Seren Cymru

Y FLWYDDYN 1862. ER yn ddiweddar, nid aniuddiol fyddai i ni daflu golwg dros y flwyddyn 1862, yr hon yn awr sydd i'w chyfrif yn mhlith y pethau a fu. TRAMOR. — Mae America yn teilyngu y sylw blaenaf-mae wedi cael sylw y byd gwareiddiedig trwy y flwyddyn. Mae yr ymdrech ddychrynllyd a gwaed- lyd a ddechreuwyd yn 1861 wedi para yn ddidor trwy y flwyddyn 1862, ac ar ei diwedd nid ydym yn gallu ffurfio unrhyw farn sefydlog am ganlyniadau yr ym- drechiadau yu yr ymdrechfa bwysig hon. Mae y Gog- leddwyr wedi gweithio yn egniol a gwrol, ond mae y Deheuwyr yn dàl eu tir, ac yn dangos mwy o eofndra ar ddiwedd y flwyddyn nag ar ei dechreu. Mae brwydr fawr Fredericksburg wedi bod yn ddinystriol ofnadwy i fyddin y Gogledd, tra mae wedi creu anes- mwythder mawr yn meddyliau y bobl, ac wedi achosi annghydfod amserol yn y Dirgel-gynghor. Ond nid ydym etto yn digaloni am y canlyniad o hyn oil, gan y credwn fod gan y Duw hollddoeth a bendigedig law yn nherfyniad y rhyfel hwn. Mae yn ymddangos i ni ar hyn o bryd yn dra annhebygy bydd y Taleithiau Debeuol byth i ymuno etto a'u chwiorydd yn v Gog- ledd er hyny, nid ydym yn gallu canfod rhyw golled nnadferadwy yn hyn oil. Gwell i'n tyb ni fyddai i'r Gogledd gael gwared o gaethiwed serch colli chwech neu wyth o daleithiau, na chael y Taleithiau Deheuol yn ol, a'r caethiwed gyda hwy. Mae cyfeillion y caethwas—cyfi illion rhyddid a chrefvdd yn America —yn meddu ein holl gvdymdeimlad a gorphwyswn yn dawel gan gredu y bydd i Dduw y Nefoedd oruwch-lywodraethu hyn oil er daioni America yn neillduol, a theulu dyn yn gyflredinol. Mae Itali wedi cael llawer o sylw yn ystod 1862 Prif fudiad y flwvddyn oedd cynnyg aflwyddiannus Garibaldi i wneyd Ehufain yn eisteddle gorsedd Itali unedig, ei ddyoddefiadau, ei wellhad, a'i fuddugoliaeth yn y diwedd yn nghwymp Ratazzi a'i gydfradwyr; canys er i Garibaldi fethu yn ei amcan, er holl sarhad Ratazzi a'i feistr Napoleon, etto y mae Garibaldi yn fwy na gorchfygwr ar y ddau. Mae Ffrainc yn eithaf anesmwyth ei theimlad, ond fod Haw haiarnaidd ei meistr ar ei gwar. Mae brenin Prwsia yn gormesu y wasg a'r esgynlawr. Awstria mewn tfrae a rhanau pwvsig o'i phoblogaeth. Twrci drwy y flwyddyn mewn rhyfel a rhan o'i deiliaid. Bwsia wedi bod yn teimlo draen yn ei hystlys yn aches Poland. Mae y Pab yn dàl ei afael yn ystyfnig yn y gallu gwladol, ond yn addaw diwygiadau. Mae gwlad Groeg wedi cael gwared o Otho ei brenin, ac wedi cynnyg yr orsedd i ail fab Victoria ond am resymau arbenig, y mae Cynghorwyr y Frenines wedi cynghori Alfred i wrthod yr anrhydedd, felly mae yr orsedd yn parayn wag. Yn y dwyrain nid oes dygwyddiadau o bwys wedi cymmeryd lie, a fyddant yu hynodi y flwyddyn 1862. GARTREF.-Mae y flwyddyn wedi rhoddi i ni des- tunau galar a llawenydd. Dechreuwyd y cyfnod o dan sylw mewn galar ar ol y Tywysog Albert, priod anwyl ein tirion Frenines; a dangosodd y wlad deimlad dwys iawn yn ngwyneb y golled a gafodd Pryda.n yn marwolaeth dyn mor dda, priod mor gu, tad m'or dyner, dyngarwr mor haelionus, a thywysog mor deilwng o'r enw. Yn herwydd yr amgylchiad torcalonus hwn, mae y flwyddyn 1862 yn hynod fel yr un fwyaf digyffro a difywyd yn mhlith uchelwyr a phendefigion y tir. Achos arall o alar oedd amgylch- iadau yn agos i hanner miliwn o weithwyr yn mharthau o swyddi Caer, Lancaster, ac Efrog, trwy brinder y cotwm, yr hyn a achoswyd gan y rhyfel yn America ond trwy haelioni tu hwnt i ddim a ddangoswyd yn y byd erioed o'r blaen, mae y drwg wedi ei leihau, a'r dyoddefiadau a'r trueni wedi ei leddfu i raddau pell iawn. Mae tri pheth pwysig wedi eu dwyn i'r goleu trwy hyn :—Yn gyntafmae gweithwyr y deyrnas wedi ymddyrchafu yn ngolwg y byd trwy y dull ag y maent wedi dyoddef y caledi a ddaeth ar eu gwartbaf; mae yn sicr fod y gweithwyr heddyw yn sefyll yn uwch yn marn pendefigion ywlad nag y buont erioed mi o'r blaen. Yn ail, mae y byd wedi cael dadblygiad o fawredd cydymdeimlad a haelioni y byd crefyddol; ni chawd y fath amlygiad yn hanes y byd o'r blaen. Yn drydydd, mae marsiandwyr a meistri cotwm ein gwlad wedi eu llwyr argyhoeddi mai gwaith poryglus iawn yw gorphwys ar America yn unig am nwydd mor bwysig ag yw y cotwm. Bydd hyn yn debyg o'u gorfodi mewn hunan-amddiffyniad i edrych am farch- nadoedd ereill. Agora hyn feusydd newyddion yn ein trefedigaethau yn India, Jamaica, Anrie.1, ac Awstralia. Bydd hyn yn fendith i filoedd o ddynion, yn ergyd marwol i gaethfasnach America, ac yn lies cyflredinol i'r byd. Felly cawn etto dynu m61 o gorff y new-new dychrynllyd oedd y newyn yn mhlith y gweithwyr cotwm, ond ni bydd yr amgylch- iad heb ei wersi a'i fendithion. 0 Am weithrediadau Seneddol 1862, nid ydynt yn meddu unrhyw nodwedd arbeuig fel ag i hynodi y flwyddyn. Mae yr Arddangosfa Fawr yn debyg o gael ei chofio fel un o hynodion dedwydd y flwyddyn sydd wedi ei dirwyn i ben. Agorwyd yr adeilad anferth yn Mai, ac ymwelwyd a'i gyunwysiad amrywiog gan filoedd o bobl o bell ac o agos; nid y lleiaf enwog oedd y Ty- wysogion o Japan, Breninyr Aifft, Tywysog Napoleon, Tywysog Ocar o Sweden, Tywysog William o Prwsia, y Tywysog Louis o Hesse, ac yn olaf, ond nid y lleiaf o lawer, unig frawd Tywysog yr Ynyslwyd cawsom ni y fraint o gydginiawa ag ef, a chvfaill yn iawn oedd, ond nad oedd yn siarad llawer o Saesneg a ni. Mae yn dda genym fod yr Arddangosfa wedi talu ei fiordd, er fod y flwyddyn yn dra anffafriol. Mae symudiadau y teulu breninol wedi bod yn bwysig, er fod y Frenines wedi bod hyd yn hyn yn hollol annghyoedd—mae un o'r merehed wedi priodi, a chafodd orsedd Hesse; tramaeTywysogCymruac etif- edd coron Lloegr wedi penderfynu cymmeryd yn wraig y Dywysoges Alexandra o Denmarc. Maeypender- fyniadhwnyn derby ncymmeradwyaetheifam a'i deiliaid yn gyffredinol. Mae yn destun o lawenydd i ni, ar y cwbl, i adol- ygu cynnyrch y cynauaf diweddaf—er nid mor dor- eithiog ag y gwelsom ef weithiau, etto yr oedd yn dda, C) C5 ac yn dda iawn, tra mae cyflwr masnach ar y cwbl wedi bod yn llawer iawn gwell na'r dyagwyliad ar ddechreu y flwyddyn. 0 Mae angeu wedi hawlio iddo ei hun amryw o gym- meriadau cyhoeddus-heblaw amryw o aelodau Sen- eddol. Bu farw Archesgob Caergrawnt-Arcbesgob Armagh, yn yr Iwerddon-Iarll Canning,llywydd en- wog India yn amser y gwrthryfel-y Cadfridog Bruce, I Z3 Athraw Tywysog Cymru-Syr C. Burnell, yr aelod henaf yn Nhy y Cyffrediti-Syr James Ross, y morwr enwog a amgylchodd y ddaear yn ei long. Mae Eg- lwys Loegr wedi bod yn ddiwyd yn ceisio dysgyblu dau o ysgrifenwyr yr Essays 0/ Reviews-tra mae Dr. Colenso, esgob Natal, wedi taflu y byd i ferw trwy wadu gwirionedd llyfrau Moses a J osuah; ond nid oes dim modd dysgyblu y Dr. Colenso, am ei fod yn Esgob. Mae y Pab yn ystyried ei hun yn anffaeledig, tra mae deddfau Eglwys Loegr yn ystyried pob Esgob yn anfFaeledig. Yn mhlith Annghydffurfwyr, mae y flwyddyn 1862 yn sefyll yn nodedig am y sylw a dalwyd i r aberth a wnawd ar ran cydwybod a gon- estrwydd crefyddol yn y flwyddyn 1662. Da genym fod je Annibynwyr a'r Bedyddwyr yn Nghymru wedi troi hyn i achosion ymarferol ac arosol, trwy godi trysorfeydd a brofant o wir les yn olllaw. Yn iach i ti, 1862 bydded i dy wersi fod o dan fendith y Nefoedd o les i ni yn y dyfodol.

GENEDIGAETHAU. Ionawr 7, yn rhif 2, Mansel-street, yn y dref hon, priod Mr. Edward Joseph, Swyddfa SEREN CYMRU, ar fab. Ionawr 9, priod y Parch. Rees Evans, gweinidog y Bedyddwyr yn Heol Stanhope, Llynlleifiad, ar fab. lonawr ll, priod Mr. G. Davies, llyfrwerthwr, Ystalyfera, ar fab. Rhagfyr 30ain, priod Mr. John Bowen, dosparthwr SEKHN CVMRU, Felinfoel, ar feich. Hawddammor it' Susannah fach, I fyw yn hir mewn awyr iach Dy daith o'r ciyd hyd derfyu oes Fo'n ddedwydd, heb unrhyw groes.—W. G. PRIODASAU. Rhagfyr 29ain, yn Eglwys Llansamlet, drwy drwydded, Mr, Daniel Beddoe, masnachydd, a Miss Margaret Maudaline, merch ieuengaf y diweddar W. Davies, Ysw., Llansamlet. Rhagfyr 10, yn Aberystwyth, o flaen y cofrestrydd, John Clerk a Mary Rees, o Lanrhystyd. Ionawr 6, yn Bethania, Aberteiif, gerbron Mr. John Havard, y cofrestrydd, Mr. Samuel Thomas, Pantllyn, a Miss Maria Davies, unig ferch Mr. Joshua Davies, Meigan Hill, ger Blaenffos. Ymglymwyd, unwyd dwy anian—byd da Boed iddynt, a dyddan Duetf niawrlwydd YI1 rhwydd i'w rhan, A gwynfyd pur heb gwynfan. Blaenffos. DIDYM US. MARWOLAETHAU. Rhagfyr 21, y Parch. John Lewis, ficer Llanrhystyd, gyda llai nag awr o rybydd Gwaelod bedd yw diwedd dyn, Ebrwydded yr a'n briddyn Rhagfyr 31, Mrs. Margaret Beynon, Llandyssilio, yn 80 oed. Bu yn aelod am flynyddau lawer yn nghyfundeb y Bedyddwyr Claddwyd hi yn Login, pryd y gweinyddwyd'ffan y Brawd 0* Griffiths, Blaenconin.

AT .EIN GOHEBWYR, &c. 13 IN DERRYNIADAu.-Parch. Oliver Edwards-D. R. Lewis- D. J.—Jane Davies-Ben Fugail-D. Morgan, Cwmtwrch— J. Cymro Williams-James Jones-Parch. T. E. James- Gwrandawwr-Un o'r Bettws-J. Pavies-Ymwelydd-W. A. Rees-C. T.-C. Morris-F. T.—Morgan Lloyd—Thomas Oihbon-Athraw- William Parry. D. J.—Ai nid gwell i chwi anfon eich llythyr at y Parch. R. Ellis yn bersonol. na cheisio genym ni ei argraflu ? JOHN PUNSON.—Diolch i chwi am eich teimlad da. Yr ydych yn iawn-nid oes i Fedyddiwr ddysgwyl am gyfiawnder ar faes unrhyw gyhoeddiad enwadol. Esgus burion yw eu bod yn neutral ar bwne y bedydd; fel yna y maent yn gallu cau safe pob Bedyddiwr yn hollol ddiseremoni. IFOK.—Heb enw priodol, ac felly yn ddisylw. YMWKLTBI).—Bydd yn dda genym glywed oddiwrthych mor ami «g y bvddo modd. W. A. REES.—Yr ydych chwi vn lled-feio Ysgolor am ofyn y gofyniadau yn nghylch Melchisedec, ac etto yn rhoddi atebion byr i ddau o honynt. Os bydd i chwi gymmeryd y mater i fynv, a chynnyg atebion i Ysgolor, bydd yn dda genym eu cyhoeddiond mae eich llythyr presenol lawer yn rhy fyr ar bwnc sydd wedi cael cymmaint o sylw. CARWK.CYFIAWNDER.—Nid ydym ni yn gwybod dim am y cyhuddiadau yn erbyn brodyr y Bedyddwyr yn Nid oes un gair am hyny wedi ymddangos yn y SEREN; gan hyny, annoethineb fyddai i ni gyhoeddi eich nodyn, os nad ydych am i ni hysbysu trwy Gymru yr hyn sydd yn awr yn gyfyngedig i'r gymmydogaeth yn unig. TGY Y SEREN yn Newyddiadur Teuluaidd Wythnosol.— Bydded i'r nifer 11uosog o'n cyfeillion ag ydynt wedi danfon atom ar y pen hwn i dderbyn ein diolchgarwch mwyaf diffuant -un ac oil. Mae eich llytbyrau wedi rhoddi i ni lawer iawn o xalondid a chryfder. Nid oeddem yn meddwl fod genym y fath nifer o gyfeillion mor calonogr. Mae genym air neu ddau i ddywedyd am y dyfodol, nad oeddem yn allu ei ddywedyd yn ein Hanprchiad yn y rhifyn diweddaf. Mao y trefniadau rhwng y Cyhoeddwr a'r (Jolygwyr y fath, fel na fydd dim ar ol o'n tu ni i wneyd SEKEN CYMRU yn deilwng o gefnogaeth ei lluaws gyfeillion. Yr ydym wedi penderfynu cwtogi rhanau o'n cyflawniadau cyhoeddus, er cael mwy o amser at y SEHEN, gan y credwn y gallwn tnvy hyn wasanaethu cannoedd a mil- oedd o gyfeillion, y rhai nas gallasem eu cyrhaedd trwy unrhyw lwybr arall. At wahanol nodweddau y SEREN, fel agyr oedd, mae eenym yr hyfrydwch o hysbysu y daw y pethau canlynol i'w chyfoethogi am y dyfodolGwersi Gramadegol," gan Mr. James Jones. Mae genym gred y bydd y gwersi hyn o wir les i'r cvfryw ag ydynt am ddeall Gramadeg Cymreig. Ty'r Capel, Fron Oleu," gan Gwrandawwr. Mae Gwran- dawwr yn lienor o chwaeth, a dysgwyliwn lawer iawn o ddi- fyrwch ac adeiladaeth oddiwrth yr ysgrifau a ddaw o'i law ef. Ymddyddanion v Teulu." gan Y Pryfeopyn. Mae gfenym ni le i gredu y bydd yr Ymddyddanion mor ddarllenadwy ag y bu Siop y Gof" yn y dyddiau gynt. e- 0 hyn allan. er mwyn arbed amser. a galluog-i Mr. Evans, Castellnedd, i ddarparu mwy o ysgrifau gwreiddiol, danfoned ein cyfeillion bob hanesion i Mr. Evans, i'r Swyddfa yn Ngh aerfyrddin. Ar yr un pryd, dymunem hysbysu fod Mr. AV. M. Evans yn ymrwymo. os bydd i unrhyw beth o duodd bersonol. pigog, ac anfoneddigaidd, ddyfod i'r Swyddfa, ei drossclwvddo i Mr. B. Evans tyv. « gyho»ddi, gan eiii bod yn pendt-rfynu i gadw y SBltEN yn rhydd oddiwrth ymosodiadau personol ar ddynion teilwng a da. Yna, bydded i'n cyfeillion oil i anfon atom yn ol y cyfarwyddyd canlynol:— jggp-' pob hanesion— crefyddol a chymdeithasol, archebion, a thaliadau, i Mr. W. M. Evans, Seren Cymru Office, Car- marthen, Ø" V TRAETTIODAU, GOHEEIAETHAU, £ C.—Rev. T. PRICE, ROSE COTTAGE, ARERDARE. IGG" YR YSGRIFAU EGLWYSIG, 0 nodwedd yr erthyglau aw- weiniol Eglwysig, &c., — Rev. B. EVANS, PENYDREF HOUSE, NEATH. IGLF Y FARDDONIAETH,-Rev. J. R. MORGAN (Lleurwg), LLANELLY, CARMARTHENSHIRE. PRIS SEBEi^METT. Gan y deallwn fod amryw yn bwrindu talu wrthdderbyn v SEREN, a bod ereill yn anfoddlawn talu yn mlaen. penderfynasom ar a ganlyn fel ein hammod ;-1 bawb a dalant cyn pen wythnos ar ol diwedd y chwar- ter, y pm fydd is. Ie. y chwarter -byddwn yn codi ar bawb ereill yn ol Is. 3c. y chwarter. Bydd 13 wythnos yn y chwarter. T ALIADA U. Derbyniwyd taliadau oddiwrth,—W. M. Bedwas, J. W. Pontypridd, D. M. Talgarth, R. D. Penyfai, J. M Treforris, J. G. Pengarn, J. p. Aberaman, J. M. Trecynon, J. R. Tredegar, J. D. Alltwen, R.D Bristau, J. L. E. Llanfihangel, D. T. Glyn Ebwy, W. E. Llanbedr, R. Conway, 1. G. 0. Rhyl, W. J. Llundain, W- Trehenry Fawr, T. G. Penrhiwgen- igen, J. J. Llanfrynach. E. W. Rhiwfer, J. W. Rhos, J. B. Sirhowy, E. D. Pentrepiod, J. K. Blaenafon, T. LI. Rudry, E. D. Brvnmawr, B. P. Penvdeiyn, J. J. Pontypridd, T. W. Cwmsaerbren, W. R. Twyncarno. M. E. Ceryg Man, H. A. Nelson, R. R. H. Dinas, D. J. Waenarlwydd, J. D. Talyhont, J. J. Penrhyncoch, E. D. Goginan, E. D. New Court, D. P. Groesgoch, D. T. Llandyssilio, S. T. Penfro, J. E. Ffynnon, D. J. Tregaron, J. P. W. Eglwyswrw, J. R. Hwlffordd, G. R. Cipyn, D. E. Aberteifi, D. W. Victoria, D. S. Caerfyrddin, D. T. Fan, D. R. Llangen- deyrn, T. J. Pontypwl, W. J. Maesteg, H. T. Llandilo, T. H. Treffynon, S. J. Pencaenewydd, E. E. Colwyn, 1. T. Llanwrtyd, S. J. Gilfach, L. H. Aberafon.