Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
-YSGOLION SABBOTHOL YI DALAETH…
YSGOLION SABBOTHOL Y I DALAETH OGLEDDOL. Y mae yn hyfrydwch genym gyfeirio ein darlenwyr at yr adroddiad cryno, a geir rnewn colofn arall, o weithrediadau y gyn- adledd lwyddianus o gynrychiolwyr Ysgol- ion Sabbothol y Dalaeth uchod, a gynaliwyd yn y dref hon yr wythnos ddiweddaf. Anturiasom broffwydo, bythefnos yn ol, y cawsid cynadledd lwyddianus. Dywedasom yr edrychem yn mlaen yn galonog am gynadledd luosog, brwdfrydig ac unol. Ac y mae genym heddyw yr hyfrydwch o edrych yn ol ar ei hanes gyda'r boddhad mwyaf, Cyflawnwyd ein dysgwyliadau uwchaf hyd yr ymylon. Yr oedd y cynrych- lolvvyr yn lluosog, a phob rhan o'r Dalaeth yn cael ei chynrychioli. Ac yr oedd yr t*lwg ar y cynulliad yn llawn o arwyddion oddhaol am y setyllfa bresenol, ac yn orlawn ? addewidion boddhaol am ddyfodol ein hysgolion a'n heglwysi. Yr oedd y cyfar- taledd o bobl ieuainc a phobl canol oed, ac rh t iaw hyny yn Swneyd i fyny gyfuniaeth o ddymunol o'r profiadol a'r § Deithiol—o bwyll a bywiogrwydd, o ofal ac egni. Ac yr oedd gweled nifer o chwyior- ydd dealIus a selog wedi eu hethol i gyn- rychioli cydnifer o ysgolion yn un o arwyddion boddhaol yr amserau. Yr oedd yr olwg ar lawr eang icapel Brunswick wedi ? hh uV ° gynrychiolwyr yr Ysgolion 3 °j j?' a gweinidogion y cylchdeithiau, y5 nodedig o ysbrydiaethol. Yr oedd llyw- y diaeth y gynadledd yn llaw alluog ^adeirydd y Dalaeth Gwyr pawb y gwyr ef pa fodd i wneyd, a pha beth i'w ddyweyd, yn y gadair fe! yn mhob man. Pan fydd r awenau yn llaw Hugh Jones teimla pawb yn dawel y cedwir pethau yn bur agos i'w Ile. Gwnaeth y Parch W. Caenog Jones, yr ysgrifenydd, ei waith heb na ffrwst na nwdan, yn fanwl a gorphenol. Hapus iawn oedd i'r Cadeirydd alw ar wr profedig fel Mr Thomas Conway, Coedllai, sydd wedi bod lawer blwyddyn yn weithiwr ymroddol xel/J- ac yn dal yn ei iireidd-dra, i np!?!?10 1 agor yr eisteddiad cyntaf. Yr d yn hawdd gweled iddo ef weddio r°s yr Ysgol Sul cyn y boreu hwnw. r oedd yr ymdrafodaeth ar y » Maes Llafur," edi darlleniad papyr rhagorol Mr Caenog Jones, yn hynod o fuddiol, ac yn ddyddorol lvr ^od dad^ na chreodd y viaes Llafur gyfnod newydd yn hanes ein ysgolion. Cafwyd digon o dystiolaethau nyny yn y Gynadledd heblaw a wyddid yn aenorol. Ac y mae yn ddiau na wna y irrnadu llymaf a fu arno unrhyw niwaid. Slcrhau effeithioldeb uwchaf yr Ysgol Sul vk pawb. A chafwyd awgrymiadau dan. 1T, PwyUg°r yn ddiau feddwl am awf/ a U de^nyddio. Tarawodd ni fod J^r Isaac Jones, Caer, yn wir deil- lvf^ ° S^V *°d rhyw }yfr) neu ran o un o i f,5U y estament Newydd, yn cael ei nodi eu yn Faes Llafur heb ofyniadau wedi eu hargraffu, hyd nes y byddont yn cael eu holi ? geZ bron yr ymgeiswyr ddydd yr ar- llua y byddai hyny yn amddifadu ws o athrawon o gynorthwyon pwysig i Eit-h gwaith yn ystod y flwyddyn. (jQ„i r ° £ ld e^d darparu felly ar gyfer un ^sbarih, neu ddau ? Ac yr oedd yr aw- dell, aU -Partb symleiddio y gofyniadau yn Vn TUF lawn 0 sylw' mae amrai o honynt hvnn^aej llafur y flwyddyn ddiweddaf yn yddwn ° wsgl mewn ffurf ac iaith. Cydnab- gofvni inai g°rchwyl anawdd yw ffurfio gOfYuiadau, yn enwedig fell) lie na roddir gofalus' Da„ylld ,b?d' gan. hyny, yn dra gWnapM, gydar gwaith. Ac, fel y rhai oV ° r cynjychiolwyr sylw, y mae cynwvc gofymadau cyfansawdd" yn deall ja§ y mae yn an^awdd iawn nghyd mm ddeddf y gosodwyd hwynt yn hyn am j ym. yn dyweyd y pethau y rhai v ? yn ° feio ond i gymell sydd vn Perthuyna lddynt gofio fod yr hyn Wneyd wneyd, yn werth i'w yn bosibl-fod yn iawn ag y byddo 111 hvdd i r drafodaeth yn yr eisteddiad cyntaf fyn'd yn ofer. Ni welsom y Maes Llafuram y flwyddyn sydd newydd ddechreu. Deallwn fod ynddo rai gwelliantau; ac y mae yn ddiameu genym y bydd i'r ymddyddan a gafwyd yn y Gynadledd, boreu dydd lau diweddaf, ddylanwadu i ddwyn yn mlaen welliantau pellach yr amser a ddaw. Cafwyd papurau rhagorol yn yr ail eisteddiad. Yr oedd yr eiddo Mr J. Henry Jones ar Drefn dygiad yn mlaen yr Ysgol,' yn llawn o awgrymiadau ymarferol y gellir manteisio oddiwrthynt yn mhob ysgol. Y mae def- nyddio amser yr ysgol heb ei wastraffu yn annhraethol bwysig, ac y mae rheol a threfn yn dyogelu rhag gwastraff. Papur rhagorol iawn—rhagorol iawn, hefyd, oedd yr ail bapur. Ond y mae yn rhaid dyweyd i'r awdwr galluog ddewis testyn iddo ei hun, ac nid ysgrifenu ar y testyn a roddwyd iddo. Er hyny, nis gall nac athraw na deiliad o'r Ysgol Sul. yn wir, nis gall pregethwr na blaenor ei ddarllen yn ystyriol heb fod yn barotach a chymwysach i efrydu y Beibl. Byddai yn anhawdd iawn meddwl y gallesid cael gwell papur na'r eiddo y Parch R. Lloyd Jones ar Le yr athrawiaethau yn addysg yr Ysgol." Ac yr oedd awgrymiad a roes y Parch. Evan Evans i dreulio rhyw gymaint o amser i holi allan o'r Allwedd neu yr Egwyddorydd\ yn y y dosbarth, yn werth sylw. Dichon mai prin yr oedd y siarad yn y prydnawn, ar y cyfan, cystal i'r pwynt ag oedd siarad y boreu. Aeth rhai o'r siarad- wyr ar y mwyaf hwyliog," yn enwedig ar 01 darlleniad papur Mr Lloyd Jones. Yr oedd y siarad yn fwy naturiol i lwyfan cyfar- fod cyboeddus nag i gynadledd, Ac aed oddiwrth y pwnc mwy na pheidio. Yr athrawiaethau, ac nid ein hathrawiaethau neillduol, oedd yn y testyn. Gwir fod ein hathrawiaethau yn mhlith yr athrawiaeth Cristionogol yn meddu hawl i le yn ein hys-1 golion. Yr oedd awdwr y papur wedi gofalu am nodi hyny. Ond gallesid tybio bron oddiwrth beth o'r siarad mai ein hathraw- iaeth arbenig yn unig a ddylent gael eu dysgu genym. Ond y gwir yw, nid oes i'n hathrawiaethau arbenig le ond mewn cysyllt. iadau priodol a'r athrawiaethau a ddysgir yn gyffredin gan yr holi Eglwysi Cristionogol uniawngred. Y mae o gymaint pwys, ac yn neillduol yn y dyddiau presenol, i ddysgu yr athrawiaethau am Berson y Cyfryngwr, am Edifeirwch a Ffydd, ac am y Sacramentau a pha athrawiaethau eraill. Eithr er ein bod yn tueddu i gwyno mymryn bach, yr ydym ar y llaw arall yn falch o gydnabod fod y siarad at ei gilydd wedi bod yn rhagorol. Da odiaeth genym ddeall fod gobaith am gael llyfryn yn cynwys y papyrau a chrynodeb o'r siarad a fu ar eu cynwysiad. Byddai yn dda genym i'r awgrym hwn dynu dwfr o ddanedd holl ysgolorion y Dalaeth (sydd wedi tyfu i fyny), nes y byddont yn rhoddi archebion am dano wrth y miloedd. A dyma awgrym arall. Yr ydym yn deall fod rhyw nifer o Actau Cynadledd Dinbych (ig74), a Chynadledd Wyddgrug (1880), yn aros vn y Llyfrfa yn Mangor. Yn awr, pe byddai i'r bobl sydd wedi tyfu i fyny ar ol y Cynadleddau rhagorol hyny yn prynu y rhai sydd ar law, ac yn cydrwymo Actau y tair 1 Cynadledd, byddai ganddynt gyfrol wir werthfawr er eu mantais fel swyddogion a deiliaid yr Ysgol Sul. Y mae ein gofod ni i fyny cyn i ni ysgrifenu dim am y cyfarfod cyhoeddus a gynaliwyd yn yr hwyr. Ond nyni a ddywedwn hyn y mae y ganmoliaeth iddo yn y dref yn uchel a chyffredinol. Un gair arall. Yr oedd yr unfrydedd brwdfrydig yn pasio y penderfyniad yn gwrthdystio yn erbyu, ac yn condemnio, Mesur Addysg y Llywodraeth, yn arwyddo yn gryf iawn fod Wesleyaid Gogledd Cymru yn iach ar y cwestiwn.
[No title]
-I' Y mae cynghaws wedi ei gychwyn yn erbyn Dirprwywyr y Ddyled Aifftaidd gan gyranddalwyr Ffrengig, am iddynt, yn ang- hyfreithlon fel yr haerir, roddi pum' can mil o bunau at gostau yr ymgyrch i Soudan. Agorwyd yr achos ddydd Llun, a gohirwyd y gwrandawiad hyd yr wythnos nesaf.
EIN SENEDDWYR A'N BUDDIANAU.…
EIN SENEDDWYR A'N BUDD- IANAU. ( 'j Ysgrifeaasom ein penawd gan goflo so ystyr- ied mai Cymry ydyw eiu darllenwvr a ninan. Yn yr ysgrif hon, gan hyny, ein Seneddwyr ydynt yr Aelodan Cymreig yn Senedd Prydain; ac "ein" Bnddianan ydynt hawlian oyfreithlon Cyrorn. Y mae i ni, fel Cymry, gyfran yn boll fuddianau cyffredin y Deyrnaa Gyfonol-, mae gan Gymrn ei chyfran o holi faddianan cyffredin yr Ymerodraeth Brydeinig. Ac y mae yn foddhad o'r rowyaf i ni bob amser weled ein Seneddwyr yn oymeryd rhan ddeallus yn nadienon Ty y Cyffredin-nid yn unig ar byncian cyhoeddus y Deyraas Gyfanol, ond hefyd ar gwestiynan pertbyool Pr Y merodraatb. ByCJdwn yn faleh bob amser o Mr Samuel Smith, oynrychiolydd anrhydeddus y Sir bon. Y mae ei wybodaeth am yr India, y dyddordeb a deimla efe yn ei II wyddjant, ei bwyll a'i ddoetbineb yn trefno ei faterion, yn nghyda gwerth a nerth ei gymeriad, yn storhau iddo wrandawiad pan y sieryd efe ar faterion yn dal pertbynas a'r rhan hono o'r Ymerodraeth, ao yn peri fod gan yr byn a ddywed efe ddylan- wad-dylanwad bollol iach a dyogel bob am3er-ar yr hyn a wneir gan y Senedd a'r Weinyddiaeth gyda golwg ami. Yr ydym yn nodi hyn yn nnig fel engraifft agos atom. Ond y mae y Cymry yn genedl, ac y mae gan y genedl hon, fel pob cenedl, ei nhodweddion arbenig ei buo, a chyda hyny y mae ganddi ei syniadau, ei dyhenadao, ei theimladan, ei heiBiaa, a'i bawiiau. Perthyna i Gymru ei neilldnolion a'i hiawnderan: v mae ganddi ei baddianau gwahaniaethol a pbenodol ei hnn. 1 Ac y mae yn achos o lawenydd mawr i ni fod ein Seneddwyr mor fyw a theimladwyai'n J hawlian fel cenedl a gwlad yn y cysylltiadan hyn. Yr ydym yn cydnabod ac yn gwerth- fawrogi gwasanaetb boneddwr o fath Mr Samnel Smith, yr hwn er ei fod o genedl arall aydd yn cymeryd trafferth i'n deall, ac wedi iddo ein deall sydd yn eydymdeimlo gyda ni, so yn ffyddion bob amser i'n boddianan. Tra y mae ein cynryehiolwyr mor ychydig o nifer yn mhlith y chwechiota haner o aelodau a wnant i fyny Dy y Cyffredin, yr ydym yn sior fed o fantais fod genym ambell na o safle Mr Smith o genedl arall yn teimlo dyddordeb ynom, a chyfrifoldeb yn ein hachos, y fath nas gallesid ei deimlo heb fod o dan rwymedi^aetb cynrychiolaeth. Nid ydym wedi annghofio y wasanaeth a wnaeth Mr William Bathbone i di. Yn bresenol yr nnig gynrychiolydd heb fod yn Gymro dros OgJedd Cymru ydyw Mr Smith, ao y mae efe yn Aelod mor ragorol fel yr ydym yn gobeithio yn gywir a chalonog y bydd efe yn ein cynryuhioli hyd y bydd efe yn alloog, ac y bydd hyny yn bir iawn. Eitbr tra yo teimlo ae yn dywedyd fel hyn, yr ydym ar yr un pryd yn llawenban fod genym gynifer o wyr rhagorol o'n cenedl ein hunain yn ein cynryohioli yn y Gogledd a'r Deheudir. Y mae cydymdeimlad y rhai hyn a'a cynrychiol- sethau yn naturiol ao yn wresog. A thra y maent yn wyr o alia, yn meddu eu hargyhoedd- iadan, ac yn ymwybodol o'n nerth, yr ydym yn teimlo yn sicr na bydd y Llywodraeth a Thy y Gyffredin heb wybod am Gymrn a'r genedl Gymreig—na byddant heb gael eo had- gofio fod genym ein biawnderaa a'n buddianau eyfreithlon. Gwelsom gyda boddhad fod Mr Lloyd George a Mr Herbert Lewis wedi gweled a defnyddio cyfleusdra nos Wener diweddaf i godi cwestiwntra phwysig i sylw Ty y Oyff- redin. Pa beth bynag a wneir yn unioogyrchol o'r achos, y mae yn werth i'r Weinyddiaeth a'r Senedd, a'r boll wlad, wybod ein bod ni yn gwybod y modd y saif pethau. Oyfeirio yr ydym yo gyntaf a phenaf at en gwaith yn agor llygaid Ty y Cyffredin a'r wlad fod Cymru yn derbyn tna thrigain mil o bnnau yn y flwyddyn llai nag y mae ganddi bawl iddynt o drysorfa y Llywodraeth iuag at addysg ganolraddol a ohelfyddydol. Yr hyn a dderbynia Cymru (yn round sum) ydyw dan gant naw deg a naw o filoedd yn y flwyddyn, tra y mae ganddi hawl, yn ol rhifedi y boblogaetb, i dri chant pam deg a naw o filoedd ac felly, fal y sylwodd I Mr Herbert Lewis, y mae Cymru yn ei oholled er y flwyddyn 1888 o yn tynu at bom' can mill ==f' o bnnau Saif y mater fel hyn y mae poblog- aeth Cymru (yo cyowys Sir Fynwy) ychydig yn fwy na chwech y cant o boblogaeth Lloegr a Chymrn gyda'a gilydd; ond ni dderbyniodd y tair air ar ddeg ond ychydig gyda phedair y cant o gydawm y grant a dderbyniodd Lloegr a Chymrn gyda'n gilydd. Yn sier y mae oyd- swm mor fawr a hyn yn werth edrych ar ei ol, heblaw fod yn iawn i Gymrn gael yr hyn oil sydd yn disgyn i'w rhan, poed y SRm y peth y bo. Ao yr oedd yn dda genym fod Syr G. O. Morgan wedi sicrhau y Ty y bydd i'r Cymry barhau i wrthdystio yn erbyn y camwri hwn tra y gadewir ef, pa un bynag fydd ein prif-ddinas. Gallasem nodi hefyd fod ein Seneddwyr wedi bawlio i Gymro fanteision pellach yn ein porthladdoedd. Ac nad yw y manteision a ddylai y thandiroedd gwledig gael oddiwrth y Llythyrfa, na gormes y swydd- ogion gyda chwn defaid y tyddynwyr, yn dianc eu sylw. A gallwn fod yn ddigoa sicr y rhoddir ganddynt dafod i argyhoeddiadau mwyafrif Cymrn pan y deuir uwchben Maaur Addysg Syr John Gorat. Y mae genym Sen- eddwyr na chollant olwg ar ein baddianau; ac yr ydym yn ymffrostio ynddynt.
CENHADAETH LANCASHIRE. -'.1'.'./
CENHADAETH LANCASHIRE. '.1' Derbyniais yr wythnos ddiweddaf fel y canlvn £ s. d. Mr Jones, Shaw Street, Liverpool. 0 2 6 Mr Bartley, Llandudno 0 5 6 Cyflwynaf i'r oyfranwyr caredig fy niolch- garwoh gwresocaf. Y GYNADLEDD CHW ARTHROL. Cynhaliwyd cynhadledd chwarterol y gen- badaeth yn nghapel Bamford Street, St. Helens, prydnawn Sadwrn, Ebrill Ileg. Cafwyd cyfarfod dymunol. Cynydd yn rhifedi yr aelodau eglwyaig, a phob eglwys yn cyfarfod yn llawn a'r swin arianol gosodedig arni i'w wneyd i fyny yn ystod y chwarter. Cliriwyd hefyd ycbydig ar ddyled y ayrthiwyd iddi oherwydd diffyg y chwarter blaenorol, ac addawyd gwneyd ymdrech egniol i glirio ymaith y gweddill yn fuan. Collwyd nifer loosog o aelodau ffyddlon o'n heglwysi, a gwrandawyr cyson o'n cynnlleidfaoedd yn ystod y flwyddyn trwy symadiadan i leoedd ereill i drigiano; ond llanwyd y bylchau mewn rhan trwy i rai ereill newid en preawyl- feydd, ao ymsefydlu yn nherfynau maes y Genhadaeth a ohwyddwyd nifer ein haelodau trwy i amrai o'n gwrandawyr droi at yr Arglwydd, ac ymofyn am le yn dion. Dewis- wyd Mr 0. Conway Evans, St. Helens, i gyd- weithredn a Mr D. Rowlands, Spring View, fel gornohwylwyr oylchdaith y Maes Cenhadol, a phaaiwyd yn unfrydol fod y cyfarfod nesaf i gael ei gynal yn Spring View. CYFARFODYDD TE A CHYNGHEBDDAU. Cynhaliwyd oyfarfodydd te a chyngherddau er budd trysorfeydd y oapelau newyddion yn St. Helens, Leigh, a Spring View, a chafwyd cynnlliadau lluosog a chyfarfodydd hyfryd yn mhob lie. Yr oedd y cyfarfodydd hyn, yn Leigh a Spring View, yn cael eu cynal dydd Gwener y GrogJith-yr an yn y lie cyntaf o dan lywyddiaeth Mr Seville, o Manchester; a'r un yn y lie olaf o dan lywyddiaeth Alfred Lymm, Yaw., Spring View. Cynhaliwyd te a ohyngherdd St. Helens y nos Sadwrn blaen- arol, sef Mawrth 28ain. Llywyddwyd yno gan Thomas Pennington, Ysw., St. Helens. Y SALES OF WORK. Yr ydym wedi cael ein gorfodi i ohirio y tair Sales of Work ag yr ydym er's rhai misoedd yn parotoi ar eu oyfer. Nid oedd yn bosibl i ni alio gwneyd dim yn amgenach. Yr ydym yn awr yn bwriadn cynal y Sale of Work yn Spring View, WigaD, yn mis Mehefin a'r un yn Leigh a St. Helens yo ystod misoedd Awst a Medi nesaf. OWEN HUGHES, 17, Deacon Boad, Widoes.