Seren Cymru

AMERICA. MAE cyfaill caredig wedi danfon gair atom, mewp perthynas i'r syniad a geir yn y tryd- ydd paragraph yn Nghrynodeb v Pythefnos yn ein rhifyn diweddaf. Mae yn ein hys- bysu nad ydym yn Ilefaru teimlad y wlad hon yn y brawddegau y cyfeiriwn atynt. Mae hefvd wedi danfon i ni hefyd slip wedi ei dori allan o'r Carmarthen Weekly Re- porter am Mawrth 1, 1862. Nid ydym yn g^ybod enw ein gohebydd, ond der- bynied ein diolchgarwch diffuant am yr ;awgrym, ac am yr ysgrif o'r Reporter. Mae yn dda genym bob amser gael nodiadau eia cyfeillion, pa un a fyddant yn cyduno a ni ai peidio. Yr ydym wedi edrych dros v frawddeg, neu, yn hvtrach, frawddegau y paragraph dan sylw,a charem i'n darllenwyr wneyd hyny, os yn gyfleus iddynt. Ein barn bwyllog a difrifol ni etto yw, fod y paragraph yna vnun a gaiff ei gymmerad- wyo gan ein holafiaid yn mhen blynyddau, pan y cawa hanesy rhyfel presenot a'i holl gyssylltiadau. Yr ydym ni yn credu ein bod; wedi dadgan gwirionedd a ddeil,ei dir yn wyneb ymchwiliad pwyllog ugain mlyneddi y a yn awr. Teimlad o alar a gofid dwys sydd ynom am na baiy Gogledd yn mabwysiadu rhag-drefn (prggramme) a fyddai ar unwaitb yn creu cydymdelmlad yn mhob calon sydd yn curo o blaid rhyddid. Yr ydym yn gwybod fod anhawsderau niawrion ar ei* ffordd i wneyd hyny yn necbreu y rhyfel, ondnid yw felly yn awr. Maeyn ftaith fod pob cynnvg o eiddo y caethion i ddianc u au yn cael ei, annghefnogi gan yr awdurdodan —mae yn ffaith fod I. C. Fremont a Mr. Cameron wedi cael eu baberthu yn hefwydd eu teimladau rhyddgarol—mae yn ffaith nad ocs un cynnyg wedi ei wneyd i ddileu y Fugitive Slave Law.mae ynffaith, mewn un gair, nad yw yr awdurdodau wedi gwneyd dim, DIM tuag at gael mwy o. ryddid i'r caethion. Yna mae yn canlyn yn andch- eladwy, nad oes gan y 4,000,000 caethion ddim i'w ddysgwyl oddiwrth y rhyfelgyrch presenol. Yr ydym yn ysgrifenu hyn nid mewn soriant, ond mewn gofid calon, a galar dwys. 11 Am ein teimlad, mae yn gvobl oil o blaid y Gogiedd fel v mae; ond buasai yn ddeng mil cryfach pe buasai amcan y rhytel, gyda. darostwng y Dehau, i dori a dryllio llyfeth- eiriau plant Ham. Yr ydym yn casau gweithrediadau y Dehau gyda cbasineb calon; ond nid ydym yn teimto y brwdfryd- edd a garem o blaid y Gogledd. Yr ydym ni yn credu y bydd i Law yt Holialluog oruwch-lywodraethu y rhyfel hwn erlled- aeniad egwyddorion rhyddid ond hyn a ddywedwn, ni bydd angen diolch dim i'r Llywydd Lincoln na'i gynghorwyr am hyny. Mae yn amlwg mai gadael pob peth yn statuquo-pob peth fel yr oedd—yw y bwriad ganddynt hwy. Pe byddai iddynt roddi derbyniad croesawgar i gynnyg hael- frydig Mr. Sumner, ennillent barch a diolchgarwch pob rhyddgarwr yn y byd; a dygent y rhyfel i derfyniad o fewn tymhor byr iawn. Ond hyd yma eu gwaithyw taflu dwfr oer ar y cynnyg yma. Yr esgus ar y cyntaf rhagymddangos o blaid rhvddid y caeth oedd, ofn colli Kentucky, ond yn awr mae Kentucky yn ei meddiant, achawn weled iainto wirionedd oedd yn y broffes gyntefig. Gallwn fod yn sicr o hyn, gan nad faint yw ein teimlad dros y Gogledd- ac y mae teimlad 990 o bob 1,000 yn y wlad hon dros y Gogledd-na. fydd i'r teimlad hwn gael ei ddadblygu gydag un brwdfryd- edd nes y byddo i'r awdurdodau newid amcan y rbyfel, ueu o leiaf ychwanegu ertbygl at ei programme,. presenol. -Mbr e n pan wahanot oedd y teimlad yn y wlad hon pan ag oedd Garibaldi a'i ddyrnaid gwyr yn gwynebu Sicily a Naples. Y fath lawenydd a deimlwyd pan gyhoeddodd y pellebyr ei fod ef a'i 2,000 wedi tirio yn Marsalla; felly yr oedd pan glywwyd am fuddugol- iaethau Calatafini, Monveoley Palermo, Mel- azzo, Messina—ei difiadargyfandir Naples, ei ddytodiad i ddinas Naples, cymmeriAd Capua, a brwydr fawr Volta^no. Yr oedd pob calon. ryddfrvdig, o'r pendeifg i. lawr i'r gweithiwr caled. yn U-awn o lawenydd am lwyddiant Garibaldi. Paham? 1. Y r oeddei gynllun yn ddealladwy—yr oedd ganddo amcan uchel, a dyben mawreddog; j3i amcan ef DedddryIlio earchsrdai y creulop, chwilfriwio rhwymaii y caeth, aJchýhbeddi rhyddid i gaethion ag oeddynt yn dyoddef dan iau haiarnaidd y Barbariaid. Yroedd Ewrop yn deall hyn, ac yn dymuno Dawyn rhwydd iddo. I- Mae Lincoln wedi caelgwell cyfle na chafodd Garibaldi erioed, ond nid yw yn debyg y byddiddo gymmeryd man- tais o'r adeg. oi;■< • Mae llawer iawn o fdio wedi bod ar Loegr yo y mater hwo. Ond goddefer i nt ar- dyatio yn y modd mwyaf difrifol rhag cym- meryd barn y Times ar y naiM law, na barn y Morning Star ar y Haw arall, fel barn Lloegr ar bwnc America, nac ar unrhyw yw bwiic arall, lie mae rhyfel yn y mater. Mae y Times fel wedi ymwerthu iddiirio Am- erica, a phob peth da arhinweddol sydd yn perthyn i'r Gogledd—gwna bob ymdrech i ganmol y Dehau; mewn gair, mae y Times yn gystal caethfeistr, ac mor bleidiol i gaethfasnach, ag ydyw Mason, awdwr y Fugitive Slave Law. Mae y Morning 3far, o'r tu arall, yn dwyn ar ei gwyneb ddelw y special pleader ar y pwnc dan sylw. Yr ydym ni yn derbyn, yn taIu; am, acyn darllen y Morning Star o'r rhifyn cyntaf o 'hoBi hyd yn awr; ond gwyddom iddi gael ei chodi i'w therfyngylch i ateb dybenion neill- gy duol. Mae yn ddadleuydd dros blaid neill- duol, ac mae yn para i geisio cyrhaedd am- can neilldual. 0 ddechreu y terfysg yn America hyd yn bresenol, gellir crynhoi ei holl erthyglau i hyn:-Gorganmol pob peth Americanaidd, a gorfeio pob peth Prydein- aidd; am hyny, tra byddwn yn ffieidtfid y Times, fel peth wedi ymwerthu i ddrygioni, nid ydym yn dewis pino ein cred wleidyddol wrth y Morning Star. Os ydym am gael barn Lloegr yn yr achos hwn, yr ydym yn credu y cawn ef wedi ei esbonio yn deg a chywir yn ngweitbrediadau y Weinydaiaeth yn ystod v misoedd ag y mae y Rhyfel wedi para. Y r ydym yn sicr o hyn, y bydd pob penadwri-pob Ilythyr-pob brys-neges, o eiddo Iarll Rnssell dderbyn cymmeradwy- aeth yr oesodd a ddel. Nid oes yna ddim o duedd i tychanu, sarhau, na digio America; ond y maent yn dwyn, nodwedd o gyf. eillgarwch a pharch trwyddynt oil.