gasglu at Genadaeth Artrefol y sir, i wneyd hyny mor fuan ag y byddoynalluadwy iddynt-o hellaf o hyn i'r cwrdd chwar. ter nesaf. Bydded i'r casgliadau gael eu hanfon i Mr. Thomas Richards, Chandler, Pontypridd. 3. Fod y brawd W. Jones, o'r Docks, Caerdydd i gael ei dderbyn yn wresog i'r undeb hwn, ar gymmeradwyaeth y llythyr a gafwyd ganddo oddiwrth gyfarfod chwarterol sir Fynwy. 4. Fod y brodyr canlynol i gael llythyron o gymmeradwyaeth i'r gwahanol undebau cyrnm infiiol y perthynant iddynt, sef J. Jones (Mathetes), gynt o'r Pit; S. Jones, gynt o Lan- ylltid Fawr; J. D. Williams, gynt o Gauton R. D. Roberts, gynt o'r Tabernacl, Merthyr ac M. Griffiths, gynt o Bont- brenllwyd. 5. Fod y brawd Thomas Edwards i gael llythyr cymmerad. wyaeth i fyned i Athrofa y Bedyddwyr yn Llangollen. 6. Fod y cyfarfod hwn yn hollol gymmeradwyo symudiad ein brodyr, y Bedyddwyr caeth, yn Lloegr, o gynnal cyfarfod neillduol yn Llundain yn mis Ebrill nesaf, ac yn penderfynu cydweithredu a hwynt yn eu hamcanion daionus; a bod Mr. Price, Aberdar, a Mr. Thomas, Caerdydd, i fod yno yn cyn nrychioli cymmanfa Morganwg. 7. Fod i'r eglwysi ystyried nad yw D. Bowen, gynt o Cefn- coedycymmer, yn aelod na phregethwr perthynol i'r Bedydd. wyr yno yn biesenol, 8. Fod y cyfarfod hwn wedi clywed, er gofid a galar, am ymddygiad anweddus a hollol ddrygionus, dau weinidog o sir- oedd ereill, yn un o dref/dd y sir hon yn ddiweddar, yn dy. mune ar yr eglwysi oil i osod eu gwynebau yn bendant a phen. derfynol yn erbyn y fath gyinmeriadau annheilwng. 9. Fod y cyfarfod hwn wedi clywed am y bwriad o gael undeb rhwng y tri enwad,—y Presbyteriaid, yr Independiaid, a'r Bedyddwyr,—ein bod ni, ar unwaith, yn hysbysu ein par- odrwydd i ymuno ar yr unig dir ag y gallwn wneyd hyny, sef ar dir y Beibl-y Beibl oil, a dim ond y Beibl; a pherfflsith ryddid i ni i ddadblygu ein hegwyddorion, fel y datguddiwyd bwynt gan Grist a'i Apostolion. 10. Fod Eglwys Llantrisiant i gael caniatad i helaethu eu capel. Y brodyr Roberts, Pontypridd; Roberts, Rhydfelen a Mr. T. Richards, Pontypridd, i fod yn bwjllgor dros y cwrdd chwarter. 11. Fod Eglwys y Tabernacl, Caerdydd, i gael caniatad i hel- aethu y capel; a'r brodyr Davies, Wauntrodau Jones, Docks a Mr. Thos. Rees, Canton, i fod yn bwyllgor dros y cwrdd chwarter. 12. Fod y. cwrdd chwarter nesaf i fod yn Llysfaen, ar y Mawrth a'r Mercher cyntaf o fis Mai, sef y 5ed a'r 6ed; y gynnadledd i ddechreu am ddau o'r gloch prydnawn y dydd cyntaf. Y CYFARTODYDD CYltOKDDUS. Yr hwyr cyntaf, am 7, yn Carmel, dechreuodd y brawd T. R. Davies, Merthyr; a phregethodd y brodyr Phillips, Tre- fforest; Price, Aberdar; ac Evans, Castellnedd. Yr un pryd bu pregethu yn y Cefn a Merthyr gan y brodyr Thomas, Caerdydd; Roberts, Rhydfelen; Jones, Docks; James, Croesyparc; Williams, Brithdir; James, Glyn-nedd; Jones, Llantrisant; Michael, Penybont; Thomas, Berthlwyd; Rowlands, Cwmafon Jones, Abertawe; Jenkins. Maesycwm- mwr; Thomas, Llansawel Roberts, Pontypridd; Edwards a R.'es, T'r Phil; Evans, Tregolwyn; ac Edwards, Llysfaen. Dranoeth, am 7, gweddiodd y brawd John Hughes, Cartnel; a phregethodd y brodyr John M. Evans, Pontbrenlhvyd, a Wil- liams, Soar, Rumni. Am 10, gweddiodd, y brawd Edwards, Llysfaeii a phregethodd y brodyr Williams, Hengoed; Jones, Abertuve; a Thomas, Caerdydd. Ani- 2, gweddiodd y brawd D. Morgan, Drefach; a phregethodd y brodyr Roberts, Hebron, Dowlais Rowlands, Cwmafon a Roberts, Ponty- pridd. Am 6, gweddiodd y brawd Griffith Roberts (A), Eben. eser a phregethodd y brodyr Jones, Docks, Caerdydd; James, Croesyparc, ac Evans, Dowlais. Cafwyd pregethau o'r fath oreu, gwrandawiad astud, a thj r- faoedd mawrion yn nghyd. Ymddygodd yr ardalwyr oil yn hynod o garedig at y dyeithriaid, yn enwedig Mrs. Jones, grocer, Mr. Millward, y Parchn. Roberts (A.), ac Evans (U.), heblaw aelodau y capel. Cawsom h ofion amlwg fod y brawd Morris a'i eglwys wedi ennill safle o barch a dylanwad yn y gymmydogaeth. B. EVANS, YBg.

CYMDEITtlAS GENADOL Y BEDYDDWYR YN MORGANWG. Cvnnsliodd y pwyllgor eu cynnadledd yr wythnos ddiweddaf, yn Nghefncoedycymmer, mewn cyssvlitiad a chwrdd Trimisol y sir. Yn mhlith ereill. pasiwyd y ddau beth canlynol:- Ein bod yn teimlo yn dra llawen i gael ar ddeall fod y Parch. R. A. Jones, a Mr. John Thomas, Temple street, yn unol a chais y Pwyllgor, yn addaw galw ar amryw gyfeillion yn Abertawe, i ofyn a derbyn tanysgrifiadau tuag at gynnyrtbwyo y Genad. aeth yn Gower; a gobeithia y Pwyllgor y daw Bedyddwyr Abertawe allan yn y mater pwysig hwn yn deilwng o honynt eu hunain, ac yn deiiwng hefyd o'r Genadaeth, yr hon sydd yn gwneyd cymmaint daioni yn y maes eang sydd yn gorwedd yn agos atynt. Ein bod yn teimlo yn llawen fod y Parch. Mr. Pugh, Sketty, wedi cymmeryd gofal eglwys Pontardawc ac yn llawen iawn i glywed fod cymmaint o lwyddiant wedi dilyn ei ymdrechion yno mewn amser mor fyr ac yn dymuno arno barhau yn mlaen yr un modd, gan obeithio y bydd i'r Arglwydd ei lwyddo yno etto fwyfwy. Fod cais at yr eglwysi sydd heb gasglu i wneyd hyny heb oedi dim, ac anfon y casgliadau i'r trysorydd. Gwel bender- fyniad y Cwrdd Trimisol. Mae y llwyddiant presenol yn Mhontardawe yn fwy o lawer n& thai am yr holl ymdrechion o ddechreuad y Genadaeth hyd yn awr, heb am Iwyddiant lleoedd ereill. Cwmafon. J. ROWLANDS.

DOSPARTH LLANDILO. Y mae yr Ysgrifenydd, Mr. Hughes, Cross Inn, yn hysbysu feD y eanlyu u'r Dosparth uchod:- LLANDILO. ae a. C. S. c. Parch. J. O. Griffiths 1 10 0 Mrs. Elizabeth Rees O 5 0 Mr. John Jones, Walk 4 0 0 Mary Thomas 030 John Bowen 2 0 0 Mr. Wm. Thomas 0 5 0 John Thomas 2 0 0 David Thomas.. 0 5 0 John James 1 0 0 Ticn. Davies 0 4 0 Ben. Morris 1 0 0 John Davies 0 4 0 Herbert Thomas 0 10 0 Thos. Thomas 0 4 ol Morgan Davies. 0 10 0 David Jones 0 5 0 Wm. Morris 0 10 0 Symiau dan 4s. 0 18 & Wm. Rogers 0 10 0 Plant yr Ysgol Sul.. 0 5O Miss Ann Rickman. 0 10 0 Ann Jones 0 10 0 £ 17 IB 6 Hannah Edwards 0 10 01 J. O. GRIFFITHS.

CWMDU. ANWYL FRAWD,—Aganlyn ydynt addewidion eglwys yCwmdo. tuas at Drysorfa Goffadwriaethol y Bedyddwyr. Yr eiddoeh yn serchus, Penrhiwgeingen. THOS. GRIFFITHS. .t ii. c. £ s. Parch. John Morris.. 1 0 0 Mr. D. Peregrine 0 4 0 Mr. W. Griffiths 0 5 0 D. Evans 0 4 O. H. Thomas 1 10 0 John Tliotnas ..040 Thos Griffiths 2 0 0 Thomas Jones 0 4 0 Josuah Griffiths 0 15 0 Mrs. Sarah William* 0 4 0> D.Griffiths 0 15 0 Jane Davies 0 4 0 G. Griffiths 0 10 0 Jane Lewis 0 4 0 Thos. Davies 1 0 0 Mary Rees 0 2 0 G. Evans 1 0 0 Miss Esther Davies.. 0 5 0 D. Thomas 0 10 0 Mary Williams 0 5 0 D. Phillips 0 10 0 Ann Harries 0 4 0 Jno. Phillips 0 10 0 Ann Edwards 0 4 0 Thos. Davies 0 10 0 Ann Morgan 0 4 0 Dd. Jones 0 10 0 Mary Jones 0 4 O John Lewis 1 0 0 Ann Jones 0 4 & Fred. Jones 0 5 0 Mary Thomas 0 4 0 Daniel Jones 0 5 0 Rachel Rees 0 4 0 Thos. Price 0 5 0 M. Williams 0 4 0- John Price 0 3 0 Mary Rees 0 4 0 Thos. Harries 0 5 0 Annfones 0 4 0 Ben. Evans 0 4 0 Mary Rees ..r 0 4 0 Evan Davies 0 4 0 ————— Thos. Edwards. 0 4 0 £ 18 8 I) D. Davies 0 4 0

PENRHIWGOCH. ANWYL FRA wD,-Hyn sydd i'ch hyabysu fod ein cyfrif ni yma. at y Drysorfa yn X4 12s. Oc. Ydwyf, yr eiddoch, dros yr eglwys, JOSHUA THOMAS.

PONTBRENARAETH. ANWYL FRAWD,—I roddi ateb i'ch llythyr, yr ydym wedi cael addewid yma ar y swm o £ 4. Yr eiddoch yn serchus, UW O'R BRODYR..

CARMEL, MYNYDDMAWR. ;e s. c. ;g s. Co Parch. D. Morris 0 10 0 Mr. John Mathias 0 5 0 Mr. Wm. Jones 0 10 0 John Thomas 0 5 0 D. Hopkins 0 10 0 Wm. Jones 0 4 0 Eben. Griffiths.. 0 6 0 Wm. Clement 0 4 0- D. Thomas 0 10 0 Thos. Griffiths.. 0 4 0 S. Griffiths 0 8 0 Mrs. Emma Evans 0 4 0 Thos. Price 0 10 0 Rachel Lewis 0 2 0 Wm. Lloyd 0 8 OjMiss Ann Griffiths 0 4 0 Wm. Lewis 0 8 0 Rachel Jones 0 4 0 Morgan Davies. 0 6 0 Rachel Lewis 0 4 0 John Griffiths 0 6 0 John Jones 0 5 01 £ 6 17 0 M esycwmmwr. LL. JENKINS.

ystadegau gerbron, ond yr ydym wedi methu eu cael. Ymwelasant iniferlluosogodrigolion. Cawsint un teulu heb Feibl, a chyf- addefodd llawer hefyd eu hesgeulusdod o'r Ysgol Sabbothol a moddion gras, gan addaw diwygie. Nid oes genym ond gobeithio y bydd i'w llafur gael ei ddilyn i Ilwyd(iiant.-J. WILLIAMS. SALEM, LL&NI FLTYD YARD itF, F.-Mt-. Gil., Yr ydwyf gyda hyfrydwch, ar gais ein cyfeillion yma,-yn antoii i chwi ychydig o hanes yr ysgol yn y lie hwn, er ei gyhoeddi yn eich SERBS wiw- lon. Y mae yma gryn ymdrech a ffyddlondeb gyda'r ysgol, a llawer o ddaioni yn cael ei wneuthur yn yr ardal trwyddi mewn dysgu darllen, trysori yr ysgrythyrau yn y cof, a'a hadrodd yn gy- hoeddus. Bu yr ysgol hon yn hir yn wan a nychlyd ond y mae yn awr yn ymgodi, trwy fod yabryd darllen yn cynnyddu, a gwy- bodaeth ysgrythyrol yn aralhau. Nid yw yr ysgol yma yn Iluosog, ond yr ydym yn meddwl ei bod, wrth ei chyferbynu a rhif yr aeI- odau a'r ardalyddion, mor lluosog ag unrhyw ysgol arall. Mae canolrif yr ysgolheigion yn agos i gant; athrawon gweithiol, 9 athrawesau, 3 arolygydd ac ysgrifenydd; 12 dosparth, sefun dos- parth Beiblaidd, 5 o Destamentau, a 6 i lyfrau ereill. Dyna yw ei chynnwysiad, ac y mae yn ffyddlon gyda ei gwaith bob Sabboth. Wrth fwrw golwg ar ei llafur mewn trysori yr ysgrythyrau yn y cof, a'u hadrodd, am y chwech mis diweddaf, maent yn sefyll fel y canlyn Pennodau, 48, yn cynnwys 1,571 o adnodau Salmau, 60, yn cynnwys 1,500 o adnodau; adnodau gwahanol, 3116. Yn ystod y chvrech mis anrhegwyd y rhai ffyddlon a gweithgar a Beibl- au, Testamentau, ac amryw draethodau, yn ol eu graddau a'u teil- yngdod. Mae yn deilwng o sylw hefyd, fod mewn cyssylltiad a'r ysgol hen gyfryngau gwybodaeth yn cael eu derbyn a'u darllen, sef o'r Athraw, 20 Seren Gomer, 4; SERIIS CYMRU, 13 Llyfr y Plant, 80 ac amryw ereill yn achlysurol a roesawir o draeth- odau a phregethau a ddygwyddant ddyfod trwy y wasg. Cyn 1854, nid oedd yma un math o gyhoeddiad perthynol i'r Bedydd- wyr yn cael ei dderbyn; felly, mae diwygiad graddol a sicr yn cymmeryd lie; ond y mae tir lawer heb ei feddiannu etto. Nid oes gan rai wybodaeth am Dduw. Mae meddwdod, cyfeddach, a diota, a llawer math o annuwioldeb, mewn arferiad er pob ym- drech a wneir. Bydded i'r ysgol hon fod yn foddion i ddwyn llawer i adnabod y gwirionedd, a bendith Duw fyddo ar lafur ein hanwyl frawd ffyddlon, y Parch. J. Roberts, ein gweinidog. Pobl ei ofal fyddo yn bobl ei gysur, yn goron ei orfoledd, a'i holl wran- dawwyr yn etifeddion iachawdwriaeth, yw dymuniad calon- LLARIEIDDYN. LLANELLI.—Mechanic's Institution.—Traddododd y Parch. M. Roberts, Felinfoel, ei ddarlith ddoniol a dyddorol ar Ddy7 lanwad y Rhyw Fenywaidd," yn y lie uchod, nos Fawrth, Chwef. 4ydd. Cymmerwyd y gadair gan y Parch. D. Rees, Capel Als, am 8 o'r gloch. Siaradodd y darlithydd doniol yn ddifyrus ac addysg- iadol iawn am oddeutu awr a hanner. Yr oedd yatafell yr Atha- nceum wedi ei gorlenwi, ac aeth llawer gartref o herwydd diffyg Ile. Cynnygiwyd diolchgarwch i'r darlithydd gan Mr. Williams, British School, Glanymor, ac eiliwrd yn ddoniol gan Mr. David Bowen (D. ab Owen), pan y darllenodd y pennillion catilytiol:- Safandrwm ydoedd Moses gynt, A chai gynnorth wy Aaron Un Ilithrig ydyw'r Moses hyn, Diderfyn fel yr afon Ei eiriau syrthiant fel y mel Ar glustiau ei wrandawwyr, Ei lais soniarus awynier Uu, Ca gvm'radwyaeth drylwyr.. Chwi wragedd oil, clodforweh ef, Chwi gawsoch eich dyrchafu, Er iddo'n wir eich tynu i lawr, Gwnaeth hyny er eich codi; Er mai o'r Felinfoel y daeth, Nid moel ei ymadroddion, Siaradodd ef yn Hawn o wres, Cyrhaeddodd pob rhyw galon. 'Nawr, cured pawb eu dwylaw IngtyJ, Ac na foed tafad neb yn fud. UX OEDD VNO.