Seren Cymru

brixf' (Amos 8. 12); pan oedd gair yr Arglwydd yn '°i CT? a'r efengyl yn ddyeithr i'r genedl; ac er ystvr new'a^ ™awr yn nghyflwr tymhorol Cymru yn yr ROfflpJi113' addefwn nad yw etto y fath, yn enwedig yn y ar|ai a £ 7 gall yn ddigolled ei hebgor. Cynnifer o oedd ^eb gapeli, ac o gapeli beb weinidogion, fel yr Uu y wae, galwad mayr am weinidogaeth ymweliadol ei oes f8' ^av'es yn wasanaethgar tu hwnt i bawb yn yn dei] yda ?')' yn y cyssylltiad yma. Y mae yn ddian iaWn WnS °'n sylw (buan) fod yn ein gwlad nifer mawr gadaeI ?ChOSlOn dechreuedig yn cael, hyd yr awr hon, evi Q^. 'arw> neu i fyw, fel y mynont, ac fel y gallont. f0(J jjj- arferol o ymwneyd £ 'r acbos yn gyffredir.ol, Hl6Wri aterwch a chlaerineb mawr iawn yn ganfyddadwy yddoj fanau, yn'enwedig yn y cylchoedd amaeth- a jewoi'fi, n'^ oes on<^ y nesaf Peth i ddim arwyddion bywyd iotj 1} ^arwch- Y diffyg, yn ddiau, nid ywyn egwyddor- hyn/^°l meddylian pobl yr Arglwydd yn y lleoedd gWeiti e'. r yn absenoldeb moddion addas i gymhell fwyaf re(had, ac i ennyn aiddgarwch. Pryd gofyn, pa un I s.vdd ac^os,cm newyddion, ai cadw yn fyw y rhai tyHol eu codi ? Mae yn ofnus iawn nad ydys yn ys- lflaint ° ys'Srwyd'l y cwestiwn. Ni ddylai fod cym- al]an a^> 1111 eglwys heb ryw un yn myned i mewn ac llwyjj Deallai Paul y pwnc hwn. Wedi a Lpst° 0 hono ef i godi achosion yn Antiochia, iconium, o«sj J"8'a 'ordeiniodd iddynt henuriaid (presbiter- r^dai t.153 eglwys,' &c. Ar yr un cynllun y gweitb- ar anar rwy holl wledydd y cenedloedd,' y rhai oeddynt, bunajnyw gyfrifon, dan yr un amgylchiadau a'n gwlad ein tenu'r"0^, f°d nge,niau 0 eglwysi yn yr olaf heb un lugeini,tu Yll vstyr 'presbuterous,' ar eu eyfyl! Oes, an* 0 eglwysi penagored heb neb yn neillduol i ofalu tlodi, a i| a'u hugeilio yn yr Arglwydd rhai o herwydd Sysuron er 0 herwydd cybydd^dod, yn amddifad o We'ni"^°gaeth, oddieitbr yn achlysuro). Mae ddifacj a°° Jesgedd hwyrdrwm ami i frawdoliaeth am- fywle I wir ddolurus. Supplvir y pwlpid gan ryw un, o daw 6^a' 0 bump, deg, a phumtheg milltir ymaith X 'efarwr» efe a ddaw; os na ddaw, ddaw ef —ywir cyhoeddi yn fynych fel y ca)ilyn: Mae ^efarWr y Sabboth nesaf, os daw e' Os daw y I ^e'edd 'aa 1 r Pwlp'd> pregetha. a gyda rh5'W un i gael ym- erl)yiJ 'bo" ymaith j rhaid bod yn nhre' nos Sul, ^w'pid ef^r ^un' ddarbod tros yr eiddo.' Bydd y Jdd gwefjl- ngliau am y tri Sul canlvnol; cyfarfod- ^5 fyn „ _lQ gynnelir yn lie pregethu yr efengyl, i ba rai IIrrodYdíI andawwyr, yn gyffredin, ddyfod. Ac am y cyf- e^&llai, wJ.yAn°s°l, llusgir iddynt rywbryd—awr gron, ^d'yT^^ser; ac, yn absenoldeb sel a bywiog- iar,y fatjj,r a gvnnelir i ychydig ddyben. Pa ryfedd, o ^^aetb rj?n^Sy^cl1iadau, fod yr achos yn isel a gwywedig ? dtyyol yr • Davies ei ran i wrthweithio dylanwij/l an- I^°gaeth v11 an^e,s'on crybwylledig, gan lvnu vvrth y wein- | Ar yr e 'Weliado1 hyd angeu. ?ristion0»^K^^°r 0 weinidogaeth deithiol' yplanwyd egf ai1n'hyn6l yn Nghymru (a rhan fa«r o y bvri iu^' w,r' 5'n y 'lon y ^aeth gyntaf j ^yd yn vs \&e y weinidogaeth sefydlog a'r un deithio] uni.flgrythi'r0]' a ^hybiaf mai amgylchiadau sydd i ^ynt. Cvf/W e°!wys> neu wlad, yn eu dewisiad rh.ytig- 2&nian y ano?a'y weinidogaethddeclireuolyn Nghymru at|l yn ei p>,SSar^ gwahanredol i ba un v perthynwn. P'chdro o-i Wylfa Corbit^ a gosgordd-ser (satellites) ar ^stolaj^jj Ni chyfranogai y weinidogaeth lCJ.\ y condemAio^T°,anian c7ssodau y s«' sefydlog °U ei oes oof J"das ser gwibiog (Asteres Plan- ;l'eglwys y S°fuchion hudol a derfysgent ffurfafen ereri wib'0'r ,1(l yr eh"d, a chamarwain yr anwybodus • P°stol y cpnfi? ™agni(ude (gyda golwg ar leoldeb) oedd ^hdeHhCio,n2IOedd- Dir ellir ond y weinidog- ei chvuinf^" ^^y^d annyebweledig a dicbon y ddi,,t Ylllrnodi, mewn i-byv ddull neu gilydd, a lies a } 1 y-saint o dan yr amgylchiadau uvwyaf r, addfed.. Glynodd y Methodistiaid wrth y weinidogaeth deithiol yn ddiweddar iawn, er mantais eu cyfundeb, ar draul pob enwad arall yn y Dywysogaetb. Clywais Christmas Evans yn dweyd droion,?—4 Yr ydym ni, a'r Aniiibynwyr, wedi cwympo at y stated ministry yn rhy gynnar. Credaf ei bod yn ysgrythyrol, ond dylasem aro9 i'r eglwysi gryihau cyn ei mabwvsiadu. Bi-allodd y Methodistiaid y pwnc.' Bilm yn ei ayfeillach \n fynycb, pan awn i gyfarfodydd, wedi ei ddyfodiad ef i Gaernarfon a hron bob tro tarawai ar y tant uchod rnewn cyfeiilaclu Ymddengys fodei ddawn neillduol ef; fel yr. eiddo T. R. Davies, yn I gyinbivysacli i fod yn deithiol nag yn arosol ynyr un man,' a bod hyny yn cario dylanwad ar eifarn vn yr achos dan sylw etto dichon nad oedd ei ddywediad yn gwbl ddisail, o leiaf, nid yw yn annheitwng o sylw. Gwyddis -beth yw y cyfryngau ordeiniedig i gyrbaedd y tneddwl, a dir yw, fod gan y eyfryngau hyny hawll ile fantais oreu gyda golwg ar eu rhydd-weithrediad. Mae yn yr efengyl yr imrhywiaeth perffeithiaf, etto yr amryw. iaeth llawnaf, i gyfarfod ag agweddau, ac amrywiadau y meddwl; ond hona y glust, a'r llygad, eu hawl i'w cyfran o'r nwydd ceiswiw. Ainrywiaeth yw prydferthwch y CREAD, ac nid oes dim a berthyn i hollllaturadyn syliv y creadur dynol can gynted mor hantodol ydyw yn ngh f. ansoddiad ei natur, fel yr ymddengys yn aunichonadwy -idtio tod yn ddedwydd yn annibynol arho. Ymddengys yn egwyddor bIanedig ynddo gan Awdwr ei natur j ac ana hyny, nis gail fou dim a wnaeth, nac a ordeiniodd Efe, yn anngbydweddol a hi. Gan fod y weinidogaeth efengy 1- aidd o ordeiniad dwyfol, rhaid ei bod, yn ei natur, a'i gweinyddiadau, yn cyfattal yr egwyddor gyntefig horn. Y mae, A ydyw y weinidogaeth setydlog yn cyfattal yr egwyddor gi-ybwylledig ?' yn mhell o fod yn ddadi newydd; ac ni theimlir tuedd neillduol i'w chynliyrfu yn yramgylch- iad presenol ar yr un prvd, tybiaf nad anmhriodol, wrth fyned heibio, yw ystyried, pa un a fyddai cymineryd y pwnc i fyny ddim yn fanteisiol. Sicr yw fod manteision tie anfanteision yn nglyn a'r naill a'r Hall; ond dichon fod anfanteision y weinidogaeth deithiol o du y gweinidogioa ac anfanieision yr un sefydlog o du yr eglwysi. O ba le y cy (yd amddifadrwydd yr eglwysi gweiniaid ? Onido hyn-eu bod yn weiniaid—ni allant gynnal gweinidogaetb; ond pe cylch-deithid trwy yr eglwysi fel y cyfryw, cyiran- ogai y rhai gweiniaid' o nertb y I i-hai cryfionac heb hyn, yn mha beth y mae eu bundeb yn gynnwysedi», ac i ba beth y mae da ? Eilwaith, o bale y cyfyd h wyr- frydigrwydd yr eglwysi cryfion i ammodi a gweinidogion ? Onid o hyn, ymwybodoldeb fod y briodas i fod er gwaeth ac er gwell hyd oni wahano angeu,' oddieithr cael yUl. vvared bill of divorce yn unig; o berwydd yr hyn, erya eglwysi cryfion a lluosog weithiau am flynyddau heb wein- idogion ae ar ol pwyso a mesur hall weision Crist, o fewn cyleh eu hadnabyddiaeth, ond odid yn 4 ieun yn annghym- harus,' ac y bydd y bill wedi pasio trwv y cwrtgyda bod y neithior droaodd Eilwaith, o ba le ycyfyd ymollyng- iadau personol, ac enciliadau o gorlan Crist, onid o hyn (yn fynych)—meti)u cae! dim dan y gweinidog cynnefin- dra a'i leferydd wedi eu diflasu; IIwyr flino ar ei ddawn, a laru ar ei bethau. Eilwaith drachefn, o ba le y cyfyd an. nghydf'odiaethau, ymladdau, splits, See,, See.? Onid yn ddieithriad bron o eisieu cael gwared o'r gweinidog ? Y inae agos ein holl ymrafaelion eglwys'g; yn cyfodi o'i\ffyn- nonell chwerw yma. Unwaith yn rhagor, o ba l'e y cyfyd marweidd-dra, iselder, a digalondid lIawer gweinidog da i lesu Grist Onid o hyn—pwnio byth a hefyd ynyr un man myned i fyny o Sabboth i Sabboth yn erbyn yr un tnuriau sefyll yn ngwyneb y trarngwyddedig, &c., hyd oni ellid meddwl nad oes mwyaeh galon o'i fewn? Ac unwaith drachefn, o ba le y cyfyd ein gwendid mewn dys- gyblu, mewn annog, &c., &c.? Onid o hyn—fod ein sef. y lIfa hersonol y fnth ag sydd yn dwyn hunanles i'r bwrdd, bron ar bob achlysur ? Y pethau hyn oil, a llawer iawn yn ychwaneg, a lusgant wrth odreu y weinidogaeth sefyd- log yn Nghymru. Nid yw hyn ond anfanteision y gwein-