Seren Cymru

FFRAINC. Y Tyaysoy Napoleon ar y Gwestiwn Italaidd. Dydd Sadwrn, Mawrth laf, pan oedd yr Anerchiad mewn atebiad i Araeth yr Am- herawdwr dan sylw y Senedd, cymmerodd y Tywysog Napoleon fantais o'r amgylchiad i sylwi ar y cwestiwn Italaidd, a hysbysodd ei farn mai dyledswydd Ffrainc oedd tynu ei chatrodau o Rufain. Fel amddiffyniad i'w olygiadau dyfynodd y Tywysog eiriau Na- poleon i., y rhai y dymunai efe i Napoleon in. eu mabwysiadu. Yn 1808, dywedaiyr Amherawdwr cyntaf wrth gynnrychiolwyr y Taleithiau Rhufeinig: — Bydded i'r offeiriaid gyfyngu eu hunain i faterion cys- sylltiedig a'r nefoedd. Rhydd duwinydd- iaeth, yr hon a astudiant o'u hieuenctyd, hawl iddynt o'r flaenoriaeth mewn pethau ysbrydol, ond ni rydd unrhyw hawl iddynt l ymyraeth yn materion y fyddin neu y llywodraeth. Y mae dadfeiiiad Itali i'w ddyddio o'r amser y cafodd yr offeiriaid drefniad y materion gwladol, yr heddgeid- waid, a'r fyddin i'w dwylaw eu hunain." Dyfynodd y Tywysog amryw frawddegau ereill o eiddo Napoleon i., i ddangos y dylai awdurdod y Pab gael ei gyfyngu i faterion ysbrydol. Dywedai y Tywysog ei bod yn bryd bellach i'r cwestiwn ymadael ei ben- derfynu. Yr oedd ei gadw mewn sefyllfa anmhenderfynol yn niweidiol i Ffrainc, yo niweidiol i Itali, ac yn niweidiol i Ewrop yn gyffredinol. Cynghorai hwynt, gan hyny, i dynu y catrodau o Rufain; ac yna, nid oedd ganddo ammheuaeth na therfynid cwestiwn Itali o du undeb cyffredinol. Daliai nad oedd modd penderfynu y cwest- tiwnynfoddhaolyn y modd hwnw;-fod yn rhaid gwahanu gallu ysbrydol y Pab oddiwrth yr un gwladol. Dydd Llun, mewn atebiad i araeth y Ty- wysog Napoleon, dywedai M. Billault, fod y Llywodraeth yn parhau i ddymuno anni- byniaeth Itali, yn gystal ag annibyniaeth y Pab. Siaradodd yn erbyn rhai brawdd- egau yn araeth y Tywysog Napoleon, yn enwedig y rhai hyny a gyfeirient at dyniad yn ol y catrodau e Rufain. Dywedai y byddai hyny yn beryglus ar yr adeg bre- senol, o herwydd fod y Preladiaid a'r Car- dinaliaid a amgylchynent ei Santeiddrwydd yn elynion i Ffrainc. Pasiwyd yr Anerchiad gan 126 yn erbyn 6.

ERLIDIGAETH YN TUSCANY. Y mae amryw bersonau heblaw Gavazzi yn awr o dan erlyniad yn Florence, Leghorn, a lleoedd ereill, am bregethu ac, argrailu

mbi angenion y rhyfel cartrefol a gwarchae y porth. laddoedd Deheuol oedd yr achos o hyny. Y Code Newydd. Gofynodd Mr. Disraeli i'r Llywodraeth a fwriedid i'r holl nt ymffurflo yn bwyllgor ar y 25ain o Fawrth ar y cwestiwn o ddosparthiad y rhodd sen- eddnl at addvsg.^ 10s hyny oedd bwriad y Llywodr aeth, yr oedd efe yn credu y byddai Mr. Walpole- yn barod i osod ei benderfyniadau yn fuan ar fwrdd y Dywedodd Arglwydd Palmerston fod Llywodraeth ei Mawrhydi o'r farn fod y cwestiwn o addysg mewn eyssylltiad a'r Code newydd yn un mor bwysig, fel nas gallasai fod un gwrthwynebiad rhes. ymol i ystyried unrhyw gynnygiad a ddygid yn mlaen mewn pwyllgor o'r boll Dt. Gofynodd Mr. Walpole, os gosodai efe ei bender- fyniadau ar y bwrdd bythefnos cyn y 25ain o Fawrth, a allai y T$ymffurfio yn bwyllgor ar y diwrnod hwnw. Atebodd Arglwydd Palmerston yn gadarnhaol. Cytundeb Pellebrol rhwng Lloegr ac America. Mewn atebiad i gwestiwn oddiwrth Syr W. Gal, way, dywedodd Mr. M. Gibson nad oedd Llywod- raetn ei Mawrhydi, cyn belled ag yr oedd efe yn gwybod, ddim wedi cychwyn unrhyw drafodaeth 6g un dyn yn y wlad hon gyda golwg ar gymmundeb pellebrol ag America. Mawrth 3.— Cyfarfu y Tt am bedwar o'rgloch, ac wedi i amryw bethau dibwys i'r cyffredin fod dan sylw, ymffurfiodd yr aelodau yn bwyllgor cyflen- wadol. Yna gosododd Syr G. C. Lewis amcan-gyfrifon y Fyddin am y flwyddyn gerbron. Dywedodd Mr. Lewis mai cyfanswm treulion y deyrnas am y flwyddyti bresenol, heblaw llog y ddyled wladol, oedd ^43,800,000. o ba un yr oedd ^16,250,000 yn ofynol at y fyddin a'r melisia. Cyfaddefai fod cynnydd graddol wedi eymmeryd lie yn yr amcan- gyfrifon ar gyfer y fyddin ond sicrhaai i'r Ty fod lies y deyrnas yn gofyn hyny. Terfynodt) ei araeth drwy gynnyg fod 145,450 o ddynion i gael eu pleidleisio at wasanaeth y tir, yn annibynol ar India. Wedi i amryw siarad ar y mater, ac i rai gwell- iannau gael eu cynnyg a'u gwrthod, cvtunwyd a'r hleidlais. Wedi hyu, pasiwyd amryw fesurau drwy bwyllgor. Mawrth 4.—Ni fu un peth o bwys gerbron y Ty heddyw a chan mai dydd Mercher y Lludw oedd y dydd canlynol. ar gynnygiad Argl. Palmerston, penderfynodd y T9 i ohirio hyd ddydd Iau. Mawrth 6.—Rhoddodd Mr. Whalley rybydd y byddai iddo yn lied fuan gynnyg ar fod pwyllgor i gael ei bennodi, i edrych i mewn i'r ddysgeidiaeth a gyfrenir yn Ngholeg Maynooth, a pha mor bell y mae y myfyrwyr a'r athrawon yn ddeiliaid ffydd- lawn i'r Frenines. Wedi i Goleg Sandhurst fod dan sylw, ymffurf- iodd y T9 yn bwyllgor, er ystyried amcan-gyfrifon y fyddin. Mawrth 7.-Galwodd Mr. Gregory sylw y Ty at gauad i fyny borthladdoedd Taleithiau Deheuol America, ag ymdrechion pa rai am annibyniaeth y teimlai gydymdeimlad hollol. Yr oedd achos y gwarchae porthladdol o bwys mawr, nid yn unig i'r deyrnas hon, ond i'r holl fyd. Ar ddiwedd ei araeth gofynai am gopi o unrhyw ohebiaeth a dder. byniwyd ar y mater wedi'r papyrau ag ydynt wedi eu cyhoeddi. Eiliwyd y cynnygiad gan Mr. Ben- tick. Wedi i amryw siarad, ac i'r Cyfreithiwr C) ff- redinol wneyd araeth hyawdl dros i Brydain gadw hollol anrnhleidgarwch, gwrthodwyd cynnyg Mr. Gregory. Gohiriodd y Ty am chwarter wedi un ar ddeg.