Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Y Diwygiad Crefyddol.
Y Diwygiad Crefyddol. EMTNAU Y DIWYGIAD. EEFYNIAD AM YR YSRRYD. OOFIA am ardaloedd Cymru, Tywallt arnom ria y groes, Bin golygon cwyd i fyny Tua bryn y farwol loes; 0 amlyga werth y loesion Ddioddefodd lesu glan Dros aneirif annuwiolion A hasddasant fythol dan. 0 na chaem ni deimlo'r Ysbryd Yn fwy grymus yn ein plith, A mwynhan dy hardd wynebpryd Gyda rhin y sanotaidd wlith; 1 Dyro ini ysbryd gweddi Wrth yr orsedd-fach a mawr, Fel y gallom gyd-addoli I dy fawredd ar y llawr. Talycafn. EZKKIEL THOMAS. MAE'R GWANWIS WEDI GWAWBIO. Y GAUAF du aeth heibio, Yn ein gwlad, Mae'r gwanwyn wedi gwawrio Yn ein gwlad; Y ddaear adnewyddir, Y blodau siriol welir, A llais y ddurtur glywir Yn ein gwlad, A pher Hosana seinir Yn ein gwlad. Mae Seion wedi deffro Yn ein gwlad, Mewn harddwisg maoln ymdrwsia Yn ein gwlad, Llais ei Hanwylyd glybn, A'i hawddgar wyneb ganfu, Cyfododd i'w groesawu, Yn ein gwlad, A throes ei chwyn yn ganu Yn ein gwlad. Blodeuo mae rhinweddau Yn ein gwlad; Diflana'r chwyn a'r drygau Yn eiD gwlad; Hen bechaduriaid blygant, A'r afradloniaid godant, I dy eu Tad y deuant, Yn ein gwlad, I ddiolch am faddeuant Yn ein gwlad. EINION,
"D'WED WFKTH MAM Y DOF I'B…
"D'WED WFKTH MAM Y DOF I'B NEF." ("Tell Mother I'll be There") IAN nad own i ond plentyn bach, heb adwaen siom na gwg, A Mi gofia'r gofid rois i mam, trwy mywyd gwyllt a drwcr Ond wedi iddi fyn'd i'r nef, 'rwy'n gwel d ei heisxau n wir- 0 Geidwad d'wed wrth ma.m fy hiraeth pur! O! dwed wrth mam rwy'n dod, hyn oedd ei gweddi 'rioed, Y newydd, Anwyl Geidwad, iddi dod; Cawn gyd-ddyrchafu'th glod, tra'r delyn aur yn O! dwed wrth mam anwylaf—mod i'n dod! Pan fyddwn i yn gyndyn groes, 'roedd hi mor siriol fwyn, Ac er im fod yn nwyd-wyllt erch, dioddefai hi'n ddi-gwyn; 0 ofid mawr ei phlentyn bach, cymerai hi ei rhatn- 0! Geidwad d'wed wrth mam y dof i'r Ian! 0! d'wed wrth mam rwy'n dod, &c. Pan aethum yn afradlon un, a chrwydro'n adyn ff°V rnn.m. mpww ^oiov /Iwys, wnai clori chalon ar fy ol; Bob dydd a nos gweddiai'n ciaer ar Dduw fod imilm rhan- 0 Geidwad d'wed wrth mam y dof i'r lan O d'wed wrth mam rwy'n dod, &e. Rhyw ddydd daeth galwad arnaf i ddod gartref gyda brys, Os carwn wel'd fy anwyl fam cyn myn'd i'r nefol lys; Wrth wely marw mam, i Dduw y gwnes adduued gref- 0 Geidwad d'wed wrth mam-y dof i'r nef! 6 d'wed wrth mam rwy'n dod, hyn oedd ei gweddi 'rioed, Y newydd, Anwyl Geidwad, iddi dod Cawn gyd-ddyrchafu'th glod, tra'r dtlyn aur yn bod, 0 d'wed wrth mam anwylaf-mod i'n dod! GWERNOGLE. LLANGOLLEN. Y mae llanw aral!, un uweh na'r rhai o'r blaen dod i mewn y dyddiaa hyn yn hanes y ~*wygiad yn Llangollen, rhyw ddylanwadau rhy- feddol i'w teimlo yn mhob cyfarfod, yn neillduol Syfarfodydd y chwiorydd, y bobl ieuainc, aa eiddo y plant. Yn nghyfarfodydd y merched y mae y fWeddiau taer yn pery i'r teimladau redeg yn ^ohel, a pheth eyffredin ydy w eu cael yn eu dagrau. j'yrddau y bobl ieuainc draobefn, anhawdd yn lynyeh ydyw dwyn y rhai hyn i derfyn, un nas yn Mhenllyn, yn para hyd un o'r gloch «Qreu Sul bron, a chyda gryn draflerth y perswad- x*yd hwy i roddi i fyny boreu Sul am ddeg rhag ar y gwasauaeth arferol yn Nghapel *aa'rafoD. Meddienir y plant hefyd gan rhyw ysbryd neillduol iawn, eu gweddiau bychain, mor erfyniadol a dwya nea mynu eu ffordd ealonau caletaf. Y mae rhai yn rhoddi eu i'r Iesu o'r newydd bob nos—un ar ol Yxked allan at lidiart yr addoldy yn oael ei gorfodi aroi yn ol ac i ufnddhau i alwadau Y Gwr a fu gyht o dan hoelion Dros ddyn pechadurus fel fi." CEFN MAWR, Dywedir ya rhai o'r newyddiaduron fod yna dros 750 o ddychweledigion yn ardal y Csfn Mawr, ar ■^ahan i'r Rhog. Ffaith ddyddorol yw mai yn eglwysiSeisllig y oylch hwn y mae yr ^fywiad gryfaf o hall eglwysi Seisnig Gwynedd. ■Nodwedd arbenig arall ya y cylch yw y pwys a rydd SWeinidogion a swyddogion yr eglwysi ar roi lie i a phobpeth yn ei le," yn nghlyn a'r adfywiad. CORWEN. .Bjdd dydd Marcher cyn y diweddaf yn ddydd a ~lr gofir yn Nghorwen, Erioed ni welwyd yn y dref y fath gynulliad mawr o fercbed gyda'u gilydd, a dim ond merched. Yn y boreu a'r pryd- cynaliai y merched gyfarfod i ddiolch am y A>iwygiad, a dywedid fod y cyfarfodydd yn rhai lthriadol o dda. Yn yr hwyr drachefn, yr oedd "apel y M.C. (y mwynf yn y dref) wedi ei orlenwi gan gynulleidfa gymysg o ddynion a merched, a'r ,&wyl" wedi ei chodi i bwynt uchel gyda'r canu ^.r SWeddio. Man gwaith da wedi ei wneyd yn ■^gnorwen, a lie i lawer rhagor eto. :r PWLLHELI. ■Nos Fercher yr oedd cyfarfodydd gweddiau yn y |>wahanol addoldai. Cvnhaliwyd cyfarfod gweddi «ynod rymus gan fecbgya ieuainc Oapel y Wesley- (Seion). Clywyd gwaeddisdau a chanu ar Qfaws eu gilydd yn y festri, ac yr oedd torf wedi Casglu yno, Yr oedd yr ys'afell yn orlawn, a'r wechgyn mewn gorfoiedd yn molianu a chiodfori i>Uw. Yr oedd yao olvgfa ryfedd. Pan ddaeth- Pwyd allan yrrinawyd yn orymdair,h, n chanwyd Syda. hwyl anghyffredin y penill Mao lego Grist 0n hoohr ni," ar hen dda adnabyddus. Cyn bod yr wedi myned dnvy yr heol yr oedd nifor awr wedi ymnno a hi; ac wedi gorymdeifchio ,r r^y'r heolydd, awd o fiaen capel Salem, lie v oatwyd aoercbiadau byr a gwcddiatt. Yr oedd yn ua chwarter i un-ar-ddeg pan ymwahaawyd. RHOS. Cynaliwyd eyfarfodydd gweddie am 10, 3, a 7 ar y gloch y Sadwra yn y Capel Mawr hefyd am 7 yn Mynydd Hyfryd, Penciau. Bu cyfarfod yn yr awyr agored yn Rhos a'r Poneiau am 6 ar y gloch nawn Sadwrn. Yr oedd crya nifer o Larpwl a manau eraill yn y cyfarfodydd y Sadwrn. Mae rhagien yr wythnos hon yn debyg fel arfer-cvfar- fodydd gweddio ddwywaith bob dydd. Nos Lun yr oedd yno gyfarfod hynod ya y Rhos, y peaair cenydl o ba rai y gwneir i fyau y Dayraas Gyfunol ya cael eu cynrychioli. Cynryehiolwyr Eglwysi Rhyddion Sir Gaerhirfrya, Sir Gaerefrog a Gwlad Meirchion, ya gymysg a rh&i o'r Iwerddon (yn cael eu blaeaori gan Mr. W. P. Hall, Dublin), tra yr oedd y Pareh. Alex. Fraser, o'r Eglwys Rydd Unedig, yn cynrychioli yr Ysgotiaid. Yr oedd y Capel Mawr dan sang, 1500 yn bresenol. Dygodd y Parcb. R. Jones gynryohiolwyr yr Alban a'r Iwerddon ger bron, a dywedodd y Parch. Alex. Fraser ei fod wedi bod yn y Deheudir ac ei bod yn hyfrydwch mawr ganddo ganfod y dylanwadau nertbol yn y Gogledd hefyd. Yr oedd wedi teithio 400 o filldiroedd i weled mawrion weithredoadd Da w ys Ngbymru as n: fuasai ganddo wrbhwynebiad i doithio 400 arall i weled pethau cyffelyb. Gofyn- odd iddynt weddio dros yr Alban. Dywedodd Mr. Hall fod y Gwyddelod yn awyddus iawn i gael y tan Oymreig. 'Doedd dim os mai tan o'r nefoedd ydoedd a'i fod wedi dod i lawr yn anwrthwyneb- adwy ar y Cymry. Yr oedd gan yr Iwerddon angen dwfn iawn am gael ei thanio a fflam y Diwygiad, a gobeithiau na byddai i'r Rhos ei anghofio. Diolchai y Parch. R. Jones i'r cynrychiolwyr a gobeithiai y byddai i'r Diwygiad iifeirie dros yr holl deyraas. Wele y cyfrif a gymerwyd o rif y dychweledigion a'r Ysgolion S»1 yn Rhos a'r Poneiau (yn unig) y Sul diweddaf: — Annibynwyr — Bethlehem, dy- chweledigion, 4 rhif yr Ysgol Sul, 688. Mynydd Seion, dychweledigion, dim yr Ysgol Sui, 397. Salem, dim dychweledigion; yr Ysgol Sal, 191. Bedyddwyr-Penuel, dychweledigion, 1 yr Ysgol Sul, 641; Seion, dim dychweledigion; yr Ysgol Sal, 380. Mynydd Hyfryd, dychweledigion, 3; yr Ysgol Sul, 133. Tabernael (Bedyddwyr Alban- aidd), dychweledigion, 2; rhif yr Yegol Sul (ya cynwys Soar), 264. Methodiatiaid Calfinaidd- Capel Mawr, dim dyehweledigion.; rhif yr Ysgol Sul (yn cynwys Pentrefelia), 713. Hill-street, dychweledigioo, 2 yr Ysgol Sal, 300. Bethel, dy- chweledigion, 1 yr Ysgol Sul, 248. Wesleyaid— dim dychwaledigian yr Ysgol Sul, 97. Y Trefn- yddion Cyntefig-dychweledigion 2; yr Ysgol Sul, 102. Byddin yr .Iachawdwriaeth-dim dychwel- edigion yr Ysgol Sal, 160. Ni chafwyd eyfrif Ysgolim Sal Dysgyblion Orist, Moriah, nac Eglwys Bewi Sant; ond deallwa na ohaed neb o'r newydd yn y ddau le blaenaf. Y "TAN" YN NGHAERNARFON. Erbyn hyn y mae Daw yn dechrea ysgwyd Caer- narfon. Yrwythnos hon y mae y Parch. R. B. Jones, Porth gynt, a nifer o fyfyrwyr Bangor yn llawn o drydaniaeth y Diwygiad, yn gwneud ym- osodiad ar brif dref y sir. Cynhelir eyfarfodydd yn nosol YI1 Nghapel Eagedi ac yn y Gaildhall yr un adeg, a llenwir y ddau le dan sang. Yn Engedi y pregetha Mr. Jones, ac hyd yn hyn nid Ðes yno ddim anghyffredin wedi cymeryd lie, oad am y Guildhall, y lie y cerir y moddion yn mlaen gan y myfyrwyr, y mae psthau mawr a rhyfedd yn digwydd. Gyda gweddi, gair o anogaeth seu g&n, dilyna y naill stiwdenfe" y llall yn ddiball nos Fawrth, nes y cododd yr hwyl yn uchel, ac yna, trwy weddi daerach byd nod na'r rhai a'i rhag- flaenodd, dygwyd yr oil o'r myfyrwyr ar eu gliniau ar unwaith. Gweddiodd tri neu bed war o honyat yr un pryd, megys yn anymwybodol y naill o'r llall, ac yn fuan oyfranogodd y gyQulleidfa o'r un teiml&dau cynbyrfus, ac wele ddyn yma. a dynea yn y fan draw yn tori allan mewn gweddi-mor lliosog oedd y gweddiwyr erbyn hyn fel nas gallasid deall gair ond gweled eu ysgogiadau— trawsffurfiwyd y gynalleidfa mewn yohydig fun- ydau, a. bu raid i rai merched fyned allaa o g-yr- aedd y teimladau rhyfeddol a gorchfygol. Lleddf- wyd yr hwyl uchel trwy ganu "Mae E'n fendigedig." Rhoddodd amryw ea hunain o'r newydd i'r Arglwydd. EVAN ROBERTS I YMWELED A'R CEFN. Amlygwyd boddlonrwydd mawr yn ardal Cefa Mawr, dydd Mercher, pan wnaed yii bysb s fod y Parch Huw Parri, Aorfair (yt^-rifenydd Pwyllgor y Diwygiad), wedi derbyn y newydd caloaog fod Mr. Evan Roberta yn debyg o dori ei siwrnau i neu o Lerpwl er mwyn cael galw yn y Cefn. Y PARCH. J. JENKINS, CEINEWYDD, A'R CHWIORYDD YN NINBYCH. Bn y Parch. Jos. Jenkins a Missea Davies ac Evans yn cynal oyfres o gyfarfodydd gwresog yn Ninbych yr wythnos ddiweddaf, o nos Fawrth hyd nos Wener. Buont hefyd ya cyaal moddion yn Rhuthyn a Bodlfari ar ddau foreu. Yr oedd capsl mwyaf Rhuthyn wedi ei orleuwi erbyn 9-30. Y Sabboth diweddaf oedd y rhyfeddaf a ddaeth i ran Dinbych ers 1859. Rhwng pob addoldy yn y dref chwanegwyd o fewn yr yehydig ddyddiau di- weddaf yn agos i badwar ugain at yr eglwysi, a gwyddis am lawer chwanegjsydd ya amlwg o dan eu clwyfaa. Parheir y eyfarfodydd gweddio un. debol. —.— GORFOLEDD YN NYFFRYN NANTLLE. Yr oeddym wedi mynd i ofni bron yn mhob cwr yma fod gwres y Diwygiad yn darfod, ac fod yr Ysbryd yn eefna arnom. Dyna eedd owyn amryw, a gwnaid cyfeiriadau mynyeh at hyny gan yr ieuenctid yn ea gweddiau, ond yr wythnos ddiweddaf dyma y cawodydd trymion ya cael eu tywallt arnom, a diolch am hyny. Bu yma gyfar- fodydd y liydd son am danynt yn rahen oeaau i ddyfod, ac nid oedd pall ynddynt ar ganmol gras Daw. Penygroes dderbyniodd y tywalltiadau trymaf, ae yr oedd yn ddydd y Pentecost yno yn ei gyflawader. Yr oedd yr Pareh. John Williams, Prince's-road, yn pregethu yn Bethel (M.C.) hos Fawrth a nog Fercher, ao yt oedd y tan Dwyfol wedi ei dywallt bron ar bawb yno. Yr oedd y canoedd yn dylifo tuag yno oriau cyn yr amser, ae yn fuan yr oedd yr addodly mawr yn orlawD, a. chanoedd y tuallan. Cafwyd eyfarfod gweddi a hir gofir cyn y bregeth, yn herwydd ei wres a'i erfyniadau taer a gonest, a chafwyd pregeth rymus wedi hyny. Ar derfyn y bregeth cynhaliwyd cyfarfod i'r bobl ieuainc, ac yn hwn y daeth y dylanwadau i lawr yn rhaiadrau, nes ysgwyd pawb. Yr oedd yma ddegan yn gweddio ar draws eu gilydd, nes yr oedd i bob ymddangosiod dynot yn "ddyryswch mwyaf," ond o ochr y nef- oedd yr oedd yn "drefn glir." Yn hwyr ar y nos darfyddodd y goleu yn y capel, ac aed allan yn yr un ysbryd i gynal cyfarfod gweddi, ao yno buwyd am ains:ir maith. Yr un modd aet,h yn goelcerth fflamiol yno nos Fercher, ac offrymwyd gweddiau taerion a gwresog g-an luoedd ar draws eu gilydd, a gwelid y dagrau yn liifohyd tuddiau eraill. Yr oedd pawb yuo yn nghanol eu nefoedd, ond daeth anffawd y goleuni eto y noswaith hon, oddentu un ar ddeg, a symud- wyd i'r vestry, ond ni oerwyd dim ar yr Ysbryd yn y symudiad, a buwyd yno hyd y boreu, yn llawn gwres a gorfoledd. Nos Lun a nos Fawrth, bu y Parch Tecwyn r Evans, B.A., Abergele, yn pregethu yn Nhalysarn. -3ibyii%vyr, a'r y noswaith gyntaf ya ughapel yr Aanibynwyr, a'r ail noswaith yn nghapel y Methodistiaid. Yoia eto cyfarfod gweddi i'r bobl ieuainc sydd yo codi i frwdfrydedd uchel, a chafwyd un o'r rhai hyny nos Lun. Yr oedd bron yr oil o'r ieuenctid wedi gwangaloui ac yn medd wI fod yr Ysbryd yn tu gadget, ond y noson dan sylw aeth y lie yn wenfflim, a phawb am yr nohaf yn moli Duw. Offrymwyd gweddiau na chlywyd eu tebyg, a buwyd wrthi yn caou a dybla n th'e^ln. «. ci?'Vn v ssti, u'r g l.folad.lwvi' v.^dt (JU.ii pub iij .vuu.mjiu aruynt eu hunain. Buwyd yno am oriau. "HEDDYW" AC NID "FORY." Adreddai y Parch. Madoe Roberts hanesyn di- frifol wrth gynulludfa yn Nghonwy y noson o'r blaen. Yr oedd wedi bod yn cynal cyfarfodydd mewa cyaylltiad a'r Diwygiad yn Llanfaircaer- emioa yr wythnos gynt, ac yuaddeagys fod tri oyfaill wedi rhoddi ea presenoldeb yn y tair oedfa, ac wedi pendarfynu rhoddi eu hunain i fynu i Grist. Gwnaeth daa byny ar nos Fercher, a meddyl- lodd y trydydd y buasai yn oedi hyd y Sul, fel y tybia i. CyfarfyddoJd y dyn hwnw a'i farwolaeth trwy ddamwain y dydd canlynol, dydd Iaa PAWB YN HIRAETHU AM DANO. Enfya M. Cadot, un o'r ymwelwyr Ffrengig a maes y Diwygiad yn y Deheudir, gwedi ei ddy- ohweliad ad ref, ddifyaiad o bapyr Ffrengig, yr hwn sydd fel hyn :— "Nid ymddeoliad M. Combes (Prif Weinidog p na'r cwestiwn o olynydd iddo; cwymp "orth Arthur, na'r Chwildroad yn Rwsia, yw pwac y dydd, eithr y deffroad Ysbrydol mawr yn Nghymru." Y mae yn eglur y cymerir y dyddordeb dyfnaf yn Ffraino yn y Diwygiad; a chred yr ymwelwyr rxrengig pe yr elai Mr. Evan Roberts yno i gynal oenhudaethau y tyw^lltai yr Arglwydd ei Ysbryd ar y wlad yn tfurf diwygiad nerthol. Edrydd y lythyrau o South Affrica fod yao ddisgwyl angerddol am y newyddiaduron a'r llythyrau; _ariiemr hwy ya ddirgel ao ar gyhoedd i dorfeyd 1. madengys J gwahoddiadau i Mr. Roberts o araatogdd y Gogledd yn llifo yn ddyddiol. Anfonlr lawyo bob rhan o'r chwe' sir, GOLYGFA MEWN ANGLADD. Hebryngwyd gweddillion marwol Miss Mary Ann Richards, mereh Mr. a Mrs. Evan Richards, Graig- ddu Ucha, Trawsfynydd, yr hon a fu farw y dydd Gwener blaenorol, ya 20 mlwydd oed, i fynwent Salem (B.), Gwynfryn, dydd Llaa, Wedi rhoddi y rhan eedd farwol o'r chwaer ieuanc yn ei his gartref, aethpwyd i'r capel i gynal gwasanaeth crefyddol, ond gyda fod y gweiaidog, y Parch. H. D. Joaes, ya dechrea siarad, wele un o frodyr yr ymadawedig i'r set fawr, ac ar ei liniaa, ae offrym- odd weddi nea toddi yr holl gynnlleidfa, yr hon oedd ya lload y capel. Wedi i'r brawd hwn ddi- benu, wele frawd arall, sydd yn awr yn Lerpwl, yn myned yn mlaen, ae yn ei ddilyn, gan grybwyll maidyna yr ail waith iddo fyn'd ar ei liniau yn gyhoeddus. Nid awn i geisio desgrifio yr effeitkiau. Y mae y Diwygiad preseaol nid yn unig ya ymledu i bob parth, ond hefyd yn ymwthio i bob cyleh defod a berthyn i gymdeithas. GWEDDIO PAWB YN GYFEILLION. Yn aghesail glud yr Eryri y mae treflan fechan faeh o'r enw Ceir yno gapel. Cyn y deffroad hysbysir fod cyflwr ysbrydol y trigolion yn dra adfeiliedig. Blinid hwy gan afiechyd oyfan- sawdd oerfel crefyddol ofnatsea; llid byw a dig lloaydd; ac ami i ddrygnwd arall, fa ddichon. Cydrhwng pobpeth, dioddefai adddliad y capel bach i fesur anymanol iawn. Nis gallai y cymydogion gyd-addoli ar y Sul, er yn gorfod cyd-weithio dydd Llun. Ond daeth tro gogoneddus ar fyd yn y lie, a 9 hyny yn benaf drwy offerynoliaeth un llano duwiol, a phlant y gwahanol deuluoedd. Llan- wesid y dyn ieuane hwnw ag yabryd y deffroad i fesur anarferol. Yr oedd ae y mae ei ddoniau gweddi yn eithriadol ø rymus. Gwelodd nad oedd dim yn well i'w wneyd a'i gymydogion absenol na myned a hwy hob eu canad, ac wrth eu henwau, at orsedd Duw. Gweddiai yn daer ac effeithiol drostynt. Cyffesai ea pechodau adna- byddus, adywddai mor gyndyn oeddynt i faddeu i w gilydd. Cladai y plant y gweddiai i'r gwahanol deuluoedd, ao nid oedd i'r rhieni looyddvrch na dydd na nos gaa y bechgyn h'.r gouethod heb iddynt faddeu i'r cymydogioj ac ymuu > yn odfeuon gweddi yr addoldy. Hyfryd iivo yw deall fod y taer weddiai hyny wedi eaill •ij -uA-esS ar hull drigolion y fro, oddigerth un. i'aillwyd pawb at •grefyad"; ac aid oes cyaaneidia ya Arfoa wedi ei bedyddio yn helaethach ag ysbryctyr EfeogyJ. DYLANWAD BACHGEN. Gelwir y deffroad yn Ddiwygiad pobl ifainc. Nid oes dim newydd yn hyay. Diwygiad pobl ifainc oedd j Diwygiad Mst.hodistaidd hijfyd. Nid aedd Williams Pantycelyn ond 21, Daniel Rowlands ond 24, Howet Harris ond 24, a George Whitfield oU,, J Pryd hwnw. Edmund Jones, Pontypwl, oe a yr hynaf yn eu plith, ac nid oedd yntau ond O ran hyny, dynion ifaiac oedd yr Apostolion diwygwyr y Pentecost, a'n Harglwydd Ei HuB. b-wyr yn tnlagur eu hegnion corphorol a meddyliol fu sylfaenwyr crefyddaa a choucwerwyr brwydrau gwladol a, moesol pob gwlad am hyny byddwn yn aeddfed i goelio bob amser am wrhydri ieuenctid a u calonau ar dan. Yn Nhredegar y mae bach- genyn a enillodd iddo ei hun. enw oherwydd iddo lwyddo i droi tren y glowyr yn gapel. Offryma efe weddiau taerion ar ran y teithwyr ya ddyddiol, a murmurant hwytha.u emyaau ofawl tra y byddai wrth y gorehwyl. Ni bydd iw na rheg yn y tren y teibhian y lianc foreu a hwyr at ei waith, gan faint ex adylanwad, a thardda hyny yn gwbl o'r parch a deunhr ato oblegid ei ddifrifaldeb dres ei Feistr. Ya anffodas, yr oedd atal-dweyd mawr arao a phan yn ymdreoha yn angerddol i weddio yn y eyhoedd, y nosoa o r blaan, teimlai pawb drosto yn erwin. o daia ddylau wad tosturiol, trodd y cyfarfod i weddio drosto. Ceisiwyd gan y Nefoedd i gyfryngu ao adfer iddo ei leferydd; yn y fan offrymodd yntau weddi ddi-atal, hyawdl, a thra effeithiol am dros bufal m.unyd. DYLEDSWYDD DEULUAIDD UNDEBOL. N?tuFio1 y? ? ^aP k,,Q gyfnodi digwyddiad hapas a & roddwyd i mi am ddau deulu dedwydd sydd er's misoedd bellaoh wedi ymano yn Llanberia i gynal dyledswydd deuluaidd undebol. Trigant o tew a trwch mar i'w gilydd—y ddau d? agosaf. ymer y ddau benteuiu y gwasanaeth hwyrol bob yn_ an. ya y boreu, gwaa tair chwaer gydweith- redu er cynal y ddyledswydd. Pleatyay ohwior- yw y ddefod dda, a gwyliant droati gyda sere ogrwydd mam. Dymuaol iawu yw deall aad yw yn faich, eithr ya hytrach ya fwynder hyfryd. lau y gallai cymydogion cariadas ddilyn esiampl fel hon mewa llawer ardal. Tra yo son am weddio u? Ji. 'tJ ma<? 0 fy mlaeQ iythyt oddiwrth Ua e blaat y Diwygiad," Penygroes, Arfoa, ya yr hwn y dywedir am y daioni aafesurel a dderbyniodd mweroedd ° bobl ifainc y dreflaa hono mewn cyfarfodydd gweddi yn y tai. Cynhelir hwy ya wythaosol—weithiau bedair a phum' noswaith yn yr wythnos. Eir 0 odfeuon y tai i odfeuon yr addoldai; a ohan rym gwres y blaenaf buaa yr a yr olaf hefyd ar dan moliant. Antariodd un o egin- feirdd y cyrddau hyn i adrodd ei brofiad fel hya 'Rwy'n methu peidio canu I dy yn Mhenvgroes; Am nerfch a gefais yno I ddwyn a chario'r Groes; TJ Mary Morris ydyw Lie cefais i'r fath wledd A'i ganmol byth nis peidiaf 1 Yr ochr hyn i'r bedd. Rhoddir y penill yn y fan hon, Did oblegid ei awen, eithr o barck i'r daioni a gafwyd drwy odfeuon aelwyd Mair.—Genedl. ATHRONYDD YN CAEL EI YSTWYTHO. Dro ya ol rhoddodd Athronydd asi Esg'eb eu barn o berthjnas i darddla v Deffroad. Yr oedd y ddstu foneddsrr yn uofryd-aafarn teimlad oedd achos- ydd y cyfan. Yn fuan ar 01 y clwthwa hwnw .arweiaiwyd yr Athronydd i seiat gan ei gyfeillionV Yr oedd rhyw ysbryd yn awyr yr oedfa na theim- lwyd ei debyg er's talm. (hvir nad oedd ya weledig, eto daethai mewn ufudd-dod i wahodd- iadau taerion. YmhUfch eraill, cododd yr athron- '»•* dra« as yprth draetiiu ei f^ddwi ar j athroaiadih crefydd, ar-weiaiwyd ef yn ddifeddwl I gan rhyw angel glaa at hen bsnill a ddysgasai efa pan yn blentya bach. Tra gyda'r gorehwyl hyfryd hwsw, daeth yn amlwg i'r gyaulleidfa foi y boneddwr dysgedig mewn "ystorm." Trechodd yr hen beaill ef ya lan. Disgynodd gwlaw calsn ar ei wyneb. ac nis mynai ei guddio. Yr oedd yr Athronydd yn fyw o deisalad hyfryd, ond atolwg pwy roddodd y teimlad ar dan ? xldgofion 1 Feallai, ond nid o yr adgofi m yn ddim amgea Da raag- danau; l a v pwv a ddnfuyddiodd yr adgofim i bwrpas felly ? Nid difgrl myned ar gefn pemliioa y dyddiau hyn, oanys y mi-) digoa o rym ynddynt, er diniweidied eu golwg, i dLlwYll yr iach ei ysbryd i'r llwch. YMWELIAD GWYR MON A MR. EVAN ROBERTS. ADRODDIAD HELAETHACH. Fel y canlyn yr ysgrifena y Parch. H. Williams, Amlwch, hanes yr ymweliad a Mr. Evan Roberts yn NantymoelHaner awr wedi pedwar aethom yn el trefniad Mr. Mardy Davies (yggrifenydd eyfriaaohol Mr. Evan Roberts), i dy Mr. Mills i weled y Diwygiwr. Teimlem yn falch o'r cyfleus- dra hwn er cael rnanfcais i osod ein cais o'i fi;1en. Derbyniodd ni yn siriol a 11awen. Wedi eau y drws, ac i bawb eistedd, cyflvvyuo Id Mr. W illiami?, Caergybi, ein cais iddo, aef gofyn iddo ddod ar ym- weliad a phrif leoedd yn Mon. Ar hyn syiwai un o honom ein bod fel g'wyr o Macedonia gynt yn dyfod at Pitul i ofyn iddo ddod drosodd i'w cyaorth- wyo. Dywedadd Mr. WiSiiains wrtho ein bod ya gweddio am i Dduw ei afwain atom. YUfJ, dywed- odd, Yr wyf fi ya eifchaf boddlawn i ddod, ond nia gwn beth ddywed Daw." Yna rhoddodd ei Iiw ar ei wyneb gwelem ei wyaebpryd yn cael ei wedd- newid, tynid ei wyneb i wahanol Sailiau. megia gan ryw allu anweledig no aaorehfygol. Yr oedd ar unwaith ao ya uniongyrehol gyda Da w. Siaradai gydag Ef fel gwr gyda'i gyfaill—yr oedd ei gorif gyda ni, ond ei enaid ymhell oddi wrthym. Yr oedd y distawrwydd ya orlethol, a'r olwg ar ei wyneb y peth mwyaf dwyfol a welais erioed. Yna agorodd ei lygaid, a gwen siriol ar ei wyneb; ae fel ua ya dyfod yn uniongyrehol o'r byd ysbrydoi dywedai, "Y mae'r Arglwydd yn foddlawn yn awr." Teimlwn rywbeth yn fy ngherdded. Yr oeddym oil yn mhresenoldeb gwr Daw mewn modd arbenig. Eisteddwn wrth ei ochr, a threais ato, a gofynais, A oedd ganddo ryw genadwri at bobl Sir Fon. "Am hyay," meddai, yr oeddwn yn gweddio." Yna. bu distawrwydd llethol am beth amser eto, a gwelwyd ei fad ymhell oddi wrtbym o ran ei feddwl a'i enaid. Dechreuai ei wyneb wedd. newid a'i holl gorff ymayddu. Ymhen ychydig funydau, tynodd ei law oddiar ei wyneb, a gwelem y dagrau yn ymsaethu i'w lygaid, "Dyma hi ya dod," meddai, "COFIO'R GWAED." A chy,da hyn elywn ef yn eymeryd gafael ya fy nNylaw ae ya disgyu arnaf. Teimlais rhywbeth ya cerdded oddi- wrtho trwy fy holl gorff a'm henaid. Yna dechren- odd wylo a gwaedsti, "0, fy Iesu anwyl." Yna clywn awn wylo trwy'r holl ystafell- Yr eeddwn fy huaan ya wylo fEW pleatya, ac wedi llwyr ym- golli. Pa hyd y buom yn yr ystad hon nis gwn, Y path nesaf y mae genyf gof am dano yw elywed Mr. Williams, Hyfrydle, yn dweyd, Cofio'r gwa-d, nae aed hwnw byth o'm cof." Yr oedd y lIe ya llawn o Ddllw. Disgyaodd y dylanwad aaorcbrygol a rhyfedd hwn yn sydyn ac anaisgwyliadwy. Nis gallaf ysgrifenu mwy o hanes yr olygfa hon a'r teimladau rhyfedd am meddiaaodd, oblegid y mae'n rhy gysegredig a dwyfol. Nid rhyfedd fod Mr. Evan Roberts y fath allu ya y byd crefyddol. Llastr etholedig Duw mewn modd arbenig ydyw. Ni wna unrhyw beth ond yn ol fel y oyfarwjddir ef gan yr Ysbryd. Y maen hollol yn Ei law. Dibyna arao yn hollol. Yn ddiddadl y mae'n un o'r dynion mwyaf ysbrydol a welodd Cyrnru, os nad holl Ewrop, er's oesau. Y mae'n drwyadl huaan- roddedig i Dduw. Ei ewyllys Ef a wna yn ol fel ei datguddir iddo gan yr Ysbryd. Yn awr dyma genadwri yr Arglwydd yn uniongyrehol trwy y llestr etholedig a chysegredig hwn o'i eiddo at bobl Sir Fon—"COFIO'R GWAED." Ei genadwri at eglwysi Briste 03dd, Catch the fire i holl Ogiedd Cymru—" Yrnlaen, ymlaea," a Math.xxviii. 19, 20 ond i Fon—"Cofio'r Gwaed." LLOFFION Y DIWYGIAD. Cynhelir cyfarfodydd gweddi bob dydd yn chwareli Llanddula3, gyda hwyl fawr. Ffrwyth y Diwygiad mewn 102 o eg-lwysi Yn. neillduol Mon ydyw 1833 o ddyahweledigion. Dvwed heddgeidwaid Caernarfon fod eu gwaith yn llawer ysgafnach y flwyddyn hon oherwydd y DlDywecf' Gymro Llundciin fod nifer yr eglwysi mud ac oar ya lliosocach yn Ngogledd Cymru na'r eglwysi cyaes a byw. Oddeutu mil sydd wedi uno o r newydd ag eglwysi M.C. Cyfarfod Misol Sir Fflint ar ol i'r Diwygiad dori allan. Mae'r pigwyr llogellau wedi; xslywed am y Diwygiad. Dydd Sadwrn collocd dynes ar ei ffordd o Rhos i Wrec^&m £ 2 10- o i Ilogell. Dywedir mai csioiog, haner coron, a thri a naw oedd derbyniadau tair o dafarnau yn y Rhos ya ystod yr oriau prysuraf ddydd Sadwrn. Mae v Parch. H. Jones, Vroneyssyllbau, a Miss Harriet" Egan, Cefn, wedi myned i Ysgotland i gynal eyfres o gyfarfodydd adfywiadol. Y mae yr holl wrandawyr yn Cefnddwysarn wedi ymuno a'r eglwys yn ystod yr adfywiad presenol, a ohair yno gyfarfodydd melus iawn ymhlith pob oedraa. Yn nghyfarfad Bedyddwyr sir Fyuwy yn y Blaina, Chwef. 22aia, dywed wyd fod y troedigioil at yr eglwysi Bedyddiol yn y sir yn unig yn rhifo 6,698. Dydd Gwener, pan yn agor eglwys newydd ger Llandrindod, dywedodd Esgob Tyddewi mai bendith fawr Duw ydoadd y Diwygiad, ac y dylem ddiolch iddo Ef ya feunyddiol am dano. Mae Methodistiaid Rhyl wedi gwabodd Mr. Evan Roberts yno. Dywed ntis gwyr pa bryd y daw i'r Gogledd, ac os bydd yn myn'd o Gymru, fed yn rhaid iddo fyn'd heb geiniog yn ei boced." Yr oedd grosar, aeled o gapel yn Mheaboat, Dyffrya Llynfi, yn dal trwydded i werfchu owrw, ond ni wnaeth gais i gael ei hadnewyddu. Medd- ylia hyny golled arianol o oddeutu P,200 iddo. Bu y Parch. Thomas Morris, Garth, Llangollen, ya pregethu gyda'r Bedyddwyr ya Nhalysarn yr wythnos ddiweddaf. Bu Mr. Morris yn pregethu htffyd gydag arddeliad yn Groeslon a Pisgah. March ieuaDC mewn ymbil a Duw yn nghyfarfod masnachwyr Penygroes, prydnawn ddydd Ian, yn tori i lawr wrth weddio dros "y gwrandawyr," a phan gafodd nerth, ar ol iddynt gann Mi gly wa'th dyner l»i.=," baich ei neges ydoedd, O, achub fy nhad. 'Dwn i ddim pa'm na roddith o ei hun i Ti, Iesu anwyl. 0, eyffwrdd a'i galon o." Ba y Milwriad Syr Frances Younghnsband, penaeth yr hynt fiiwrol ddiweddar i Tibet, yn un o gyfarfodydd Mr. Dan Roberts yn Mhontypridd ddydd Mawrtb, ac amlygodd i'r hyn a welodd wneud argraphiadau dvvfu arno. Yr oedd wedi olywed llawer am y Diwygiad, ond yr oedd y dylan- wadau yn llawer mwy na 1 ddisgwyliadau. Ar ol i'r Diwygiad dori allan y mae yr adran Gvrareig o fasnach cwrw Burton-on-Trent wedi ei pharlysu i'r fath raddau fel yr a llai o bedwar tren y dydd allan o fuarth y darllawdai. Y mae hyny yn tybied dan gant o wagem, a phob gwagen yo cynwys oddeutu deg baril, ac. nid darllawdai Barton yn nnig sydd yn dioddef, eithr pob darllaw- dyarall sydd a fyno i'w wneyd a Chymru. Cododd dyn ar fi draed yn sydyn yn ngnyfarfod Evan Roberts yn Naatymoel i ddyweyd ei brofiad. Dag wyihrios oed o grafyddwr wyf," meddai, a bum am «n mlynedd ar bymtheg heb ddarllen y Beibi nis t^wyddwu ddim am dano, ond yn awr 'rwyf vn ei°ddarllen bob dydd." Ar hyn dacw y Diwygiwr ar ei draed. "Pawb," meddai, sydd yn darllen y Bsibl bob dydd wnewch chwi codi areien tr.,od." Cododd ciQoedd, ond ba ugeiniau yn ddigon gonest i eistedd. Nis gall neb ragrithio ya mhreaenoldeb Mr. Roberts, gorfodir pawb l fod yn oneats a didwyll yn ei gyfarfodydd. Derbyaiwyd nifer lioaog yn aelodau o'r gwahanol eglwysi yn Ngwrecssm, nos Sul, ac yn eu mysg un oedd wedi bod ya ngharchar bymtheg gwaitb. Colli dyddiau i fyned i gyfarfodydd y Diwygiad a WOt llangoiau Dyffryu Nantlle yr wythaosaa hyn ya lie. myned i dog shows & football matches. Ni welwyd edoed yn B^aeaau Ffestiniog, er hyno.ted yw am ei gorymdeifchiau, y fa.th ua a ger- ymdaith y plant, y Sadwrn o'r blaen. Gorfoleddir gaa rymusder y dylanwadau dwyfol mewn amryW o gapelau yr aroaJ. Mae'r Diwygiad yn gaelael cryn argraph ar Aberdyfi. Nid oedd yma ond un drwydded i werthu diodydd mewn slop, ac ni chodwyd y drwydded hono eleni. Mae'r bechgyn a fyddai'a arfer chwareu y bagatel yn y llyfrgell, hefyd, wedi rhoddi'r goreu iddi, ao yn myned i'r cyfar- fodydd gweddi yn lie hyny. Y Gyfarfodydd ag a mae mwyaf o wedd gwyneb yr Arglwydd yn Methesda yr wythnos hon ydyw cyfarfodydd gweddiau y bobl ieaainc. Mae rhai o'r rhai hyn wedi bod yn wresog neillduol yr wythnos hon. Mae yn cymeryd gafael yn awr hefyd yn y bobl gaaol oed yn y gwahanol eglwysi. Adroddir am ddyn ieuanc o siopwr ya un o drefi Gogledd Cymru, iddo er adeg tcriad allan y Diwyg- iad fetbu cysgu ond ychydig o nosweitbian gan bangfeydd y gvdwybod, ac id Jo orfod cyfaddef wrth ei feistr iddo lad rata arian ar ol arian o'r siop, ao erfya am faddeu ant. Rhoddwyd maddeuant iddo yn rhwydd. Talodd yntau yr anrhaith yn ol mor bell ag oedd yn cofio. Ri Mewn gwesty yn TaylorstowD, Rhondda, naw mlynedd yn ol, collwyd dial cwmpi'S'd a thri wy. Cyflawnodd y iieidr y weit.hred heb fod Hygaid dynol ya edrvoh HIOG. Yr wythnos ddiweddaif dychwelwyd y ddial yn ddirgel, a dlhth tri llythyr- nod ceiaiog ya dal am y tri wy. Yn nglofa'r Pentre, eddeutu yr un dyddiau, dychwelwyd blwch, myglys a gynaeraeid oddiar ddyn ddeuddeng mis ya ol. Disgwylid Evan Roberts i Britoa Ferry un diwraod yr wythnos ddiweddaf, ac am nad oadd iddo le i fyned i fewn i'r capel drwy y drwa sym- ndwyd rhan o addurniadau yr organ ynaaith, a rhoddwyd ysgol yn ei gwaelod, fel y gallai y Di- wygiwr fyned i mewn i'r pwlpud y ffordd hono. Ond gwaaed y cwbl yn ofer. Ni wnaeth ei yak- ddangosi&d. LIane yn Mhenmachno ar ei lunian yn Diolch i Ti, Arglwydd, am fy nerbyn yr oeddwn yn rhy fyr o gorph i wneud milwr, ond fe dderbyniodd yr lesu fi heb fy mesur," a dyna ddywedodd un arall, Dyma Feddyg iawa fu gan Hwn yr an achofli anobeithiol, gwella bob clwyf, a hyny yn rhad; ddaw yr ua bill ar ei ol ehwaith," Ceiff y tlotaf o honom ddwylath o wely, ond bedd benthyg gafodi yr Iesu-Awdwr byd heb yr un bedd-a diolch mai un benthyg oedd hi, a'i bod heddywyn g," meddat y trydydd.
Advertising
LLYFRAU Y DIWYGIAD (REVIVAL PUBLICATIONS), AX WERTH CtAN HUGH JONES, "ADVERTISER" OFFICE, LLANGOLLEN. HYMNAU Y DIWYGIAD, LC. HYMNAU A THONAU Y DIWYGIAD, 3C. HANES Y DIWYGIAD YN Y RHOS, Ie. LLYTHYR-GARDIAU Y DIWYGIAD, Ie. yr un. THE RELIGIOUS REVIVAL IN WALES, No. 1, 2 and 3, ID BACH. THE REV. PETER PRICE & REV. EVAN ROBERTS CONTROVERSY, ID. THE REVIVAL IN THE WEST, by W. T. Stead, ID. THE REVIVEL POSTCARDS, ID. each. "CHRISTIAN CHORALIST" SERIES OF POPULAR HYMNS, O.N. & Tonic Solffa (Just Published) Glory Song" (Welsh and English Words), "Throw out the Life-line," "Let the Sunshine in," God be with you till we meet again," No, not one," My father knows," "A little talk with Jesus, "Aberystwyth," and Saved by Grace ONE PENNY EACH. onaHBBnnnBaBaBBMMffnBaBnnnnBmnnBMHi ART NEEDLEWORK! w. WILLETT, 14, Chapel St., Llangollen, Have just received a New Consignment of I:) ART NEEDLEWORK Suitable for Home-work for the present season. BRIGG'S BOILING DYE SILK, in all the Leading Shades-a Splendid Selection. Fancy Check Canvas, in Leading Colours. The New Mosaic Canvas, Congress Canvas, Rug Canvas. OLD BLEACH LINEN, for Drawn Thread Work. ART CLIP EDGING, fer Canvas LACE NET (Star Fish Pattern), DOYLEY CENTRES, POM-POMS CUSHION FRILLING & CORDS. APPLIQUE LETTERS, TRANSFERS. A LARGE ASSORTMENT ALWAYS IN STOCXJ Patterns of New Designs in Canvas Embroidery on view. WILLETrS, I 14, CHAPEL ST., LLANGOLLMT.