Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

2 articles on this Page

. GWLADYCHFA GYMREIG.

News
Cite
Share

GWLADYCHFA GYMREIG. LLYTHR III. WBDI bod yn sylwi ychydig ar addasder y dwyrain (ac yn neillduol gwlad Canaan), i gael Gwladychfa Gymreig, mi gaf etto osod ychydig nodiadau ger- bron y aarllenydd am y Gorllewin. 0 herwydd rhywbeth nas gwyddom, o'r dwyrain i'r gorllewin y mae ffrwd ymfudiaeth wedi bod a'i chyfeiriad yn mhob oes o'r byd. Ymfudwyd o Asia i Ewrop, o Ewrop i Brydain, ac oddiyno drachefn i America. Dyma brif gyfeirbwynt ymfudiaeth yn yr hen amseroedd. Gofynais yn ddiweddar i hen wr a adwaenwn, Paham yr ymfudai pobloedd o'r dwyrain i'r gorllewin, yn hytrach nag o'r gorllewin i'r dwy- rain ? Pw," ebai yr hen gyfaill, "dim un p'am yn y byd, yn rhagor na u bod yn dilyn eu trwynion i rhyw le." Mae rhai yn barod i ddweyd am danom ninnau, y gwladychfawyr, mai dilyn ein trwynau i ryw fan yr ydym. Nid wyf yn ammheu nad ydym o angenrheidrwydd yn dilyn ein trwynau ond y mae rhesymau cedyrn gan y gwladychfawyr, yn gystal ag ydoedd gan ein henafiaid, dros ymfudo o'r dwy- rain i'r gorllewin. Yn y gorllewin yr oedd, ac y mae gwledy i nhrigiannol. Hyn sydd yn ein denu ni yji pafl feddwl am y cyfeiriad hwn yn bresenol. ad' ystyriom nad ydoedd yr ymfudwyr eynteng^ nabyddus o hyn, rhaid chwilio am i# dros eu gwaith yn cymmeryd y cyfeiriad n ^res* ei briodoli yn hollol i ddamwain. Nid yw -L^yifl* ymol i dybied fod gan yr haul (yr ei deithiau | j eu mygol iddynt hwy) rhyw ddylanwad ar gy»e hyrafudiaeth. O gymroaint ag y credid ion? gc yn fiat, rhaid y credid fod yna geulan yn rhy*' a o ganlyniad, fod yr haul, a phob peth r ao- ddeuai yn agos i hono, yn ymollwng i fatfr fesurol. Nis gallasai dychymrnygaeth derfyn lai na. chynnyrchu awydd am ei we'e 0e$ unwaith ddychymmygu am y fath derfyn* y^ y tuedd naturiol mewn dynolryw i ehw' y1 ffaith. Buasai cael golwg ar y fath ddi < hoffusach i'r meddwl nft chael golwg ar y » mawrion y Nigaragia. eidd'a Y cyfeiriad hwn hefyd a gymmerodd a goleuni moesol. Wrth gwrs, rhaid ystyrie tina yn gryd Cristionogaeth. Gwyddys goleuni yr efengyl wedi enmll nemawr -na yfl ddwyreiniol i'r cryd. Cawn fod India a V. 0 fly"' bresenol yn gyffelyb fel yr oeddynt ddwy gof- yddau yn ol. Eithr os trown ein golyg011 llewin, gwelivn effeithiau hollol wahanol- cymmerodd gwybodaeth wyddorawl a ctieliy^^jjor' yr un cyfeiriad. Ychydig o gynnydd fu arJlufaiI1v| au a chelfau yn ddwyreiniol i Groeg a i pa# eithr cynnyddasant tu hwnt i ddysgwylia dynion yn orllewinol iddynt. Wei, o gymmaint agmai gorllewinol ydy^ ymfudaeth, Cristionogaeth, a gwyddoniae mhob oes o'r byd, pwy a \vyr nad tua'r petP hefyd y teithia y Gwladychfawyr Cyrnrelg. aØ1rf!. bynag, hyn ydyw y syniad cyffredin. Y fanau yn yr Amerig ag y gellir cael Gw* Gymreig ynddynt. Efallai nad anfuddiol, yn y fan hyn, fyd ydig nodiadau ar Ddaearyddiaeth America, JJ ar ddeall lawer gwaith fod rhai o'm coleddu tybiau fel hyn:—Mai yr un P, America a'r Unol Dalaethau—fod yr oil o'r yn meddiant yr Unol Dalaethau, &c. Y felly yn gyfeiliornad mawr.. Wrth America y meddylir cyfandir o S 0 ]e^' 9,000 o filltiroedd o hyd, ac o 3,000 i 4,° yjJ' Llain o ganol hwn ydyw'r Unol Dalaethau, j jjjof estyn yn groes iddo, o For y Werydd. by Tawelog. Cofier, nid oes neb wedi meddwl fjpo Gwladychfa Gymreig o dan lywodraeta 7 Dalaethau. Er mwyn rhoddi rhyw ddychymmyg.1 ydd am helaethrwydd anferthol yr America'i-getb9 fel hyn :—Y mae ynddi o leiaf 31 o lyw°s°fcld annibynol, heblaw y lluaws llywodraethau y yd y gwahanol lwythau Indiaidd. Ac J ddigon o helaethrwydd i gael 100 yn 7 a deyrnasoedd o faintioli cymmedrol, trwy a gwledydd anmhoblogaidd, a rhanu tiriogae paIJ 1 rhai o'r teyrnasoedd sydd yno yn bresenol- ydwyf yn ysgrifenu y llythyr hwn, nid y deheubarth yr Unol Dalaethau yn m e cyall1 dwy neu dair teyrnas yno yn ycbwaneg utl ØO Barna llawer y gallant gael hyny, a bod y llwyddiannus.

"LLYFR HYMNAU HARRIS."