Seren Cymru

V. CYNNADLEDD Y CBYDDION. CYNNADLEDD LXV. Wedi i Samnel James, Pengelli, ddymuno blwyddyn newydd dda j'r Cryddion yn ngweitluty y Bettws, ar y 7fed o'r mis hwn, gofynodd i Edward, "Pa'm nag wyt ti, Edwart, yn darllen fel dynon erill, yn He codi a gistwn dy lais ? Yr w' ti yn dangos fel ta ti miwn natur ddrwg ambeU.waith, ac yn dadle a dynon, fel ta ti bron cwympo ma's 4 nw. Mi fues I 'n meddwl gweid wrtlio ti lawer gwaith ma' llawer yn siarad yn dy gefen di, ond yr w' I yn gweid yn dy wtned, y dyle ti ddarllen fel dynon erill. Y r o'ti yn darllen y 9fed o loan, pyrnhawn dive, yn yr ysgol, a mi allse dyn feddwl fod rhyw saith ne' wyth yn siarad, neu yn pledo &'u gili yn y set fowr wrth if glwed di yn darllen. Pa'm nag wyt ti yn darllen fel ratkir ffeirad yn darllen 'i bader? Dyna batrwn i ti i ddarllen. Mae'r pregethwyrs yn darllen yn neis iawn, ond ambell un o heni nw. Fu rhyw ddyn o'r North, o nw 'n galw Evans, Llangollen, arno fe, ffordd 'ma 'slawer dy'; yro'dd hwnw yn darllen just fel tithe; ac ma'r j Lloerwg 'na, ma nw' yn alw fe, By' yn Llanelli, a rhyw ddou neu dri arall'glwes I, yn debyg i ti; ond ddyle rhyw dacle fel 'ny ddim ca'l myn'd uwchben pob'ol, a nhwynte yn ifeilu darllen fel dynon erill. Ma' llawer o'r Methodis yn darllen yn dda ombeidus, yn neillduol yr h«n bobol; ma' nhwy yn darllen mewn rhyw dSn isel neis o'r dechre i'r diwedd, fel y dyle pecbaduried 'neid ond yr w' ti a dy short yn debycach Ji ryw ben blayer nag i bechadnr. Fe Hdyle ti, a tithe yn ddeen, roi siampl dda i ddynon wrth ddarllen y Beibil. Edward.—Mae D&riiel fy mrawd yn dweyd mai fechan mewn cymhariaeth yw y rhai sydd yn werth d'g10 wrthynt, ac mai gwrthddrychau tosturi yw y mwyafnf 0 honom. Fodd bynag am hyny, ni thueddir fi i Y ddwrdio di am dy ddarlith, nao ychwaith i ddiolch aM dani; er, liwyracb, y dylwn gvdnabod dy ddymontad gyda diolchgarvych. Caniatawyf gyda pharodrwydd W mod yn ceisio darllen yn wahanol i'r cyffredin, ac addet- wyf gyda llaw nad wyf wedi cyrhaedd y hwnw mewn darllenyddiaeth ag y dymunwn ei sicrbau* Mae y gelfyddyd o ddarllen yn waradwyddus o isel yn Nghymru nid oes ond nifer fechan iawn mewn cynohar* iaeth o ddarllenwyr gwir dda yn y dywysogaetb. Un or goreuon yn mysg y dosparth bychan hwnw yw Evan6' Llangollen. Byldai yn fwy dewisol genyf fod gys'.a darllenwr ag ef, na phe rhoddid i mi ddeg punt ar ug»lD yn anrheg y fynyd hon. Y mae clywed Evans yn darllen ambell bennod yn fwy o adeiladaeth i ddynon o chwaetn» na gwrandaw llawer pregeth. Gwyddoch fod genyf bare" mawr i bregethwyr gwreiddiol a da, ond rhaid addef mal darllenwyr truenus o wael yw rhai o'n hathrawon crefydd- ol. Beth yw y rheswm fod can lleied o ymdrech mewo dynion l ddod in oedfaon cyhoeddus ar ddydd yr Ar- glwydd, a phaham y mae y mwyrif mor farwaidd a dIe-tel pan fyddo y bennod yn cael eu darllen ar ddechreo y gwasanaeth ? Ai nid anfedrusrwydd y darllenydd, °e annaturioldeb y darlleniad Os yw'r actors yn y chwsre"j dai yn gallu tynu miloedd at eu gilydd, y naill dro ar 0* J Hall, a'u gwefreiddio wedi eu cael yn nghyd, wrth adro Sltakespeare's Plays, a pha rai y mae llawer o'r gwran* dawwyr mor gyfarwydd a hwythau, tybed had ellid gwneya darlleniad rhanau o Lyfr Duw yn fwy dyddorol nag 1'l2Ia i'r cyffredin ? Gofynodd Esgob unwaith i Garrick,—" fodd yr ydych chwi yn gailu dvlanwadu ar y lluaws wr^ •adrodd flugiaeth, a minnau "yn methu etfeithio trwy bregethu'r gwirionedd ?" c. O," ebe Garrick, u yr ydych chwi yn pregethu'r gwir fel pe byddai gelwyddt minnau yn adrodd ac yn actio'r plays fel pe byddenty wirionedd." Y darllenwyr goreu yn y byd yw'r am y rhai y siaredi di, Samuel, mor ddirmygns; a P byddai crefyddwyr yn gyffiredin yn debycaeh iddynt hyn, ni fyddai ?' baich gair yr Arglwydd ar wynebau e cynnulleidfaoedd pan fyddo'r pregethwyr yn myned trwy form o ddarllen pennod. 0 ddifrif, a ydyw'r arferiad ddarllen rhan o'r-Gair yn nechreu ein gwasanaeth, ry f beth amgen na ffurf ddifvwyd a beichus i'r ^naW0& Paham yr eir trwy'r gorchwyl yn ffurfiol, heb dalu sylw i oslef na phwyslais, ac heb gymmaint a gair o esb° iad ar frawddeg na fyddo y cyffredin yn ei deall ? y bregeth, bydd y cynnulleidfaoedd yn cael eu. llon'' weithiau cu gwefreiddio, oblegid fod natur a y traddodiad, tra y mae'r naill a'r llall yn ddyetP^ ddarlleniad y bennod. Mae y bregeth yn cael yn ofalus, ond efallai na feddylir am y bennod i'w gynio cyn esgyn i'r areithfa. Ai fel hyn y mae Pa' geiriau'r "bywyd tragywyddol 1" Dylid cael TV drwyadl yn ein darllenyddiaeth yn mysg pob enwad* o<> y byddo i Air yr Arglwydd gael chwareu teg V ° -jj wadu ar galon pechadur. Mae actors y ^ea^reS*ant. astudio yn ddwys sut i adrodd cyn ymddangos ar y Yn y recitals y byddant yn dvsgu eu gilydd—y° yn nghlyw a golwg eu gilydd, a'r naill yn corre falUS, llall. Onid oes eisieu i ninnau astudio pennod yn_° a cheisio ei darllen yn fedrus pan tsTf&ytn ein nu cyn ei dwyn gerbron y eyhoedd yn ngbyssegr Scion- & Gwynfyd na thetid i'r awgrym hwn y sylw yr* deilynga, gan bregethwyr, diaconisid, athrawon ein ion Sabbothol, ac ereill. Paham y gwna rha» ?nttg, ddarllen mewn rhyw dou isel, ducbanllyd, a yo ?* yn debyg t lofrudd yn dweyd ei brofiad o dan y Rhaid i natur gael ei lie mewn darllen yn gystai pob cylch arall • nid yw ar un cyfrif i gael ei hall hen fl'urftau diles a niweidiol, nac i ymgrymu 1 na rbagfarn. Y mae Evans, Llangollen, wedlCf3