Seren Cymru

YR WYTHNOS MAE yn ein bryd yr wythnos hon etto i roddi lie i'n gohebwyr. Mae y stock ar law yn cael ei nithio a'i lizihau, a daw ein tro ninnau etto i ddywedyd ein barn, a thraethu ein llith ond am yr wythnos hon, byddwn yn ddystaw. Ond o ran hyny, nid oes un- rhyw beth o bwys yn galw am ein sylw; felly ni fydd y darllenydd rhyw lawer ar ei golled trwy beidio cael newyddion yr wythnos, a rhvw lith arall ar wleidyddiaeth. Felly, yn iach, ddarllenydd, hyd eia nesaf.

YR EISTEDDFOD. Ymddengys fod yn dra dymunol ac angenrheidiol galw sylw neillduol at y penderfyniadau canlynol a basiwyd yn nghylitrfod Cynghor yr Eisteddfod. Penderfynwyd (XVIII.) Fod cais caredigyn caeI ei wneyd at y beirdd a'r tlenorion ianfon testunau i'r Ysgrifenydd Cyff. redinol, erbyn diwedd mis Mawrth, fel y gallo y Cynghor ffurfio rhestr o'r prif destunau erbvn Eisteddfod 1864, a'i chyhoeddi yn fwy cyflawn yn Eisteddfod Abertawe." mae cwyn cyffredinol yn cael ei wneyd oblegid byrder yr amser rhwng cyhoeddiad rhestr o'r testunau yn gyflawn, a'r amser y bydd y cyfansoddiadau yn cael eu hanfon i fewn. Nid oes neb yn teimlo hyny yn fwy nglr Cynghor ei hun, ac y maent yn dra awyddus i'w wella mor fuan ag y byddo modd. Trwy fod yn gofyn cymmaint o amser i berffeithio cyfansodd- • iad yr Eisteddfod, yr oedd anhawsderau ar y ffordd nas gall neb ond y profiadol eu hatngyfTred yn ddyladwy. Ond hyd- erir fod y rhwystrau oil, bron, wedi eu sy:nud, ac y gellir ey- 1 hoeddi rhestr yn bur agos i gyflawn, o leiaf Hwyddgn cyn cyn- g naliadyr Eisteddfod y bydd y cyfansoddiadau yn cael eu barnu ynddi. Er galluogi y Cynghor i wneyd hyny, taer erfynir ar t bawb sydd yn ewyllysio yn dda i gynnydd a dyrchafiad y genedl i anfon testtinaua farnnat hwy yn addtts i'r Eisteddfod r nesaf. Y mae cylch ymdrechiadau Yr Eisteddfod yn cyr- haedd i holl ganghenau gwybodaeth gyffredinol,-traethodau, barddoniaeth, gwyddoriaeth, celiyddiaeth,t dymunir cael testuuau da, ac, hyd y gellir, ymarferol, yn yr holl ganghenau hyn. Y mae gan y Cynghor le i grcdu, oddiwrth y lluaws tystiolaethau sydd eisoes wedi dyfod i law, fod Rhestr Aber- tawe, fel y mae yn awr o flaen y cyhoedd, yn cael ei hystyr- 1 ied yn un o'r rhai goreu a gynnygiwyd erioed gan un Eis- s teddfod. Ond nid ydynt yn foddlon ar wneyd.yn dda, oa gellir gwneyd yn wolt. Y maent yn awyddus, o ganlyniad, i gael Rhestr 1864 yn well na hon; ac os ceir ffyddloudeb a » chynnorthwy cyfeillion cynnydd y genedl, ni ammheuir na wneir hyn yn anrhydeddus. Anfoneil pawb y rhestr a alio, ac os na chymmeradwyir hwynt oil y tro hwn, byddant wrth law erbyn amser dyfodol. 7Penderfyriwyd (XIX.) Fod y Cynghor yn dymuno am. Ilygu eu diolchgarwch i'r personau hyny sydd yn anfon aw- grymau, mewn ysbryd caredig, i'r papyrau newyddion, tuag at I wella a pherffeithio cynllun yr Eisteddfod, a dymunir arnynt f hwyac ereill barhau y cymmwynasau hyn, trwy anfon, yn gyfrinachol i'r Ysgrifenydd, fel y caffo y Cynghor gyfleustra i'w defnyddio. Nid oes dim a foddia y Cynghor yn fwy na chael cyunorth- wy oddiwrth wyr profiadol, y rhai fydd yn ewyllysio yn dda i'w cydgenedl. Pe yr anfonai pob un awgrymau pwrpasol, tuag at gwblhau yr amcan teihvng hwn i'r Ysgrifenydd, gellid yn fuan gael Yr Eisteddfod i arddangos, mewn modd ffyddlon a tharawiadol, deimlad a doethineb y genedl. Y mae cael awgrymau yn y papyrau cyhoedd us yn dra manteisiol, ond y mae yn hawdd dirnad fod llawer o ddefnyddiau gwerthfawr o angenrheidrwydd yn colli. Mae yr Ysgrifenydd yn awr yn cadw 11 Llyfr Awgrymau," lie y cofnodir pob peth a fernir sydd o duedd ymarferol, ac o wasanaeth i gwblhau amcan y Cynghor a'r wlad. Dichon nas gellir defnyddio pob petb a dderbynin, ar unwaith, ond rhoddir sylw dyladwy i'r cwbl; ac mor fuan ag y ceir adeg gyfleus i'w defnydilio, gwneir hyny yn ddioedi. Anfoner pob hysbysiaeth o'r natur yma i Mr. W. Williams (Creuddynfab), Ysgrifenydd Yr Eisteddfod, Llandudno.

GENEDIGAETHAU. Chwef. lOed, yn Wern Cottage, Ystalyfera, Dyffryn Tawe, pnod Mr. R. Lloyd (Eo» Clwyd), ar fab. Chwef. 6, priod Mr. Elijah Edwards, Pentre, Wyddgrug, ar ferch. PRIODASAU. Chwef. 5ed, yn eglwys Llanismael, gan y Parch. O. Jones, Mr. John Jones, saer coed, ag Ann, merch Mr. John Edwards, Hol- cwm Pale, y ddau o Glanyfferi. Chwef. 6, yn addoldy y Bedyddwyr, Llanidlaes, gan y Parch. Isaac Edwards, y gweinidog, Mr. Richard Lloyd, a Miss Mary Rylands, y ddau o Lanfyllin. Chwef. lOfed, yn Penybryn, Dyfed, gan y Parch. T. Jones, y gweinidog, a cherbron Mr. J. Havard, y cofrestrydd, Mr. Thomas Griffiths, Penalltddu, a Miss Jane, Castell y ddau o blwyf Llantwd. Boed cysur, a byd eyson--ir ddeuddyn, I y Holl ddvddiau 'u hymdrechion Llwydd têr, a llawnder yn lion, Lifo i'w rhan mal afon. Blaenffos. V DIDTMUS. MARWOLAETHAU. Chwefror 2, ar ol hir gystudd, gwraig Mr. L. Humphreys, Abernant, yn 41 oed. Gadawodd ddau o blant i alaru ar ei hol. Ion. 31, Stephen, mab William a M. Benjamin, Abernant, rn ddwy ftwydd oed.

MARWOLAETH Y PARCH. DANIEL JONES, LLANGENECH. Dydd Llun, Chwefror 2, yn 81 oed, gorphenodd yr hen frawd parchus Daniel Jones, ei yrfa ddaearol. Gwanychai ein biawd o ran ei gyfansoddiad er ys rhai misoedd ac ar y dyd d a nodwyd, cafodd ei alw gan y Pen Bugail oddiwrth ei waith i fwynhau ei wobr. Chwefror 6, ymgynnullodd amryw o weinidogion, cyfeillion, a pherthynasau, er taluy gymmwynas olaf i'n brawd ymadawedig. Cyn cychwyn o'r t, durllenodd a gweddiodd y Parch. D. Williams, Ge: azim, Wedicyrhaedd y cape!, darllenodd a gweddiodd y Parch. J. Reynolds, Cyd- weli; a phregethodd y Parch. W. Hughes, Glanymor, ar des- tun pwrpasol a roddwyd gan yr ymadawedig, sef geirian Paul, "Am ceir ynddo ef," &c. Ar Jàn y bedd, areitbiodd y Parch. J. R. Morgan, LlznelIi, yn dra phwrpasol. Heblaw y gweinidogion a enwwyd, yr oedd y brodyr canlynol hefyd yn bresenol :-M. Roberts, Felinfoel; J. Jones, Casllwchwr; W. Rogers, Pwll; D. R. Roberts, Llwynhendy; E. Piyse, Llanon J. Griffiths, Popthsnry, a rhai pregethwyr cynnorth- wyol. Felly, gadawsom ein hen frawd teilwng yn ei gell dywell, hyd y boreu y bydd i oleuni tragywyddoldeb danheidio i fro marwolaeth, ac y dadebrir oysgadurion y llwch. Heddwch i'w lwch.-BItAWD.

aut$iøu Q1)artrtfø1. YR EIRTBI)DFOD.-DyddLiun diweddaf, yn nghyfarfod misol Cymdeith..s Gymreigyddol Manchester, pasiwyd amryw benderfyniadau yn condemnio y bwriad o gynnal Eisteddfod yn Rhyl yn mis Awst nesaf, gan fod hyny yn ymddangos yn wrth- wynebol i'r Eisteddfod Genedlaethol yn Abertawe. Gosodwn y penderfyniadau yn y Rhifyn nesaf. MOUNTAIN ASH.-Dygwyddodd damwain alarus yn y He hwn, ar ddy;-d Sadwrn, Chwef. 7fed, pryd y collodd dau ddyn ieuanc o'r euw Samuel Jones ae Evan Davies, eu bywydau trwy i'r damp danio mewn modd dychrynllyd yn mhwll y Navigation. Dygwyddodd y ddamwain tua hanner nwr wedi pedwar yn y prydnawn, pan yr oedd y rhan fwyaf o weithwvr y nos wedi myned i lawr. Pe buasai y ddamwain wedi dyg- wydd awr yn gynt, neu awr yn hwy, buasai ugeiniau o ddyn. ion yn cael eu taro i dragywyddoldeb yn anocheladwy. Dyma rybydd etto i'r glowyr fod yn ofalus rhag y nwy dinystriol. Y GREAT EASTERN."—Y mae y Great Eastern yn bre senol yn gorwedd yn y Mersey, ychydig i'r deau i Roc Ferry, lie yr ymdyra lluaws o bobl i gael golwg ar y Hong an ferthol yma. Y mae cwmni y llong fawr wedi cael les a ddarn o dir ar fill yr afon, yn agos i'r New Ferry, lie y maeu wedi gwqeyd gridiron er gwasanaeth y Great Eastern. Yi ystod y llawn llanw nesaf, gosodir y llong ar y gridiron, er e harchwilio a'i hadgyweirio cyn ei bod yn cychwyn ar ei mor daith i America. PRIODAS TYWYSOG CymRu.-Gan fod yr amser yn agos hau yn bresenol, pan yr unir Tywysog Cymru mewn priodas a'r Dywysoges Alexandra o Dentnarc, y mae parotoadai mawrion yn cael eu gwneyd yn ngwahanol drefydd y deyrna gyferbyn a'r amgylchiad. Bydd i'r Dywysoges, _gyda'i thai a'i mam, gyrhaed.1 y deyrnas hon ar y 7fed o'r mis nesaf; ac i mae yr Arglwydd Faer, a chorfforaeth Llundain, yn parotoi roddi derbyniad mawreddog iddynt. Pasia yr orymdaith fre ninol trwy y ddinas, dros Bont Llundain, a thrwy'r Poultry Cheapside, Fleet-street, y Strand, ac yn mlaen i orsaf Ffordt Haiarn y Great Western. Y mae telerau cytundeb priodai rhwng Tywysog Cymru a'r Dywysoges Alexandra wedi eu cy hoeddi. Y mae ein brenines yn ymrwymo fod i'r Dywysoges Alexandra gael j £ l0,000 yn y flwyddyn, i'w talu bob hanne blwyddyif, un ai allan o gyllid y Tywysog, ai gan y Senedd ac y mae ei Mawrhydi YI1 ymrwymo hefyd i roddi i'r Dy-wy., oges, os dygwydd iddi fyned yn weddw i'w Uchekler Breninol y swm o ^30,000 yn y flwyddyn, i'w talu yn chwarterol.

(!!)yfarlø4yd4 Qf)tt(ydtiot. CYFARFOD NEFYN.-Cliwefror 5ed a'r6ed, cynnallwyd eyr, arfod poblogaidd a dylaiwadol yn y Ile hwn. Y brod,r a wein- yddasant oeddynt Jones, Pwllheli; Ellis (Cynddel%v),Caeriiarfon Jones. Llanllyfni; Evans, Bangor; Jones, Llangian ac O. J Roberts, Ty'nydomen. Cafwyd cyfarfad gwir ardderchog", ac hyderwn y bydd dylanwadau bendithiol yn ei ddilyn. G. SILOAM, CAERDYDD.—Ar ddydd Sul a Linn, laf a'r 2il o Chwefror, cynnaliwyd cyfarfodydd yn y capel uchod mewn cys- sylltiad a dyfodiad y Parch. W. Jones, Pontaberbarifoed, i gym- meryd gofai yr eglwys yn Siloam. Cawsom y fraint o wrandaw v brodyr canlynol yn pregethu dydd Sul; y Parch. R. Lloyd, Cas- bach; N. Thomas, a J. Emlyn Jones, A.C., Caerdydd D Davies, Wauntrodau; R. Griffiths, Caerdydd J. Morgan;, St. Brides E. Thomas, Gelligaer a M. James, Croeayparc. Gall. WD dd weyd mai da oedd i ni fod yma. Dealled cyfeillion leiu Grist fod golwg lewyrehus a gobeithiol ar eglwys Dduw yn Siloam J-Joclca, Caerdydd; oblegid y mae genym Ysgol Sabbothol dda, a Jlawer yn dyfod i wrandaw y gair yn cael ei br-gethu.—W. J. PEN R]aYNCOCH.-Cynnaliwyd cyfarfod chwarterol yr Yxgol Sabbothol yn y lie hwn, am 2 o'r gloch, Sabboth, Chwetror lati pryd y dewiswyd ein parchus weinidog, Mr. Jones, i lywyddu. Wedi i ddosparth o ferched adrodd pennod, ac i'r brawd T. Roder- ick anerch gorsedd gras, cyfododd y llywydd, a dywedodd yn fyrac i'r pwrpas am natur dyben y cyfarfod, Yna galwodd ar y beirdd yn mlaen i'n hanerch, pryd yr anerchodd dau ni a ffrwyth eu hawen. Yna, yn 1. Adroddodd D. Edwards yr Iesu a Safodd. 2. Araetb, Ran R. Richards, ar Ddyledswjdd yr Athrawon tuair at eu Dospeirth. Cawsom araeth wir dda. 3. Canwyd ton gan 4 o fechgyn. 4. Holodd y llywydd ddosparth ieuainc o fercheu yn y 12fed bennod o Hot. J. P. 5. Yr Annuwiol yn Marw, gan E. Edwards. 6. Rboddodd ysgrifenydd yr ysgol gyfrif am ei llafur am y tri mis diweddaf. 7. Ton gan ddau fab. 8. Araeth, gan E. Lloyd, ar Ffurflad Nodwedd. Y mae yr araeth hon yn deilwng iawn o'n sylw, a gobeithio y bydd i ni gofio y cynghorion a jrlyw- som. 9 Adwddiad gan Jane Jones. 10. Dadl mewn perthyna. l ddyfod l r Ysgol bul, gan Jane Joshua ac Ann Edwards. 11 Holi dosparth o ferched mewn Holwyddoreg gaii y llywydd." 12* Daeth D. Jones a'i gyfeillion yn mlaen i ganu yr anthem Marwol- aeth y Sant. 13. Araeth ar Ddyben Adgyfodiad Crist, gau J. Mathias. Yr oedd yr araeth hon yn rhagorol iawn. Yr wyf yn credu fod y cyfarfod hwn yn tra ragori ar yr un a gynnali wyd yma o'r blaen; a'm dymuniad yw, ar fod i'r cyfarfodydd hyn, yn nehyd a'r ymwneyd sydd a gair Duw yn yr ysgot Sul, yn foddion daa arddeliad yr Ylbryd i ddwvn yr ieuenctyd yn filwyr dewr yn myddin yr Emmanuel. Wedi i'r llywydd anerch gorsedd grill ymadawodd pawb wedi eu Ilwyr foddloni.-I. AB I. TONYREFAIL.—Mae yn y lie hv n ddau enwad crefyddol, sef y Methodiatiaid Calfinaidd a'r Bedyddwyr; y blaenaf wedi dech reu cyn cof gan yr ysgrifenydd, a'r llall wedi dechreu er ya hsoi dair blynedd, a'r naill fel y llall yn gweithio a'u holl egni o blaid1 achos Iesu a diau genym fod gweithgarwch y naill yn creu awydd ac yn ennyn teimlad y llall, nes peru i'w olwynion droi yn fwy cyflym. Er fod y ddau yn gwahaniaethu ychydig yn eu barn ar rai pynciau, y maent yn unol eu barn a'u teimlad dros achos v Gwaredwr; ac i'r dyben i brofi hyn, rhoddwn ychydig o hanes eu gweithrediadau am yr wythnosw diweddaf. Yn Hydref diweddaf cynnaliwyd cyfarfod yagolion perthynol i'r Methodistiaid yn Llan- tmant, pryd yr awgrymwyd gan y Parch. D. Howells, Abertawe, y lies a'r daioni a allasai ddeilliaw trwy. wneyd ymchwiliad i sef- yllfa ac ansawdd y cymmydogaethau gyda golwg ar eu ffyddlon deb a i'r Ylgol Sabbothol. Derbyni wyd yr awgrym yn ewyllysgar gan y gwahanol ysgolion ac i'r dyben o fturfio cynlluniau i ddwyn yr awgrym i weithrediad, penderfynwyd fod cyfarfod cymniyegedig o bon ath-awon y dosparth J w gynnal yn Llalltrlsant ar noswaitå bennodedig. Y noswaith bennodedig a ddaeth, ac ymgynnullodd nifer lluosog o athrawon i dref y Llan, a bu Mr. Howells mor garedig a dyfod i'w cyfarfod. Y Sabbcth canlynol, cyhoeddodd y Methodistiaid gyfarfod athralVoD. yn y lie hwn (wedi bod rhai o honynt yn y cyfarfod crybwylledig), ac anfonasant wahoddiad i'r brodyr y Bedyddwyr i ymuno a hwynt, yr hwn wahoddiad a dder- byniwyd yn wresog, ac anfonasant rai i'w cynnrychioli yn y cyf- arfod. Wedi dyfod i'r cyfarfod, neillduwyd cadeirydd ac ysgrif- enydd. Agorodd y cadeirydd y cyfarfod drwy ddywedyd mai'r amcan oedd gwneyd ymch wiliad i ansawdd foesol a chrefyddol pob teulu trwy'r gymmydogaeth, i'r dyben ogael allan y nifer oedd yn dyfod i le o addoliad-i'r Ysgol Sabbothol, ac yn grefyddol. Daioni cyffredinol oedd mewlI golwg ac nid sectol. Cydwelodd pawb mai da oedd y peth, a phenderfynwyd rhanu y gymmydogaeth i ll o ddosparthiadau, a neillduwyd dau, un o bob enwad, i gerdded y dosparthiadau hyn. Felly, s«fydlwyd 22 o genadon mewn byr amser, ac y mae yn deilwng o sylw, er nad oedd ond dau o Fedydd- wyr yn y cyfarfod hwn, a hyny am fod cyfarfod arall ganddynt ar y pryd, i bob un o honynt ufyddhau a chyflawou r gwaith a osod- wyd o'u blaen. Yn hyu darfu iddynt ragori ar eu brodyr, oblegid anufyddhaodd dau o honynt, un o honynt yn y cyfarfod, ac wedi addaw., Gadawwn rhwng eu cydwybodau a'r canlyniadau. Gwelodd ereill ddigon o deilyngdod yn yr amean i gyfluwnu f gwaith yn eu lie. Yn nesaf, penderfynwyd fod y cenadon i gym- meryd ychydig o Feiblau gyda hwynt, a'n rhoddi yn rhad i'r sawl oedd heb un, na modd j'w caeI. Penderfynwyd tiefyd fod cyfarfod undebol i'w gynnal yn nghapel y Methodistiaid y nos LUll cyntaf yn y flwyddyn newydd, a'r cenadon i adrodd hanes AU teithiau. Nos Lun eyntaf yn 1863 a ddaeth, a chawsom gyfarfod llewyrchuH iawn. Wedi i nifer o frodyr weddio, etholwyd Mr. D. DaVIes, Penrhiwfer Colliery, i'r gadair lywyddol. Adroddodd y cenadon hanes eu teithiau. ac y mae yn dda genym allu hysbysu iddynt oil gael serchogrwydd yn mhob man. Buasai yn dda genyf allu gofloi