Seren Cymru

f! i SEION, BRYNMAWR. Nos Lun, Tacb. 17eg, cynnaliwyd cyngberddyn Brynmawr, o dan arweiriiad y galluog Mr. J. Absalom, Nantyglo. Cymmerwyd y gadair am hanner awr wedi saith gan y Parch. J. Ellis Jones, Bryntnawr. Yn wir, Mr. Gol., dyma un o'r cyng- herddau goreu a glywsotii erioed, er mai gweitbwyr caled yw y cantorion i gyd, etto y maeirt yn anthy- dedd i Gymru, ac yn deilwng i'w gosod wrth ochr prif vocalists ein Hynys Wen. Yr oedd capelaid o ddynion yn eu gwrandaw, a plnofodd y cadeirydd hefyd ei fod yn right man in the right place;" llywyddodd yn deilwng o hono ei hun. Yr oedd cynnyrch arianol y cyngherdd hwn (fel y deallwyf) yn myned i gynnoithwyo bachgen ieuknc ag oedd yn parotoi i Athrofa, ae, i ychwanegu at fuddioideb y eyfarfod, cawsotn areithiau doniol a chynnwys- fawr gan Mrd. J. Williams a D. R. Thomas, Nant- yglo, a'r llinellau canlynol gail Mr. Gumer Leek (Brochwel). 1', L)ywydd. < Meddyliau a geiriau'n gwroll-ddenani 'R haeddiannawl enwogion; Maeth Jones rydd, fel llywydd lion, O'i dreiddiawl ymadroddion. l Doniau ei ehaid en wog-Ft'i codfidd, J. *w" 'N un cadarn aphoblog Mae'n Uywyddu'n alluog-yn ein mysg, A mor o addysg yw'r gwr inawredd I'r Arweinydd. Arweinydd celfydd y cor-—ei enw Sy'n anwyl i'n' gqror Yn lago cawn lp iawn trwy'r Cywirddawn uchel cerddor. Ar ei wedd galln seddir—yn odiaeth, Mae'n awdwr, fel gwelir Y mawr hwn am dymhor hir Yn gufwyn yma gofir. '• l,; '1 VrCor. ¡ -n. 11, ¡.¡ Dyma gor o gantorion—hyfrydan^i; V- > Difrodant pob loesion I IV, Canamt, dy wedant y den, ;,I '-e-lY. 'N Ngwalia maent fel angylion. .t Yn gwau a'u lleisiau mae'r Ilu-mal adar Mawl odiaeth dan gaim A'r un wedd In cynghanedda, Er ma wrhau y ceinciau cui Delir y gwyddfodolion—i fefiUr Wrth wefusau'r giewion Ar yr enyd hyfryd hon Ein synu wna eirswynion. Cerddoriaeth y cor ddyry i Mawr fwyniant-tauiant y tj.

Mai cael ei llofruddio ddarfu i'r Nances. 2il. Pwy a'i Uofrnddiodd? Gyda golwgary cyntaf, nid oedd drwgdybiaeth o neb ond p'r careharor, Thomas Edwards. Efe oedd yn gwasanaethtl, yn yr un fferm ä. hi, ac ar y nos Sul hono, efe a afith o'r broitfyr un amser a hithau Nid aetharit'i'r capel gyda'n gilydd, fel y bwriadent. Dangosodd y cyfreithiwr medrtis lawer o bethanhynod ac annghyffredin yn ymddygiad y, cilrcharor y nospn hono, gyda'r amcan o brofi'r possiblrwydd mai'r carcharor oedd y lIofmdd. Yna galwodd ar y tystion. Y, gyntaf a holwyd oedd Maria Wllliamsymeistresa modryb y drancedig, yr hon a dyStiddd ifod y drancedig wedi cychwyn o'r$i fytted i'r capet-fod y carcharor wedi myned allan yehydig o'i blaen,acwe(ji dychwelyd rhwng wytft; a naw, pan ddywedodd ei fod wedi bod yn ycapel.iddo fyned i drin y Hoi cyn myned i'w, wely, a phan ddaeth i'r t9, dy- wedodd fodt un Ilo,wedi ei daro yn ei wyneb. Ni ddangosodd y carcharor unrhyw bryder yn nghylch absenotdeb y drancedig- Mr. Thomas Williams, gwr y tyst diweddaf, a ddywedodd ddarfod iddo ef fyned o'i artref i Bodringalltj tua thri o'r gloch y prydnawn, ac yna iddo fyned 1'1' capel, gan ddychwelyd adref yn fuan wedi wyth. Yna dywedodd yr hyn oil a ddyg- wyddodd yn y ty hyd nes yr aeth ef a'r carcharor i chwilio an) y drancedig. Nid oedd y drancedig na'r carcharor wedi bod yn y capel. Dywedodd y carcharociddo ef ddyfod adrefo'r capel ar hyd ffordd Fenrhys. Gwyddai fod y drancedig a T. Williams yacaru, ond ni wyddai fod dim rbyng- ddi hi a'r carcharor. Evan Llcûvelyn. o'r Gelli-dywell,a dystioddfod y carcharorlHvesdi Wyfod i alw arno efi ddyfodi weled y dtancedig; yr hon, ebe fe, oedd un ai wedi lladd ei hnn neit wedi caet ei llofruddio gan rywun. Yia desgrifiodd y dull y canfyddodd y coi-ff, gan gadarnhau yr hyn a dystiwyd o'r blaen gan rai ereill. David Morgan, bachgenyn, yn. gwasanaethu yn yr un fferm a'r drancedig a'r carcharor, a dystiodd ei'fod ef wedi gweledy carcharor yn gadael ty ei feistr y nos Sabbath hono- aeth tua'r ysgubor; bu yn ymddyddan ag ef, a dywedodd y carcharor wrtho ei fod wëdiclywed y drancedig a Thomas Williams yn siarad filu gilydd. Yr Heddgeidwdd Wise oedd y nesaf a bolwyd, yr hwn a adroddodd yr hyn a dystiodd o'r blaen gerbron y Crwtaer, yn nghyjgh y dait yn mha un y canfyddodd efe y corff, yr. ellyn, &c. Dywed- odd fod y earcltaror wedi egluro iddo ef rai pethau, gan ddywedydJei fod wedi canfod T. Williams a'r drancedig mewn ystum anmbriodolyn y beudy,a'i fod ef wedi hvsbysu'r drancedig" ci fod wedi ei gweled, yr-byti ali ti-allododd hi yn ddirfawr dy. wedodd wrthi am beidio blino ei hun yn nghylch y peth, gan nad oedd ef amjddywedyd dim wi th neb yn ngbylch yr hyn a welodd, ac iddihithau ateh, os byddail id.do ddywfcyd, gan berit i bobl siarad am dani hi, y byddai iddi dori ei gwddf gydag ellyn. Chwanegodd ddywedyd wrthoef [yr lieddgeid vad) Yr oeddym yn caru gyda'n gil- ydd bvtli er pan ddaethyniiTyntylau, ar y sly, ac yr oe(fd-. arnaf eisieu dangos i bobl. ein bod yn caru ;'Oiid ni fyhai Jane hyny,' rhag ofn i'w mod- ryb a'4 fciewythi-wi thwynebu." Dywedodd lietyd fod y dViancedig wedi ei hysbysu ef ei hun ei bod yn y t'ath'j^flwr ag i'w dueddu efigynoyg ei phriodi cyn gynted ag y gellid. Ar nyn gohiriwyd yr arholiad hyd foreu dydd Gwener. klioddodd Mr. H. Naunton Davies, meddyg, yr un dy^Io heth ag a l oddasai gerbron y ct wner, gan dde^rifio natur yi;arcitollioion ar.y drancedig, a thystfai Has gailai yr archollion fod wedi eu gwneyd s#n y drancedig ei hun—buasai raid cael nei tli y airfcttWhdeb mawr i'w gwneyd—gallesid ea gwjWyd gyda'r ellyn a ddangoswyd—nis galki un dyn:tYi^ dyii^s wneyd un archoll, angeuol, fel y J'hai byrry, alhi éi' liun; credai fod yr archollion arybyseld wedi eu hachosi trwy i'r drancedig gydio gafael yn llafn yr ellyn. Dywedodd John Morgan, tad y bachgen David Morgan, fodycarcharorwedi dyfod l'w dý eftna banner awr wedi pump o'r gloch prydnawn dydd Sabbath, gan eistedd i lawr, a dywedyd, gan bwyntio at ei wyneb, Edrychwch yma, fel y tarawodd y llo fi yn.fy ngwyneb." EdryChodd y tyst arno, a. gwelai yehydig bach o waed ar ei wyneb. Dywedodd y carcharor ei fod wedi bwr- iadu myned ymaith yn ystod yr wythnos i bi-iodi Jane, morwyn Tyntylau. Yr oedd wedi ei hysbysu ef (y tvst) ar ddydd Mawrth, 21ain o Hydref, ei fod wedi dal y traacedig a TltomasWiJliams yn cam yn y bendy, ac iddi hitliau fygwyth gwneyd diwedd arni ei hun o lierwydd iddo ei., chanfod felly. i Cadarnhawyd y dystiolaeth ucllodgan Kezia Morgan, gwraig y tyst diweddaf, yr hon a ych- wanegoddt rai pethau ereill a ddywedodd y car- charor wrthi hi yn nghylch dal Thomas Williams a'r drancedig yn y beudy. Yna holwyd Mr. Edwards, naeddyg, Caerdydd, yr hwn a gadarnhaodd dystiolaeth y meddyg, gan dystio yn y modd mwyaf penderfyriol fod yn an- mhosibl ddarfod i'r drancedig lofruddio ei hun— credii hyny o herwydd natur a lluosogrwydd yr archollion, y rhai nas gailai ei gwneiathur.