Seren Cymru

EDIFEIRWCH A DYCHWELIAD Y MAB AFRADLAWN. TUA gwlad y moch a'r cibau Mi droes o d$fy Nhad, Gwlad bell oddiwrth y nefoedd, Gwlad bell o dir fy ngwlad; Mae uffern yn ei chanlyn, Yn hon 'rwyf finnau'n byw, Nid oes a'm cwyd oddiyma Ond nerthol fraich fy NuJV. i Yn nh^ fy Nhad mae gweision Yn gysson yn cael cwrdd, < A gwledda gyda'u gilydd 0 amgylch yr un bwrdd; j A minnau, 'r mab, yn estron < Yn ngwlad y newyn dft; i 0 Dduw, ewyd fi oddiyma, i A dwg fi atat ti. 'Does genyf ddim i'w dd'wedyd, Ond 11 Pechais, fy Nhad, Yn groes i ti a'm brodyr, ( Ac anwyl dir fy ngwlad; A wnei di etto 'nghyfrif t Yn mhlith dy weision di, 3 Sy'n cael eu rhaid o'th fara, I A gwledda yn dy d$?" ( T, "t Rhyw hyfryd sv^n *rwy*n glywed, "0' X'ae'r gwelsion yn ty ngsva'dd' i V( 4< P.;ilan aeth gorchyruyn s *°'r Hr> <»! ln'lrl »).*« jf y 'ig 'it'.h'irth i vledda'r Mab Afradlon, „ n nhiroedd Nod yn byw, Sn.ng^oll, ac fe a'i cafwyd, '11 dd¡l1om ng 0, yn tr, !:o r led i, farw, a.cwnae n fyw. BUanr^rmera^ddod byth os gwelir allan, 0 Y a mwt/nheais terfoijgwy ar fy mys, yn of, er synfio"mySg y teulu gartref, "iwyt i gjo; yn gWjedda yn y llys # a -*n dbrodd y berthynas ,1 Mor llwyr ag wnaethym i, n «fcael modrwy er mwyn dangos tTole' Fod fyno'm Duw & mi. j;, i Mae'n drcednoeth, rliowch esgidian I'w gosod am ei draed; Mr Mae'n noeth, dewch &'r wisg oreu, pp Mae'n un o'r breiniol hM; Mae'n llwfr, rhaid Ilawenydd Yr awrhon yn fy nh^, Mae'r Mab fu yn Afradlon Yr awrhon gyda mi. 0. Ni thbrwyd y berthynas, Er pelied bhm yn byw, Diysgog yw'r cyfammod, A sicr, medd fy Nuw Mynyddoedd a symudant, Y bryniau fint o'u lie, Byth bythol ni chyfnewid Cyfammod pur y ne'. pedelai heddyw'n chwilfriw Y byd 'rwyf ynddo'n byw, Y mor a'i donau'n danllyd, A dyn yn methu byw; A boreu'r farn yn gwawrio, A'r dorf yn dod ynghyd, Diysgog sa'r cyfammod, A'i dorfyn iach i gyd. Capel-y-Coed. T.JONBS.

ANERCHIAD FR BRAWD H. cgHOWELLS, 1 PWLLHELI. Dylenwodd Duw, djfcniwr,—dy feddwl A da foddion a^pT, Trwyddedwvd e'n draddodwr, I ranau gwfflfth yr ^fcgwr. po, rhoddodd Duw *eddwch,-—do, burion, Da barabl a larddwch A byd llawn yn lie bod llwch, Unolwu;o rrialwcli. Yn bena' mae annibyniaeth—enwt^, J Anwyl (^rua»fiaeth; Hwn nis ceir yn hen was caeth, Ocr fu;1an danorfodiaeth. Meirionydd. PebERXN.

ENGLYN BYll-FYFYR, .1 >ifnusoddirifd ■irrth syl'.u ar arlun o Napoleon yn tronc, yr lit. n *tjdd yn meddiant Gweddw Gwilym jiiQrnanwg. WELE agwec!d IewygoJ-ynpyhJ. Uwodd Nupolion Wrol Ha vv \r dfitft.li augcu i'w hoi O'i was-diafol. Gwilym Tcito.

MAN I ON. Dyn ieuanc o'r enw Richardson, siopwr o Gastell- newvdd-ar-y-Tyne, a garrotwydyn ddiweddar ar yr heol yn Manchester, ac a yspeiliwyd o £ 195. Yryspeiliad- au byn a gyflawnir trwy daflu cortyn am y gwddf, yna hanner llindagu y person, a'i yspeilio. Mr. H. Bourne, sylfaenydd y sect a elwir Trefnydd- ion Cyntefig a fu farw yn ddiweddar,'mewn gwth o oed- ran, yn swydd Sfefford. Hysbysiad yn Newyddiadur Jersey Newydd, America, a ddyweda, Ar werth, 131 o gyfreithiau, eiddo cyf- reitbiwr cyfrifol ag sydd yn rhoddi i fyny ei gelfyddyd. -Sylwer, Y pleidiau mewn cvfraith ydynt yn gyfoeth- og a chyndyn." Dywedir fod diwygiad i gael ei wneyd yn fuan yn y Llysoedd Eglwysig. Cymmerir pob achos allan olion- ynt, ond y rhai a berthynant i'r Eglwys yn unig. Un o Gynghorwyr Caerlleon Gawr, mewn diolchgar- wch am ei etholiad, a ddywedodd ar ei araeth, Yr wyf wedi penderfynu gwneyd Caer yn ddinas fawr, a Llyn- lleifiad yn bentref pysgota, fel yr oedd yn yr oesoedd gynt." 0 herwydd fod y Parch. Ddr. Pennington, offeiriad Esgobaethol yn Nghaerefrog Newydd, yn ddyn dft, ni 11 oddefir iddo fyned i un o hur-gerbydau y ddinas hono. Dyna yw Rhyddid yn America Llytbyr o San Francisco a ddyweda nad oes neb ond y dynion mwyaf cryf a nerthol, a allant wneyd y for- daith o Gaercfrog Newydd yno, rhwng Mai a Rhagfyr. Mae lluoedd yn marw yn feunyddiol, ar y tir a'r mor. Ar ddydd LInn, yr 8fed o Dachwedd, cafodd yr Hen- adur Challis ei dyngu i mewn yn Faer dinas Llundain, gyda'r seremoniau arferol. Ni wnaed un arddangos- iad cyhoeddus eleni gan yr Argl. Maer. Dau fab, o'r enwau Henry a Thomas Blackbnrne, ydynt yn awr mewn dalfa yn Stafford, dan y cyliudd- iad o lofruddio eu rhieni. Dywedir fod tystiolaeth gref iawn yn eu herbyn. Dywedir fod y ddyhudd-gloch, ag oedd yn cael ei chanu yn Sandwich, oddiar amser William y Gores- gynnydd, i gael ei hattal yn fuan. Mae yn llawn bryd i wneyd hyny. larll yr Amwythig a fu farw yn Naples ar y 9fed o'r mis diweddaf, wedi afiechyd byr. Canlyniref yn ei deitl a'i feddiannau, gan ei gefnder, Arthur Bertram Talbot, mab y Milwriad Talbot. Mae y Cadben Somerset, yr aelod Seneddol dros 3wydd Fynwy, wedi dychwelyd i Loegr o Benrhyn Gobaith Da. Anfonwyd ef ymaith gan y Whigiaid, ac y mae y Toriaid yn awr wedi ei gyrchu yn ol, o herwydd fod arnynt anghen am ei bleidlais yn y Sen- sdd. Mae y Llywodraeth wedi rhoddi cenadi Gwmpeini y Palas Crisial, i symud y golofn a elwir Nydwydd Cle- apatra o'r Aifft, a'i gosod i fyny yn Sydenham ae y mae Pacha yr Aifft wedi addaw eu cynnorthwyo i gy- Sawni y gorchwyl. Cyn diwedd y mis hwn, bydd i larll Carlisle dra- Modi darlith yn Sheffield, Dug Castellnewydd yn Worksop, ac Argl. John Russell yn Leeds. Byddarj" >11 yn llefaru gerbron Cymdeithasau CelfyddoW'"1- .L Fdyroeddy Uythyr-longa Lapiata yn Jyehweiyd i Loegr o r IndiP tor £ )ddt ,'n ddychrynllyd allar A'ei bJ^Q,d a bu farw Cad. SJhottrydydii Peiriannydd, ynghyd a i J.rrwvr; ac y n.ae amrvw o'r teithwyr le^ .W-lai eu cymmeryd yn glaf. a jp/i^'vuddiwyd cydfradwriaetii arail yn Boliyia, s, sw.iVyd y cydfradwyr yn y man. Eu dyben oedd jwenwyno y Cadfridog Baku/ ond ymddengys nad yw peleni na gwenwyn yn effeithio dim ariywydydyn bwnw. Y milwyr cyffredin a fuant In cynnorthwyo yn ang- ladd Wellington, ydynt i gild swlltyr un yn wobr am eu gwasanaeth. Ni ddywedir wrthym pa beth y mae y Swyddogion a'r milwyr ereil yn gael; ond nid swlIt yr un, yr ydym yn sicr. Mae Louis Napoleon yn cymyyg taliadau blynydd- ol tra baelionus i LenorionFfrainc, er mwyn eu cael yn bleidiol iddo ef a'i 2surau. Nid ydym yn gwybod pa un a werthatit eu hgwyddorion am y Uwgr- wobrwvon hyn. Mae Mr. Joshua Bates wedi hoddi anrheg o £10,000 atsefydlu Llyfrgell gyhoeddusyn Boston, America. Mae offeiriad Pabaidd wed anfon y swm o X3 i larll Derby yn ddiweddar, y rhi adderbyniodd oddi- wrth ryw bechadur edifeiriol; ad nid yw y fath rodd ardderchog yn debyg o wneyd!r Iarll dybied yn dda am arferion y Gyffes-gell. Dywedir fod yr offeiriaid Ibaidd yn hudo rliai o geidwaid y Llythyrdai yn yr Iwrddon, i attal y Traeth- odau Protestanaidd a anfonir a eu haelodau hwynt. Mae hyn wedi peri cryn lawer fwstwr yn y Chwaer- ynys, ac y mae y ceidwaid yn cbyg o gael eu troi o'u swvdd.. Yr oedd dyn wedi cael tocyii fyned i Eglwys St. Paul ar ddydd angladd Dug Ellington, a chvnnyg- iodd ef ar werth am Gan Gin: Os "llwyddodd i'w werthu, gellir dywedyd, yn ngriau y Dr. Franklin gynt, fod y prynwr" wedi talu i ddrud am ei chwi- banogl." Dug Leuchtenberg, mab Etjene Beauharoais, a chefnder Louis Napoleon, a fu Irw yn ddiweddar yn St. Petersburg, a chafodd anglai cyhoeddus ond nid ydym yn meddwl iddo gostio ymmaint ag angladd Dug Wellington. T7 .1- Mae y Sultan wedi caniatauj ADdei-Jxauer gaei preswylio yn Broussa ond y He wedi gwrthod bod yn atebol am ei gadwriaeth yno, Papyrau Madrid a'n hysbysanfod saf-ddelw 0 Co- lumbus, darganfyddwr America,; gael ei gcsod i fyny yn un o betryalau penaf y ddinaihono. Masyn llawn bryd i wneyd cyfiawnder A chcjadwriaeth r antur- iaethwr enwog hwnw. Yr agerlong fawr a al wir y Grett Britain, e welwyd ar y 9fed o Hydref yJi myned i meyn i borthldd Pen- rhyn Gobaith Da. Mae y liong ,cdderebog bn ar ei mordaith i Awstralil, a diau ei vod wedi cyrhedd pen ei thaith cyn hyn. Llythyr o Tripoli a ddyweda fod nifer maw'o long, au wedi mvued ynddrylligu ar y groorau hyrr o Aff- rica yn y tymhes^edd diweddar, a bod llawei o fyw- ydau wedi cael en colli. Yspeiligd y llongai gan yr Arabiaid gwylltim.. Mae Londonderry, yr hwn a gjfiyngodd mor elfeithioldios ryddhad Abdel-Kaler, wdi anfon llythyr o lon-gyfarchiad i'r Emir ac yi. ei wabdd yn y modd mwyaftaer i ddyfod i Loegr c;n ymdael tua Broussa. m Wrth dd-'wis Llefarydd i Dy y Cyffrdin, y Barwn Lionel de ilothschild a gymmerodd ei h. ac a bleid- leisiodd dros Mr. Lefevre. Dywedir fody Bawn yn bwfiiidu cistedd etto, a llefaru a phleidlesio, ho ofalu dtmarnddirwyonygyfraith BotUdodd pedwar o bersonau yn Wa'on-ar.j.Tems yn aniser y Ilifogydd diweddai-, wrth^roesi mewn tt-wp.s, yn ngolwg eu perthynasau.

.4- AM AETH YD DI AETH. GWEITHREDIADAU MIS RHAGFYR. MAE y tywydd gwlyb a gawsom y rhan olaf o fis Hydref a'r mis diweddaf, yn cadw gwaith y ffermwr yn ol yn en- byd, fel y mae llawer o weithrediadau y mis blaenorol heb eu gorphen. Drwg genyf gael ar ddeall fod rhai heb hau eu gwenith hyd yn hyn gobeithiwyf y cant well tywydd dechreu y mis hwn (Rhagfyr), onite gwell fyddai ei adael heb ei hau byd y gwanwyn. Ergwlyped yw y tywydd, nid gwiw i ni I wfrhan-rhaid ymdrechu etto os yw y maesydd yn rhy wlyb i gertio ar hyd-ddynt, &c., rhaid edrych y caeau sydd heb eu braen- aru os yw rhai o honynt yn rhy wlyb, "nid ydynt felly oil odid fawr nad oes rhai y gellir eu haredig, os bydd yr hin yn sych uwchben. Na adewch y eeffylau yn segur hanner diwrnod, os gellwch wneyd rhywbeth a hwynt yn weddol gysurus. Digon o waith a digon o fwyd sydd eisieu ar geffyl, ac heb hyny nid yw ond peth tlawd iawn. Mae llawer o hen geffylau, mwy nag sydd anghenrheidiol, yn sicr o dlodi y ffermwr. Tri phetb, medd yr hen ddiareb, sydd ddrwg i ffermwr, gormod o gwn, gormod o fenywod, a gormod o hen geffylau. Nid yw y gormod yna yn can allan inagu ebolion i'w gwerthu nid oes dim yn talu yn well i ffermwr na magu ebolion, os megir hwynt yn dda. Da iawn yn awr fyddai cael pythefnos o rew, er certio tomenydd ar hyd y maesydd, ac er certio pridd, carthion ffosydd, a'r hyn a grafwyd oddiar ffyrdd, a phob peth ellir gael gafael ynddo, er dechreu tomenydd newyddion. Wrth ddechreu tomen, dylid rhoddi haen o bridd yn isaf, yna haen o dail yr anifeiliaid, ac yn olaf, baen o bridd, neu ryw laid a ellwch ei grynhoi. Mae y pridd yn y gwaelod yn derbyn y noddau maethlawn sydd yn rhedeg ymaith o'r tail, a'r haen uchat yn rhwystro y tywydd i weithredu ar y tail, a myned a llawer o hono ymaith trwy fyg-darthiad. Dylai y rhai y mae y prif-ffyrdd yn myned trwy eu ty- ddynoedd, fod yn ofalus i'w mynych grafu mae yr achles a geir oddiar ffyrdd caled, lie mae llawer o drafaelu, yn un da iawn at bob math o dir—trymha dir vsgafn, a rhyddba dir trwm. Mae hanner milltir o ffordd galed, lie mae tra- faelu mawr, yn fwy o werth i amaethwr nag erw o dir r ond rhaid iddo ofalu ei mynych grafu, fel ua byddo dim yn myned ymaith gyda'r llifogydd. Mae y da i gyd yn awr ar gefn y dyrnwr, a rhaid iddo fod yn rheolaidd gyda'i waith; canys y mae yn rhaid i bob anifail gael ei ddogn dydd yn ei ddydd ac oui chant eu bwydo yn rheolaidd, ni wnant wella a dyfod yn miaen. Ped war peth y dylai yr amaethwr gadw yn ei gof wrth ofalu. am ei anifeiliaid yn y gauaf:—Trefn pob peth yn ei amser, ac amser i bob peth. Glendid glanhewch y rod- rau a'r preseb, y tu ol a'r tu blaen. Cynhesrwydd gofel- wch na byddo y beudai yn rhy oer nag yn rhy dwym, ond gwyntyllwch hwynt yn dda. Llonyddwch na fydded i chwi yru yr anifeiliaid o'r beudai i'r cae, na'u curo a'u troedio yn y ty anfon wch hwynt yn esmwyth ar hyd y ffyrdd, a rhoddwch bob llonyddwch iddynt yn y ty. Ed- rycbwch na byddo y gweithwyr yn pigo eu traed a'r pig- ffyrch, gan nad oes yr un anifail na wylltia wrth hyny. Y mae y gwartheg yn awr yn dechreu dod a Iloi o ganlyniad, dylid bod yn fwy tyner o honynt, a gofalus am danynt. Mae ymdrech yu mhob amaethwr i fagu y Hot cynaraf, er cael yehain da ac os benyw fydd y rhai cyntaf, odid fawr na chant hwythau eu hyspaddu canys ie wneir pob ym- drech i gael rhifedi y lloi at yehain cyn,. gj'aared -ag" s^cici bosibl. Mae yehain da J.Jgiunor, ac fe geir prisoedd dg-ari ua5>m ond penny wise and pound foolish yw hi wedi y cyfan. Gallem feddwl ar yr olvvg gyntaf, mai y ffordd hon yw y ffordd oreu ond nid felly y mae mewn gwirionedd. Wrth ddyspaddu y lloi benywod cynaraf, yr ydys dan'yr anghenrheidrwydd o fagu y lloi diweddaraf at wartheg. Yn avfr, os yw y lloi cynaraf yn dod yn mlaen yn well na'r rhai diweddar (fel yn sicr y maent), nid oes gan yr amaethwr ond ygwehilion i bigo ei ystor o wartheg o honynt; ac wrth wneuthur felly, y mae ei wartheg yn myned yn fanach fanach bob blwyddyn ac nid yn unig ei wartheg, ond ei holl anifeiliaid hefyd. Waethi ti yn y byd beth a wnei, ddarllenydd, i ymdrechu magu anifeil- iaid da, cyhyd ag y byddo dy wartheg o'r desgrifiad yna pe byddai i ti geisio y tatw goreu yn sir Benfro, a rhoddi iddynt bob chwareu teg, ni elli ymgystadlu a'th gymmyd- og sydd yn meddu ar wartheg da. Yr hyn sydd raid i ti ei wneuthur yw, naill ai prynu yr aneirod goreu a elli gael gafael ynddynt, neu magu y Iloi menywod cynaraf a gei; ac os magu wyt yn benderfynu wneyd, cofia fynu tarw da nid magu tarw dy hunan, ond prynu y tarw goreu a weli; a bydd dy stock yn ddigon gwael draehefn, a hyny am hir amser. Gydwladwyr Amaethyddol,—Gofelwch am beidio nychu eich anifeiliaid trwy'r modd a ddesgrifiasom mae llawer wedi gwneyd hyny, ac yn edifarhau yn dost hyd heddyw, 0 herwydd y golled a wnaethant iddynt eu hunain, trwy ddiffyg ystyriaeth. Mae pawb yn cynghori am gadw tarw da, ac yn canmawl y neb a'i cad wo; ond nid gwiw i ni gadw tarw da, heb fod ..genym wartheg yn cyfateb iddo. Peidiwch a magu tarw eich hunan yn rhy fynych, onite fe ddirywia eich anifeiliaid, pe byddent o'r radd oreu, ac ni chewch rai da byth. Gofelwch newid y tarw yn rheolaidd prynweh yrun goreu o hyd. Mae Gwyliau Nadolig yn nesu yn awr a gobeithiwyf y cawn Wyliau 11awen a chysurus pob un yn cael llymaid yn ol ei anghen i dori ei syched, ac nid yfed a meddwi, fel y mae arfer rhai; a, chydwladwyr, os bydd gobaith am ddi- ddymiad treth y brag, co^ wch yfed iechyd da Derby a Dis- raeli, a phawb sydd yn ymdrechu cael y dreth atgas hono i ffwrdd. Ieuan Tanglws,

CHWILIAD AM SYR JOHN FRANKLIN. Ar Nos Lun, y 22ain o'r mis diweddaf, cynnaliwyd cyfarfod tra lliosog a dyddorawl o aelodau y Gym- deithas Ddaearyddol, yn Ystafell y Sefydliad Brenin- ol, yn Heol Albemarle, Llundain, Syr Roderick J. Murcbison yn y gadair; pryd y darfu i'r Cadben In- glefield, o'r Llyuges Freninol, ddarllen Papyr ar ei for- daith ddiweddar yn Moroedd y Gogledd, i chwilio am Syr John Franklin. Ar ol ychydig o rag-sylwadau, y Cadben Inglefield a ddywedodd iddo ef hwylio o'r Terns ar y 6fed o Or- phenaf diweddaf, ac o Peterhead ary 19fed o'r un mis. Yr oedd wedi meddwl ar y cyntaf i ddilyn y llwybr a gynnygiesid gan Mr Peterman, ond gadawodd y bwr- iad hwnw heibio, a chyfeiriodd ei sylw at y Bas-for- oedd Gogleddol, uwchben Mor-gilfach Baffin, y rhai oeddynt hyd yn hyn heb eu chwilio. Methodd yn ei amean i gyrhaedd Bâs-fôr Smith na Bas-f6r Jones, a gwnaeth gynnyg i gyrhaedd Ynys Beechcy, lie y bu- asai llongau Syr Edward Belcher yn aros ond wedi inethu yno hefyd, penderfynodd chwilio gororau Mor-gillach Baffin a Labrador. Ar yr 16vg o Awst, efe a yrnadawodd ag Upernarick, lie y cafodd gwn at ei geirllusg, ac a aeth yn mlaen mor tuan ag y gellai tua Phenrhyn York; ac wrth fyned rhwng yr ynys- oedd afrifed ag oedd-yn y parthau hyny, efe a gyfar- fyddodd â darnau anferthol o ia, ae yn y fynedfa at Ynys Melville, efe a gyfarfu a llawer o lysiau y mSr yn nofio oddianigylch. Wrth fyned heibio y Cregiau Cochion, at y rhai y cyfeiria Syr John Ross yn ei hanes, efe a gyfrifodd 180 o bentyrau o ia, ac yr oedd rhai o honynt cymniaint a mynyddoedd mawrion. Yna efe a aeth yn mlaen i Benrhyn Athol, ac ar y 23ain ymwelodd ag Ominack, lleyr haerai Adam Beck i'r Cadben Franklin a'i wyr gael eu llofruddio, a dy- wedai fod eu hesgyrn wedi eu claddu mewn Carnedd yn y lie hwnw3 Y Cadben Inglefield a diriodd yno, ac a j^u|iad»T holl le yn fanwl, ond ni chafodd un arwjflHHkl fod Syr John Franklin wedi bod t yno; cafodd yno ddernyn o foled gwddf, ders yn o raff, dernyn o gylch haiarn, ac hoel ar yr hon yr oedd arfau y Frenines wedi eu nodi; ac yn ddiamman y pethauhynya adewsid yno gan long ei Mawrhydi y North Star, yr hon oedd wedi gauafuyn agos i'r man hwnw. Felly, cafodd gyflawn foddlonrwvdd nad oedd un sail pa bynag i haeriad Adam Beck ynghylch Ilof- ruddiaeth Syr J. Franklin a'i wyr. Yn Mas-for y Mor- filod, efe a gyfarfu a nifer mawr o frodorion, y rhai, pan welsant y morwyr, a dorasant allan i chvverthin, a dangosasant sjndod mawr am eu gwisgiad, yr hyn oedd yn profi yn eglur nad oeddynt wedi gweled Ew- ropiaid erioed o'r blaen, ond hwy a ddaethant yn dra chyfeillgar yn fuan. Er i'r Cadben Inglefield ymadael a Lloegr dri mis yn ddiweddarach na'r liynt y llynedd, llwyddodd i fyned yn llawer uwch i'r gogledd nag y gwnaethai RossaParryyneumordaith yn 1818; a llwyddodd hefyd i chwilio a nodi 600 milltir o oior newydd, a chafodd allan fod y fynedfa i Fas-for y Morfilod yn gyfyng-for mawr, yn arwain i For y Gogledd, ac felly ymddangosai ei fod yn gwahanu Greenland oddiwrth y cyfandir, ac yn ei gwneyd ya ynys. Wrth y fynedfa i'r cyfyng-for hwn efe a ddadgnddiodd bentwr o ynys- oedd, y rhai a chwiliodd, a nododd hwynt i lawr ar ei ddarlunlen. Wedi gadael y lie hwn, efe a hwyliodd tua'r gogledd, yn nghyfeiriad Bas-for Smith, ac yno cafodd y mor yn ymestyn yn mhell o'i flaen. Ar y 27ain o Awst, cyrhaeddodd y lledred o 78 gradd a 25 mynyd,-sef 120 njilltir yn uwch i'r gog- ledd ni neb mordeithwy r a'i blaenorasant. Yr oedd yn awr yn y mor mawr, a'r fynedfa i mewn iddo yn 35 milltir o led a chan nad oedd yno nemawr o ia, yr oedd y goror dwyreitiiol yn berffaith fordwyol. Yr oedd yn awr wedi myned i mewn i'r Mor Mawr Gog. leddol, a chredai y gellai hwylio trwyddo yn nghy- feiriad Cillfor Behring, oni fuasai i dymhestl gref o wynt godi, yr hon a'i chwythodd allan o hono. Wedi gwneyd ymdrech mawr dros amryw oriau, efe a rydcl- haodd ei hun oddisprth yr ia, a pha unyramgylchynid ef yn awr, ac yna a chwiliodd y goror gorllewinol, gan dreiddio i Fas-for Jones ar y 30ain o Awst. Yn y lie hwn efe a gyrhaeddodd yr liydred o 84, ac yna cafodd fod y goror yn troi ymaith yn ddisymmwth tua'r gog- ledd-orllewin, a bod y goror deheuol yn parhau i fyned tna'r gorllewin, mor bell ag y gellai ei lygad gyrhaedd ond nid oedd tir yn ganfyddadwy y pen pellaf i'r Bas- for, ac ni chafodd un arwydd fod Syr John Franklinu a'i wyr wedi bodyn y lie hwnw. Ar y cyntaf o Fedi, efe a hwyliodd o Fas-for Jones, gyda bwriad i gyfathrachu a llongau Syr Edward Bel- cher. Efe a gyrhaeddodd Ynys Beechey ar y 7fed o Fedi, ac wedi gadael ei lythyr-godaii yno, a chael ereill i'w dwyn i Loegr, efe a hwyliojid yr un diwrnod, gyda bwriad i wneyd chwiliad mwy manwl o ororau gor- llewinol Cilfach Baffin, nag oedd moMwywyr blaen- orol wedi wneyd yno. Etto bu ya aflwyddiannus i gael neb o olion yr hv.nt £ otiedig, ar y gororau hyny, y rhai a cnwiliodd ef mor bell i'r dfeau a'r afon Clyde. Wedi gwnevd amryw gynnygion aflwyddiannus i fyned i Gulfor Northumberland, efe a roddodd i.fyny, ac a drodd yn ol tua Lloegr ar y 14eg o Hydreft a chyrhaeddodd Peterhead yn gymhwys yn mhen ped- war mis i'r dydd yr hwyliodd oddiyno. Y Cadben Inglefield a ddywedodd iddo ar un ach- lysur, hwylio trwy heidiau afrifed o adar, ac mor bell ag y gellai weled yr oedd wyneb y dwfr wedi eu lwyr orchuddio gan y creaduriaid asgellog hyny; ond ym- ddangosai eu bod wedi tewychu i'r fath raddau, trwy yr amledd mawr o bysgod yr ytubortbent arnynt, fel yr opddynt yn analluog neu ya J by ddiogly? i gyffro, pan oedd ei long ef yn gwneyd ei ffordd trwyddynt. Yr oedd hyn yn brawf eglur fod digonedd o ymborth o hyd cyrhaeddi Syr John Franklin a'i wyr. Yr hanes dyddorawl hwn a gymmeradwywyd yn fawr gan y presennolion, a Syr R. Murchison a rodd- odd y ganmoliaeth uehelaf i'r Cadben Inglefield, am ei ymdrech egniol, yn gystal a'r medrasrwydd a ddang- osodd yn ei ymchwiliad; a dywedodd fod yr wybod- aeth a ddygodd adref, yn dra gwerthfawr i ymchwil- wyr dyfodol. Mae hyn oil yn ddigon gwir, ond y mae Syr John Franklin a'i wyr etto ar goll. Mae llawer wedi gwneyd ymchwiliadan lie nad ydynt, a lie nad yw yn debyg iddynt fod ychwaith; ond y mae yn syndod genym ni na tharawai rhyw un any man iawn, adwyn adref ryw arwydd boddhaol o'u presennoldeb mewn rhyw Ie, ar ryw amser neu gilydd; canys nid oes am- mheuaeth na chyrhaeddasant y parthan gogleddol, gan nad beth a ddaeth o honynt wedi hyny.

Cyflawniad HYNOD I Freuddwyd.—Yr wytb- nos diweddaf, Cynnaliwyd trengholiad ar gorffgweith- iwr o'r enw Mark Lane, yr hwn oedd yn byw yn agos i Newent, a gafwyd wedi boddi dan amgylchiadau lled hynod. Pan hysbyswyd brawd y trengedig ei fod ar goll, efe a ddywedodd ya uniongyrchol ei fod wedi boddi, ac iddo freuddwydio ei fod yn y dwfr yn Oxen- hall, a brithyll yn ei ymyl. Pan awd yno i chwilio am dano, cafwyd ef yn y man, ac yr oedd y brithyll hefyd yn yrnyl y corff! Felly, cafodd y brenddwyd ei gyf- lawni. Masgnach YR HAIARN,-Da genym weled fod y cyffrawd ag oerid yn ffynu yn Masgnach yr Haiarn,yn yr wythnosau diweddaf, yn parhau yn ddiseibiant, ac y mae pob eytundeb yn cael ei wrthod yn bresennol, ond ar yr ammod o godiadychwanegol o X2 y dunell, yr hyn a wna bris y barau haiarn yn awr ytiE10 y dunell; ac y mae pob argoelion y bydd i'r codiad hwn gael ei gadarnhau yn nghyfarfod ilesaf y Masgnachwyr, oni fydd i ryw rwystr annysgwyliadwy gymmeryd lie. Paun a gedwiry prisiau uchel hyny i fyny yn hir, nid oes neb yn aros i ystyried ond gan fod y galwadau presennol yn rhagori cymmaint ar yr hyn a ellir ei gynnyrchu, y mae lie i gredu y dichon i'r codiad bar- hau dros gryn amser. Perchenogion llawer o Weith- iau mawrion ydynt wedi gorfod lleihau eu gwnenthur- iad, er fod y gahradau yn cynnyddu ar eu dwylaw; a hyny yn unig o ddiffyg defnyddiau, yn neillduol glo. o Yn ystod y blynyddoedd diweddaf, pan oedd y Masg. naell yn isel, llawer o weitbiau bychain yn y mwnglodd- iau a roddwyd i fyny, a gweithiau ereill a fvvriedid eu dwyn yn mlaen a esgeuluswyd; ac yn wyneb y prin- der a achoswyd trwy hyny, er fod y galwad yn cyn- nyddu, y mae y tywydd gwlyb diweddar wedi bod yn foddion i rwystro gweithrediadau mwnawl o bob math ac mewn rhai lleoedd y mae wedi eu hattal yn hollol, trwy osod parthau mawrion o'r wlad dan ddwfr, a rhaid i gryn amser fyned heibio eyn eu dwyn i'w llawn waith. 0 herwydd hyn, y mae y mwn haiarn a glo yn cyrhaedd pris tra uchel yn bresennol; ac heb. law hyny, y mae codiad ychwanegol wedi cael ei wneyd yn huriau y mwnwyr a'r glowyr, yr hwn sydd yn gwneyd y cyfan swllt y dydd yn ychwaneg i'r olaf, a 6ch. y dydd i'r blaenaf. Dan yr holl amgylchiadau hyn, y mae pcb argoelion y bydd i'r haiarn gadw ei bris dros ryw amser, o leiaf; ond nid ydym yn credu y gall aros ya barhaus yn y man uchet ag y mae yn bresennol.