Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

2 articles on this Page

i-. • ■ - S-\ ■■ : A. | Y…

News
Cite
Share

• S-\ ■■ A. Y COLLIER. 0 bob dosparth o ddynion, nid oes yr un yn hawlio mwy o gydymdeimlad n&'r gweithwyr tanddaearol. Nis gallwn yn rhy ami ddwyn eu hachos o flaen y cyhoedd. Mae y bywydau a aberthir yn flynyddol, wrth gynnyrchu tanwydd er ein cysur, yn ddychrvn- Ilyd i feddwl am dano. Bydd i ni yn awr ac yn y man ddwyn i sylw ein darllenwyr hawliau teg a chyt- iawn y dosparth lluosog a phwysig hwn o'n cyd-ddyn- ion. Mae y ddwy wythnos ddiweddaf yma wedi taflu dyffryn Aberdar i alar a thristwch mawr o herwydd yr anffodion torcalonus sydd wedi cymmeryd He yn ein pyllau glo. Yn ddiweddar, yr ydym wedi cael amryw o anffodion sengl ac unigol, mewn gwahanol rai o'r gweithfeydd yma. Ond aeth y rhai hyny-er yn bwysig—o'r golwg yn ymyl tanchwa ddychrynllyd pwll Cefnpenar, ddydd Mawrth, y 6fed o'r mis hwn, lie y cafodd rhai degau o ddynion eu clwyfo i raddau mwy neu lai; ac y danfonwyd naw neu ddeg i fyd arall mewn amrantyn. Yr oedd yr olygfa ar ben y pwll y dydd hwuw yn ddigon i dori calon y graig, oad nid oedd yr wylo na'r dagrau yn alluog i ddwyn yn ol y bywydau an;vy1 ag oedd wedi myned yn aberth i'r elfen ddinystriol. Yr oedd yr olygfa y dydd Iau can. lynol, pan ag oedd wyth corif mewn un angladd fawr —gorymdaith o farwolion yn cael eu dwyn i'r bedd oer-lie yr oedd o dair i bedair mil o lowyr yn canlyn cyrff eu cyd-ddynion i'r ty rhagderfynedig i bob dyn byw, yn un o'r rhai mwyaf torcalonus a welsom erioed. Yr oedd Dyffryn Aberdar megys mewn galar-wisg y diwrnod hwnw. Gydabodyrardalyndechreudyfod i'w lie, cym- merodd anffawd arall le o lai pwys. Yr oedd hyn yn un o byllau David Davies, Ysw., Blaengwawr. Mae yn dda genym ddywedyd na chollwyd yma yr un bywyd, ond cafodd pump ou llosgi yn ddrwg iawn. Mae gweithiau Mr. Davies, fel rheol, gyda y mwyaf rhydd rhag dygwyddiadau a neb pyllau yn y Dyffryn. Ac nid ydym am fwrw un bai ar Mr. Powell, per- ehenog pwll Cefnpenar, nac ar berchen Blaengwawr; ond galw sylw at gyflwr anffodus y gweithwyr tan- ddaearol, er gwneyd yr ymholiad, A oes dim modd cael allan rhyw gynilun i leihau yr anifodion tor- calonus hyn? Yr ydyin ni yn hollol o'r farn fod y system of In- spection bresenol-er yn drln mor belled ng y mae yn myned-yn mhell, pell o gyrhaedd yr amcan dyladwy. Yr ydym ni wedi bod yn dadlu droion am gael nifer o

GARIBALDI YN CAPRERA.