Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
IKatcrion Cglttpig.
IKatcrion Cglttpig. BEDYDDWYR CYMREIG WITTON PARK. YCHYDIG gyda blwyddyn yn ol datfu al Iwi ni sylw ein darllenwyr at ymweliad y brodyr Owens o Rhyl, a Price o Aberdar, a Bedyddwyr Gogledd Lloegr. Mae genym yr hyfrydwch yn awr i gyfeirio sylw ein eyf- eillion at ymweliad yDr. Thomas, Llywydd parchus Athrofa Pontypool, a chydymmaith Mr. Owen flwyddyn yn ol. Bydd" i ysgrifenydd talentog Eg- lwys Zoar roddi yr hanes yn ei ddull medrus ef ei Hun, ac ni chawn ni ond nodi ychydig o bethau megys ar fin y ffordd. Da iawn oedd genjm ddeall nad oedd ymweliad a llafur Owens a Price wedi bod yn ofer, ond yn hytrach wedi bod o les. Yn awr, yr oedd y ddwy eglwys o Fedyddwvr Cymreig yn Wit- 0 ton Park wedi rnyned yn uo, ac mewn undeb a thangnefedd yn addoli yn Nghapel Zoar. Yr oedd yr Eglwys hon wedi rhoddi galwad unllais a thwymgalon i'r brawd ieuanc David Lewis, o Athrofa Pontypool, aelod gwreiddiol o Eglwys Calfaria, Aberdar. Yr oedd cyfarfodydd mewn cyssylltiad ag urddiad y brawd Lewis i'w cynnal ar Ionawr 3ydd, 4ydd,a'r 5ed, 1863. Gwahoddodd yr Eglwys ar y pryd y Dr. Thomas, hen athraw, a Mr. Price, hen weinidog, y Wawd ieuanc, i gymmeryd rhanau yn y gwasanaeth. Nos Sadwrn, Ionawr 3ydd, treuliwyd dwy awr i wrando hanes John Bunyan, dan lywyddiaeth Mr. Thomas Mathews, o Middlesboro'. Y dydd Sul, Pfegethwyd gan y Parcbedigion Marshall, o Haim- sterley, Price, a'r Dr. Thomas. Boreu dydd Llun, neillduwyd Mr. Lewis i gyflawn waith y weinidog- aeth. Yr oedÙH y cyfarfod hwfi yn un llawn o ddy- ddordeb a llythyrenoldoddedig. Ychydig iawn o lygaid sychion. oedd yn y cyfarfod hwn. Gofynwyd y gofyniadau arferol, a gweddiwvd am fendith ar yr undeb gydag arddodiad dwylaw, gan Mr. Price. Yr oedd atebion Mr. Lewis yn Ilawn, manwl, achynnwys- fawr, yn cael eu rhoddi gyda gwylder Cristionogol, yn nghanol cydymdeimlad y gynnulleidfa, yr hon oedd mewn boddfa o ddagrau. Cyflwynwyd i Mr. Lewis rodd werthfawr o Lyfrau oddiwrth Ysgol Sabbothol Calfaria, Aberdar, fel arwydd o serch yr Xs8°l at un o'r plant, a fagwyd ganddo yn anwyl town. Mae yn ffaith gwerth ei nodi fod Lewis yn un o chwech o bregethwyr addawoliawn a fagwyd yn yr UN DOSPARTH yn yr ysgol hon yr athraw ffyddlon ypryd hwnw oedd Mr. Stephen Lloyd, brawd i'r Parch. John Lloyd, Merthyr. Dyma ffaith a lefara gyfrolau w-r'th athrawon. Traddodwyd anerchiad (stymus, caredig, a llawn o addysgiadau i'r gweinidog ieuanc, gan v Dr. Thomas; ac anerchwydyr Eglwys gan Mr. Price. Cynnaliwyd cyfarfod pregethu yn y prydnawn. Yn y nos, cyfarfod er pleidio y mudiad daionus o godl y Drysorfa Fenthyciol. Y Cadeirydd yma oedd J. Mc Ennicke, Yswain ac areithiwyd gan Mr. Walter Griffiths yn alluog iawn yn y Gym- ^aeg, yr hwn a ddilynwyd gan Mr.Thoraas Mathews, Middlesboro'; Mr. Lewis y gweinidog newydd ;*Mr. Marshall, Mr. Price, a'r Dr. Thomas; acary diwedd derbyniwyd addewidion am y swm ardderchog o ^54 4s.! Bendigedig am deimlad a haelfrydedd Cymreig Witton Park. Mae yn dda genym allu dadgan fod cyflwr pethau yma yn gysurus iawn—yr eglwys mewn heddwch a thangnefedd, ymgeiswyryu Yrnofyn y ffordd tua Seion, a'u brawdieuanc ac anwyl yo cymmeryd meddiant o'r maes newydd dan yrt;am- gjlehiadau mwyaf dymunol, a'r eglwys ac yntau yn «oliol fynwesu eu gilydd. Y peth penaf sydd yn e*sieu yn awr yw, gwneyd y capel lawer yn Iwy nag J* yn awr; dylai hyn gael ei wneyd yn ddioed a da genym ddeall fod hyn o dan sylw difrifol yr Eglwys. Dymunwn 0'1'1 calon lwyddiant y brawd Lewis, a'r egl ,,Wys fach ond ffyddlon a chariadus yn Witton Park. e wrth ddiweddu, derbynied y brodyr da a'r chwi- orydd. caredig yn Witton Park ein diolchgarwch ^yaf calonog am yr anwyldeb a ddangoswyd atom Pan yu eu plith. Pan yn ymadael bpreu dydd Mawrth llwythwyd ni a bwvd a diod, a llawer o roddion gwerthfawr iawn heb enwi neb, diolchwn i chwi un ac oil. Bendith y nef ach dilyno. Preswylvddy bertha fyddo yn gwylied trosoch yma, acyn eich cymhwyso i'w fwynhau wedi myned oddiyma.
YR UNDEB CRISTIONOGOL-BUDD…
YR UNDEB CRISTIONOGOL-BUDD GYM- DEITHAS CALFARIA, ABERDAR. YR ydym ni o'r farn er's blynyddau, y dylai Eglwys Dduw gymmeryd mantais ar bob mudiad pwysig yn y byd, a dwyn y mudiad hwnw, os gellir-ac os bydd hyny yn gydweddol a gwirionedd a santeiddrwydd- i dalu gwarogaeth i grefydd Crist. Credwn y dylai Eglwys Dduw wneyd mwy o'r cymdeithasau dyrigarol nag y mae yn ei wneyd—dylai roddi pob help iddynt, cydymdeimlo a hwynt, a cheisio eu cyfarwyddo yn y iawn ffordd. Y mae yn dda genym allu dwyn enghraifft o hyn yma yn ngwaith eglwys Calfaria, Aberdar, yn gofalu am y pethau da hyn. Byddai i ni o bryd i bryd ddwyn y cymdeithasu hyn i'r golwg, oni bai ofn cael ein cyhuddo o hunanoldeb yn hyn o orcbwyl; ond lie byddo lies o wneyd hyny, dylem ymadael a phob swildod, neu yr hyn a alwa y Sais yn false delicacy. Mae yn perthyn i Eglwys Calfaria Benefit Club, fel y dywedir, neu Fudd Gymdeithas, o dan yr enw Undeb Cristionogol." Mae hwn wedi ei sefydlu er ys un flynedd ar ddeg; felly, yn awr, mewn cyflwr o aeddfedrwydd digonol i ni allu dy- wedyd ein barn am dano. Wedi cael y fraint o fod a Haw yn sefydliad y clwb hwn, ac wedi gwylio ei sy- mudiad o hyny hyd yn awr, mae genym gyfle i ffurfio barn am dano ac yr ydym yn awr yn gallu yn galonog ei gymmeradwyo i sylw eglwysi ereill. Mae y clwb hwn yn perthyn i'r gwrrywod yn unig; mae yma un arall yn perthyn i'r meaywod. Nid yw ael- odiaeth yr Undeb Cristionogol" yn cael ei gyfyngu i aelodau Eglwys Calfaria, ond y mae yn agored i ddymion sobr yn gyffredin. Nos Sadwrn, Bhag. 20, 1862, cynnaliwyd y cyf- arfod blynyddol, er darllen y sefyllfa arianol; newid neu ail ethol swyddogion, a threfnu mesurau ereill erbyn y dyfodol. Yr oedd pob un yn cael taflen ar- graffedig o sefyllfa arianol y clwb am y flwyddyn ac oddiwrth y daflen hon gwelwn fod yn dwyn llog yn 01 X5 y XIOD am y flwyddyn 1862, y swm o £300. Yr oedd yn Haw y Trysorydd ar ddechreu y flwyddyn y swm o £19 4s. 6tc., a derbyniwyd yn ystod y 2 flwyddyn 26137 4s. 2tc. O'r tu arall, yr oedd y 2 clwb wedi cael blwyddyn bwysig o ran clefydau, a llawer yn pwyso ar y drysorfa. Felly, talwyd allan y swm o 9126 14s. 9c. Yr oedd hyn yn gadael ennill 2 clir yr Undeb yn y flwyddyn 1862 yn X10 9s. 5tc. a thra y mae yn galluogi y clwb i ychwanegn £ 20 at y drysorfa gadw, bydd yn llaw y trysorydd y swm o £ 9 14s., i ddechreu y ftwyddyn. Am y flwyddyn 1863, bydd gan y clwb £320 yn dwyn llog. Diweddwntrwy gyboeddi y mynegi%d canlynol o eiddo y swyddogion. Gofynwn, oni ddylai cymdeithas- au fel y rhai byn gael eu cefnogi gan yr Eglwys Gristionogol1 AT AELODAU YE UNDEB CRISTIONOGOL." Yr ydym ni wedi edrych dros gyfrifon yr UNDEB CRISTION. OGot alp y flwyddyn ddiweddaf" ac wedi eu cael oil yn eglur a chywir. Mae Aelodau y Gymdeithas wedi dyoddef clefydau pwysig iawn, a symiau trymion wedi eu talll allan; ond, ei hyny, mae y XJlwb wedi dal ei dir, ac wedi enDili y swm o X10 9s. 5ic. yn yibd y flwyddyn hbti. Gallwa yn awr osod X20 arall i ddwyn Hog, yr hyn a wfia ein Trysorfa gadw yn .£320. tra yn gadael yn Haw y Trysorydd y swm o ie9 14s. i ddechreu y flwyddyn newydd. Mae, hyn yn dda iawn, pan ystyriom y pwyso sydd weJi bod ar y Clwb. JOHN HUGHES, ) WALTER LEYSHON, V Cyfrifymchwilwyr. WILLIAM PROSSERJ Aberdar, Rhagfyr 10, 1862. Mae yn hyfrydwch genym ni, fel eich Swyddogion am y flwyddyn fynedol, i alhi eich hyabysu, wrth roddi i fyny ein swyddau, fod yr Undeb Cristionogol mewn cyflwr iachus a Ilwyddiannus. Mae yn cynnyddu mewn Aelodau ac mewn cyfoeth. Ein dymuniad yw am ei gynnydd mwy yn y dyfodol THOMAS MOORE, Llywydd. JOHN EVANS, } Goruchwyltoyr. SAMUEL RDW ARDS, Goruchwylwyr. THOMAS PRICE, Trysorydd. THOMAS ROBERTS, Ysgrifenydd. Aberdar, Rhagfyr 10,1862.
YMDDYDDANION Y TEULU.
YMDDYDDANION Y TEULU. GAN Y PRYFGOPYN. PEN. I. 7 Meistri Golygwyr a Darllenwyr SEREN CYMRU,—A ganiatewch chwi i minnau draethu fy llithiau yn y SEREN yn ei hagwedd newydd ? Mae gan y Creawdwr mawr lawer math o honom er gwneyd i fyny y byd yn yr hwn yr ydym yn byw. Yr wyf finnau yn un o honynt, er yn fychan, ond nid mor fychan a'r rhai sydd yn Ilai na myfi. Yr wyf fi, fel llawer o'ch darllenwyr, wedi arfer treulio rhan fawr o'm amser mewn gweithio, bwyta, a chysgu, Ond yn ddiweddar, yr wyf fi wedi bod yn clustfeinio, yn sylwi, ac mae arnaf chwant i lesoli y byd trwy ysghfenu. Maes fy Ilafur i gasglu gwybodaeth yw un teulu. Yr wyf fi wedi bod yn byw ar drugaredd, haelioni, a goddefgar- wch y teulu hwn er ys talm. Yr wyf wedi gweled llawer gweithred rinweddol, ac'wedi clywed llawer iawn o ym- ddyddanion gwerth eu cofnodi; ond hyd yma, nid oes neb wedi gwneyd hyny, gan hyny, cymmeraf y gorchvvyL arnaf fy bun am y dyfodol. Y TEULU. Caiff y teulu yn awr, trwofi fi, wneyd eu moes-gyf- archiad i boll ddarllenwyr SEREN CVMRU :— Mae v teutu hwn yn byw mewn ardal boblogaidd a chynnyddol, yn yr.4 rhai o welthfeydd mawrion Cymru. Enw y fan lie mae y teulu yn trigo yw, Industry Terrace. Mae yma tua dwsin o dai da iawn, ac o ran maintioli a chynllun y maent rhwng ty y meistr a thy y gweithiwr. Adeiladwyd y deuddeg ty hyn gan glwb; a thrwy i'r trigianwyr dalu punt bob mis am amser, y mae pob un o honynt wedi dyfod yn berchenog ar ei dy ei hun, ac ni fuasent byth yn dyfod i feddiant ty ond trwy hyny. Cafodd y tai yr enw uchod er cof am ddiwydrwydd y dynion a gododd y tai yn hollol drwy gvnnildeb a diwyd- rwydd. Mae y perchenogion yn byw yn eu tai eu hun- ain, ac, yn naturiol, yn ofalus iawn am danynt, ac yn eu cadw yn lan, tlws, a hardd—pob ystafell wedi ei phapyro yn chwaethus. i ateb y gwahanol ystafelloedd. Morgan Jones yw perchenog un o'r tai hyn, ae y mae yntau a'i deulu yn byw yn ei dy ei hun. Morgan Jones yw pen y teulu sydd i gael ein svlw yn y SEREN. Mae Morgan Jones wedi treulio blynyddau yn yr ardal hon, er fod yr hen drigolion yn dweyd mai "dyn dod yw ef,. h.y., nad yw ddim yn enedigol o'r lie. Dechreuodd Morgan ei yrfa yma fel gweithiwr caled, ac y mae yn awr, drwy sobrwydd, gofal, a thalent, yn un o'r swydd- ogion mwyaf pwysig o dan y cwmpeini mwyaf yn yr holl wlad. Yr oedd ei godiad yn raddol, ond mae ei sefyllfa yn awr yn un o bwys ac anrhydedd. Yr oedd Morgan Jones bob amser yn ddyn sobr a diwyd, ond mae yn awr yn gymmeriad crefyddol. acyn swyddog parchus yn yr eglwys y mae yn aelod o honi. Mae Morgan yn ddyn tal golygus—ei wallt yn dechreu britho, ac yntau yn dechreu ar ei bumthegfed mlwydd a deugain. Mae Martha Jones, ei briod, rhyw bum flwydd yn ieuengach nA'i gwr. Yr oedd Martha wedi cael ei chodi ar fferm yn y wlad, ond y mae yn awr wedi hollol gwympo i mewn a dull y gweithfeydd o'fyw. Mae hi wedi pron yn wraig dda i Morgan, ac yn fam ffyddlon a thyner i'r plant a roddodd Duw iddynt. Dywedai Morgan yn amlna fuasai ef byth yn berchen ""No. 5, Industry Terrace," oni buasai diwydrwydd, cynnildeb, a gofal Martha; ac yr oedd Morgan yn iawn yn hyn. Mae Martha etto yn hoffi y wlad, dull y wlad, a symlrwydd y wlad. Nid yw erioed wedi gwisgo bonnet llai o faintioli na. darn chwe cheiniog. Nid yw wedi efelychu y picwn wrth drin ei gwasg, ac nid yw hyd yn hyn wedi llyffetheirio ei hun mewn cylchau o haiarn; ond er nad yw Martha Jones yn credu yn y pethau hyn, mae ganddi chwaeth at wau hosanau, cyweirio dillad y gwr a'r plant, a gall drin pryd o fwyd a fydd bob amser yn flasus. Mae Morgan Jones a'i wraig, fel y dywedasom o'r blaen, wedi eu bendithio A, theulu. Robert yw enw y mab henaf, a'r plentyn henaf etto sydd gartref efo ei rieni, er ei fod yn saith ar hugain oed. Nid yw Robert am briodi cyn dysgu ei grefft, ac ennill modd i gadw gwraig. Mae Robert yn cael ei ystyried yn fechanic mawr, a rhai yn prophwydo y daw yn civil engineer nid anenwog cyn ei farw. Dyn ieuanc sobr, diwyd, a chrefyddol yw Robert. Mae Morris-