Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
[No title]
DDYDD Mercher diweddaf ba Pwyllgor Oyffredinol yr Undeb Cenedlaethol Rhydd- frydol yn eistedd yn Manchester. Ae yn natnriol gwnaeth y Pwyllgor hwnw ddadgan- iad o'i farn parth y Rhyfel poeiins a oholledns yn Neheadir Africa. Cynygiwyd Pender- fyniad ar y cyntaf oedd yo amlwg yo rhy wan gan fwyafrif v pwyllgor, a'r canlyniad a fa chwanegn apran ato, a chyda'r adran hoao cafodd ei gymeradwyoheb fod ood pump yn ei erbyn. Y mae y penderfyniad, gyda'r gwell- iant o chwaregiad ato mewn llythyrenaa Italaidd yn y frawddeg olaf, i'c perwylyma Fod y Pwyllgor hwn, tra yn dal nad oea gan y Llywodraeth yn yr amgylchiadau presenol ddim i'w wneyd ond dwyn y rhyfel yn mlaen, yn egniol er mwyn ei derfynu mor fuan ag y byddo yn bosibl ar yr nn pryd or farn fod yn nygiad yn mlaen y negeseuaeth flaenorol i J rybadd olaf yr Arglwydd Kruger lawer of bethaa i ofidio o'n baobos a cbyda golwg ar hyn ao ar barodrwydd sefyllfa filwrol Prydain fawr i ryfel y dywedir yn awr ei fod yn an- ocheladwy, rhaid i'r blaid Ryddfrydol gadw iddi ei ban hawl gyfiawn i'w beiriadaa yn bres- enol ac ar or hyo. Gesyd y Pwyllgor ar gof ei uchel wertbfawrogiad o'r wasanaeth deyrn-. garol a roddwyd o dan amgylchiadau o anhaws- derau dirfawr gan Lywodraethaa Penrbyn Gobaith Da a Natal, gan ddadgan ei ddwfo argyhoeddiad mai unig seiliaa trefaiaot bodd- haol a pharhaol a fydd mewn tala sylw dyiadwyiddymuoiadaapobdoabarth o bob- logaeth Debendir Affrica, ae mewn siorhan iddi hunan lywodraeifc mor drwyadl ag a fyddo yn gyson a heddwch a llwfddiant y wlad bono. Fod y Pwyllgyr yn dymano gosod ar gof ei edmygedd o'n milwyr a'n morwyr, Prydeinig a Threfedigol am ea gwroldeb yn yetod yr ymgyrob presenol, ac hefyd ei ddwfn gydym- deimlad gvda'r ar.-bolledigioa, a phawb o'r rhai, trwy y rhyfel, yr hwn ymaent yn credu y gallesid ac y dyletid trwy wladweiniaeth ddoeth ei ochelyd, sydd wedi ooHi perthynasau a chyfeillioD, neu a daflwyd i ddyoddefaiat a chyfyogder. GWELIR fod y Gwelliant" wedi cryfhau y Penderfyniad ao wedi gadael adwy letaeh i ddwyn yr ymchwiliad, ao i WDeyd y feirniad- aetb, y mae, ac y bydd, pob cyfiawnder yn ei bawlio. Gwir i Mr Chamberlain berio beirn- iadaeth, oDd y mae eraill yn tynu gwyneb, yn llacso gweflan, ac ysgwyd ea pen yn ddifiifo! laWo, ao yn dyweyd mai nid amser i feirniado moboni yn bressnol. Eithr da genym welbd mai nid fel yna yr edryoba Pwyllgor iCyffred- inol y Cyngrair Rbyddfrydol ar y mater. Y mae y wlad wedi ei horwain ilr sefyilf a ofoadwy o fod mewo rhyfel anngbyfiawn, ao hollol ddiangenthaid, ag y mae ei golledion eisoes o'n hochr oi yo ddifrifol i'r eitbaf, trwy ddrygioni neu anfedrusrwydd, nea bob an or ddau, ao a ydym i gan ein geneoao, ac i aros mewn modandod nwoh ben y gyflafan ? Nid ydym yn tybied. Nid oes genym gyegod toedd at feio na beirniadny awyddogioo miiwrolna'r dewrion sydd wrth en gorobymyn, nae unrhy w gydymdeimlad a'r rhai 8'0 beiaot. Ond yr ydym yn hollol gytuno a'r Parch. J. Hirst flollowell pan y dywedodd "O flaen pftwb arall barDer y dyn yr oedd heddwcb yn ei gyraedd, ac eto yo bwyllog a broforiodd i ryfel; y dyo a ddywedodd wrth Dy y Oyffredin fod ytelerao yn Mryslythyr Awst diweddaf mor dda fel y golygai i'w atebiad fodyn dderbyn iad o hooynt, ond a gymerodd oflili ysgrifenu yr atebiad bwnw yn > fath fodd nas gt;llid ei ddeongii ond yo unig fel gwrthodiad o'r teleran, a'rjhwn hbfyd a gydroddodd a'r I lythyr araeth oedd yn Itawn sarhad i'r ddwy Werin- iaeth. Bydded i'r dyn hwnw, a fradyohodd yr Eglwysi Rhyddioo a'a meithrinasant ef, yr hwn a yrodd dan a thywalitiad gwaed trwy Ddeheudir Affrica, ao a wnaeth ei orea i n dwyn i ryfel a Ffrainc, fod yn atebol am y gwaed a dywalltwyd ganddo ef a'r weinydd- iaetb. Pa on bynag a fydd i'r allorau gyhoeddi bendithion swyddol ar bolisi enog ai peidio, hyderai oa wnelai yr Eglwysi Rhyddion byth mo hyny." Yr ydym o dan rwymau i Mr Hoilowell am ei ffyddlondeb goaest mewn IIawar modd sr adegaa cyn hyo, ac yn sicr y mae y dadgaaiadgonest uehod yn anrhydedd newydd iddo ef, ac yn galondid i'r rhai sydd yn sefyil dros gyfiawnder ac o blaid eowds. Prydain Fawr. WYTHNOS ddifrifol iawn i Brydain Fawr a fu yr wythnos ddiweddaf. Methiant ,ar ol methiant, a cholled ar ol colled ydyw ei hanes yn ei chysylltiad a ni yn Neheudir Affrica. Methiant a cholled a gawsom o dan,arweiniad y Cadfridog Gatacre, Arglwydd Methuen, ac yn ddiweddaf, ond nid y lleiaf, o dan arwein- ian Syr Redvers Buller. Cyfeiriasom at feth- iant a cholled Gatacre yn ein diweddaf. Ar ol hyny methodd Methuen yn ei gynllun i symud yn mlaen i waredu Kimberley, a bu ei golledion yn ddifrifol iawn mewn rhif a phwysigrwydd: rhwng cael eu lladd, a'u clwyfo, a chael eu colli, cyraeddodd ein colledion yn yr ymgyrch hono i fwy nag wyth gant a thri deg, ac yn mhlith y rhai a laddwyd yr oedd y Cadfridog Wauchope. Wrth sodlau y newyddion difrifol oddiwrth Arglwydd Methuen taenid fod Syr R. Buller wedi gwaredu Ladysmith, ond buan caed fod y llawenydd ar seiliau gau. Yn lie gwaredu Ladysmith, a chymeryd deng mil o'r Boers yn garcharorion, fel y taenid y stori ddydd Iau a dydd Gwener, yr oedd Buller yn gorfod cilio yn ol, wedi methu yn ei gynllun, gyda cholled- ion o wyth deg a dau o swyddogion a milwyr wedi eu lladd; chwe chant a chwe deg a saith wedi eu clwyfo, gyda thri chant wedi eu colli, yn gwneyd cydrif y golled yn yr ymdrech hono yn un cant ar ddeg namyn tri. Ymddengys fod y cyfrifon o'n colledion ni er dechreuad y rhyfel hydddoe fel hyn: Wedi eu lladd, saith gant ac wyth ar hugain; wedi eu clwyfo, dwy fil, saith gant, a phedwar ugain a phedwar; wedi eu cymeryd yn garcharorion (neu mewn rhywfodd ar goll), dwy fil, dau gant, a chwe deg a phump. Felly y mae ein holl golledion mewn swyddogion a milwyr yn saith mil, chwe chant a deg ar hugain. Ac nid oes sicrwydd ein bod yn gwybod y gwaethaf. Y mae pelleb- rau y Gohebwyr yn myned o dan driniaeth lem cyn y cyraeddant y darllenwyr. Yn mhlith y rhai a laddwyd gyda' Syr Redvers Buller yr oedd unig fab Arglwydd Roberts. PARODD y newydd am fethiant a cholled- ion Syr Redvers Buller siomedigaeth a chyffro trwy yr holl wlad; a gwnaed sefyllfa a gallu milwrol Prydain Fawr yn destyn sylw a beirn- iadaeth yr holl fyd gwareiddiedig. Daeth y Llywodraeth, ddydd Sadwrn, i'r penderfyniad o anfon Arglwydd Roberts ac Arglwydd Kitchener i Ddeheudir Affrica, gyda lluoedd ychwanegol o filwyr. Y mae yr holl bethau hyn yn dangos fod y sefyllfa yn bur ddifrifol; ac y mae rhai wrthi yn proffwydo y gwaethaf. Ymddengys fod y wlad yn gyffredinol yn cyd- weled fod y Llywodraeth yn gwneyd y goreu yn yr amgylchiadau fel y maent yn y presenol. Yn ddiau y mae ein balchder wedi ei glwyfo. Pe gallesid gwneyd i'r Jingoes yn unig ddyoddef ychydig ni buasai yn fwy nag a haeddasai eu hanwiredd. Ond druain o'r gwragedd a wnaed yn weddwon, a'r plant a wnaed yn amddifaid; druain o'r rhai sydd yn gruddfan o dan eu harchollion, a'r lluoedd sydd yn perthyn iddynt yn eu pryder a'u trallod Ond y mae Mr. Joseph Chamberlain yn porthi ei falchder trwy fyned i Ddublin i gael ei raddio yn Ll.D., ac i gydwledda a'r Arglwydd Raglaw. Ar hyn o bryd y mae pethau yn bur chwithig.
NODIADAU CYFUNDEBOL;
NODIADAU CYFUNDEBOL; Anfonwyd i Drysorfa yr XX Ganrif yr wythnos ddiweddaf 5,095P 14s. 7c. Cydswm y derbyniadau hyd i Rhagfyr 12, yn 148,8859. 19s. ic. 0 8 0 Y mae llyfr Miss Edith H. Fowler The Corner in the West wedi cyfarfod a llwydd iant annghyffredin. Yn Medi y cyhoeddwyd ef, ac mae'n awr yn ei seithfed argraffiad. » » • Da genym weled fod ail argraffiad wedi cael ei ddwyn allan o lyfr newydd y Parch David Young, sef "A Noble Life: Incid- ents in the Career of .Lewis Davies, Fern- dale." 2s. 6c. Cyhoeddedig gan ein Llyfr- faSeisnig, Llundain. m < Xt Diau y bydd yn newydd da iganoedd gael gwybod fod y Parch Hugh Jones, Cadeirydd y Dalaeth Ogleddol, wedi cyd- synio a chais pwyllgor y Canmlwyddiant Wesleyaeth Gymreig ac i fod yn barod y cyfarfod dathliadol yn mis Awst. » Y mae cyfarfod misol gweinidogion Wes- leyaidd Llundain wedi penderfynu cael A Quiet Day yn nghapel Wesley yr ail ddydd Llun yn y flwyddyn newydd. Y mae'r trefniadau yn cael eu gwneyd yn rhai a hysbysir yn fuan gan yr ysgrifenydd, sef y Parch T. Wynne-Jones, yr hwn sydd yn feichus yn y gwaith hwn yn ogystal ac yn y pulpud. r r » Y mae cyfanswm y casgliadau a wnaed yn nghapeli y Cyfundeb tuag at "Transvaal War Fund yn ol cais Llywydd y Gynad ledd yn cyraedd i,8isp. i8s. 6c. Yn y rhestr, da genym weled yr enwau canlynol: capel Pentref Helygain, cylchdaith Tre- ffynnon, ios.6c., capel Llangoed, cylchdaith Beaumaris, ip. 45. ic., a chapel Llanfair P.G., us. 4c. Hyderwn ylbydd i swyddog- ion bob capel ddilyn esiampl y Illeoedd hyn < Tua pymthefnos yn ol cyrhaeddodd yr hybarch Dr Gregory ei bedwar ugeinfed mlwydd oed. Y mae Dr Ebenezer Jenkins yn chwel mis ieuengach, tra y mae Dr.LRigg yn dri mis ieuengach nag yntau. Yr hybarch William Arthur, yr hwn sydd yn awr yn cartrefu yn arosol yn Neheudir Ffrainc, ydyw'r hynaf sydd a'r fainc y cyn- lywyddion a'r Parch H. Price Hughes ydyw'r ieuengaf. 0 » Cynwysa y rhifyn diweddaf o'r "Joyful News" y sylwadau canlynol oddiwrth y Parch Charles Garrett mewn cysylltiad ag apwyntiadau swyddogol a wneir yn ystod y mis hwn. "The appointments to office will be mostly made tduring this month, Let us see to it, at whatever cost, that no person, from the chapel keeper upwards, who is directly engaged in the drink traffic be appointed to any office in Methodism. Wrth gwrs, y mae'r Parch (Thomas Champ- ness, y golygydd yn attegu hyn. Gwelsom fod Miss Agnes Lewis, merch
Advertising
C Y L C H D A I Td MACHYNLLETH. PRE. C GETHWR CYFLOGEDIG YN EISIAU. Cyflog 52p. Ymofyner a'r Parch D. Darley Davies, Machynlleth. TO BUILDERS. BUILDERS are invited to tender for the Re- B consttuction of the Wesleyan Chapel at Dawn, near Llanddulas. Plans and specification may be seen on and after Dec, 20th inst., at Rev. D. THOMAS, Wesley House, Abergele. Sealed Tenders are to be delivered addressed to Rev. D. THOMAS, Abergele, not later than January 3rd 1900. The lowest or any tender will not necessarily be accepted. [W. LLOYD JONES, Architect. NEW WORK BY THE Rev. E. Morgan. The Calls of God. (Crown 8vo.) PRICE So, 6d., (net) 2s. 8d. The idea. is excellent, and it is carried out with kill and interest."—Preacher's Magazine. "Your work shows throughout an intelligent and robust faith; its pages are sprinkled with shrewd suggestions and beautiful thoughts and the style is smooth almost rhythmic in its eloquent flow.Rev. W. J. Tweddle. BY THE SAME AUTHOR Christ at the Well. Crown 8vo. clotb, red edges, 2s, (net) Is 6d. It is such a book as a thoughtful preacher will enjoy." .Local Preacher's Magazine. Both preachers and teachers will find them helpful models of exposition. Christidn. Published by the Wesleyan Bookroom, City Road, ondoa, and may be obtained through any Book- ler. DALIER SYLW. WILLIAMS9 PRIVATE HOTEL, 7 MOSTYN ST., LLANDUDNO, Yw y lie goraf yn y dref am fwyd. Darpariaeth helaeth a chysurus ar gyfer dyeithriaid am brisiau rhesymol. BIRMINGHAM!. Y WESLEY AID CYMREIG. 116 COLMORE ROW DALIER SYLW — MAI YN LLE HWN Y MAE — Y WESLEYAID CYMB.EIG rai ADDOLI. Y mae hon yn yatafell hardd, a cbanolog, ar gyfer LLOYD'S BANK; yn ymyl y TOWN HALL, a'r GENERAL POST OFFICE. Yr Odfaon bob Sul am HANER AwB WEDI DEG ac HANEB AWB WEDI CHWBCH. Yr Ysgol am DEI. Gwahodder pob Cymro Wesleyaidd a ddaw i'r dref yn garedig iawn. AJ-ixj OJiiA'l'S FREE. YN Y WASG. CYHOEDDIR YN FUAN. PBIS 4s. Cynygir Telerau Gostyngol i Eglwysi Wesleyaidd. Llyfr mwyaf dyddorol diwedd y Ganrif. Dylai copi fod yn mhob teulu Wesleyaidd trwy Gymru. DiwygwyrCymru Ya cynwys ffeithiau hanesyddol pwysig na chy c hoeddwyd erioed o'r blaen. „ iggrDyma yr ymgais Uwyddianus cyntaf i wneyd cYfia wnder a'r rban a gymerodd y. Wesley aid cyntefig yn flurfiad. CYMERIAD CREFYDDOL CENEDL Y CYMRY RHAN O'R CYNWYSiAD.—Y Wesleyaid a'r Diwyg iad Mawr-Cyd-gysylltiad Lloegr a Chymru yn y Diwygiad—John a Charles Wesley a'r rhano gymer- asant yn y Diwygiad yn Ngbymru-Eu eysylltiad a Howell Harris, Whitefield, Arglwyddes Huntingdon &c., &c. MAPIAU GWBEIDDIOL LLIWIEDIG yn dangos y lleoedd y bu Wesley yn pregethu ynddynt yn Nghymru, y Seiadau a sefydlodd, beth ddaeth o honynt; Eglwysi y Wesleyaid, Capeli y Wesleyaid; a thoraeth o wybodaeth fuddiol, dyddorol, demadol. Os nad oes yn eich Eglwya neb yn oaagtu enwau, danfonwch yn ddioed am fanylion, telerau, a chy- farwyddiadau at B ERIAH GWYNFEEV ANS, Caernarfon g A NOBLE LIFE: Incidents in the Career of Lewis Davies of Ferndale by the Rev. David Young, F.R.H.S. (Author of the History of Meth. in Wales ) SECOND AND CHEAP EDITION 2s 6d. NFT. May be had from the CONFERENCE OFFICE, 2, CASTLE STREET, CITY ROAD Or from the Author FERN LEY HOUSE, MACCLESFIELD. We cannot refrain from congratulating the biographer, Mr. Young, upon the thoroughness, the completeness, and the efficiency of his work ■—performed the responsible duty with distin- guished success, and has given a living picture of a noble Christian merchant."—" South Wales Daily News." JDALIBR SYLW. Anfonir un Rbifyn trwy y post bob wythnos, am chwarter, i bwy bynag a anfono ei gyfeiriad gyda Is. 6c. o ragdaliad, neu 2s. os na wneir hyny. Anfonir dau gopi drwy y post am 2s. 9c. y chwar- ter ond talu yn mlaen, neu 38. os na wneir hyny. Hefyd anfouir pedwar yn ddidraul trwy y Post am geiniog yr un. Y mae y chwarteri yn terfynu diwedd Mawrth, Mehefin, Medi a Rhagfyr. Yn mhob amgylchiad, anfonir ef yn mlaen hyd nes y ceir rhybudd i'w atal. Iggf Pob archebion a Thaliadau (Cheques and Post Office Orders) i'w gwneyd yn daladwy i AMOS BROTHERS, Y GWYLIEDYDD Office, RHYL. Ganddynt hwy, hetyd, v ceir pob manylion yn ^nghylch Hysbysiadau, &c. AT EIN GOHEBWYR. 4W Nid ydym yn gyfrifol am syniadau ein Goheb wyr. Rhaid i ni fod yn daer ar bob Gohebydd- ysgrifenu yr hyn a fwriedir i'w gyboeddi ar un tu i'r papur. Defnyddier sheets byehain yn unig. Diolchwn am bob adroddiad mor fu&D ag y byddo yn bosibl wedi 'r hyn a adroddir gymeryd lie. Adroddion byrion, cryno, heb ragymadroddion, a fyddant yn gymeradwy iawn. Ni cbyhoeddir unrhyw ohebiaeth onid ymadiriedir yr awdwr i ni ei enw priodol a'.i address, ac ni gellir dychwelyd unrhy w ohsbiaeth anngh- hoeddedisr. Derbyniasom yr hysbysiad parth BEDDFAEN y Patch. JOHN EVANS (Eglwysbach), yn nghyda chopi o'r hyn sydd gerfiedig arno, ac ymddan- gosant yn ein nesaf. Pwy bynag a ddymuna gael y rhifyn er mwyn hyny bydded iddynt anfon ar unwaith at y Cyhoeddwyr. W. RHYS JoNES.—Yn ein nesaf. Nac oeded ein gohebwyr anfon atom,, obleg- yd bydd dydd Llun nesaf yn Ddydd Nadolig, a gorfodir rii i "osod" rhan fawr o'n rhifyn cyn canol dydd Sadwrn yr wythnos hon. Nadolig Llawen Dafydd a jMarged Rhys (t.d. 3).-Rhaid i ni ofyn maddeuant yr awdwr, sef Corrisfab, Ebbw Vale, oblegyd ein annghof o roddi ei enw o dan ei ysgrif yn y copi. Yr :un modd gyda "Phlygain" 'Rhen .Wr Llwyd (t.d. 6). Dymunwn alw sylw hefyd at ddau "lythyr" ar "Ysgrifau y Cenadwr Tal- aethol" (t.d. 3). Dymunem alw sylw at Hysbysiad mewn col- ofn arall am lyfr newydd y Parch. D. Young: ei "A Noble Life." Gwerthwyd yr argraffiad cyntaf mewn tridiau am bum swllt y gyfrbl. Yn awr y mae yr ailargraffiad allan, pris haner coron. Yn nghanol llyfrau ,newyddion, a thra yn gofalu am archebu yr "Eurgrawn" a'r Win- llan," na fydded i'n darllenwyr annghofio nac esgeuluso y Geninen" unig chwarterolyn anenwadol Cymru. Y mae y "Geninen". yn faes agored i bob enwad: ei thrysorau yn y mynedol yn anmhrisiadwy, a'r addewidion a'r adnoddau ar gyfer y flwyddyn nesaf yn nodedig o ddeniadol.