Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
8 articles on this Page
CYMRU, CYMRO a CHYMRAEG. i…
CYMRU, CYMRO a CHYMRAEG. MEN A MINAU, 'RWYF mewn cariad dros fy mhen, Er's blynyddau; Dwyn fy nghalon i yraaeth Men Deg ei gruddiau; Pan y gwelais gynta 'rioed Gil ei llygad, Mi a. dd'wedais yn ddioad- "Dyma nghariad." Ni fu riain yn y byd Debyg iddi; Swynion merched Efa i gyd Gwrddant ynddi; Mae hi'n ddel, y mae hi'n dda, { Mae hi'n ddiwyd; J Gwrido'n wyl o gariad waa Men, f'anwylyd. 0 dan swyn diwydrwydd Men Ffy pob annhrefn Dyry loewder ser y nen i Ar y dodrefn; Gwisga cartre' ddelw ne' Dan ei dwylo, Ac fe naid pob peth i'w le Ffordd y cerddo. 0! mae'i siriol wyneb hi Yn disgleirio; Haul y serch a'm hudodd i D'w'na drwyddo; Beth yw pregeth faith, ddi-dan. Yn fy adfyd, Wrth y rhin sy'n ngwenau glan Men, f'anwylyd! Mun ddireidus iawn yw Men— Hi'm tarawodd Ddoe â'i Haw ar ochr 'y mhen, Yna chwarddodd; II Dyro glewtan arall, Men," E bwn wrthi; Ond hi roes o'i chalon wen Gusan imi. Mi fum neithiwr gyda Men Hyd y Morfa, Pan oedd bwa'r serog nen Dros ein rhodfa; Mi ofynais iddi'n swil Gawn i 'i ohalon; 'Rwyt ti wedi chael hi, Wil," Ehai'n union. Caerdydd. T DIWEDDAS MR. DAVID JONES, RHOSYMEDRE. Bu farw Mr. David Jones, argraphydd, Rhos- ysiedre, ar ol byr gystudd, dydd Sul, lonawr yn 62 mlwydd oed. Yr oedd yn fawr ei Wrch ya yr ardal ac yn uu o flaenoriaid hynaf yr achog Wealeyaid yn y lie. Cymerodd ei gladd- edigaeth le y dydd Mercher canlynol yn Myn- Irelat Trefvnant. Ceir y manylion mewn colofn arall. DWFR A DAKEDD. Nid dibwya i ni oedd y syiw wnaed mewn papur a ddarllenwyd o flaen cynifer o ddeint- yddion (dentists) Birmingham y dydd o'r blaen. .Daroganai yr awdwr y byddai i ddyfodiad y dwfr Cymreig i'r ddinas droi allan yn fantais i'r alwedigaeth. gan fod y dwfr yn brin o'r tooth- iorming material." Ai tybed fod dwfr y Feifod yn bria o'r un defnydd, ae mai dyna'r rheswm Am fod gymaint o ddanedd drwg yn y cymydog- aethau hyn ? DAMWAIN ANGEUOL. Cynhaliodd y crwner, Mr. Wynn Evans, trengholiad yn Rhiwabon, nos Fawrth, ar gorph John Jones, o2l mlwydd oed, yr hwn a drigai yn Wynnatay. Vr oedd Jones wrthi yo .[ parotoadau i osod prop i fynu yn y te 1 Pan 7 disgynodd y nenfwd ar darawiad. xgwyd ef yn dost- ar y ddwyfron ac mewn anau eraill a thorwyd ei fraich. Rhwygiad yr ysgyfamt oedd achos ei farwolaeth. Gwelodd cydweithiwr iddo gareg o bedwar i bum canpwys yn diggyn arno ac yn tori yn ddau. Yr oedd ganddynt ddigonedd o bropie, ac yr oedd y jrancedig yn parotoi i osod un arall i fynu. DYChwelwyd rheithfarn o "farwolaeth ddam- "^ciniol." MARWOLAETH HYNOD MEWN GLOFA. Cynhaliwyd trengholiad yn y Waen, ddydd LIun, gan Mr. Wynn Evans, ar gorph John Cetera, glowr, 21 mlwydd oed, yr hwn a fu farw yn sydyn tra'n dilyn ei oruchwyliaeth yn Nglofa Pare Dd, ddydd Gwener. Dywedodd ei gyd- Weithiwr, Roberts, i'r trancedig gwvno yn sydyn wrthe, u 'Rydw i yn sal. Mae gien i boen cas yn fy mol. rhaid fy mod wedi brifo fy nun wrth dwistio y tybie." Yna fe aeth ac a eisteddodd i lawr, a chyn hir yr oedd yn gruddfao dan ei boenau. Aeth lioberts i ymofyn cynortb- wy. a pIlan y dychwelodd, cawsant fod y trnsn Wedi marw. Nid oedd ei waith yn galed. Yr oedd digonedd o awyr yn y lie yroedd dimnwy. Yn 01 tystiolaeth Dr. Lloyd, clefyd y galon oedd yr achos o'r farwolaeth, a dychwelwyd rheitbfara yn ol y dystio'.aeth hono. MR. LLEWELYN WILLIAMS, A.S. Ganwyd Mr. Llewelyn Williams, yr aelod newydd dros Fwrdeisdrefi Caerfyrd.lil1, ar y lOfed o Fawrth, 1867, mewn ffertndy o'r enw Rrownhill, Llansadwrn. Bu dan addysg yn Ysgol Watcyn Wyn, yn Ngholeg Llanddyfri, ac yna yn Ngholeg y Trwyn Pres, Rhydycbain. Mae wedi bod yn nglyn a, r Wasg, wedi eyhoeddi M-in-lyfrau, ac yn awr yn far-gyfreithiwr. Anni- iynwr ydyw, ac yr oedd dau ewythr iddo—John Williams, Castellnewydd Emlyn, a Benjamin "Williams, Abertawe — yn weinidogion gyda'r en wad hwaw. Ni raid dweyd fod Mr. Llewelyn Williams yn Gymro o'r Cymry, ac yn wlad- garwt- di-ail. Bydd yn gaffaeliad neillduol o gryf i'r blaid Gymreig. MR. HOWELL 1DRIS, A.S. Brodor o Vallen, Sir Gaerfyrddin. ydyw yi aelod Rhyddfrydol newydd tros F^rdeisdref Fflint, Mr. T. H. W. ldris, neu Thomas Howel Williams, yn ol ei enw bedydd. Ganwyd ef yr y flwyddyn 1842. Dywedir, pan yn 1875 3 rboddodd i fynu ei fasnach fel fferyliydd, ac 3 cychwynodd yr Idris Table Water Works, sydc erbyn hyn wedi dod mor adnabyddus, nad oed( ei rieni yn foddlawn o gwbl. Teimlent fod e ddinystr masnachol ya ymyl. "Beth ydyw hyr 'rwyf yn ei glywed am eich mab, Mrs. Williams ?' meddai un o'r cymydogion ua diwrnod. "U mae gien i gywilydd dweyd wrthoch ehwi," oed( yr ateb, "y mae wedi rhoi ei siop fferylloll fynu, ac wedi myn'd i wneyd pop." Ond llwydd bdd yr anturiaeth newydd yn anghyffredin iawn tu hwnt i bob disgwyliad, fel yn 1893 ffurfiwyc yn gwmni "limited liability," gyda cbyfalaf < £ 160,000. Y mae Mr. ldris yn henadur < Gorphoraeth St. Pancras, ae eft oedd ymaerym llynedd. Y mae wedi prynu ystad yn Meirion jr hon a gynwlysa an ochr i Cader Idris. TR BTHOLIABAU. Parhau i ddod i mewn y mae y llif Rhydd- frydol, ac erbya hyn y mae y blaid hon a phlaid Llafur wedi enill 202 o seddaa oddiar y Ceid- wadwyr, tra nad yw y Ceidwadwyr wedi enill dim end naw oddiar y lleilL Saif y pleid- iau fel y canlyn :—Rbyddfrydwr, 319 Llafur, 41; y Blaid Wyddelig, 82; Ceidwadwyr, 136. Y mae peth hynod yn mhlith teyrnasoedd y byd wedi digwydd ya Nghymru, gan fod y Radicaliaid wedi enill "all along the line," y wlad wedi gwrthod pob ymgeisydd Toriaidd ac wedi dewis pedwar Rhyddfrydwr i'w chynrychioli yn He y pedwar Ceidwadwr a anfonodd i fynu i'r Senedd ddiweddaf; a'r noig spotyn dn yn ei chyffiniau ydyw gwaith Rhanbarth Croesoswallt, ar ol dwy flynedd o brawf ar Mr. Allen Bright, yn troi yn ol at ei chariad cyntaf. Nid oes llawer o etholiadau i gymeryd He eto. Dywedir mai Cymro yw Mr. Richard Bell, yr aelod Llafur dros Derby. Ganwyd ef yn 1859, a bu yn gwasanaethu fel "gaard ar ffordd haiarn y Great Western. Felly gwelir y bydd mwy o lawer yn cynrychioli yr Hen Wlad yn y Senedd newydd nag a fu erioed o'r blaen." Ceir y manylion mewn rhan arall o'r papur.
♦ CAPEL AC EGLWYS.
♦ CAPEL AC EGLWYS. MODDION Y SABBOTH ANNIBYNWYa. Capel Notvydd Glan'rafon (Victorian Promenade): P.irch. J. Taiwrn Jones, Brymbo. bedtddwte, Capel Heol-y-Oastell: Paroa. D. Williams (gweinidog). EGLWYS SEFYDLEDIG. i Kglvrys y Bdol (loan Sant): Gwasanaeth a phregeth am 10 30, ysgol a n 2, a gosper a phregeth a a II. Oyranstun yr ail Sat ya y ois yn y boreu a'r pedweryld Sm yn yr hvyyr, Ficer, Parch. L. D. Jenkins. B.A., curadiaid, Parchn. J. E. Rowlands (Vroncysylltau) J. Mi. Morgan a J. T. Davies. Oapel yr B^lwyse? (vtair Sautes): Gosper a pbregeth am 6: Gosper, pregeth a'r CYillilllln am 2 30 y Sal olaf yn y mis. Llantysilio Gosper am 6 a'r cymaiun y 3ydd Sul ya y mi°. Parch. J. S. Jones, B. A., fleer. Glyndyfrdwy Gvrasanaeth boreuol am 10 yn yr haf a 10 3D yn y geuaf, a gosper am 6. Cymman boren y Su cyntaf yn y mis, a'r hwyr y 3ydd Sal. Parch. T. H. Vaagkan, B.A., fleer. METHOMSTIAID CAtiFINAIDD. AcrfMr Parch. T. M. Fierce, Llanidloes. Bala a Llanfor: Parch. J. Howell Hughes. Brynaglwye Parch. E. G. Jones, Pennai. Oarrog a Glyndyfrdwy Parch. H. Roberts, Rhydymain. Cefnmawr (Saron): Parch. Oery^ydrnicSion a Chefnbrith PArch. J. Mergan Jones. Oorwen Parch. R. Roberts, Penrhyn. Cyriwyrt: Parch. J. Foulkea Rllis, Glynceiriog. Eirian&Ht: Mr. J. Pritchard, Birmingham. Froncysylltau: Parch. R. Lewis, Crawe. Garth a Phenybryn Paroh. J. Smsllwood, Oymaa. Glynceiriog a Nantyr Parch. J. Ellis Jones. Gwyddelwern a. Moeladda: Parch. Clement Evane. Llanarmon, Tregairiog a LIywarch Pareh. I. C. Roberts. Llandecla a Phentre Bwleh: Parch. 0. J. Robinson, Llan- armon. Llandrillo: Parch. Phylip Morris. Gynwyd. Llangollen (Rehoboth) Mr. J. Pritchard, Birmingham. Llangollen (Penllyn) Paroh. W. G. Williams. Ltandvnan a Phentredwr: Parch. T. K. Williams, B D., BertheR. Llwynmawr: Parch. J. Bliis Jones, Glynceiriog. Poncian (Bethel): Parch. W. R. Owen, Bala. Pontcyssylltan: Paroh. Rhiwabon a'r Cefn: Parch. Hugh Jones. Rhos (Capel Mawr) Parch. B. Pritchard, Acrfair. Wenton Rhyn a Bronyjjarth: Paroh. William Williams, Glyn- dytrdwy. WEBLKYArD. Aorfair: Fvam Thomas. Black Park Wharf: Parch. J. Owen, Trevor lIa. Cefn Mr. W. Lloyd, Stryt lea. Qerygydrxtidion: Parch. B. W. Owen, Gecyg. Corwor Cyfarfod gweddio. Gwyddelwern: Parch. W. O. Jones, Aber. Johnstown Parch. Charles Jones, Rhos. Llandrillo: Parch. T. C. Roberts, Corwen. Llangollen: Parch. R. Jones-William*. Glyndyfrdwy: Mr. James Williams, Llangollen. Pentredwr: Parch. B.. Pritchard, Glyndyfrdwy. Plasbenion: Cyfarfod gweddio. Pontfadog: Parch. R. Jones-Williams, Llangollen. Rhewl: Parch. R. Pritchard, Glyndyfrdwy. Rhos: Mr. Kdward Morris, Johnstown. Salem, ger Oorwen Parch. T. (J. Robert Oorwen. Stryt 1sa; autioik, ktti Tvaant, get Oorwen Parch. E. W. Owen, Ceryg. Gartref y mae Mrs. Jones, Egryn, ar hyn o bryd. Parha y golenadao o hyd. Dywedir fod 600 o Gymru yn siarad Cymraeg- yn Bristol ac n»d oes dim end 90 o honynt yn mynychu V tri canel Cymreig J ^mas. v m„Vfri o weinidogion Aber maw yn cwyno er'e ilydd^n^ 2f J Eobert.T„»„.a (A.), G.rr„t Roberts fW.), a Gwyaoro Davies (M.C.). Cenir yr anthem, "Ac yr oedd yn y wlad hono fllgeiliaid." yn gyson bob boreu Nadohg, yn Eglwys Blwyfol Tregaroa, ers dros chwarter cannr.. Ar wahoddiad cynhes aelodan y Ford Gron, Rhoa, bu y Parch. H. B. Williams, Llandudno, yn traethu ei lea ar yr "Angelion yn ol y Beibl," yn y Capel Mawr, Rhos, nos Sadwrn. Grwelwn fod y Parob. J. Cromwell Hnghes, B.A., yn cael hwyl anarferol yn Hyde Park, America. Ganwyd ef yn Ffestiniog, ac o Abertawe y symud- odl at y Bsdyddwyr rr Gorllewin Pell. Mae Mr. Evan Robert* wedi dychwelyd I r Debeudir am ryw hyd. Ddec'areu'r wythnos yr oedd ya aros gyda'i gyfaill, Mr. Lloyd, y Promen- ade, Abertawe, a mynychedd Gapel y Drindod y Sabboth. Ba farw Mr. W. P-irry Jones, blaenor bynat eglwys Rehoboth, Nant Peris, ddydd Gwener, ar ol llanw y awydd hono gyda medr anarferol am 48 mlynedd. Gweithiwr eyffredia ydoedd, ond yr eedd ya feddyliwr eryf at. yn eiaradwr campus. Bl1 farw y Parch. Wm. Jones (M.C.), Tremadog, dlydd Gwener, yn 69 mlwydd oed. Ordeiniwyd ef dleugain mlynedd yn 01 yn Llanrwst, a ba yn bageilio eglwysi yn Llanllyfni, Trawsfynydd lie yn Oremadeg, so wedi pregethu llaweroedd 8 weitbian mewn s'lsiynan. Merch iddo ef oedd Mrs. Jones, ptiod y Parob. Henry Jones (A.), Trefriw, a fa farw mor annisgwyliadwy y dydd o'r blaen. Y mae pwyilgor bychan wedi cyfarfod yn ddi- weddar i drefnu ar gyfer cyflwyniad tysteb 1 r Paroh. Z. Mather, yr hwn aydd wedi ymneilldno or fugeiliaeth, ar ol llafario am 29 o flynyddoead gvda'r eglwysi Anaibynol Oyrareig a Saesaig yn J1 Abermaw Y mae yr eglwyg Saeaneg wedi siorh^u olynydd iddo, aaf y Parch. Glandwr Morgan, Rbay. adar. Bydd yn dechrea ei yrfa weinidogaethol yno y Sabboth cyntaf o Ebrill. II GWlh, bardd yr wyth cadair, sydd ym oriel Beirdd Byw Cymru yn Ysiryd yr Oes. Ganwyd G-wili ar yr 8fed o Hydref, 1872, yn Hendy, pontardulais. Bu yn Ngholeg y Bedyddwyr yo Mangor, ac oherwydd nad oedd yn cael galwad bu yno am beda-ir blynedd. Yna aeth yn Is-atbro i Watcyn Wyn, ac yn awr cymer gwrs o addyssf yn Rhydychain. Dywedir mai Islwyn a'i cododd, mai Browning a'i meithrioiodd, ac mai Goethe a Sobiller a'i coethodd. Cafodd offeiriad Pabaidd o'r enw y Parch. John L Morrisly ei ladd ar y reilffordd y tnallan i orsai [ Mallow, nos Waner. Gyda'r trancedig yr oedc I 0ffrfiri«d arall yn myned i weled claf. Cerddai J r ddau ar y rbeilSordd. Glywsont dren yn dyfod o't r hol, o gyfeiriad Mallow. Troisant i edrych arno I Y fyaud hono daeth tren o gyfeiriad arall; taraw^ odd y trancedig, gan ei daflu i lawr, ac anafu e wddf. Lladdwyd ef ya y fan. Yr oedd yn offeiriac 1 poblogaidd, a disglaer fu ei yrfa yn Ngholej 1 Maynooth.
Advertising
BORWICK'S i BAKING DfllAf fl C D sTUffUtn ) I Wakes the Sweetest Bread. Cakes & Pastry. Packed io 14. aai 2d. packets also fid., Is., %i. (Ml. an* ii TIN CANXSXBIU.
[No title]
Fel yr oedd car modur y Cyrnel Pryce Joites, y cyn-aelod Seneddol drea fwrdeisdrefi Maldwyn, ym myned o un etholaeth i un arall, yr wythnos o'r blaen, dychrynodd ceffyl oedd yn tynll trol ar y ffordd. Ceisiodd y gyriedydd, Thomas Jones, atal y ceffyl rhag rhedeg, end wrth wneuthur hyny syrthiodd ac aeth nn o'r olwynion drosto, ganei ladd yn y fan. Dywedir fod Mr. L'oyd George wadi derbyn tna 600 o delegraman a Ilytliyrau yri-ei lan-gyfarch ar ei fuidugoliaeth, ac yn eu plich un oddiwrth Dori o Fangor, yn gofyn maddeuant am ymddwyn tuag ato yn anfoesgar. Sett off go dda gogyfer ar anmharch a dderbyniodd, nid yn unig yn Lloegr, ond yn ei wlad a'i sir ei bun. Deffiniad Mr. Wm. Jones, A.S., o retaliation "— Mae genych un o'r gynau hen ffashiwn. Yr ydych yn gwel'd deryn, yr hwn a hoffech ei gael i lawr. Yr ydych yn anelu ac yn saethu. Pan y deuweh atoch eich hun, i lawn feddiant o'ch synwyrau, yr ydych yn cael eich hun ar eich cefn yn teimlo yn ddolurus, a'r deryn yn eich gwylio oddiar bren garllaw. pan oedd car modur, yn cynwys Mrs. E. B. Lloyd, Gorddinan, Ffestiniog, a'r ferch, a boneddwr araU, a'r gyriedydd, yn dyfod i lawr yr allt yn agos i Plasweunydd, g-welodd y gyriedydd gerbyd llaeth ar yr ochr ehwith i'r ffordd, a throl ar yr ochr dde, ac wrth geisio ysgoi y ddau, rhedodd ya erbyn un 0 bysfc y goleuni trydanol, a thaflwyd Mrs. Lloyd allan o r cerbyd, a maluriwyd y car modur yn chwilfriw. Trwy drugaredd, ni anafwyd yr un ohonynt yn ddifrifol. "Beth ydech chi?" oedd gofyaiad clero yr ustusiaid yn Hwlffordd i ddyn a gyhuddid 0 dori i mewn i dy. Labrwr," oedd yr atebiad. "Ai labrwr oeddech chwi yn wastad ?" oedd y gofyniad nesaf. iNage, oedd yr atebiad," bum am gryn amser yn inspector." Inspector o beth ?" gofynai y clerc. "Inspector o geryg milldir," oedd yr atebiad parod yn nghanol chvverthin iachus. Ychwanegai y carcharor ei fod yn credu iddo "inspectio" pob careg filldir yn y wlad. Dyma ddywed y "Dictionary of Music," 0 dan olvgiaeth Syr George Grove, am "Rhyfetgyrch Gwyr Harlech ihe earliest instance of the march form in regular rhythmical phrasing seems to be the well-known and beautiful Welsh tune, the national Cambrian war-song 'The March of the Men of Harlech.' This melody, which has only become generally popular within recent years, is stafcad to have originatel during the siege of Harlech in 1463. If this be so, Dr. Crotch was justified in saying,' The military music of the Welsh is sapenor to that of any other nation. Da yw gweled fod yr Athraw John Morris Jones yn dod allan yn wleidyddwr cryf yn ystod yr ethohad presenol, ae yn areithio'n danbaid yn nghyfarfodydd y Mri. Lloyd George a William Jones. Dyma ddaa englyn pert ganddo i Mr. Lloyd George yn Nghaernarfon Dafydd Llwyd a terJd v Hu.-Sicr ellwor Sy arwemydd Cymiu Dwyn ei genedl dan ganu I lboeo I ar onnt's du. Dafydd Llwyd a faidd y Ilu-a gyfyd O ogofau r fagddu Ni cha 'r fall a'i holl allu Ol « garn ar Walia gu. t
SAFONAU YR IAITH GYMRAE6.
SAFONAU YR IAITH GYMRAE6. Rhaid i'r iaith lenyddol fod yn berffaith naturiol a dealladwy i gyrhaedd ei hamcan. Ar yr un pryd ni olyga hyn y dylai fod yn sathredig neu blwyfol. Gwyr y gwir lener yn dda beth fydd effaiih ei eiriau ffarfiau ar feddyliaa chwaethus ei oes. Golyga meithrin chwaethsylwadaeth fanwl ar eff aith geiriau a ffurfiau ar fedd^lian eraill, pan glywir neu pan ddarllenir hwy; a thrwy gydym- deimlad rhydl y lienor ei hun yn iafle eraill pan yn #-=oprifaxilJ rriyi* 1 J- ~j**j — deimlad o ran <-i feddwl a phrit gynrychiolwyr safon lenyddol oreu ei oes; ac IIi charai fel cel- fyddydwr eu tramgwyddo hwy mewn iaith nac ymadrodd. I'w meddylian diwylliedig hwy gallai ffarf ry ansathredig fod yr un mor dramgwyddus ag un ry sathredig a cheisia'r gwir lenor oegoi y naill yn ogystal a'r llall. Mae i bob oes ei I gramadeg ymarferolei bnn,~a'r gamp i lenor ydyw defnyddio yn ddidramgwydd ramadeg ei oes. Er mor debyg yw gramadeg y Beibl iramadL ein hoes ni, eto, nis gellid di»fnwi;i- ramadeg bob ffurf ymadrodd a 2/1'° v fwyaf ceidwadol, ond odid n ein barddoniaeth gynghan'o^^ I1" yw iawn dilyn heddyw holl 1 ° j1 Aled,—ynglyn a'r treieliZ? orama(ie&ol Tadur cyfanrwydd. Gallwn^' er engraifft,-yn eu teithi ae anianawd Tr lla.wer yn&fayloh awdurdon godidog • ond oddiwrth ein hen rheolau ieithyddol hwv ai ni wneuthur eu rheolau i ni, Rhaid dilv'r, cyfanrwydd, yn gywiro hwnw, Ue bo 7 traddodlad byw» fyw ac effro. Yn ein hH' -Wy eymhorfch chwaeth gedwir yn y cof „ nj. aa o'r y8tyriaethau a gwybodaeth o hanef vr ?h*aet £ ,dda fod dechreu dyfod yn fwy oli8^]1. ai "enyddiaeth yn ganlyniad, fwy o berye^ i £ ln Pag *?tt' a° fod' ° diweddar ac anghlasur^l i. ff.arfisa arferedig, ond ion diwylliedig, yn enwedi^" Wyld icleJnor" groes i deithi cynhenid vl?— u eu ffBrfi#d dda hyn oil i ystyriaeth vLl chw™ tran fod peri tramgWvd/i?ys £ ystynaethan eraill, iedig yn groes hollol i ysSw da"° rr di^yll- chymer chwaeth dda «vi '8 0 rtuaralJ»m ddau, gan fod mympw g » f/mpwyon un neu i amcanion celfyddyd pi 7 yi1 elfea ry h^801™1 ddefnyddio gwawdVn myaai nn bardd heddyw foliant, ni chymeradwyi/l heE -vstyr 0 Beu am fod ystyr breaenol 4 Pn o^waeth dda, dvdd. Nis gelli.r rnJt\? ■> bellach, wedi enill y oh,th dd., fel y ysbryd celf. Mae celf ya ^arhans amcan ac hawyrgy10^1) a'i hiaith, vr« Fan. ei meddyliau> ei Vw iddi, i fod o wir werfh ^anwaith a rhaid rvw raddau yn yr ops « S^'biedd ei hamcanion Nid difyr- gyfoedion, ydyw gwir lenvrl^- UQ °eu ddau °'1 feddwl a diddanweh i V1 ?e^' ond i oedd cyfain. Gall Uawe:ry °<nedl neu &enkedl" 1 oddiwrth gelf na fedrasai „UQ cderbyn mwynhad I ei bunan. Gwel celfydd^eu ffarf arni rvffredin mewn celfyd<ivflya.^5 lawer mwy na'r oyffredin beth. Ym mhoh n ond' eto' gwel y J ceir rhyw elfen gyfffedi Jlei^ddiaeth wir fawr 1 fvddydwr ei bun bytk Vri wna gwir gel- 1 ac ni cbeisia dynu 8ylw n aun^lladwy o fwriad 1 Cyfanwaith fel y cyfryw at r Jclwaith y i Effaith hyn ar iaith ydvw an feeban °hono. defayddio ymadroddion 1 P0>i i>r lierior osgoi i becrusder, neu anegiaf<iet £ i amheaaeth, neu f diwvlUedl^' rha^ 1 afcalf4 0l f^diwl y darllenydd i ffc y rhan yn lie yr 011 dy»« ^nw f unffiirSa0th) ya hanfodol j a^ohaeth (ond nid a if, yno i ymraniadau diystvJ f '~gan nad 068 »• rnvd aogenrhaid. Yao :.el 7 ceir hwy ym K^h a hefyd oddiar ei brif tynu'r meddwl Si Jfh„l drwy beri pe £ *f *>thryohau at fanion d Eiriau ffurfiau an«atbr« v ynKhyloh ystyron g STVr »•«">■• '& Madde-uryrau. foHdeoir b^y yQ iaith estronol, ond ni «idiwrth hyn mor gyttlhl^ nam. Gwelir, felly, aC m-ir anhawdd vdJ cixwaeth len- anw'l iddi" Gofy,,a WyboH^ !0S0d 1 laWr reolau ^Iwadaetb ft barn, a cbydymdeimlad, hinlf <»U ^ofyDa ymd8'«»iad A I deW131ad 5 ond yQ ttnr amcan oelt% 'n a gr^ddfol o wir M A-» aai Proffeswr AKWYL,
[No title]
r^TuTcAKBS ef tha su«»rtoai es patterns pointed at typography, at
HYN A'R LLALL.
HYN A'R LLALL. Yn East Stoke, Dorset, mae robin goch wedi gwneyd ayth, ae y mae chwech o wyaa prydferth ynddo. Geneth fach (wrth faohgen bach hyf): 0 'r cena bach by'. Tasa'r frech goch ddim ya ty chi fe faewa i yn rhoi curfa iawn i chi. Mae gan amaethwr yn Fleckoey, Sir Leicester, dwrci sydd wedi dodwy 49 o wyau mewn 54 o ddyddiau yn ystod y gauaf presenol. Y mae eymaiat o Gymry yn byw yn Winnipeg, Canada, fel y mae symudiad ar droed i godi Neuadd Dewi Sant yno, lie y gallont gyfarfod a chynhal ea cyfarfodydd. Er fod dros again mlynedd er pan aeth y Hong Teviotdale yn ddrylliau ar Draeth Cefn Sidan, y mae'r hwylbren byth i'w gweled o'r tren wrth fyned o Kidwelly i Ferryside, De Cymru. Hysbysir am farwolaeth Mr. Algernon Hagh Myddelton, un o feibion Mr. Richard Myddelton, o Gastell y W..en, yr hyn a gyuierodd le yn Neheudir Ffraingc. Nid oedd ond 33 mlwydd oed. Enillodd Miss Elsie Hughes, Mervenian House, Dolgellau, tystysgrif uchaf y National Froebel Union. Cyrhaeddodd y dosbarth blaenaf mewn gwyddor, addysg a blackboard drawing." Chwe mis o lafur caled gafodd y chwarelwr, Henry Parry, o Lanrug, yn Mrawdlys Caernarfon, am daro John Wynn, oeidwad afonydd, ya ei ben a photel ganol nos, nee ei archolli yn ddifrifol. Wrth lywyddu mewn cyngherdd yn Nghapel M.C. Jewin Newydd, Llundain, y dydd o'r blaen, dywedodd yr Arglwydd Faer ei fod ef a'r capel yn trigo ynghyd ar un adeg yn Jewin-crescent. Hysbysodd un o bapurau Lerpwi, boreu ddydd Mawrth, fod etholiad yn cymeryd lIe yn Ngor- llewin Sir Ddinbych y diwrnod hwnw rhwng Mr. J. Herbert Roberts (R.) a rhyw Mr. Lloyd (C.) k Y mae rhagluniaeth wedi gwobrwyo rhai o ym- fydwyr o Gymru i'r Unol Dalaethau. Darganfydd- wyd dwy ffynonell nwy ar ei tir, a chredir fod amryw yn rhagor yn yr un gymydogaeth ya Nhalaeth Pennsylvania. Yn el Commiaiwn Arglwydd Aberdare chwarter canrif yn ol, nid oedd dim ond 1600 o feibion a merohed Cymru yn mynychu ei ysgolion canol- raddol hi. Erbyn heddyw, yo ol y Bwrdd Canolig Cymreig, ceir ynddynt 10,413. Tra yr oedd boneddiges mewn oed, e'r enw Miss Read, yn Rhatbyn, wythnos i ddydd Mercher, yn canfasio o blaid yr ymgeisydd Ceidwadol dros Fwr- deisdrefi Dinbych, cymerwyd hi ya wael o'r parlys, a bu. farw yn mhen ycbydig ameer. Mae'r frech goeh wedi peru dioddefiadau a blin- derau i bron yr oil o denluoedd Penrhyndeudraeth, 800 marwolaethau sydyn yn digwydd yn mhlith y plant, ac felly ami i deulu yn cael eu taflu i ddyfnderoedd profedigaeth obwerw. Ymddengys fod Mr. Trevor Evans, y tenor Cym- reig enwog, wedi canu i galon ei wrandawyr yn nghyngberdd Capel New Jewia, Llnndain, yr wyth- nos ddiweddaf, pan y llywyddwyd gan yr Arglwydd Faer, so nid anghofia y derbyniad gafodd. Yn y cynghawB a ddygwyd gan Mr. Morris Evans, yr oil," Ffestiniog, yn erbyn Mr. W. L. Roberts, peroheaog plipur a elwir Rhedegydd, am enllib, yn Mrawdlya Meirion, dychwelwyd. rheith- farn yn mhlaid yr er'ynydd, gyda £ 25 o iawn. Mae Mr. Eiward Edwards, M.A o'r Ymgaeddfa Brydenig, wedi ei ethol yn aelod o'r Royal Asiatic V —- vi J MX UU Of ymddiriedolwyr y Gibbs Memorial i ddwyn allan argraphiad o'r gweithiau hynaf yn iaith y Persiaid. Nos lac, yr wythnos ddiweddaf, ymwelwyd a'r rhan hon o'r wlad gan ystorm o fellt a tharanaa. Yn nghanol trof Gwreosam, tarawyd ty a siop gan fellten, a diangfa gyfyng gafodd y preswylwyr cyn i ran o'r adeilad syrthio i lawr. Ar stamp ceiniog Jamaiea y mae llun Rhaiadr Tl ndovery, ac odditanodd, rhag i neb wneyd cam- tvmeriad, y i»ae y geiriau Seisneg Llandovery Falls" Sy4 y DU i ua ° olygfeydd prydferth Cymru ddod i gysylltiad a stamp Jamaica? Pwy all ateb 1 Gall y ZlIlas seinio y llythyren Gyrnreig 11" yn berffaith. Y mae ganddynt sain cyffelyb yn eu hiaith. Pe ysgrifenud Hlangwani yn Gymraeg "Llangwani" fuasai. Y genedl Gymreig yw yr unig un yn Ewrop sy'n defnyddio sain yr "11" medd Syr William Preece. Anfonwyd y pellebyr canlynol ddydd Sadwrn at Milwriad Bromley-Davenport, mab-yn-aghyfraith Arglwydd Penrhyn, a'i amddiffynydd yn Nhy'r ?wr a ddiseddwyd yn Macelesfield '(Yr ydym wrth ein bodd. A ydyeh ohwi?— Undeb y Chwarelwyr." irvfeirio at daith yr Israeliaid yn yr Anial- Wem 7 o'r bl«»..yl.odd nroffeswr o Aberhonddn y buasai y Japaniaid, yn ol P vn gwneud yr holl daith mewn wyth- SS ac y buaeai i'r Rwsiaid ei gwneyd mewn llai o amr,er pe gwyddent fod y Japs ar eu holea. Cvnhaliwyd trengholiad yn Bray i achos marwol- Cynhal wyu dd eed) a gafwyd yn farw aeth J. Kuwan, Cymer0(jd y trancedig yn ei wely ar ° 7 t f ^ndy a0 yfodd yr oil mewn £ ? uZ" DyoW-jd'rhddihm idd. f«, 2lTw» oilyoUd i yfedgwnwyn .lc.h»l..dd, Dydd Sidwrn, collodd un 0 lowyr yr Hafod £1 15?'ac! sef eTgyflog am wythnos War ca^ed ar d ffordd adref rhwng Bwyddfy gwaith a Johns town. Anfonodd y "criwr" e Foneian a. Johnstown, ond byd y gwyddom. md. oes cymaint a phisyn tair wedi ei daychwelyd iddo eto. Achoswyd cryn siarad yn Mrawdlys ^r sran y ddedfryd ysgafn a draddododd y B^rnwr ar A. C. Downs, Bangor, am ffugi» archebion a cbelcio arrns i £ 300. Am chwe mis yr anfonwya er l glrchar. Pan y clywodd Downs hyny, torodd i lawr yn Hwyr fel nas gallai ymgan gair o ddiolch- garweh i'r Barnwr. Y mddengys fod cryn fetio wedi bod yn Blackpool mewn cysylltiad a'r etholiad yno. Enillodd un o jrvnorthwywyr y Ceidwadwyr, dyn cyhoeddus pur fffiydZ yn ydref, dair ar hngain o siwtiau o ddillad gwerth pum gini yr un, a phedair ar bymtheg o hetiau silc gwerth gini yr un, ar gornn llwyddiant ei ffafr ddyn^ Y mae Mrs. Asshefcon Smith, Faenol, wedi ym- e-ymeryd f ohadw gweinyddes (nnrs.) brofiadol i weM mewn aobosion anghenus yn yr ardal, ac y iae iwvlliror o foneddigesau blaenllaw yr ardal heb ystyfied Dlaid na sect, i edrych i mewn i amgylch- iadau eyfyiig o'r fatb, ac i reportio y cyfryw. Teilwng iawn yn wir. Y mae tri o gynrychiolwyr Cwmni Yswirol y Refuge yn y Rhos wedi ymneilldno—peth ail- aghyffredin-Mr. Roberts, dlacon yo Salem, PonoiM, or ol IS^mlynedd o Phillips, oeidwad Capal Mawr, ar oi ueuuu g mlynedd, a Mr. E. J»aeg, preg«tbwr yn Beioa, Ponciau.
Advertising
IT'S TfttHBK Thousands of Sufferers from Blood and Stiø Disorders givv grateful testimony that in raspeot of actual \1\ERrr AS A QUICK, Jg!|VV USEFUL, AN-D POWERFUL REAIEDY, Hughes's Blood Pills Leave nothing to be desired. They are intended to oorreot those abnormal condi- tions of the Blood which give rise to so many distress- ing ailments amongst all classes, and THlT DO IT ? They remove all effete matter and humous froat thfl Blood I They Tone and Brace up the System They Invigorate each Organ, and stimulate its Junctional energies, and Universal experience has demonstrated this great cosmopolitan Blood Remedy to be possessed of UNPARALLELED EFFICACY In ail cases of INDIGESTION, HEADACHE, BILIOUS- NESS, SLUGGISH LIVER, CONSTIPA- TION, FLATULENCY, DYSPERSIA, SKIN DISEASES, SCURVY, BOILS, SKIN RASH, ECZEMA, SCROFULA, PILES, FITS, WEAK NERVES, DES- PONDENCY, ERYSIPELAS, SLUGGISH KIDNEYS, LUMBAGO or BACKACHE, RHEUMATISM, &c. •piy-v* *) These Pills are most efficacious in x ur I removing every causs of complaint PemalBS I P600^*1" ^h0 young and old, PemalBS I peculiar to the sex, young and old, J and can always be relied on. Read What the People say— Sir,—I have been a great sattre Headache and from Pain in the Head and Back witk Indigestion. Indigestion. I was induced to try pttto, ATV'ar ™luable Pill6, "HUGHES'S BLOOD PILLS, and they did me an extraordinary amount of good, and I am keeping & box always in the house. 12, Elm Street, Ferndale. SARAH PHILIPS, Sir,—I have derived great beneS- A Voice from from your "HUGHES'S BLOOD Lancashire. PILLS, "and shall always recommend them wherever I go. I consider theok o bo <t arM-ctasa medicine have also seen their effects npon others in curing Skin Rash, Blotches, Headache, Bunoasness, Indigestion, Constipation and Rheumatism. They deserve every confidence. 60 Chapel Lane, Wigaxk., j. WORSWICK. -d.—. Sir,—Allow me,as a female, to thank Women s friend, yon for the good I have received RT.OOF> r>rr r a » y°ur valuable HOGflaS'S f; J, ,.Xoa tra'y deserve to be termed Iba a better remedy tor all com ijlAiatm Uiat female eraSer from it would be impossible to obtain. I have long suffered acutely from Heart Palpitation and Disordered Kidneys and other ailments. Your Pille bav. actc-d like magic. I shall always recommend your Blood Pills to all females. Lawrence Hill, Bristol. A. GREGORY. TRY THEM— THEY ALWAYS DO GOOD, NEVER DO HARM. ASK FOR HUGHES'S BLOOD PILLS. They are sold by every Cbemiat, and Dealer in Patent Medicines at lIlt, 2/9, 4/6, or send value in P.O. 2 or Stamps to maker JACOB HUGHES, Manufacturing Chemist, Penarth, Cardiff, who will send them by return. This TRADE MARK, a Heart," is on each Genuine Box, and DON'T BE DEC- EIVED AND TAKE ANY. THING ELSE INSTEAD. i II zx/7 I 9 I 61 ,I, .I p '[I, I? I 1 4,[2,9,p COMER'S BALM. SURPRISING HEALER | Of ? In Peet,Lega,Neek,Head. Erysipelas, Cuts, Burns, Excoriations, Abrasion of the Skin, Sore Nipples and Breasts, Skin Emp. tions, Bed Sores, Gather. ing on Fingers, Eczema, &o. A POSITIVE CURE For Skin Diseases, Scab or Breakings out in Children's Head, Neck, Face, Ears, &c., Tender Feet, Galling in Children, Piles, Sun Burns, Freckles, Pimples, Blotches, Rough akin on Face, Hands, &o., Chapped Hands, Chilblains, Sore Eyes and Eyelids, Scurvy, Itch, Rheumatism, Stiff Joiats, Swellings, Swollen Glands. Sprains, Bruises, Scorbutic Sores, Diseased Bone, Ringworm, Inflamed Bunions and Cors, Gout, Bad Legs, Ac., This Balm is most singular and prompt in its action. Every external disease that the Human Body ia Buoieet to at once gives way to its great onratwsf virtues. It is Motbd in relieving all pain and soreness when applied to Wounds, Sores, Ulcers, Erysipelas, Gout, or any inflammatory parts of the body, Cooling and Allaying all Irritation, Softening and Reducing hard Swellings, Relieving Rheumatic Pains, and making pliable Stiff Joints, &c., Very essential to Mothers, Mill Sanda, Extgisaesi; Plambera. Ironworkers, Tinworkers, Colliers, Sailors, Mechanics, Farmers. There is nothing like Goaer'. Balm" to allay, heal and cure every affection or injury to the Skin sud.Floth, Sold by all Chemists or Patent Medicine Vendors at lIlt, or send rains is- stamps to proprietor and discovery. JACOB HUGHES,"■BBjS&gSS&r I PIMIAUTH OARD