Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

4 articles on this Page

Y SEINIAU 0 LAN Y TAY.

News
Cite
Share

Y SEINIAU 0 LAN Y TAY. Dywedwyd wrthym yn ddiweddar unwaith a thrachefn fod y Rhyddfrydwyr heb arwein- ydd. Ac o ran hyny, myn rhai o'n cyfeillion Toriaidd nad oea gan y Rhyddfrydwyr ddim yn y byd. Y maent, druain, heb a^weinydd, heb raglen. heb egwyddorion. heb bolisi-wel, beb "domen." Maent yn dlotaoh nag oedd Job, ao yn fwy di-gyfeillion Ond gall gwr- ach fwy na breuddydio wrth ei hewyllys. Ac yn y dyddiau diweddaf hyn ba y wraoh Dori- aidd yn cyhoeddi cryn lawer o b than wrth ei bewyllys, heb gymeryd amser hyd yn nod i'w breuddwydio. Yr wythnos ddiweddaf, fodd bynag, cafodd y wlad a'r Toriaid yn y fargen, wybod fod Syr William Harcourt yn fyw ac yn iaoh, a cbyn graffed, ao mor gyrhaeddgar ag erioed. Do, cafwyd gweled ei fod yn fyw i'w rwymedigaeth a'i gyfrif oldeb fel arweinydd ei blaid, ac mor iach ag erioad yn ei egwydd- orion Rbyddfrydol. Y mae tine iaoh ei syn- iadan yn seinio o'r ta hwnt i'r Tay yr hell ffordd i'r tu hwnt i'r Tafwys. Nis gollyngwyd yr hen egwyddorion Rhyddfrydig i golli. Nid aeth Syr William a'i ganlynwyr ar encil o'r gwersyll, nid aethant drosodd at y gelyn, ni newidiasant y credo Rhyddfrydol, ae nid ydynt yn ymddiheuro am ymano a'r Torpid." Y cyfieithiad o hyn ydyw, ni wnaeth Syr Wm. Harcoort a'i ganlynwyr mal y gwnaeth y gwir Anrhydeddus Joseph Chamberlain, y gwr, trwy ei haerllugrwydd yr wythnos o'r blaen mewn parth arall o Ysgotland, a brof- ociodd y sylwadau. A ydym ni," ebai Syr William, u y rbai a roisom y rhodd fawr o hun- anlywodraeth i'r trefedigaefchau, y rhai a welsom ganlyniadau hapus y fath ymdditied ) yn y bobl, a ydym wedi digaloui am hunan- i lywodraeth i'r lwerddon, yr hyn sydd mor ang- j enrheidiol nes y mae hyd yn nod y Llywod- 3 raeth bresenol yn myned i dreio eu llaw." A,, chyda golwg ar gwestiwn masnach y ddiod, y mae efe yn aros yr nn mor gadarn ag o'r blaen. Ao yr oedd tine y Dadgyeylltiad hefyd mor iach a chlir ag oedd modd. "Pa bryd," gofynai efe, y bo gan y blaid Ryddfrydol gywilydd o'r athrawiaeth sydd yn anadl bywyd iddi, sef ovdraddoldeb gwladol a obref- yddol ger bron y gyfraith, a'r gwadiad o bawl uorhyw gredo neilldnol o gael bleenoriaeth bramt gan y Wladwriaeth, yr hon y mae ganddi ymddinedoiaeth i bob dinesydd fel eu gilydd ?" Yr on modd y daliai efe afael yn un dyn un bleidlais," Seneddau byrach, ataliad difreiniad y gweithwyr trwy newid eu cartrefi. Ac felly befyd gyda rheoleiddiad cyhoeddna yr yagol. ion a dderbyniant arian y Llywodraeth; a'r diwygiad yn neddfaa y tir gyda golwg ar drethiant a deiliadaeth. Yn yr holl bethau hyn yr oedd Syr William Harcourt yn ffydd- Ion i'r hen egwyddorion, ao yn profi gyda'i graffder a'i byawdledd arferol fod yr arwein- ydd a'r egwyddorion a'r rhaglen Ryddfrydol fyth ar gael. Ac yr oedd efe yr un mor graff a medrus i feirniadu gweithrediadau y Llywodraetb, ac i ddynoethi ei beian, hefyd. Difyr oedd ei weled yn cydmaru yr hyn a wnaed gan Lywodraetb y mwyafrif byoban a Llywodreeth y mwyafrif mawr. Y mae peth felly yn angenrheidiol. Mae y man-Aelodau, o draa yr aelod dros Fwr- deisdrefi Maldwyn, yn cloohdar oymaiot am yr hyn a wnaeth y Llywodraeth bresenol. A pha beth wnaeth hi ? (iwaddoii yr Arglwyddi Tirol a miliwn a haner o bunan o arian y wlad; gwaddoli yr Eglwyswyr gyda chwe chan mil trwy arbed eu llogellau i gynal ei hysgolion preifat, a-gwaddoli yr Ysgolion Byrddol, rai o honynt !—ag un can mil! Do, rboisant Ad- daliad i'r gweithwyr—i lai na'u haner, oofier -OB dygwydd damwain. Eithr nis gall y Llywodraeth gael dim credyd am y gyfreith 110n, ond yn unig am yr hyn sydd ddiffygiol a beius ynddi. Y Rhydfrydwyr oedd piai egwyddor fawr y Mesur hwn; a gwnaethant eu goreu i'w gael mor gyfiawn, ac mor gyflawn ag oedd bosibl. Nid dyma y waith gyutaf i Lywodraeth Doriaidd ladrata Mesuraa Rhydd- frydig, a'a hanafu. Ond, fel yr adgofiodd Syr William Harcourt, nid yw y rhai sydd yn byw ar bolisi y blaid arall yn cael llawer o gredyd, xiao yn ei haeddu. Felly y ba gyda Duo Wellington, Syr Robert Pee), aMr Disraeli. Ac yr oedd Syr William yn dynoethi meth- iant Arglwydd Salisbury yn y Swyddfa Dramor gyda goleuni rbyfeddol o danbaid. Ond prin yr oedd aogen am hyny hefyd; oblegyd newydd fod oedd Argl. Salisbury ei buo yn gwneyd ymddiheurad am hyny. Ac nid oedd Syr W. Haroourt yn rhyfeddu ddarfod i Argl. Salisbury adael allan bob eyfeiriad at Ddeheudir Affrica o'i araeih yn ngwledd yr Arglwydd Faer. Ond yr oedd gan Syr William beth i'w ddyweyd. Gau wneyd eyfeiriad at y Pwyligor a fu yn eistedd ar achos ymgyroh Dr Jameson, ebai efe "Bu i'r Pwyllgor hwnw roddi y cerydd llymaf y gallesid ei gyhoeddi ar brif awdwr y drafodaeth. Cafwyd ef yn euog, tra yroedd efe mown safle o'r ymddiried uwchaf, o dwyllo yn fwriadol bawb yr cedd efeyn rhwy- medig o fod yn ffyddlon iddynt. Ni ddywed- odd cymaint ag un aelod o'r Pwyligor air yo erbvn y casglaid hwnw. Gyda'r syndod mwyaf, gan hvny, ie, gyda'r condemaiad cry- faf y gwrandewais yr Ysgrifenydd Trefedig- aethol yn dyweyd cad oedd dim wedi ei brofi oedd yn efieithio ar safle Mr Rhodes fel gwr o anrhyiedd." Ac yr oedd yn iechyd i galondyn ddeall fod pobl Dundee yn crio cywilydd wrth wrando y fath ddatganiad. Yr ydym yn falch ddarfod i Syr William gondemnio safon moesoldeb y Swyddfa sydd dan reolaeth Mr Joseph Chamberlain mor ddifloesgni. Y mae y seiniau o Ian y Tay yn y i oreu.

COFFADWRIAETH Y PAitCH JOHN…

YMWELIAD A LLUNDAIN.

Advertising