Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
2 articles on this Page
Hide Articles List
2 articles on this Page
HANESION CYFFREDINOL.
News
Cite
Share
HANESION CYFFREDINOL. PYLIHU GLO.- Y ma.e papyr Seneddol newydd gael ei gyhoeddi ar ddygwyddiadau mewn pvllau /(10, oddiwrth ba un y canfyddir, fod yn ystoj y dèng mlynedd yn diweddu yn 1860, y nifer mawr o 9,466 o hersonau wedi eu lladd wrth eu gwaith. Yn ystod yr un amser c.odwyd 605.154,940 o dunelli o lo. CYFARPODYDD GWEDlH YN FFRAINC.—Yn ddi- weddar mae cyfarfodydd gweddi wedi cael eu cynnal yn Mharis, ac y mae lies mawr wedi deilliaw drwy- ddynt. Cynnelir cyfarfodydd prydnawnol yn Wouws Ghristionogion urddasol, a gwahoddir y dosparth uchaf o'r trigolion i fod yn bresenol. Y mae cyfar- fodydd cyifelyb yn cael eu cynnal hefyd yn Lyons a Marseilles, gyda llwyddiant mawr. TANAU YN LLUNDAIN.—Y mae cyirifon o'r tanau a gymmerasant le yn Llundain yn ystod y flwyddyn 1861 newydd gnel eu cyhoeddi. Dygwyddodd 1,183 o danau yn y flwyddyn, o ba rai teffyno Id 53 mewn hollol ddinystria.d, achosodd 382 niweidiau helaeth, a 798 golledion bychain. Pedwar yn uuix a brotVyd o gael eu gosod ar dan drwy ddrygioni, oud drwgdybid J4 ereill; gosod wyd dros L50 ar dan drwy ganwyllau, 17 drwy ysmocwyr, 9 drwy blant yu chwareu a'r tan, 17 drwy feitches, a 100 drwy nwy (gas). C(}FADIVIh LUTHER.- Y mae cerf-ddelw 0 Luther newydd gael ei gosod i fyny yn Mohra, ei bentref gene ligol. Y mae mewn bronze, ac yn haw troed- fedd o uchder. Arddangosir ef yn ei wn, y mae ei ben yn noetli, ac y mae ei l&w ddeau yn agored, ac yn estynedig allan; yn ei law chwith y mae Beibl agored, gyda'r geiriau argraffedig" Oe aroswch yn fyngair," &c. Tu blaen i'r gofadail y mae yr ar- ysgrifen, I'n Luther, yn ei le genedigol." Cpstiodd y cerfwaith hwu yn agos i £ 1,200, yr hwn swm a danysgriifwyd yn agos oil gan Dywysogion Protes- tanaidd Germany. Y FfHANCOD A'R S.XBBOTH.—Y mae capel Wes- leyaidd newydd yn cael ei godi yn bresenol y» Mharis. Un o'r personau ar,y pwyllgor adeiladol yw y Parch. W. Arthur, yr hwn a ddywed:— Pao ddaethom at y gorchwyl o lawnodi y cytundeb a'r adeiladydd, mynasoin osod penran i fewn yn gwa- hardd gwaith ar ySabboth; ac ar hyn dy wed odd yr adeiladydd y byddai hynv yn myned ilr hull ennill oddiwrtho; ond wrth ein gweled yn benderfynol, rhoddodd fyny, nan ddywedyd, ,I Penran ofiiadwy yw i ni." Fodd bynag, bydd i'r adeiladaeth. dtwy y weithred hon, bregeth* i'r adeiladydd, y gwoithwyr, ^r^edr^chwyr, fendithion a dyledsWyddau y dydd PBI.LEBYR MOR Y W-EAVDD.—Mae yr yai- drechion a wneir i adnewyddu Pellebyr Mor y Werydd wedi derbyn y lath gefnogaeth fel y teimla y cynllunwyr yr hyder cryfaf yn eu llwyddiant. Bwriedir gofyn i'r Llywodraeth am gynnorthwy, ac y mae Arglwydd Palmerston wedi addaw derbyn dirprwyaeth ar y pwnc, ARDDANGOSIAD MAWR 1862. — Dywedir fod teimlad cryf yn ffynu am i Dywysog Cymru _/tor yr Arddangosiad, a chredir y gellir cael cydsyniad ei Mwrhydi i'r trefniant. Os na chydsynia y Frenines, cvflawnir y ddefod gan y dirprwywyr brcninol caatynot :—Y Due o Caergrawnt, Arch- esgob Caergaint, Is.iarU Paltnerston, Iarll Derby, a'r Arglwydd Gunghellydd, y rhai a awdurdodhr i wabodd penaduriaid tramor i fod yn bresenol ar yr achlysur. 7 YR ESSAYS AND REViEWs.Ymddengys fod trydydd erlyniad wedi ei gyehwyn yn erbyn un o awitwyr yr Essays and Reviews," ac y cyinmer y prawf Ie yn ddioed ar of y Pasg. Y mae dau eisoes o flaen yr Archlys, sef Dr. Williams a Mr. Wilson ac o'r pedwar a <dwr arall, y tnae un wedi marw, un arall yn lleygwr, ac nid yw y ddau gler- igwr ereill yn dal bywiolaethan eglwysig. Y ddau hyn yw Dr. Temple a Prolfeswr Jowitt. CTODDFEYDD AuR COLUMBIA BRYBBINIG.— Cawu adroddiadau hynod 0 tfafriol am gloddfeydd aur Columbia Brydeinig. Y mae y rhes hir o fynyddoedd sydd yn rhedeg o'r gogledd i'r Dehall yn cynnwys trysorau anhysbyddadwy 0 aur. Y mae aur i'w gael bron yn mhob afon sydd yn rhedeg o'r mynyddoedd hyn; ac ni chafwyd hyd yma ond yr ysgubion a gariwyd i lawr 0 honynt. Cafwyd aur mewn gwelyau dros driugain o afon- ydd. Y mae amryw o'r cloddwyr wedi cael cyfoeth mawr mewn byramser. Ennillodd dau ddyn ugain inil o bunnau mewn pum mis Y mae y wlad yn (""Y 0 gryn lawer na'r Ynysoedd Prydeiuig, yo me.idu liiusawdd ragorol, a thir Ifrwythlawn. Y GWRTHRYFELWYR CHINBAIOD A'R GORSAC- OEDD CENABOI"—Y «n»e y g^rtlwyfelwyr yn gor- chuddio talaeth Cheek-Keang, ac y maent wedi cymmeryd boll orsafoedd Cymdeithas Genadol Eglwys Loegr. Rhoddodd Dr. Legge hanes ddyddorol a chalonogol am ei lafur yn China, mown cyfarfod gweddi cenadol a gynnaliwvd vn ddiweddar yu Hong Kong. Yr oedd gas genadon ereill, meddai, hanes cyffelyb, ac mewn llawer o achosion, mwy boddhaol i'w adrodd. Yn Amoyt 1 mae o 500 i 600 o Gristionogion; yn Wiirgjto a SUanghai y mae cynnulleidlaoedd Uawn mor la- osog, ac y mae cortf bychan o grediuwyr gwresog, hyd y nod yn mhorthladd Tient-tsin. GwEITHREniAD C YDH ADDOLDBB CREKYDDOI< YN NEHEUBAHTH AwsT&AHA.—Y mae appwynt- iail Pabydd (Syr Dominic Daly) i lod yn Dywod- raethwr ar y dalaeth lion, wedi achosi peth siarad, ond hwyrach nad oes un, drefedigaetb o dm y goron Brydeinig yn mha un y mae Protestaniaetb yn gryfacli nag yn y drefedigaeth hon, neu lie y rhoddid derbyniad mor groesawgar i lywodraethwr
CYM.V "fit :;'""..",;,',,\1t"f'{JI'"
News
Cite
Share
yr oedd ei yiriddangosiad nychlyd a eburiedig yn dangos y pryder meddwl y rhaid ei fod wedi dyoddeferpao y traddodwyd ef i'r carebar i "ros ei.brawf. Llywyddwyd yr achos dros yr erlyniad gan IJjfr- M'In tyre a Mr. Trevor Parkins, ac amddi- ..$Fynwyd y carcharor gap Mr. Morgan Lloyd. Gosod wyd yr achos gerbron y rheithwyr gan Mr. M'lntyre, yr hwn, yn eiaraeth, a svlwodd fod y irancedig yn hen wr, 70 raiwydd oed, ac yndàl fferm o'r enw Garnedd, yn mhlwyf Llanfaethla. Tua pbedwar mis cyn yr amgylch- ely iad yma, yr oedd y carcharor wedi priodimerch yr hen wr, yr hon oedd wraig weddw, ac yo meddu amryw blant. Nid oedd y carcharor, ar of y Briodas, yn byw yn yr un ty a'i wraig. Yr Oedd yn gweithio gyda pheiriant dyrnu; Weith- i#u yn cysgu vn nhy- ei rieni, yr hwn nid oedd bell o'r Garnedd. Dydd Gwener, y laf o Dachwedd, gadawodd Richard Williams ei dy i fynedi fferm gyfagos o'r enw Gaerwen. Bu yno am ddwy awr, yn e,istedd yn y gegin, ac yn ysmocio ei bibell. Gadawodd yno i fyned adref tuag 8 o'r gloch y hos bono, ac aeth ar draws y vmsu tualr Garnedd. Nitl, oedd y pellder rbwEjg y ddau dy ddim droø, 500 Hath. Ni chyrhaedfloddei gartref byth yn fyw. Pan gnfwyd gorff yn y boreu; yr oedd ei tien. yn gorwedd tua'r Gaerwen. Cafwyd hyd iddo gan lysfab y earcharor, tua saith o'r gloch y boret*, wedi i'w fam ei ddanfon i edrych am Oftno. Hotwyd amryw dystion ar yr achos; ond gan fed aylwedd y cwbl wedi ymddangos yn y SfiRBN.ychydig amser ynol, niatebai un dyben tiV goaod yma. q Sna gwnaeth ei arglwyddiaeth adolygiad ar ycyfan, tnewn dull eglur a chryno, gan eMir. gyuahell ar y rheithwyr yr angenrheidrwydd i ollwng allan o'u meddyliau bob peth ag y gall- eat fod wedi ei glywed o'r blaen mewo per- tbynas ir achos yma. Yr oeddynt wedi .cym- aaerydeu tlwon y byddai iddynt brofi yr achos wrth y tystiolaethau yn unig, ac nid wrth ddim isibrwd a allaseot fod wedi ei glywed o'r ta allan. -Nid oedd datil otai hollot amgytchtadot oedd y tystiolaethau, ond er hyny yr oeddyn burgrvf. Os, ar ol ystyried yr holl dystiolaethau, na fyddai iddynt gael eu boddloni yn rhesymol a theg mai y carcharor oedd wedi cyflawnu y llofruddiaeth, eu dyledswydd-fyddai dywedyd "Dieuog. Fet ydywedodd y dadleuydd dysgedig dron yr am,. dditfyniad, aid gwaith y carcharor oedd dweyd pwy oedd weclicyflawnu y llofruddiaeth—oad a iwnaeth «f ? Os, ar y 11 aw arall, oedd y dyst- iolaeth yn dwyn adref i'w meddyliait mai efe oedd yr un a t eyflawnodd, yna ni ddylent gym- meryd eu hattal gan chlim, rhag dywedyd hyny ac ychwanegodd, fod ganddynt hwy fantais na leddai ef mo honi, sef deall y tystiolaethau yn mha iaithea rhoddwyxl, yr hyn, wrth reswm, a'u galluogai yn fawr l ddyfod i'r penderfyniad iawB. .11 Yna aeth y rheithwyr o'r neilldu, ac yn mhen ngain mynyd dychwelasant i'r Uys, ga.«i ofyn i'r Barnwr a oedd rhywheth ivetli ei ddwevd gaii Ellen Hughes yn nghylch ei bod wedi myned o'r ty yn y Garnedd. Wedi yna dar- llenodd ei arglwyddiaeth holl dystiolaeth Ellen Hughes. Aeth y rheithwyr o'r neiildw dra- chefn, ac yn mhen tua deng mynyd dychwel- £ gant i'r Ilys gyda rheithfam o Euog." Wedi i ysgntenydd y Brawdlvu ofyn i'r car- charor trwy y cyfieithydd—Mr. R. Pritchard, Bangor—b<*th oedd ganddo ef i'w ddywedyd paham na ddylai dedfryd marwolaeth gael ei chvhoeddi arno, efe a atebodd mewn llais ise], "Dieuog. Yna dododd ei arglwyddiaeth y cap ttu am ei ben, ac mewn dull difrifol ac effeithiol, yn nghanol y dystawrwydd mwyaf, anerchodd y carcharor gan ddywedvd :-Richard Rowlands, vr ydych wedi eich cael yn euog o'r trosedd o lofruddiaetb,, ar ol gwrandawiad tra ainynedd- gar gan reithwyr o'ch cydwladwyr eich hun. Fy ngwaith I yn awr ydyw cyhoeddi dedfryd y gyfraith. Y ddedfryd hono ydyw, ar fod i chwi gael eich cymmeryd i'r man y daethoch o hono, ac oddiyno i le o ddienyddiad cyhoeddus, ac fod i chwi gael eich crogi gerfydd etch gwddf nes y trengoch, ac ar fod i'ch corff gael ei gtaddu o fewn terfyn y carchar, a'r ^rglwydd a gymmero driigaredd ar eich enaid. "t SIR GAERNA.RFON. Profwyd y oarcharorion yn Nghfternarfoli dydd Mawrth, Mawrth 25ain, gerbron yr Anrhyd. Syr Henry S. Keating. Addefodd Ann Owen ei bod yn euog O ledrata oriawr arian, eiddo John Owen, yn Mangor, ar y 6fed o Fawrth, 1862. Dedfrydwyd hi i 3 mid o garchariad a Ilafur caled. Cyhuddwyd Hugh Jones, 20 oed, e osod das wair, gwellt, a haidd ar dan, eiddo John Thomas, yn mhlwyf Llanwnda, ar y 12fed o EbriU, 1861. Cafwyd ef yn euog, a gohiriwyd y ddedfryd. Yr oedd yma hefyd un achos cyfreithiol yn cael ei brofi, ac yna terfyn wyd. SIR FFLINT. Agorwyd y brawdlys yma yn Wyddgrug, dydd Iau. diweddaf, gerbron yr un Barnwr dysgedig. Nid oedd yma ond dau achwyniad i'w profi. Ni chafwyd "true bill" yn erbyn John Nangrave, o Benarlag, yr hwn a gvhuddid o latld Edward Williams, yn y Boar's Head, aryr 20fed o Hvdref diweddaf. Gwnaed yr lift peth yn achos John Evans, yr hwn a gyhuddid o gyflymn marwolaeth Joseph Jones, wagenwr, ynnlPwRsanaeth Mri. Grif- fiths, Jones, a'u Cyf., Melinau y Brenin, ger- Gwrecsam.