Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
2 articles on this Page
Hide Articles List
2 articles on this Page
Advertising
Advertising
Cite
Share
RHYTHGUCH.—Mae y ddeddf y cyfeiriwch ati wedi ei diddymu—Deddf 18 & 19 Vic. C. 63. Mae yn ffaith bwysig fod degau o brotTeswyr y gyfraith yn hollol anwybodus o-weithrediadau y deddfau sydd ynllywodraethu y Cymdeithasau Cyfeillgar. Y ddeddf gyntaf a wnawd er rheoleiddio ycymdeith- asau oedd 33 Geo. 3, C. 54; o hyny hyd yn awr y mae 18 o gyfreithiau wedi eu mabwysiadu, yn dal perthynas a'r Cymdeithasau Cyfeillgar, ond y mae 16 o'r 18 wedi eu diddymu, ac nid oes ond dwy mewn gwlrionerid mewn grym yn awr. and nid peth anàml fydd clywed cyfreithiwr yn ceisio ein Jlusgo yn ol at ddeddfau yr hen Georgiaid a Wil- liam IV., pan y dylent hwyfod yn gwybod eu bod wedi eu llwyr ddileu, mor belled ag y maent yn perthyn i ni fel aelodau o'r Urddau dirgelaidd. J. JONES —Pwy sydd i dalu y costau yn achos prawf Mr. Wyndham ? Ystad Mr. Wyndham ei hun sydd yn ateboI am y costau yn y ddwy ochr. Mae y costau yn debyg o fod o £70,000 i £ 80,000. Bydd hynyn agos gwerth yr etifeddiaeth. Mae yn hawdd iawn rhedeg i fyny y costau mewn prawf fel hwn. Mae y tystion ar y cyfartaledd wedi costio £]01,. Mae rhai o honynt wedi dyfod o Rwsia, Denmark, ae Itali. Mae y ddau brif ddadleuydd sydd gan Wyndham—Mr. Kerslakea Syr H. Cairnes—yn cael £ 500yr un fel retaining fee, yna 50 gini hob dydd fel refresher, h.y., ych- ydig o help iddynt gofio yn well. Cofier hefyd tnai wrth y dydd mae y rhai, hyn yn gweithio-iiid wrthy job nac wrth y Until. ANTIHUMBUH.—Gah eich bod chwi yn hyn mor agos i'r hwn sydd wedi peclui yn eich.: erbyn, gwell i chwi fyned ato fel boneddwr a Christion, agwneyd cynnyg o leiaf i symnd y tramgwydd. Mae dial eich llid trwy y SEREN o dan ffugenw yn annheil- wng o hono chwi ac yn annghyfiawnder ato yntau. DYSGTBL IEUANC.—Dysgybl i bwy i chwi wedi bod? Pwrc eich llythyr yw trin tipyn," fel y dywed- wch, ar y blaenor a'r corcunii yn eich cynnulleidfa, yn wha un y cawn y fath eiriau a Coegyn," '• Crachgerddor, Liliputian," Gwagsiol," "Penfeddal," Crinolinieid," "Perchen y cylchau," "Gafron." Ynmha le y buoch yn yr ysgol? Ai yn Billingsgate? Nid ydym yn gwy- bod am neb yn Merthyr a allasai eich dysgu fel yna. JOSEPH MORGAN.-Nid oes gyda chwi ddim i wneyd ond dyoddet. Mae y (h frinfa heb ei registro, ac y mae yr arian wedi eu pobi. tar* Mae D. T. Jones, gynt o Mountainash, wedi anfon copy i ni o lythyr cnnmeradwyaeth a gafodd efe gan eglwys y Bedyddwyr yn New .York, wedi ei arwyddo gan yrysgrifenydd, o'r en w Laban Lewis, yn ughyd a thri o'r diaconiaid, o'renw ReesLewis, Evan Griffiths, a John T. Davies. Nis gwyddom '1 paham yr aeth D. T. Jones i'r drafferth oysgrifenu copy i ni, a'r llythyr gwreiddiol yn ei feddiant. Beth bynag, mae yn rhaid i ni gael y llythyr, ac nid copy i'w gyhoeddi yn Y SEHEN. Nid yw yn bosibl i ni fod yn rhy onest mewn cyssylltiad & pheth fel hyn. AT EIN GOHEBWYR AWENYDDOL. ARDUDWT a LLEw O'R ALLT a ganant glod i Dr. Rogers, Cwmtwrch, feJ noddwr Eisteddfodau. Pa un aoedd y ddwy gan yma yn gydfuddugoI yn Nghwiritwrch ai peidio, ni wyddorn ni, ond gwy. ddom fod y Dr. Rogers yn deilwng o'r ganniol- iaeth uchi'laf, a gwyddom fod y ddwv gan yma yn annheilwng o'r testun ac o SEKEN CYMRU. Da chwi, gyfeillion, ceisiwch roddi ychydig o feddwl yn eich gweithiau. GWR A LAWN GARA EI LWYDD, A CHYFAILL CRE- FYUD.—j^nfonodd y bechgyn hyn atom eu hen- glynion cydfuddugol yn Eisteddlod Cwmtwrch, i'r Parch. J. Evaus. Nid ydym yn cofio i ni erioed weied dim ar lun barddoniaeth yn fwy hynod a gwrthun o ran ei gymhariaeth a'i syniadau nag englyn olaf Gwr a lawn gara ei Lwydd,— 0 Beulah dy feib hylon—a roddont Yn rhwydd o'u trysorion, Pw gadw y. JVghaergwydion, Yn deor tes i'th din ton." Caiff englynion Cyfaill Crefydd ymddangos yn eu hadeg. HELAETHIAD SEREN CYMRU. GAN ein bod wedi myned i'r draul o helaethu SEREN CYMRTJ; hyderwn y gwna ein cefnogwyr bob ym- drech galluadwy i ddyblu rhify derbynivyr, ac an- fon Hysbysiadau iddi o bob man. Y mae cylchred- •iad y SEREN yn dra helaeth. yn bresenol, ac yn cael ei gwasgaru drwy bob parth o'r Dywysogaeth, ac yn mysg y Cymry yn Lloegr; gan hyny, gellir ymddir- ied ei bod gyda'r cyfrwng goreu yn Nghymru i daenu hysbysiadau o bob math. Pris SEREN CYMRU yw 2g. y Rhifyn; a dys- gwylir i bob derbyniwr dalu bob tri mis yn ddiffael. TELERAU AM HYSBYSIADAU. Chwech llinell a than hyny, Is. y tro. Dros chwech llinell, dwy geiniog y llinell. Hysbysiadau am chwarter blwyddyn a throsodd, am brisiau llawer is. Pob archebion mewn perthynas i rif y der- bynwyr, neu hysbysiadau, i'w hanfon at y Cyhoeddwr, W. M. Evans, Seren Cymru Office, Carmarthen. Y Gohebiaethau i'w hanfon at y Golygwyr, yn ol y cyfarwyddiadau a ganlyn:— TRAETHODAU, &C.—Rev. T. PRICE, ABERDARE. HANES ION CREFYDDOL.—Rev. B. EVANS, PEN- YDREF HOUSE, NEATH. Y FARDDONIAETH. — Rev. J. R. MORGAN (Lleurwg), LLANELLI, CAR. Y GERDDORIAETH.—Mr. R. LEWIS, ADAM ST. CARDIFF.
Y PYTHEFNOS.
News
Cite
Share
Y PYTHEFNOS. MAE y Seuedd wedi cyfarfod. Darllenwyd anerchiad y Frenines gan Ddirprwywyr, yn ahsenOldeb ei Mawrhydi. Nid yw yr an- erchiad yn cynnwys dim o un pwys, nad yw y wlad yn gwybod yn barod. Mae ynddi gyf- eiriado gwrs at farwolaeth y Tywysog Cyd- weddog; teimta'r Frenines yn wir ddiolch. gar am y cydymdeimlad cyffredinnl a dder- bynia oddiwnh y wlad ar yr achlysur tor- calonus. Mae ynddi gyfeiriad at yr am- gylchiadau diweddar yn ein perthynas ag g yi America. Mae y cwbl yn awr drosodd. Mae y Frenines hefyd yn cyflwyno diolch- garwch idrigolion Canada am eu dangosiad o frwdfrydedd dros hawliau Prydain, tra y parhaodd y ddadl rhyngom ac America. Am y galluoedd ereill, dywed y Frenines ei bod mewn heddwch a'r holl fyti, heb unrhyw achos i ofni am ryfel buan. Mae y Freuines yn addaw dwyn i sylw y Senedd rhyw fan fesurau er diwygio y cyfreithiau, ac nid oes arall o bwysyn cael ei addaw mewn ffordd o ddiwygiad Cartrefol; felly nid oes genym yr un lie i ddysgwyl y bydd i'r weinydd- iaeth gynnyg un math o ddiwygiad Seneddol yn ystod y flwyddyn hon. Nid oes dim o unrhyw bwys wedi ti ddwyn i sylw y Senedd ag sydd yn galw am nn nodiad oddiwrthym ynyfan hon. Mae yn ymddangos yn awr y bydd yr Eisteddiad nesafyn un lied dawel a diwerth, gan nad oes dim yn debyg o gael ei gynnyg a fydd yn codi gwrych y Toriaid. Mae larll Kussell wedi cyhoeddi ysgrif bwysig iawn ar y deddfau ag ydynt yn lly wodraethu porthladdoeddcanolog (neutral ports) yn amser rhyfel. Mae yr ysgrif hon yn un oleu ac eglur iawn, ac yn debyg o arbed ail weithred gyffelyb i'r hon a fu agos a chreu rhyfel rhyngom ni a'r Unal Dal- eithiau. Mae y cydymdeimlad mwyaf calonog yn cael ei ddangos tuag at y gweddwon a'r amddifaid yn Hartley. Mae yn barod tua ^630,000 wedi eu casglu. Mor bell ag y 0 e gall arian leddfutrueniy tlodion hyn, mae yma bob peth a ellir ddymuno. Mae prawf Mr. Windham wedi ei ddwyn i derfyniad, wedi para am 34 niwruod. Mae y dyn ieuanc wedi ei ryddhau oddiwrth yr all o'r cyhuddiadau; ond y mae hefyd wedi ei gyfrwyo a'r holl gostau, yr hyn sydd yn anferthol o fawr. Mae tlodi mawr yn yn debyg o gael ei deimlo gan ein llaw- weithwyr yn Swyddi Lancaster a York, yn herwydd rhyfel America. Mae Mr. Potter, A.S., yn barnu y colla y gweithwyr dros SAITH MILIWN o bunnau mewn cyflogau yn unig yn ystod y flwyddyn hon. Ond er hyn i gyd, mae y teimlad yn gryf drosi ni y n beidio ymyraeth a gwarchae porthladdoedd y Deau. Mae yn dda genym hefyd ganfod oddiwrth araeth y Frenines mai teimlad y weinyddiaeth yw gadael i bethau gymmeryd eu cwrs yn America dyma hefyd y teimlad a ddadganwyd gan Amherawdwr Ffrainc, pan yn agor Senedd y wlad hono. Mae ein newyddion o America yn dangos fod pethau rhyw ychydig yn fwy gobeithiol i achus y Gogledd. Mae brwydr go bwysig wedi ei hymiadd yn Kentucky, yr hon a enniliwyd gan y Gogieddwyr. Mae y C5 Senedd hefyd wedi cael mesur o'i blaen yn cynnyg am ryddhau caethion y gwrthrytel- wyr; mae hwn y cynnyg goreu etto; ond nid yw wedi cael ei drafodyn y Senedd-dai. Mae yn amlwg hefyd fod y Cadfridog Mc Lelan wedi rhoddi boddlonrwydd i'r awdur- dodau am ei hwyrfrydigrwydd vn) nuu yn hytrach cyn symud y fyddin ar lan yr afon Potomac. Mae y De o'r tu arall yn ym- ddangos yn fwy digalon bob wythnos. Y prinder mawr yn y Dehau yw, prinder arian; deallwn fod nifer o argraffwyr a cherfwyr wedi eu danfon o Liverpool i'r Dehau, gyda y dyben i argraffu arian papyr. Dyma hetyd fan gwan y (iogledd. Mae ei threnlion yn ddychrynllyd o fawr, tra mae yr arian yn arswydus o brin. Mae cannoedd o'r milwyr yn ffoi dros yr afon i Canada, ac yn rhoddi darluniadau truenus am gyflwr pethau yn y fyddin. Nid oes dim ond enw o dal, ond dim cent yn cael ei dderbya o un tri mis i'r llall. Mae y dynion Mason a Slidell, wedi cyrhaedd y wlad hon. Tir- iasant yn Southampton; yr nedd llawer yu edrych arnynt yn tirio, ond y cwbl a gawsant •