Y Gwyliedydd

1 v Nodion o Gaerdydd- Nid yn ami y gwelir neiwyddion Wesley- ftidd yn ngholofnau y GWYLIEDYDD o brif ddinas Cymru. Da genym, allu dyweyd, er hyny, fod ein heglwys fechan yn y lie yn fyw ØJC yn parhau i gadw drws yn agiored. Go- fynir yn fynych paham mae'r Eglwys WofiiO- leyaidd Gymreig yn Nghaerdydd mor wan ? Mae'n hawddach gofyn nac ateb, ond cred- Won fod y rhesym'au a rown yn cyfrif i radd- au 'am ein gwendid. (1) Un rheswm ydyw cynydd amlwg yn yr iaith Saesneg. Cydna- byddir hyn gan unrhyw un sydd yn gwy- bod 11hywibefth am fywyd y ddinas. Teiralai eraill yn fatwr odddwrtih y pelth hwn, a dioddefant i raddau mewn canlyniad. Er yn lbrif-ddin,as y Cymry, mae'n syndod mior ychydig o Gymxaeg a glywir ar ei heolydd. (2) Rheswim arall am "ein gwendid yw"r ffakh fOci ein pobl yn wasglaredig iaiwn yn y dref, fel mae gan y mwyafrdf o honynt ffordd bell i'iw cherdded ar y Sabboth. Prin y gall rllai fod mor ffyddlon ag y dym'unenit oher- *»y'dd meithder y ffordd. (3) Rheswm arall Q nodwn yw diffyg sel a chariad at yr achos gymreig iy rhai sydd yn symud atom o gylch- ^eithiau eradll yn Nghymiru. Mae degau yn Pertihyn d'r adhosion IWesleyaidd Seisnig ac adiosiori oraill a ddylenit fod, rpe yn Wesley- aid Cymxeig selog, yn aelodau gyda'r Cymry. un wxthym ychydig amser yn ol fod yn Nghaerdydd ddigon o blant i weinidogion ^fesleyaadd Cymcreig i lanw ein capel. Cre- dwn fod y dywediad dipyn yn eithafol, ond ^diar wybodaeith brofiadol gwyddoni fod Y't).a feibion a mercihed i weinidogion fu un- W,alth yn flaenllaw- yn Nghymru yn ibyw yn y gyichdaith lion ar hyn o bryd na welir un ° honyrut byth oddimewn i furiau un o'r ca- Peli yn y gylchdait-h mewn cwrdd mawr' Qa r 'un cwrdd arall. Fe ddichon eu bod ,tf.Yda'r Saeson iieu yn yr Eglwys WTadol, ond T'i4 ydyn;t lie y dylent fo.d. Mae'n ddrwg ^nym orfod dyweyd hyn, ond dyna'r ffakh. íPob parch i'r tad an, ond ofnwin na fu idd- ynt ddysgu i'w planit y pwys o fod yn ffydd- ^°n heglwys, i'w cenedl a'u 'hiaith eu hunain. • • • 'Nid ym yn credu miawn culni enwadol, ond fyd na 'dhaem fwy b sel enwadolj ie ^Wy o wrdldeb moesol yn nglyn a'n crefydd. YcJiydig amser yn ol daetihom ar draws y gtiriau hyn o eiddo l?.;fi MacLaren, a chred- eu Ibod yn werth i bob Wesleyad sydd tueddu i fod a chywilydd o'i eglwys i'w ^axlien: — • A person wtho needs courage that he may not deny his faith is the member of a ipoor -C'ammiunian If any Christian discovers that his soul will be better cared for in an-othe,r than the church of his inaiiviity, ithen let him emigrate at oncer for religion is more than churches. iButt .for- a man to desert the Church in which he (was bred for no other reason than that another is more fashionable, is being ashamed of your imother because you have risen ;in life, and comes very tiear to the sin of Judas Iscanoit. lit re- veals a character of soul unfit for Christ's Kingdom, and this mean spirit, if iit spread, would poison religion in its life- blood. Such treachery inflicts a double injury, embittering the Church the cow- ard leaves with a sense of wrong, and in- fecting the Church he joins w1,th a sus- lpicion of worldliness. Every man on&ht to make a conscience of his faith, and be who is .true to his Church, although the sun IlDe not shining upon her, even unto the loss of position and goods, has give". the surest ipledgle 'that he will be faithful to his Lord and a good fituen if the Commonwealth." Yr ydym wedi difynu y geiriau uchod am y Credw,n eu bod yn werth ystyriaeth dri'i-if■ ^laf pob Wesleyad llac, .gwan, ac axwynebol 8ydid yn Ibawd (i redeg ar ol pruwlb a phob. peth ond ei eglwys a'i achos ei hun. ,Nid ymam ddyweyd fod y rhesymau a nod ^yd yn rhoddi cyfrif digonol am ein haf- wyd'diant yn y ddinas, ond crediwn eu bod Y:n rhesymau sydd yn cyfrif i raddau am nad ydyw yr hyn y disgwyldd i ni fod mewn fawx fel hon. Mae'r ffyddloniaid yn gaerdydd yn ffyddlon, yn weithgar ac yn ^jSniol yn wynelb' llav.-er o anihawsderau. mai ein hangen oxtawr yma fel pob 'arall yw ymweliad grymus oddifry. O ILriadl tyred ystod misoedd y gauaf mewn cysyllt- a'r Wesley Guild, oafwyd cyfarfodydd ar y cyfan. Bu rhai o'r cyfeillion ^n°d o ffyddlon i'r achos o'r dechreu. am11 ry 'oyfarfodydd ibdb nos Ferche «rwy^^ °'r ^lOIC! R'^ai nosweithiau cym- <Jif at 7 Maes Llafur, a threulawyd amser ■Weith"10 adeiIiado1 gyda'r (wers. Ar nos- 1'1 Iau canlyna.U__frai11 darllenwyd papurau fel y E Tho :Croe,s a'n Coron,' y Parch J iPrice p'aS' a Barddoniaeth,' Mr J T /TJ e11' Cerddoriaeth Ysgrythyrol,' Harris, R.AM, 'Yn Thomas*' T^™3'1r Ie'su'' Parch J E ings) Z Y CafWyd diar]Ieniadau (read- liams a?,aVa ,g,anIyn Miss Ethel Wi.1- Diavie's. SS Mrs Thamasj Mr W R Hefyd yn ystod itymor y gauaf cafwyd 'coffee supper.' Trefnwyd rhaglen rhagorol gan 'Mr J 'Price iPowell, a P,roff Harris. Bu'r cBwiorydd yn ihynod o ymdrechgar yn gweithio a'u boll allu er gwneyd y swpex yn llwiyddianJt. ODaeiih mifer dda yn nghyd a chafodd amser dedwydd iawn. Gwnaed elw sylweddol i gynonthwyo y Trust. Tystiai y cyfeillion na welwyd nifeir mor,dda wedi dod at eu gilydd er's fblynyddoedd. Y Cadeirydd oedd y C'ynghonwir John Williams, Barry Dock, yn ol ed arfer llanwodd y gad air yn lla'wn, a dangosodd ei haelioni orefyddol y tro hwn feil Ilawr tro arall. it # !Nos Fercher diweddaf cafwyd Eisteddfod lwyddianus iawn. Ofnid yn fawr oheuwydd atdyniadau eraill y Ibuasai yn fethiant, ond da genym ddyweyd idda. droi allan yn well ■ma'n disgwyliad. Y C'adeirydd pe.nodedig oedd Mr (David !Harris, (Mbunitain Ash, ond oherwydd amgylch'iadau neillduol methodd Mr (Harris er siomiant iddo ef a ninau fodyn bresenol, ond ciofio,dd yn giaredig am y dry- sorfa a danfonodd air yn dymuno pob llwydd- iant. Ysgrifeniwyr yr eisteddfod oedd Mr J Price-Poiwell a Mr A Lewis Thomas, y try- sorydd, Mr W R D'avies. 'Boe.irniadwyd y gerddoniaeth gan )Plroff J H (Morgan-Harris, ac nid oes anghen dyweyd ei fod wedi rhoddi boddiloinrwydd cyffredinol i !baw(b. Teimla'r canitorion a'r dhwareuwyx eu ibod yn sicr o gael chwareu teg igyda Proff Harris bob am- ser. Teimlwn yn falch o Mr Harris fel Wes- leyad itiwjimgalon. ffyddlon a grweithgar, yn sicr, mae'n anrhydedd i ina fel Wesleyaid Cymreig. (Beirniadwyd yr adroddiadau gan Mr G W Thomias, Gwnaeth yntau ei wiaiith yn rhagorol iCyfeiliwyd gan Mrs JE Thomiais iC'afwyd nifer o wolhnwyon gan y persionau a ganlyn -^Mrs J Price iPowell, Mrs J H M Harris, Mass Evans, LMachynlleth Mr G W Thomas. Enillwyd y 1btrif Iwdbr gan Gor Ho'well'is (Drapers, Caerdydd. Cyflwynwyd y wlolbr £ 3 gan Mr Da vies, a chyflwynw'yd silver-mounted Ibaton i'r arweinydd gan Mrs Powell. Teimlir yn dddolchgar i gyfeillion Pontypridd a iBarry Dock am eu presenoldeb ,a;'u cydymdeimllad. » IBydd yn ddrwig gan nifer o'i hen gyfeillion glywed iam a/fiechyd Mrs Liewis Evans, priod" y diweddar Mr Lewis Evans, pregethwr cyn- orthwyol. Mae ein hanwyl chwaer yn bur wael er's tri mis, ac ofnwn na chawn ei chwmni imiwy yn Bethel. Ond yn ei gwendid a'a hafiechydcymer ddyddordeb dwfn yn yr achos, With derfynu os oes rhai o ddarllenwyd y GWYLIEDYDD yn gwybo-d am Wesleyaid Cym- reig yrag N'ghaerdydd nad ynt mewn cysyllt- iad .a'r aclhos -Cymreig, da chwd anfonweh air a'u. cyfe!iriad i Mr J Price-Powell, 29 Ruthin Gardens, neu i'r gwednidog 3, Ruthin Gar- dens. Gellir dibynu y gwna y cyfeillion eu goreu er gwneyd dieithriaid yn ddedwydd yn eu plith.—Goh.

-)0{- Priodas MR. E. WILLIAMS LLOYD, CAE'RAU, A MIISIS tMAGGIE RE.ES, LLAN SANTi-'FRAID Mawirith 19eg, unwyd mewn glan briodas iMdss M'aggiie (Rees^-Qnig ferdh Mr a Mrs John Rees, Waterloo House, Llansantffraid, a Mr E Williams Lloyd, Caerau (gynt o Abergyn- olwyn), yn mhresenoldeb tyrfa fawr oedd wedi ymgasglu i'r cajpel i fod yn llygad- dystion o'r amgylohiad dyddorol, ac i ddy- miuino yn dda iddynt. Gtw-asanaethwyd gan y Parehn Hugh Curry, D A Richards, a W G Williams. Yr oedd y capel wedi ei addurno mewn ffordd ddestlus a chwaothus gan gy- feillion y (briodasferch. Rhoddwyd hi ym- .aith gan ei Chad, Henadur John Rees. Y forwyn a'r gwas priodas oedd Miss Florrie Jones a Mr H Watkin. Gwasanaethwyd wnth yr organ gan Miss Evans, Gwernybeill. iad, a chwareuwyd y "wedding march" wrth d'r cwimni adael y capel. Darparwyd y "wedding breakfast" yn Waterloo House. Cyn gwaihanu oddiwrth y bwrdd cafwyd an- erchiadau llongyfarcihiadol gan y Parehn II Ourry, D A Richards, a Mr H Watkin. Siar- adwyd yn uchel am y ddau gan y brodyr, a dywedwyd pet/hau oedd yn adlewyrchu clod miawr iddynt. Bydd yma fwlch trwy symud- iad Mrs Lloyd, oherwydd gwnaeth ei rhan gyda pho/b symudiad da yn yr ardal. Dar- llenwyd amryw o "telegrams" a darnau bar- ddonol, ac yn eu mysg a ganlyn oddiwrth Talfardd — LWC DDA." 'Rees .anwyl fo dan rosynau,—a Lloyd Dan oludog flodau Un ogwydd fo'r ddedwydd ddau IYn myd yr hen amodau. Ymadawodd Mr a Mrs Lloyd am Gaerdydd dan gawodydd o "xice" a "confetti," a dymuniadau da llu o gyfeillion. GOH.

T- ,I. KEBROl Mackintosh's Latest Toffee!

Cymanfa Ganu WESLEYAID LERBWL A'R CYFFI'NIAU. ,(Gan Ofhebydd Arbenig). Cynhaliwiyd yr uchod eleni yn mghapel Shaw Street, nos Lun, Mawrth 25ain, o dan arweiniad Mr Wilfrid Jones, gyda Miss Nellie Lewis, Bootle, wfth yr ogan. Cadeir- iwyd yn ddeheuig ar yr achlysur gan Air J Harrison Jones, Y.'H. Miae yn debyg mai ein cymanfa ni yma ydyw bron y gymtaf yn ystod y nwyddyn o gyfres o gymanfaoedd cyffelyb a. gynhelir ar hyd a lied y wlad gyda ni fel en wad. Er's llawer o nynyddau bell- ach mae y ddiwy gylchdaith yn ymuno a'u gilydd yn hyn o Ibetlh, a chofus genym fod mewn rhai cymanfaoedd canu ardderchog. perthynol i'r undeb. Credwn iddi gyraedd ei high wIater mark' tua'r ftwyddjn 1897. Y pryd hyny cynorthwywyd y c,antorio-n gan gerddorf a. Y mae yr argraffLadau a deim- lasom yn y gymanfa hono wedi ein dilyn hyd heddyw. Yn tnJhlith y tonau a gan'wyd y pryd hyny cawn Wynnstay, Atonement, We- iber, &c., yn sefyll allan fel cynllun perff'akh 01 ganu cynulleidfaol. Eleni, ciafwyd cynulliad pur galonogol ac ystyried fod yna nifer o gyfarfodydd pwysig eriaill yn cymeryd lie yr un pryd. Aed trwy raglen yn cynwys y tonau oanlynol: —Alex- ander, Bangor, Rhad Ras, Voryd, Y Nefoedd, Buiilth, Eibeling, Sdhuibert, Llandretf, a Con- stance, yn inghyd a'r an,themau Marwolaeth y Cristion,' a Teyrnasa Iesu iMawr.' Yr oedd Mr. Wilfrid Jones yn hynod o ddeheuig fel bob amser, yn ei ddull o arwain. Yn wir, nis gwyddom am odid neb ag eith- Úo yr enwog Dr. Joseph Parry yn ei ddydd, sydd yn .meddu ar fwy o allu ifyaedi mew.n i yspryd y don .a'r geiriau nag of. D-aeth y ddawn hon i'r amlwg yn ystod y Gymanfa hon. Y tonau ag y cafwyd mwyaf o hwyl arn- ynt ydoedd Constance, (Builth, Alexander a Bangor. Da oedd genym syl-wd .fod yr ar- weinydd yn tueddu at gadw at yr hen dra- ddodiad trwy gianu y ddwy don olaf a enwyd yn araf. Tueddir at eu canu yn gyflyrn mewn rhai llooedd, ac i'n 'tyb ni, drwy hyny, eu hyspeilio o'r teimlad a'r naws sydd yn- ddynt. Tetbygol fod y ddwy don hon y rhai mwyaf araf eu symudiad a feddwn yn ein Llyfr Tonau. (Mewn llyfr safonol perthynoi i enwad araLl gwelwin fod yr amseriad i lawr fel M. 44, ac mor bell ag y mae ein profiad yn myned, trwy eu canu yn araf yn unig y gellir cael yr ene,iniad i gyd-tfyned a hwy. Gwell hefyd genym .pe cenid Alexander ych- ydiig yn is o ran cyiwair—iG leiaf, dyweder, meigis ei ceir mewn rhai casgliadau. Dyima y tro cyntaf i ni glywed Builth' mfewn Cymanfa, a dhawsom ein -boddhau yn arbenig ynddi-y geiriau a'r don yn cydio yn eu gilydd yn dd.a. Canu Hawn a gaf- wyd ar y don drwyddi, ond o'r ibraidd nad ydym yn ffafriol i 'pianissimo' ar y llinell olaf o bob penill fel y ffurf gymwysaf i osod allan y Iteimlad o ryfeddod Ton -arall a'n cyffyrddodd oedd Llandrsf ar y geiriau Gorphenwyd.' Diau y ceir ca- nu da,ar hon meiwn llawer cymanfa yn y dy- fodol, ond gan nad ydyw yr emyn yn un cyn- ulleidfaol rhaid o anghenrheidrwydd i'r don bxydfenth a chelfydd hon aros i xaddau yn y cysgod mewn llawer i 'Bethel' yma a thraw drwy y wlad. Wrth edryoh ar y gymanfa hon mewn modd cyffredinol. Credwn ei bod yn un o'r rhai mwyaf dymunol ac yn weddol berffaith fel cynllun o'r hyn a ddylai canu cynulleid- faol fod, er, ir rai prydiau, nad oedd yr ar- weinydd yn cael ei foddhau. Anmharod- rwydd i gyd-gychwyn ydoedd y diffyg mwyaJ feallai, ac y mae hyn i'w briodoli, yn ddiau, i ddiffyg dysgyblaeth ar ran rhai o'r arweir: wyr lleol. Hefyd, teimlasom fwy o wres a 'theimlad mown llawer cymanfa nag yn yr un bresenol. Nis igwyddom tbeth sydd i gyfrif am, hyn, os nad ein tuedd i wneyd oanu yn fwy o gelfyddyd nag o tfawl calon i'r Goruch- af lor. Cafwyd anercMad ,plwrp'asol a da gan y Parch. Ediw. Humphreys tar eiriau Paul at Timotheus 'n:ac esgeulusa y dawn sydd yn- ot.' Dangosodd y cadeirydd hefyd ei gydym- deimlad sylweddol a'r symudiad trw'y gyf- y ranu yn helaeth i'r drysorfa. Swyddogion gweiithga-r y m^udiad ydyrut trysorydd, Mr Tom Owen ysgrifenydd) Mr Ernlyn Jones. Llu- ddiwyd yr olaf i fod yn ibresenol trwy afiec'h- yd. 'Gaffed adferdad buan. Yn ahsenoldelb y Parch R Lewis itnwy anhwyldet), arolyg- wyd y gweithrediadau gan y Parch Thom-as Hughes. Cyflwlynwyd y ddoiltihiajdiau gan y Parch John Felix a Mr Ellis Owen. Terfyn- wyd y gyma-nfa trwy i'r iPardh David Jones adrodd y Fendith Apositolaidd. 0S01 —

Un o Blant Diwygiad '59. Y MWEDDiAR iMR. JIOFHN PQWNALL, ABERLGELE." Tra yr oeddym yn y Seiat nos Fawrth, y 26ain o Fawrth, ymadawodd y gw.r da hwn a'r fuchedd hon, yn ei ddegfed ilwydd a tiari- ugain o'i oedran, a gadawodd i alaru ar ei ol briod, tair o ferched, a mab. Yn wir, nid cam'gymeriad tyddai dyweyd fod holl eglwys y Wesleyaid yn A'ber.gele yn galaru ar ei ol, a (piholbl y dref hefyd yn teimlo yn :Ijruddaidd oherwydd colli cymeriad mor ragorol. 0 ran safle dymhorol, un o feibion llaf- ur" oedd ein hen- gyfaill. Dechreuodd 'wei:t'hio er enill ei fara pan rhwng wyth a naw oed. Bu yn gwasanaethu gydag amaethwyr y gymydogaeth am flynyddoedd yn rhan gyn.taf ei oes, ac am flynyddoedd he. fyd bu yn ngwasanaeth Littler a Williams fel waggoner ond er's ugain. mlynedd neu rag'or gweithiai yn ngardd Bryngwenallt. Yn was y galwyd J Pownall, ac nid ydym yn meddwl fod gwaeth ganddo oherwydd hyny; ond ei fod yn foddlon ar ei sefyllfa. Betli Jbynag am hyny, gallwn ddyweyd yn ddibet- rus na chablwyd "enw Duw, a'i athrawiaeth ef," gan y wasanaeth a roddwyd gan J.P. i'w feistriaid daearol, pa un bynag fyddent ai credinwyr ynte anghredinwyr. Un o blant Diwygiad '59 oedd ein hanwyl frawd. Ar gychwyniad ei yrfa cafodd droed- igaeth wirioneddol, troedigaeth a ddang-osai ei thun mewn duwioldeb dyddiol. Nid gwisg i'w rhoddi am dano ar achlysur neill- duol, ac ar ddyddiau arbenig oedd crefycid riP. ond rhywbeth ydoedd yn rhan o'i fywyd-gwlisgodd am dano yr Arglwydd Iesu Grist" ar ddechreiu ei yrfa, ac "yn yr Arglwydd y Ibu fyw a marw. Dichon i ras Duw ,gael gwell chwareu teg, i ddangos ei hun ynddo ef nag mewn llawer. Cafodd J.P. ei gynysgaethu a dynoliaeth dda i gychwyn. Dichon nad oedd ei alluoedd dealltwriaethol yn rhai disglaer iawn, ond anhawdd penderfynu gyda golwg ar hyny ihefyd. Pe bu.asai wedi c,ael addysg well yn moreu ei oes, a chael cyfleusderau gwell er diwyllio ei feddwl pan yn gwasanaethu am- aerthwyr y wlad, diameu genyrn y buasai ei safle feddyliol yn oiw-ch, a'i dd-efnyddioldeb yn helaethach. Er hyny, cafodd ein brawd ei gynysgaethu a dynoliaeth dda, perthynai iddo lawer o'r boneddwr, a pherffekhiodd gras Duw y nodwedd hono. Gellid dyweyd mewn gwirionedd ami dano ei fod yn llestr i barch, wedi ei sanoteiddio ac yn gymwys i'r Arglwydd, wedi ei ddarparu i bob gweith- red dda." Yr ydoedd yn un o ymddiriedol. wyr y capel, yn athraw llwyddianus yn yr Ysgol Saibib-otthoil, ac yn flaenor cymeradwy. Ac nid am ei fod "yn chwenych y blaen" yr anrihydeddwyd 6f, ond ar gyfrif ei gymer- iad Cristionogol diamheuol. Dywedodd .tnwy nag: un wrthym yn ystod ei afiechyd, Os oes dyn duwiol yn Abergele, mae J Pownall felly." 'Yr oedd J.P. yn ddyn gonest iawn—yn onest yn y bach yn ogysital a'r mawr. Credai nas gallai neb fed yn wir onest heb fod yn onest yn y lleiaf; ac fod egwyddorion pwy- sig yn d'od i'r golwig yn nghynawniad dyled- swyddau a tgyfrifir yn fychain. Deuai ei onestrwydd i'r golwg yn ei wlisg, ac yn ei ymddygiad. Gwisgai yn blaen, ond bob am- ser yn lanwedd. Un diwrnod pan ar ym- weliad ag ef—ychydig ddyddiau cyn iddo farw, dywedai wrthym fod ehwecheiniog o ryw gyfrif rhyngom. heb ei dalu, ac fod yn -1 i'r cyfrif gael ei setlo er mwyij iddo 1,-1 cydwybod dawel. Fel gwir foneddwr yr oedd yn adnabod ei Ie. Ni honai ibeihau mawrion, ac ni wthiai ei Qun ar draws pob chwaeth a moes i sylw Sbyd ac eglwys. Ac yn sicr, dawn werthfaw. iawn yw y ddawn a alluogja ddyn i adnabod ei Ie. Symudid ymlaith ran helaeth iawn o drueni ein hyd pe ibuasai .y ddawn hon yn feddiant mwy cyffredin. Dyn cymwynasgar iawn oedd ein hen gyf- aill, un o'r rhai mwyaf tawel a diystwr yn Ibosvbl. Er nad yn meddu ar lawer o wybod- aeth, eto, bu yn ddefnyddiol iawn yn nglyn a ohrefydd. Yr oedd pawb a'i hadwaenai yn argyhoeddedig 'o'i grefyddolder, ac am hyny gwrandewid arno ef yn siarad, yn cynghori, ac yn cymell. Meddai ffordd i fyned at y dosbarthiad.au mwyaf anystyriol, y Dhad a esgeulusir gan bawlb. Gwerthfawr- ogai y rhai hyn ei ymweliadau, a llwyddodd i gael ami un o honynt i foddion gras, ac i newid eu buohedd. Yr ydoe.dd yn 'un tra ffyddlon i ymweled a'r cleifion. -Bydd ibwkh ar ei ol yn yr ystyr hon hefyd yn eglwys Abergele. IM,a.e. y dref gryn lawer yn dlotach wedi colli y giwr da hwn. Ymwelsom ag ef yn ystod ei gystudd mor fynych ag yr oedd yn ddoeth gwneyd, a Ibraint anmhrisiadwy i ni oedd hyny. Pan yn iach crefyddwr siriol iawn oedd J.P. a siriolodd lawer un prudd-glwyfus yn ystod ei oes. A diameu fod sirioldeb Cristionogol yn feddyginiaeth i'r byd. Cadwodd ein brawd yn, siriol drwy ei gystudd, "Dy ewy- llys di a wneler" oedd ar ei wefusau beun- ydd. Ymiwelsom ag ef y dydd Y bu farw, a'r oU a whaelthom gydag ef y tro hwnw yd- oedd adrodd y drydedd Salm ar (hugain, ac wedi i ni dywedodd) "Mae y Salm wir yn fy mhrofiad i heddyw, diolch i'w Enw glan." Dyna'r gair olaf a gawsom gan yr hen Ibererin anwyl. Bydded i'w Dduw ef fod yn Noddwr i'w weddw alarus, ac i'r teulu oil. Claddwyd ei Averldillion yn mynwent y plwvf dydd Gwener y Groglith. Yr oedd y claddeddgaeth yn un o'r rhai mwyaf a wel- soifl yn y dref. Gweinyddwyd wrth y ty gan y Parchn D M Griffith ac Evan Jones. EVAN JONES.

O Cristion Cywir a Ffyddlon. Y .DEWEIDOAR 1YKR. JOiliN THOMAS, 22, HE MANS SillRiElEiT, LERPWL. Dydd lau1, Ma wnth 28ain, bu farw y Cristion cywir a ffyddlon ucbod, yn 77 ml. oed. Ar ol marwolaeth ei briod, un o'r chwiorydd cryfaf mewn gras a welwyd odid uii amser, pxeswyliai yr hen berer-in gyda'i fa'b-yn-nghyfraiith a'i ferch, iir a Mrs Edward Lewis, 22, Hemans Street, lie yr anadlo'dd ei anadl olaf, ar ol bod yn dyoddef cryn dipyn yn ddiweddar. Nos Sadwrn cyn ei farwol. aeth, tarawyd ef ag ergyd o'r parlys yn ei ochr dd<i'; ac er na siaradodd ond ychydig ar ol hyny, cafwyd arwyddion amlwg ei iod yn ymiwybodol o'r hyn gymerai ie. iBrodor o ardal Bagillt, Sir Fflint, oedd yr ymadawedig. tDaeth i'r ddinas hon dros haner can' mlynedd yn ol.. Bu am flynydd- oedd yn ngwasanaeth y Bridgewater Navi- gation Company, Limited," Duke's Dock. Gallesid enwi wyth nau ragor o Wesleyaid o' Cymreig selog fuont yn ngwasanaeth yr un Cwinnni yn y Duke's S>ock yn ystod yr haner canrif diweddaf. Bu bron pdbun o honynt yn golofnau d'r achos yn hen gap-s-l Seion, Chester Sitre-,t, a rhai o honynt wedi hyny yn nghapel Mynydd Seion, Prince's Avenue. iMr Thomas, mi gredaf, ydoedd yr olaf a ad a wyd o'r dynion rhagorol hyny. Dyn tyne,r ac .addfwyn, enciliol a distaw, gwastad a ffyddlon oedd yr hen dad John Thomas. Bu ef a'i ibriod yn ddiwyd a dar. foodus yn eu dydd a'u tymor a gailuogwyd ef er's rhai blynyddoedd belIaGh i ymnedU- duo oddiwrth drafferthion bydol. Bu yn liael i'r achos, ac yn dra ffyddlon i ordinhad- au y cysegr. Anfynych iawn y gwelid ei le yn wag yn y rhestr-gyfarfod ar foreu Su], yn yr oedfa a'r cyfarfod gweddio ar noson wa.ith, nac yn yr addoliad cyhoeddus ar y Sab both. Er ei fod, fel y crybwyllwyd, o dueddfryd enoiliol, yr oedd yn wr nerthol mewn gweddi, ac yn ddifloesgni a hyderus wrth ddatgan ei •brofiad crefyddol. Yr oedd yn hyddysg iawn yn y Beiibi ac yn emynau Seion. Difynai y rhai hyn yn effeithiol yn e,i weddi a'i brofiad. Ei hoff emyn oedd— Yn dy waith y mae fy niywyd, Yn dy waith y mae fy hedd." Gyda'i lygaid yn gauedig, canai yr emyn hwn mewn afiaeih ysbrydol, fel pe yn syl- weddoli i'r byw fod y geiriau yn fynegiant ILrit °'i brofiad personol. Er nad yn amlwg nac yn swyddogol yn y gwaith, yn y gwarth, er hyny, yr oedd ei fywyd, ac yn y gwaith yr oedd ei hedd. Y gwaith oedd testyn ei fyfyrdod a'i ymddiddan a Meistr y gwairh oedd ei Gyfaill penaf a phrif wrthrych ei serch. Er nad oedd yr hen frawd yn ngliylch cyhoeddus a swyddogol yr eglwys, yr oedd ganddo le mewn cylch mwy cyfrin a mwy cysegredig—-cyloh cyfeillion yr Iesu, Chwy- chwi yw fy nghyfeillion." Dyna pa-ham, yn ddiau, yr oedd mor gartrefol, mor hyderus wrth orsedd gras. Mae John Thomas, bell- ach, wedi dechreu byw yn ymarferol y Bin. ellau olaf o'i emyn hoff-- Yn dy waith ar ol myn'd adref, Trwy yystuddiau rif y g wlith Muli'r Oen fu ar Galfaria, Dyna wraith na dderiydd byth." Tra mae efe yn moOli fry, m-ae wedi gadael tn o blant yn ymdrechgar gyda'r gwaith isod—(Mrs Edward Lewis .(priod yr hon sydd yn frawd j'r ,Pardh Robert Lewis, ac yn flaen- or yn eglwys Mynydd Seion) iA.Iri T W Thomas a Robert Thomas, y rhai sydd yn swyddogiion arnlwg; a gweithgar yn nghapel Wesley, Upper iStanhope Street. Cawsant hwy rieni rhagorol, ac y mae\n gysur meddwl fod y rhieni wedi cael plant rha-gorol hefyd. Claddwyd gweddillion marwol Mr Thomas ddydd Sadwrn. Gwasanaethwyd yn y ty gan y Parch John Felix. Cynhaliwyd gwas- an aeth byr hefyd yn ngiapel Mynydd Sejon, He yr ymgynullodd niter luosog o hen gy- feillion yr ymadawedig. Darllenwyd cyfran o'r Ysgrythyr gan y Parch John Felix, a gweddiwyd gan y Parch H Harrison Gower, gweinidog Capel Wesley. Yna cafwyd ych- ydig eiriau yn gyntaf gan iYlr Peter H/ughes {Maenor y Itrancedig), ac wedi hyny gan Mr John Jones (Devonshire Road), a'r Parch Thomlas (Hughes. Chwareuodd Mr Cad. Owen ddarnau detholedig ar yr organ, tra v cludid yr arch, yr hon oedd yn orchuddiedig a blodeudyrch ysplenydd, i mewn ac allan o'r caipel; a chanwyd gyda theimlad hwys "Yn dy 'Wai/th y mae fy mvwyd." Wrth y bedd yn mynwent St James', gwastntetliwyd gan y .Parehn John Felix a Thomas Hughes. Daeth tyrfa fawr yn nghyd at Jan y b-edd, a chanwyd mewn gorfoledd ysbrydol "Bydd raiyrdd o ryfedd'odau." Nawdd y Nef {\'ddo dros y perthynasau, a bydded eu diwedd hwy fel yr edddo yr hen dad John Thomas.