Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
Hide Articles List
4 articles on this Page
Y DIWEDDAR BARCH. J. P. WILLIAMS,…
News
Cite
Share
Y DIWEDDAR BARCH. J. P. WILLIAMS, 0 BLAENYWAUN. Ma. GOLYGYDD,—Ar gais gweddw alarus y di. weddar Barch. J. P. Williams, ac yn unol a cbef- nogaeth gweinidogion y gymmydogaeth. hono, yr wyf yn cydsynin i gyfansoddi Cofiant o'r gwrth- ddrych teilwng a nodwyd. Nid ydys etto wedi pennodi ar ei bris, ond bydd yr elw yn gylangwbl i gael ei drosglwyddo i'r weddw a'r amddifaid. Taer ddeisyfaf ar fy mrodvv yn y weinidogaeth, a chyfeillion ereill i Mr. Williams, am anfon pob peth ag a dyhir yn ddyddorol fod yn y cofiant. Gan deimlo yn ddiolchhgar am boo awgrym a chym- horth, y gorphwysa, Yr eiddoch j n gywir, Glyn Nedd, Morganwg. T. E. JAMES.
GOHEBYDO NEWYDD ABERTAWE.
News
Cite
Share
GOHEBYDO NEWYDD ABERTAWE. MR. GOL.,—Deallwyf wrth sylw o'r eiddoch yn y SEREN ddiweddaf, fod Martus (?) wedi addaw danfon helyntion crefyddol y lie poblogaidd hwn i SEREN CYMRU-purion; ond gobeithio nad yw ei ysgrif gyntaf yn specimen o'r thai sydd i ganlyn oblegid y mae ynddi, yn wirfoddol neu yn ddarn- weiniol, bethau o bwys nad ydynt yn wirionedd. Dyma un frawddeg a ddywed yn ei waith yn rhoiidi hanes Rol)in Ddu yn Ahertawe :—" Nis gallwn lai ha synu at eglwys Bethesda a'i gweinidog parchus yn dunfon am Robin Ddu i ddarlithio iddynt; os oeddynt am gael rhyw un o enwad arall i draddodi darlith iddynt, onid oedd digon i'w cael yn gystal darlithwyr, ac yn sicr o fod nTbr bobiogaidd a Robin Ddu. Beth bynag, daeth Robin yn ol y dysgwyliad ond ymddengys mai ychnlig oedd yn dysgwyl wrtho." Yn awr, Mr. Gol., chwi welwcli fod yn y dernyn yna, er nad yw ond byr, wrthddy. wediad; yn gyntaf, y mae yn haeru mai eglwvs Bethesda a'i gweinidog ddanfonodd am Robin Ddu yma i ddarlithio ac wedi hyny, dywed mai ychydig oedd yn dysgwyl wrtho pan ddaeth. A ydyw yn debyg mai ychydig fuasai yn dysgwyl wrtho, pe buasai eglwys yn cynnwys o saith i wyth cant o aelodau wedi danfon am dano ? Os nad yw ei ys- grif yn cynnwys gwrthddywediad, rhaid fod eglwys Bethesda a'i gweinidog yn hvnod ddall. Ond pwy ddywedodd hyn wrth Martus ? neu p" sail a gafodd i gasglu y fath beth ? Y gwirionedd o barthed hyn sydd fel ) canlyn -Daeth dau o aelodau Mount Pleasant at ddiaconiaid eglwys Bethesda i ofyn am fenthyg ein capel ni, ganei fod yn uwch yn y dref, ac felly yn fwy yn mntith y Cymry, i Robin Ddn i ddarlithio, & bod yr elw i fyned at orphen talu dyled ysgoldv yr Hafod, yr hwn sydd mewn cysswllt k Mount Pleasant; ac wrth gwrs, caniatawyd eu cais. A pha niwed allasai fod yn hyny? Gin hyny, y mae Martus yn ein cyhuddo o'r in-n nad ydym yn euog o hono. Hefyd, y mae darn fel y canlyn yn ei ysgrif: Y niae yn tlawen geny,ii fo(i Nl Becfvdd,Nyt, ai* eii cynnydd yn y dref hon. Bedyddiwyd 26 yn ddi- weddargan Mr. Jones, Bethesda; y mae ei chang-en hefyd, sef y Raven Hill, mewn cyflwr tra llwydd- iannus. Y mae y rhan gyntaf or dyfyniad hwn yn wir-bedyddiwyd 83 yn Bethesda er y gym- manfa ond y mae yr ail ran yn anwiredd, h.y., "y mae ei changen hefvd, sef y Raven Hill, mewn cyilwr tra llwyddiannus." Mr. Gol., y mae dichell o bwys yn y frawddeg hon. Ai nid yr un yw Deon y Greal a Martus SEREN CYMRU? Nirl yw bod dyn yn newid ei enw yn arwydd ffafriol am y cvfryw. Oni ddylai Martus, fel gohebydd helyntion y lie, fod yn gwy- bod na bu y Raven Hill erioed yn gangen o eglwys Bethesda, ac nad yw yn awr yn gangen o un eglwys, oblegid corffolwyd hwy yn eglwys yn mis Awst di- weddaf. Yr oeddycb chwi, Mr. Gol., yn bresenol ar y pryd Os yw Martus yn gwyhod hyn, y mae yn dweyd celwydd gwirfoddol; os nad yw yn gwy- bod hyn, cynghorwn ef i roddi ei arfau goheb- iaethol yn y to a gadael helyntion y dref hon a'i chylchoedd i ryw un arail sydd yn gwybod yn well am danynt nag ef. Ydwyf, Mr. Gol., Yr eiddoch yn gywir, R. A. JONES.
CYLCHWYL FLYNYDDOL YSGOL SABBOTHOL…
News
Cite
Share
CYLCHWYL FLYNYDDOL YSGOL SAB- BOTHOL HEOL ELDON, LLUNDAIN. MR. GOI.—Yn y rhifyn diweddaf o SEREN CYMRU, ymddangJsodd hanes cylchwyl flynyddol ysgol Sabbothol y Bedyddwyr C'ymreig Heol Eldon, Llundain, oddiwrth Gwilym Ystwyth. Yn yr ysgrif y mae am ryw gamsyniadau, a rhai sydd wedi creu nid ychydig o siarad diles yn mhlith y rhai oedd bresenol yn 'y cytarfod ac yn dehyg o fod yn uiweidiol, oddieithr i'r cyfryw gainsyn- iadan gael eu gwella yn brydlon." Pa un ai yn fwriadol neu yn anfwriadol y gwnaed liwynt nis galiwn sicrhau ond mae perthynas G. Y. a rhai o'r personau a enwir yn rhoi sail gref dros ddrvvg- dybio; ond gan gofio, niae yn ddiamheu fod Gvvilyin drnan yn dyoddef dan eff iith y 'diliiw o beroriaeth gan hyny, rhaid i ni t'addeu iddo y tro hwn. Y camsyniad cyntaf yw, y mae wedi enwi rhai o foneddigesau na fu yn gweinyddu wrth y te o gwbl, ac wedi gadael ereill ailan, Y boneddigesan fnont mor garedig a rhoi en gwasanaeth oeddynt, Mrs. Peter Jones, Mrs. A. Jones, a Miss A. Jones. Nid ydyth yn rhyfeddu cymmainti Gwilym wneyd y camgymmeriad hwn, trwy mai ysgrifenu by guess yr oedd canys yr oedd y "wtedd de" drosodd cyn iddo ef, poor fellow, alia vmddatigos o fewn muriati yr addoldy; ond etto (lywe-i efe, Nid ydym yn cofio i ni erioedgyfranogi o wledd mor hyfryd a dymnnQI â hon." Ar ol enwi y pennodau a'r Salmau aadroddwyd gan y "tõ ieuanc," dywed eicli gohebydd, er cael arnrywiaeth i'r cyfarfod, galwyd ar Miss E. Edwards i ganu Gwlad ein tadau,' yr hyn a wnaeth mewn modd swynol dros ben, nes boddi y He §. tliluw o beroriaeih." Mae yn ymddangos i mi fod Gwilym wedi ei foddi mew II rhywbeth o'r tu allan i'r diluw o beroriaeth," onide buasai yn gwyhori yn well pa beth a ganwyd, yn enwedig ag yntau yn un o'r cantorion. Y dernyn a ganwyd oedd. Nid oes dim dagrau yn y nef," o Real y Corau,—Mr. Williams yn canu y Solo, yn cael ei ddilyn yn y chorus gan y cor. Pan yn canu y chorus y waith gyntaf, yr oeddynt yn ym- ddangos heb gael gafael ar y swn priodol: ond yr ail dro yr oeddynt yn liawer gwell. Y nesafa ganwyd oedd Hen wlad fy Nhadau," o "Gems of Welsh Melody" (0. Alaw), gan Miss E. Edwards, a'r cdr yn uno yn y chorus ond nid ar Fy Magawl W lad wyt, Gwalia," fel y dywed eich gohebydd. Mae'n debyg mai dyma y dernyn y mae Gwilym yn olygu Wrth Wlad ein tad au." Y deinyu ceiddorol nesaf (a'l' olaf) a ganwyd oedd, "Gwalia," sef alaw a chydgan (0. Alaw),
...,,,/Y WASG. ""1 ./ h'"
News
Cite
Share
weinidogion a myfyrwyr Cymru o bob enwad i ddarllen y Ilyfr hwn. Nid oes yma ddim o duedd i ddolurio teimladau neb ond mae yma drysorfa lawn o dystiolaethau pwysig wedi eu casglu gyda gofal a gonestrwydd. Ein barn ni yw, y dylai dar- lleniad pwyllog o'r llyfrhwn fodyn Hawn ddigon i adarbwyllo pob efrydydd diduedd—pob ymgeisydd am y gwirionedd—mai trochiad yr holl gorff raewn dwfr yw bedydd y Testament Newydd, vn ol fel yr appwyntiwyd ef gan Grist. 1. Y BEDYDD ClHSTtONOGOL Pregeth a dra- ddodwydyn Nhabernacly Parch. C. H. Spurgeon, hwyrdydd Mawrth, Ebrill 9, 1861. Gan y Parch. Hugh Stowell Brown, Llynlleifiad. Caerfyrddin W. M. Evans. 2. BEDYDD LYDIA. A'l THEULU Pregeth gan y Parch. J. Prichard, Amlwch. MAE y cyntaf o'r traethodau hyn vn cynnwys sd. wedd pregeth a draddodwyd yn Nhabernacl Mr. Spurgeon fel rhan o'r gwasanaeth a^oriadol. Mae yn beth newydd wrth agor capel i'r Bedyddwvr i gael pregethu ar v pwnc pwysig o fedydd, a ehael yr ordinhad ddwyfol wedi ei gweinyddu. Ond felly y bu pan agorwyd v Tabernael prif ddinasol. Mae y bregeth hon yn deilwng o'i hawdwr talentog-yn deilwng o'r anogylchiad pwysig, ac yn deilwng o'r gwirionedd ei hun. Mae yr awdwr yn llwyddian- nus iawn yn gosod allan y bedydd Cristionogol feiy mae yn cael ei ddarlunio yn y Testament Newydd. Mae yma ddarluniad goleu, syml, a Beiblaidd o osodiad Pen mawr yr eglwys. Nid oes yma IIn- rhyvr gynnyg at wyrdroi yr ysgrythyrau, na thy- wyllu cynghor Duw. Mae y cyfieithad wedi ei wneyd gan y Parch. John Rhys'Morgan (Lleurwg), gyda rhagdraeth cymhwys i'r amgyichiad. Mae y cyfieithad yn naturiol ac ystwyth, tra mae y rhag- draeth yn fyr ac i'r pwrpas. Gallwn yn galonag gymmeradwyo y bregeth hon i sylvv e n boll ddar- llenwyr. Mae pregeth y Parch. J. Prichard wedi ei syl- faenu ar hanes troedigaeth Lydia, a'i bedyddiad gan Paul. Mae y bregeth hon yn orlawn o'r gwrthddy- Wediadau a'r croesddywediadau mwyaf g-wyllt a ddaeth o dan ein sylw erioed. Mae yr awdwr yn gobeithio y bydd (y bregetli) o dan fendith i gad. arnhau pawb a'i dariteno yn egwyddorion bedydd y Testament Newydd, ac i'w dwyn i fyw rliwymedig- 'jethau eu bedydd." I ba beth y mae babanod y Methodistiaid yn air Fon wedi "ymrwymo yn eu bedydll ? Pa les yw Pon am rwymedigaethau «>edydd with rai a fedyddiwyd yn eu riiatmndod, afedyddiwyd heb eu caniatad, ac heb y n wybod 'dd.vnt! Mae yr awdwr parchedig yn tw1. 8 yn Qariunio y cymhwysder i fedydd yn nyddiau yr apostolion fel hyn,—" Y cymhwysder yn y tair mil ar ddydd y Pentecost rhagor y tnitoedd ereill oedd- ent wedi dyfod o Jerusalem ar yr wyI. a'r miloedd oeddent yn byw yno, ydoedd eu bod wedi eu dwys- brgo vn eu calonau, a'u bod yn derhyn y gair yn cymhwysder yn yr eunuch oedd ei fod 'vn credu fod Jesa yn Fab Duw Yn Saul o Tarsus oedd ei fod 'yn gweddio '-Yn Cornelius Oedd fod yr Ysbryd Glan wedi svrthio arno '— Ngheidwad y carchar ei fod ef yn credu — in Crispus, yr archsynagogydd, oedd ei tbd ef yn ^cdu yn yr Arghvydd a'i holl dy1,' ac yn Lydia, bod yr Arglwydd wedi agor ei chalon.' Ar ol gallu yggrifenu geiriau fel y rhai uchod, cawn ef a'i JwU egni yn ceisioprofi y dylai plant bychain gael eu bedyddio, er na feddantyrun o'r cymh wvs- derau yna Mae y gwr dysgedig fel retail dealer yn dwyn i'w regeth ffolinebau ac anwireddau rbyfygus Tborne Winchester, a'r diweddar Jones, Llangollen, ac dyn yn y in add a'r gwyrit, neu ddall yn ymbal- Jalu ar bared, er reisio casglu digon o hvch i daflu i lygaid dynion fel na chant gyfle i weled gosodiadau Uuw am yr ordinhad ag y mae ef yn broffesu ym- ^Fin a hi. M'ae dyn a all fod yn euog o'r fath gabledd ar wirioneddsyml ac eglur y Testament Newydd yn wrtluldrych ein tosturi. Mae ganddo ddarn o Bab- yddieeth am ddal i fyny, arhaid dirwasgu geiriau Duw i gyrhaedd yr arncan hyny. YR ARWEINYDD, neu Gylchgrawn misol at was- anaeth Llem/ddiaeth, Addysg, Moesoldeb, a Chrefydd. Aberystwyth: cyhoeddedig gan P. Williams. Dyma ymgeisydd newydd ar y nines llenyddoI. Mae yn geiniogwerth fach dlos ond mae yn rhy gynnar i ni ddwevd llawer am dano nes y celom gyfle i weled rhai o'r rhifvnau dyfodol. Mae yr erthyglau yn y rhifyn hwn yn dda, yn fyr, ac yn amrywiog. Dyinunwn rvvydd liynt l'i- Arweinydd