Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

5 articles on this Page

ETHOLIAD V CYNGHORAU SIROL.

News
Cite
Share

ETHOLIAD V CYNGHORAU SIROL. ^IS gall canlyniad yr etholiadau ar un tyfrif fod yn foddhaol iawn i'r Rhydd- frydwyr. Yn mhob Sir trwy Gymru CjUvvyd y safle uchel a gyrhaeddwyd dair blynedd yn ol. Trwy Gymru oil enillvvyd 59 o Seddau gan y Ceidwadwyr. Gwir mai y Rhyddfrydwyr sydd yn y tnwyaft if eto, ond nid yw eu nerth mor fawr ag ydoedd, tra mae safle y Ceid- wadwyr wedi gwella yn ddirfawr. C'elsia rhai fychanu y ilaith hon, a dvveyd nad oes ystyr o gwbl iddi ond tredwn ni mai gwell ydyw edrych ar y Haith yn ei gwyneb, a dysgu gwers oddiwrthi ar gyfer brwydrau y dyfodol. Rhaid fod rhywbeth yn cyfrif am orcli- ygiad un blaid a buddugoliaeth y blaid ar;ill. Nis gallwn gredu am foment fod ytnru yn llai Rhyddfrydol yn awr nag ydoedd yn yr etholiad o'r blaen. Nid Ydyw wedi newid ei barn ar y pyn ciau sydd yn am'twg ar raglen y blaid %ddfrydol. Profodd yr Etholiad Vflredino!, a gymerodd le flwyddyn yn 01, fod Cymru yn iach ar bob pwnc sydd Yrl gwahanu y ddwy blaid oddiwrth eu gilydd. Yn sicr, nid yw Cymru wedi Utwid ei hegwyddorion. Rhywbeth .araii sydd yn cyfrif am ganlyniad ethol- lad y Cynghorau Sirol. Mewn rhai achosion ni choleddwyd syniadau cywir am bwysigrwydd yr | f^oliad, Ni ddaeth egwyddor i mewn ■c.w^stiwn o gwbl. Mewn etholiad seneddol ar egwyddor y rhoddir pwys, a ros egwyddor y pleidleisir. Y cwes- y w,—pa un ai Rhyddfrydwr ai ceidwadwr yw yr ymgeisydd ? Ond yn hohad y Cynghor Sirol, mewn llawer of ddywedwn yn yr oll-ni ynid dim yn nghylch egwyddor, ond n nghyich y dyn, ac i'r dyn y rhodd- Yoy bleidlais. A digwydd fel hyn yn h arhaus mewn etholiadau lleal. Dengys yn bwysig ydyw gofalu nid yn 4tn cymwys> ond am y cym- }saf yn fnJiQi) ystyr, i fod yn ymgeis J d* Nid digon ydyw cael Rhydd- rydvfr da, ond dylid hefyd gael dyn cynieradwy ganyretholwyr. Gwyddom atl1 rai seddau a gollwyd i'r Rhyddfryd- ^yr am i'r Ceidwadwyr fod yn gallach hwy yn eu dewisiad o ymgeisydd. ysger y wers ar gyfer y dyfodol. Nid perygl bychan ydyw camgymeryd erth yr wrthblaid. Dyma un o'r cam- ^'ttieriadau difrifol a wnaed yn y rhyfel a fu rhwng y wlad hon a ^eheudir Affrica. Tybiwyd fod y lg|eriaid mor ychydig, ac mor anfedrus, y gellid eu gorchfygu yn rhwydd eWn byr amser, a marchogaeth yn adugoliaethus i mewn i*w prif-ddinas; d wedi d'cd wyneb yn wyneb â hwy wyd y camgymeriad, a bu agos lddo ddarostwhg Prydain Fawr yn §olwg holl deyrnasoedd y byd. Ie, yglus i'r eithaf ydyw camgymeryd Ilerth-nerth ein hunain a nerth y gallu thwynebol. Gwnaed hyn yn nglyn ^^iadau diweddar. Tybiodd y tort^ rydwyr mewn ambell i fair eu hwy mor gryf, a'r ochr arall mor san, fel na wnaethant ymdrech gwerth ;n am dani. Tra yr oedd y Ceidwad- ^Uid e'^ro> yn cynal cyfarfodydd o ytj eu dyn, yn gwasgar papurau, ac fryderdded 0 i d^. Cysgai y Rhydd- y yr» gan freuddwydio yn braf, am ,lent ^°d eu caerfa yn ddiogel, ond dydd y frwydr gwelsant eu ^df^eriad, a heddyw galarant oher- dJGU ^^rawder. Gofaler na ddi- *r f j^yn eto. Peidier byth dibyna ^dr k g°liaethaU y gorffenol, ond b^j fr ar Syfer pob brwydr fel pe ^ae n erioed wedi ei henill. 1 ^wyddiant ladd yn gystal y diant a phrofodd llwyddiant yr etholiadau o'r blaen yn fagl mewn gor- mod o achosion yn yr etholiadau diweddar. A beth am gulni enwadol ? Sibrydir fod hwn wedi costio mwy nag un sedd i'r Rhyddfrydwyr I Culni a chenfigen enwadol ydyw melldith Cymru. An* hawdd ydyw cael na phwyllgor na chyngor heb i arliw enwadaeth fod arno. Cael dyn enwad sydd yn bwysig, beth by nag am gymhwysder. Gwyddom, fel mater o ffaith, i'r rhaib hwn gostio sedd bwysig i'r Rhyddfrydwyr yn un o'r ardaloe dd mwyaf Ymneillduol yn Nghymru. Os na cheir gwaredigaeth o wane enwadol ar un Haw, a chenfigen enwadol, ar y IIawarall, dinystrir Cymru cyn bo hir, a gwneir ni yn gyff gwawd yn ngolwg cenhedloedd eraiil. Gadawn y mater ar hyn yn awr, er y temtir ni i ymhelaethu arno. Beth fydd ymddygiad y Cynghorau Sirol tuag at y Ddeddf Addysg ? Dyna'r cwestiwn a ofynir yn awr ond nis gallwn ni weled fod ond un atebiad iddo. Lie y ceir mwyafrif o Ryddfrydwyr yn cyfansoddi cyrigor, tra yr erys y ddeddf heb ei newid, dylid ymddwyn tuag ati yn awr fel o'r blaen. Annheg i'r eithaf fyddai gwrthdystio yn erbyn deddf o dan un Weinyddiaeth, a'i gwein- yddu yn dawel o dan Weinyddiaeth arall. Nis gall cyfnewidiad mewn Gweinyddi- aeth bwth wneyd deddf ddrwg yn ddeddf dda. Ma A ddeddf mor anghySeWa o dan Weinyddiaeth Ryddfrydol ag ydoedd dan Weinyddiaeth Geidwadol, a dylai gwrth. wynebiad y cyngorau iddi fod yr un mor berulant. Cawn weled beth ddaw o'r mesur sydd yn awr oflaen y Senedd; a gobeithiwn na orffwysir nes y dygir barn i fuddugoliaeth. o§o

Cyngor Cenedlaethol yr Eglwysi…

Nawdd-Sant ac Arweinydd Y…

0 Flaen y Senedd. øt ¡ :"^S|l…

Bytheiaid gwrth-Gymraoidd.