Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
COCLEDDBARTH.,
COCLEDDBARTH. BANGOR A'R MiLisiA.-r-Ar ddydd Mawrth, y 30ain o'r mis diweddaf, yr oedd tair wythnos y Meiwyr ar ben yn Sir Gaernarfon. Yn nghorff y prydnawn, dar- llenwyd eu rhyddhad, gan E. G. D. Pennant, Ysw., yn nghyd a'r rheolau ag yr oeddynt, i raddau, i fyw wrth- ynt hyd nes gelwir am eu gwasanaeth etto. Fe'm hysbyswyd gan umryw o honynt, fod ymddygiad eu huchafiaid yn barchus a thyrer iawn tuag atynt, am yr hyn y dylid eu parchu fel y cyfiyw ond, yn wir, am yr hyn a ddysgodd y bechgyn yu Mangor, nid yw namyn na llygriad ychwanegol ar eu moesau a'u har- ferion. Wrth gael eu gollyngdod, yr oeddynt i dder- byn eu dogn o'r hyn ag oeddynt i'w gael am eu gwas- adaeth ac wedi derbyu eu harian, yr oeddynt fel ebolion gwylltion, yn ymbrancio fel na wyddent pa ben i'w osod yn isaf; a chyn pen dwyawr, yr oedd y rhan fwyaf o honynt mor feddw, fel braidd y gallent ymsymud, ac yntyngu a rhegi ynarswydus, nes oedd- ynt yn warth a chywilydd i gymmeriad enw o wlad Gristionogoi. Buant ar hyd yr wythnos o'r naill da farn i'r llall, yn gwario eu harian ac yn meddwi, a'r rhan fwyaf o honynt a allant adrodd geiriau'r Bardd yn dra phriodol:— I- Cashau 'mwyd, a chosi 'mhen, Ymwingo mewn mawranghen." DdarItenwyr SEREN CYMRU, dyna rai o effeithiau y iilwriaeth ar foesau bechgyn Sir Gaernarfon; a phwy ntt ddyweda o wraidd ei galon, Prysured yr amser pryd na ddysgont ryfel mwyach ac y troir y cleddyf- au yn sychau, a'r gwaywffyn yn liladuriau P. AP RHISIART, RHYBYDD I FEDDWON.—Ychydjg o ddyddiau yn ol, yn Methesda, swydd Gaernarfon, traddodwyd dyn ieuanc i garchar drps bedwar diwrnod ar ddeg, a chal- edwaith, am ddangos y rhan ddirgelaidd o'i berson ar yr heol, pan yn y cyflwr o feddwdod ac yn mhen ych- ydig ddyddiau ar ot hyny, cyflawnwyd yr un trosedd gan ddyn arali, ae fe'i gwclwyd gan yr un personau, eithr ni wnaed un syiw o bono, oud chwerthin am ei ben. Dymsid ymddwyn tuag at y ddau yn yr un modd, yn lie cospi un a gadael y llall i ddianc ond nis gellir beio yr Ynadon, canys nid yw yn debyg i'r peth ddyfod i'w gwybodaeth hwy. Y eyfoethog a'r tlawd ydynt yn sefyli yr un fath yn ngohvg y gytraith; a'r un gosp sydd yn ddyledus i'r ddau am ei throseddu; ac y mae yn sarhad ar y gyfraith i beidio ei gweinyddu yr un i bawb, os deuir i wybod am y trosedd..—P. Ap RHISI*1*-1,1" BAKGQR L "d Mawnh, y 30aln o'r mis diwedd- af, traddo.V^y.l bacliavrn ieuane o Gaernarfon, perthyuol i'r Maiwyr, i garcliai di'f^ i J ddyddiau, am anutydd- dod. Yr oedd j bachgen ft-an hylw wedi >'«»ddwyn yn lied i-eotaidd dros yr wythnos gyntaf, on' V1 d'* xvyt!l. nos troes f«l arall. TTn diwrnod, gwelwyd 6t'L%1> u;n ? i.;wolj-swvddogion a "Ii^.iid o tfwgw, yn e; s*. gOici;yir,yu\vd lddo ei thaflu allan, ond efe a wait odd wneyd felly. Yn y canlyniad, deallwn i'r baot.sen ymdduy, y-a Ai .wriwi. yr „ a'lgwnuah yn duarostj r.srdig 1 go.,]! y gytraiti. filwraidf'. Barna rhai nad oedd y btteligeii lw-it wedi ei grasu moro-aled .1 a'pbawb; cymiaered y Yomg Soldiers rybydd.—P. AP RHISIART, LI-ONQ-»ODDIAU GAL.-RITB.—Ar nos Iau, y 25ain o'r mis diweddaf, y llorigaelwid^tzj, Cadben Herbert yr hon oadd yn ilwythogl ilechau, ac yn rinvym o'r Felin-heli i Lynlieittad, aioddodd yn .Nghiifach Con- way. Ar foreu dydd Gwner, y Hong a ganfyddwvd o orsaf Pfinmaen-mawr, a diu ddyn ytl g!vnu yn y rhaff- au ond yr oedd y mor n rhedeg mor uchel M yr oedd yn anmhosibl anfoiun cynnorthwv vr -¡ -> oeddid yn dysgwyl i'r Aer-long oLynlleiifad eu gwel- ed wrth fyned heibio, neiy byddal i'r bywyd-fad o Ben- caon gael el anfon allan ;eithry dynion a adawwyd hyd un o'r gloch y prydnawryn eu sefyllfa bei-yglas, pryd yr anturiodd pedwar o weithwyr Mr. Templeton allan yn mad y boneddig hwn', ac er iddynt fod mewn per- ygl dirfawr ou hunain, lwyddasant i achub bywydau y ddau ddyn, y rhai a fusent ar yr hwylbren dros 19 o oriau. Cawsant fod y fedben a bachgenyn wedi boddi y noson flaenorol, pan »ddodd y lloug. Cymmerwyd y ddau ddyni Benydy%„, ue y cawsant ikty dros y nos, ac yna talwyd amtu cludiad gyda'r Rheilffordd boreu dranoeth. Gosowyd tanysgrifiad ar droed yn Conway, i wobrwyo y tnion dewrion a aethant allan yn y bad. Dywedir i enadwri gael ei danfon i Ben- mon am y bywyd-fad, thr ni dderbyniwyd un ateb. LLADD NEIDR GA IAB.—Ychydig o ddyddiau yn ot, iar yn nhret Caermfon, a ymosododdar neidr ac ailladdodd. Yr oedd; neidv yn ddeunaw mod fed d o y ac K oedd y iar ono wedi lladd llygoden ffren^- ig or blaen. Gwelsoi, hanes o'r blaen fod paenod yn lladd nadredd, ac ynau bwyta, ond ni wyddem fod leir yn cyflawni y lath rchwyl. MARWOLAETH D DI yM M WTII.—Cafodd trenghol- •lad e, grnml yndd.wedar yn Hirael, swydd Gaernar- fon ar gorff un Mary Villiams, o'r lie hwnw, yr hon. a fuasai tarw yn ddjsymtwth. Yn 01 y dystiolaeth, ym- ddangosai ei bod yn pigu i lawr i gylymu ei botasau, pryd yr hollfodd un o'jjvvaed-lestri, asyl-thiodd yn farw ia"d Duvv* d ^heithwyi-iddi farw trwy ymwel- LiONGpRYLLiAD^-Yllongfavr a elwir y Fairfield, a hwyhoddo Lynlleifiacl yn ddiwedd»r. i fyned i Bombay, ynyr Indi Ddwyreniol a 11 wyth gwerthfawr yndd'i. \Ved, mynd alian i'r nor, C0ll0dd ei lyW, ac yna gyrwvd L ^refdh u J"' y fynedfil iAngorfa Duias,yn •igos i Arai.xh a chyda 'Aawer o d'afferth y darfu i'r Cadben ai morwyr ddmnc > dir yu ddiogel.' Yn fu: n lawer u'r pethau all oedd ynQdi. ilchub, y a'igludo 01 i'r dref hono yn sefylli |rnv, ac ar dir sych ond ui ddyt'edir fed un gabaith am gaely'lo,g ei hunym^ CAEKWN, MON. — Damwain Angeuti Fel vr oeddwyd/n co<\ gwialen y sugnedydd, er !vyn new, id' box y cyfiyw, yn ngwaith glo y Mufa-mawr, Berw-u<ia, prjdnawn dydd Sadwrn. y 5cc. o'r mis I hwn acjoswyi marwoiaeth y peiriaanydd, e,-« pa un oedd Join Lem, trwy i fcllt haiarn syrtluo ar ei ben pan yr edd n y pwll. Gadawodd yr ymaduvedig wfudw.yi. i»j*yd a. tr.ri o blant, i alara eu coted ar I. ol priod »*rcu £ a thad tyner..—J. J. GN*if ^.a GLO .r BEaw.—Codwyd pedajr tein-II iotr yn y d: t yn,, ddiweddar ar gyflogau glovyr Gweithiau y Berf. Y mae y cyfryw gcdiad annys- gwyliedigynlliosogiad at y prawfion dihafal ag y mae Mr. Strick, yr arotygydd parchus, wedi eu dangos yu flaenorol o'i ddyngarweh.—J. J. r CATH HVMOD.—Ymddengys fod oath hynod i gael ei gweled yn bresennol yn Beaumaris, yr hon sydd yn meddiant Richard Williams, gweithiwr o'r lie bwnw. Y mae yn gath hardd a bywiog, ac y mae yn dii mis oed; ond nid oes ganddi ond tair coes. Gellid wl, ar yr olwg gyntaf, fod y goes sydd yn eisieu weu cael ei thori ymaith trwy ryw ddygwyddiad; ond nid felly y mae yn bod, canys felly y mae er pan ddaeth i'r byd. Nid ymddengys fod y creadur bychan yn kirolo dim colled o herwydd y goes sydd yn ddiffygiol, yr hon yw yr un flaen ddeau, oddieithr pan fyddo wedi dala llygoden; yna y mae lie ei phawen yn cael ei lanw gan ei chynffon, yr hon a ymnydda o amgylch y llygoden tray mae yn chwarae a hi cyn ei bwyta. Yn Ynys Manaw, y mae y cathau oil yn amddifad o gyn- ffonau; ond dyma y tro cyntaf i ni glywed am gath yn cael ei danfon i'r byd wrth dair coes. Byddai yn dda genym gael hanes mwy manwl o'r rhyfeddod an- ianyddol hwn, oddiwrth un o'n gohebwyr yn y lie hwnw.
HANESION CREFYDDOL.
HANESION CREFYDDOL. CvFARPOD MisoL.—Cynnaliodd y Trefnyddion Calfinaidd eu cyfarfod misol, perthynol i'r swydd hon, yn nhref Cydweli, ar y 23aie a'r 24ain o'r mis diwedd- af, Dydd Mawrth, am 12, cynnaliwyd cyfarfod cyf- rinachol. Am dri, dechreuwyd y gwaith cyhoeddus gan y Parch. D. Charles, Caerfyrddin. Am 6, dech- reuodd Mr. J. Jones, Castellnewydd; a phregethodd y Parch. J. Edmunds, Cwiubach, a'r Parch. R. Ha- vard, Lacharri. Dydd Mercher, am 10, dechreuodd y Parch. J. Edmunds; a phregethoad y Parch. R. Ha- vard, Lacharn, a'r Parch. D. Howells, Abertawy. Am ddau, dechreuodd Mr. D. Wills, Penbre a phregeth- odd Mr. Charles Bowen, Penclawdd, a'r Parch. Jonah Phillips, Llanymddyfri. Am 6, dechreuodd y Parch. John Reynolds, Cydweli (B.) a phregethodd Rees, Capel Drindod, a Morris, Llanelli. Yr oedd caredig- rwydd trigolion Cydweli tu hwnt i ddysgwyliad neb. Y mae yr undeb sydd rhyngddynt, sef undeb enwad- au, yn perarogli y lie, ac yn werth i bawb ei efelychu. -J. MLlan Mab Caw. CWRDD MISOL|CILFOWYR.—Cynnali wyd y cyfar- fod hwn Tachwedd 30ain a Rhagfyr laf. Y nos gynt. af, pregethodd y Brodyr T. E. James (diweddar o Groesgoch), a T. Griffiths, Cainewydd. Yr uh pryd yn Ramoth, gweinyddodd y Brodyr Thomas, Blaen- ffos, a Mathias, Bethlehem (diweddar o Arberth), a Roberts, Penyparc. Dranoeth, am 10, dechreuodd Evans, Penybryn; a phregethodd Mathias, Bethle- hem, Williams, Blaenywaen, a Thomas, Aberteifi. Yr oedd yn gwrdd da yr, mhob ystyr. Casglwyd at y Genadiaeth artrefol.—PEHFHIN, CWRDD, Misot. BLAENFFOS,—Cynnajiwyd y cwrdd hwn Rhagfyr laf a'r ail. Y nos gyntaf, dechreuodd y Brawd D. Morris, Bethabara; a phregethodd y Brod- yr O. Griffiths, Blaenconin, ac B. Thomas, Aberteiti. Dranoeth. am 10, dechreuodd y Brawd Simoo Evans, Penygroes (A.) a phregethodd y Brodyr W. Roberts, Penyparc. ac E- Thomas, Aberteifi. Am 2, cynnali wyd cynnudledd. Am 6, dechreuodd y Brawd Walter Da- vies, Bethel. a phregethodd y Brodyr T. E. James, i T. Evans, lViuri, a T. GiifSihs, Llwyndafydi. OiSji wyd-yma etto at yr un Genadiaeth ag yu Y«™ oedd y cynpuUeirlfaodd yn llio«og iawn, Pa -c. —- — 'v; ?j'. -eaya am i^iiiuwyr ii Ditt- .i JÜU uu idogion gweitiigar, Price a Thomas, yn .•rnynt.—PEREKIV. CWET)O MISOL FELINOANOL.—Cynn? arfod hwn Tachwedd 23ain a'r atain. Y pregethodd y Brodyr Griffiths, Blaenci jjams, Llangluf^n. Dranoeth, atn 10, dec h-. Jones, Cwmfelin a phregethodd y B. mas, Blaenffos, Davies, Llanglotfan, a Rober pare. Atn 6 yn Solfach, iregethodd y Bro<5 James,. ac O. Griffiths. Yr un pryd, yn Nk pregethodd y Brodyr Morgan Davies a W. e-to — UN OEDD YNO. • .iN.RaEGU.GwEt?!ifioG.—Tra fu y Parch. Jose. 1 gweinidog yr Annibynwyr yn Arberth, I daith yn ddiweddar, ar ol ei briodss. ei íCyfeiW, j i barotoisant alwar hardd, i'r hwn v casglasant aLCi ddychwe'iad a gyflwynasant y ewbl yn an. '•> °jler mwyn danS0S eu Parch at en gwernidcc: Derb^uodd y rhodd mewn cyfarfod cyhoeddus# a ihai- odd ei ddiolchgarwch mewn teimladau tra chyffrous a brwdfrydig, am y caredigrwydd annysgwyliadwy ag oedd wedi cael ei wneyd ag ef. LLANDDAUOG.—Ychydig ddiwrnodau yn ol, ager- wyd ysgoldy newydd yn y pentref hwn. Mae'n ddigl)u, helaeth i gynnwys cant o blant. Diau y gwna ddai- oni m,twr yn y gymmydogaeth bono.
Family Notices
GENEDIGAETHAU. Tach. Mr. John Thomas, Coedmantfger Llandefeil- iog, ar ferch. Tach. 29, Mrs. Jones, gwraig Mr. Jahn Jones, Uetty Peuhen, ger IAlandtfeiliog, ar fib. PRIODASAU. Rhagfyr6, yn Eglwys Llandefeilog, gan y Parch. D. Jones Mr. Daniel Evans ft Miss Sarah Jones, ail ferch Mr. W. Jones, New Inn, Ci-oesyceiliog. Uhas-A yn Xilandybie, gan y Parch. Lewis Morgan. Ficer, Mr, John Simon k Miss Mary Powell, ill dau oV plwvf ucnod. Trtch. 2(i, yn Addoidy yr Annibynwyr, Tredegar, gan Mr. D. Evalls, MtIJopll Rees, Puddler, Peaycae, & Tlna-iaa Cendl.i, Tach*. 22, yn NjJkwl .Scion, Llanelli, gap. 5' P.rch. J. Speueer, David Thomas,C^Rfon, ft Mm Elizabeth Bawen. o'r Gwmbsch. ger Llanelii. Dvinunaf fawr hvyddiant b-iff Li r I chwi eich deuoedd o'm 'SRrfi, mewn Ilir boedl, anrhydedd, mews sviwedd dita ilah A chyfoeth a chrefydd i'r I.n'n ench d*.u. C. Tach- 23ain,.yn Horeb, Cape! y-Aagyiidwyr. Blnenafon, gan y Parch. 1>, Morgan, gweimdo^ y^-y iVrcn John Rees, cweiu- idog yr Eglwys Seisnig, a Hannahs un:4 fa.-h Ms. Georg« a■«.. sell, Abersychan. Rliag. 9, yti M'riem <«. vn y *wvd<i hon, pnn Mr. W.: Hay, Cotre»try<t.-t. Mr. Tl»i Walters, P^iwol.i-ivi- J "hmdy"blc, A. M:s» litar, Jenkms 0'nlash. 4 v n lmcd.Ur, ya y Betws,vyn v swydd hon. gan y i iirc.i. I.; iacPft.Ir. W Davids, Abfir'i«a,-Lt^u-iybie, ap- A: ail feroh Mr, Isaac, iiodist, H' twa.- r }■: .ag, 3, yn Ngbapel Baiv fi'.vyr, 'alybont, y Parch. W. Owcns, Ml. David Dwics, Taitjrbeoij ft foEs. Jamea Pen- yrhi.v. MAK VVOT AETH AC. Kvf, AifSr W" > ] FiefMn. 1' ii>llig yn 90 oed. T icti. yn !>.ir»c, ger Tah'v'.)r)t, Marv Kiohar.ij, trarai^ .ii.m Kfch<ird« Ci .Jdwyd hi yn >a,ii«cal yr A'.ft.byn-- wyr. <- t- Riiag. 1, J j'sn Cerv^trai)au,.f:er Ta!yb<>;K> Ithag. ?,.i-avid .iforgrtn, Tyiit- Id, g!! r Taiybont. J, Ti Mhttiy-uOtM!, gar Ijlandiia-'a-vr. wedi afieebyd byr o «n«..vvcnud, y Thorns. pregelhwr perthvtutl i'r MaMio'lut'jid, ac ax) UI; y Fitrei. David Thomas, Pant Rich ard I'Crediirina. in uai\vwldr;r, yn i^Utn<fybie, wedi afechyd o yciiydig osiavc Dii«a, .iu fiOivelis, yn 7 oed^. -t 'I, ',Is, yn 7 OW,
HANESION CARTREFOL. 'j
gael ei dori yn agored yn y nos tra yr oedd y teuta yn cysgu, a lledratawyd oddiyno ddillad ac esgidiau hyd at werth £ i. Yu y boreu, pan gcdotld y forwyn, ihcddodd hysbysrwydd am yryspeiiiad, pryd y darfu ,I i tab Mr. Williams fyned ar geffyli Lanfairmuallt, a i rhoddi hysbysiad i Mr. Rattigan, yr heddgeidwad yn ■ v lie hwnw, yr hwn a aeth ymaith tua Llangamuiarch, ae aeth yn mlaea dan cbwilio hyd oni ddaeth yn agos i Rayadr, pryd y canfu ddyn ) n ymguddio yn y coed, yr hwn a gymmerodd mewir dalfa. Mewn sypyn ag oedd yn ei feddiant, efe a gafodd y pethau ag oedd wedi cael eu lledrata, sef dillad, esgidiau, hosanau &e. Yna y carcharor a gymmerwyd i Lanfairinuallt, ac oddiyno a anfonwyd gan yr Ynadon i garchar Aber- honddu, i dderbyn ei hrawf yn y Brawdlys nesaf. Y careharor a addefodd ei fod yn euog, ac a ddywedodd mai Thomas Smith oedd ei enw, a'i fod yn enedigol o'r Iwerddon. CKFFYL PREN.-Ar ddydd Sadwrn, y 27ain o'r mis diweddaf, dygwyd cvhuddiad gerbron yr Ynadon yny dref hon, yn erbyn Thomas Williams, Lewis Davies, Richard Richards, eu bod wedi creu terfysg Aber- gwili, trwy gynneu coelcerth ar y tfordd tawr, ar y 22ain o Dachwedd. Ymddangosai, oddiwrth y dyst- iolaeth, fod son drwg am gymmeriad rhyw wraig Wedi myned allan yn Abergwili, a'r pentrefwyr a ymgyn- nullasant i lQsgi ei llun, achario Ceffyl Pren iddi, yr hyn awnaeth y trosedd yr achwynid am dano. a'r am. ddiffynwyr oeddynt y prif weithredwyr ynghylch y Cetfyl Pren. Ni ddirwywyd hwynt, ond cawsant eu rhwymo i ymddwyn yn heddychol dros y chwemis dyfodol, inewn X20 er un. PIGWYR POCEDI. Y mddengys fod amryw o'r cre- aduriaid llaw-fiewog hyn wedi bod yn dilyn eu gorch- wylion yn y dref lion yn ddiweddar. Ar ddydd Sad- wrn, y 27ain o'r mis diweddaf, ymwelasant a march- nad Caerfyrddin, a chymmerasant 18s. ologell bon- eddiges ag oedd yno yn prynu a benyw ag oedd yn gwerthu llysiau gerddi, a goltodd yn agos i £2, y rhai oeddynt mewn blwch alcam yn ei llogell; ae amryw heblaw hyny a gollasant fan symiau. Yr oedd yr heddgeidwaid yn dywedyd eu bod yn cadw llygad craff ar ol y rhai a ddrwgdybient, ond ui chawsant un achos i'w cymmeryd mewn dalfa. Aetbant ymaith o'r dief yn mhen ychydig ddyddiau, a phutain dra adnabydd- us gyda hwynt. Nid yw yn annhebyg nad oedd y dyhirod hvn hefyd yn gwario arian dnvg, y rhai ) d- ynt yn lied gyffredin ar hyd y wlad yn bresennol. Rhoddir dailuniad o honynt gan yr heddgeidwaid, tithr nid yw yn ddigon eglur i neb eu hadnabod; y nod penaf am UP o honynt yw, fod "ei law yn llawer h&y ntVi lawes," yr hyn a wvr amryw yn lied dda, er eu niawr otid. YSPKIMAO PEN FFORDD. Ar brydnawn dvdd lau, y 25aino'rmis diweddaf, Gwyddel o'r enw John Corby, yr hwn oeift.-25 oed, ac o edrychiad tra hagr, ac yn gwisgo yn gytfe'iyu weithiwr ar y Rheil. ffordd, a ddygwyd gerbron Daniel Pntlu-n-h, Ysw., yn y dref hon, da i y cyhuddiad o ymosod ar ddyn o'r enw Henry Evans, ar y ffordd fawr, yn mhlwyf St. Clears, ar y Mercher blaenorol, a'i yspeilio 0 filasg by lor bres. Cafodd ei gadw mewn dalfa hyd oni cheid yehwaneg o dystiolatih yn ei erbyn. EGLWYS GYMREIO LMTNDAIN Ar ddydd Sul yr 21ain o'r mis diweddaf, y Parch. Charles Williams] Caergybi, a bregethodd yn yr Eglwys Gymreisj sydd yn iily Place, Llundain yn yr hwvr, aelodau ieuensr- af dlludeulu cyfan a dderbyniwyd i undtb aV Eglwys trwy y sercmoni arferoi. -i •—"OdSctitn o'r crloch ar nos Lun, y Mam o'r mis diweddaf, cymmerodd Wyddiad le a., Reiitfordd Llsiiiflli P Llandilo, yr hon a drodd allan yn angeuol i weithiwr o'r enw David Jen- kins. Yr oedd y dyn anffodus yn sefyll y tu blaen i'r peiriant ag oedd yn dwyn y wageni glo* i'r manau He y mae y gio yn caei ei gadw, ac yr oedd wrth y gwaith o osod tywod ar y rheiliau, i rwvstro yr olwynion i lithro o herwydd y rliew; ond mewn rhyw fodd neu gilydd efe a syrthiodd, ac aeth ei goes dan olwyn y peiriant a chafodd ei thori ymaith yn agos; ond efe a ymlusgodd oddiar y rheiliau cyn i'r olwyn arall fyned drosto. ac wrth wneuthur felly cafodd niwed mawr ar ei fraich. Y gerbydres, yr hon oedd yn symud yn araf, a attaliwyd yn ddiatreg, a chariwyd y dyn an- ffodus i'w lettn, yr hwn Oedd yn agos wrth law, lie y cafodd gynnorthwy meddygol. Ar brydnawn dydd Mawrth y meddygon a dorasant ymaith ei goes, ond efe a drengodd tra yr oeddynt yn cyilawni y gorchwyli Y dyn anfioduus a adawodd wraig ac un plentyn, alaru am ei farwolaeth adfydus. Nis gellir rhoddi gormod o ganmoliaeth i James Janson, Ysw., un o'r Cwmpeini, yr hwn a fynodd y cynnorthwy meddygol goreu, ae a dalodd yr holl gostiau, yn cynnwys cost yrangladd, ar ei draul ei hun ac wedi hyny efe a flaenorodd mewn tanysgrifiad at gynnorthwyo ei weddw a'i blentyn amddifad. j RHYBYDD I DEITHWYR.,—Mr. Martin Lanton, ar- <k olygyddd yr heddgeidwaid ar Reilffordd Deheubarth Cymru, a ddygodd gyhuddiad yn ddiweddar yn erbyn John Bevan, gwneuthurwr llestri, o'r Wern, Llanelli, ei fod wedi teithio gyda'r Rheilffordd o Abei tawy i 'Y I Benbre heb un tocyn, neu o leiaf ei fod yn methu dangos ei docyn. Ei amddiffyniad oedd, ei fod wedi rhoddi ei docyn i'w gadw i gyfaill ag oedd yn teithio gydag ef, ond i hwnw golli y gerbydres yn Abertawy, ac i'r tocyn gael ei roddi i un o'r cludwyr yn Aber- tawy. Wedi ciywed cryn lawer o dystiotaeth, dywed- odd yr Ynadonnad oedd yr ainddiliyniad wedi cael ei wrthbrofi, ac am hyny nas gallent hwy gospi yr am- ddifFynwr am gynnyg i dwyllo, er fod yr hyn a wnaeth- ai yn afreolaidd. Dylai pawb fod yn ofalus am eu tocynau, canys nid yw pawb mor alluog i ymladdâ gwyr y Rheilffyrdd, ag oedd Mr. Chilton, yr hwn a gododd £500 oiawn am iddynt ei anfon igarcihar dros ychydig fynydau o herwydd ei fod wedi colli ei docyn. DYGWYDDIAD HYSOD.—Ar ddydd Sadwru, y 27ain o'r mis diweddaf, dyn ag oedd yn preswylio; nid yn mhell o Solfach, swydd Ben fro, a adawodd ei gartref i fyned i farchnad Hwia-ordd, a'i geffvl a'i gert dan ei ofal. Am ddau o'r gloch boren dydd Sul ei gellyl a'i gert a ddychwelasant at ei dy, ond nid oedd y perch- euog i'w ganfod. Ei berthynasau, yn ddigon natur- iol, a ofnasant ei fod wedi colli ei fywyd mewn rhy w fodd, ac anfonwyd cenadau i Hwlffordd, a Ileoedd er- eill, i chwilio am dano ond ni chafwyd dim hanes yn ei gylch hyd nos Sul, pryd y daeth i wiwn i'r ty yn hollol ddidaro, er mawr ayndod i'w deuln oil. Ni ddywedir wrthym pa fodd y daeth y ceffyl a'r cert ad- eu hunain, na pha le y bu y gwr boiieddig yn "fe-ealio nos Sadwrn a'r Sabboth. OWEIIFHIAU HAIARN RHUMNi.—Mewn dosparth arall o'r llen h on yr ydym wedi h vshysll fod pris yr haiarn wedi codi dwy bunt y dunell j ac mewn Rhifyn blaecc-rol cawsom achos i achwyn nad oedd liuriau y teithwyr yr. codi yn gyfdtebol i'r* codi,id ag oedd di cymmeryd He yramser hwnw yti mhris vrliaiaru. ISr «in tnawr ddywcnydd, yr ydym yn awr gallu hys- bysu. ar dystiolaeth gohehydd eyfrifol, fod yr hot! I J weithwyr dan Gwmpeini Gweithiau Haiarfi Rhnmni, I wedi derbyu eodiad o duau swllt y boat yn eu huriau, ar ddydd Sadwrn, y 4ydd o'r mis hwn, Mae hyn yn dra chanmoladwy i'r perchenogion haelfrydig. CYNNRYCHIOLIAD MERTHYR-TYDFIL.—Trwy far- wolaeth Syr John Guest, yr hon a hysbyswn mewn lie arall, mae Merthyr-Tydfil, a'i bwrdeisdrefi cydgyfran- ogol, sef Aberdar a'r Faenor, wedi colli eu cynnrych- iolwr yn Senedd Prydain Fawr. Mor fuan ag y daeth y newydd galarus hwn yn adnabyddus, dechreuwyd holi pwy oedd i ganlyn y Barwnig anrhydeddus, fel cynnrychiolwr Merthyr, &c. Sylw y cyhoedd a gyf- eiriwyd ar y cyntaf at deulu Crawshay, a buasai rhyw aelod o'r teulu hwn yn ddiammau, yn sier o gael ei ethol yn ddiwrthwynebiad, gan eu bod yn Ddiwygwyr calonog eiioed, a chanddynt ddylanwad mawr yn y lie. Pa fodd bynag dywedir na fydd i un aelod o'r teulu hwnw ddyiod yn mlaen, ond y rhoddant eu cynnorthwy y a'u cefnogaeth i Mr. W. M. James, Dadleuydd o Lys y Canghellydd, yr hwn sydd enedigol o Fertbyr, a mab i Christopher James, Ysw., o Abertawy. Mae Mr. James eisoes wedi anerch yr etholwyr, ac y mae yn hysbysu ei farn ar bwnc mawr y dydd, mfwn modd eglur a phenderfynol, yr hyn nas gall lai na rhoddi pob boddlonrwydd i etholwyr Rhyddgarol y bwrdeis- drefi hyn. Dywedir fod amryw heblaw Mr. James ar y maes, ac erbyn ein Rhifyn nesaf, yr ydym yn go- beithio y bydd genym ryw wybodaeth benderfynol i'w rhoddi ar y pen hwn. CAINFWYDD. Y Hong newydd, a elwir yr Helian- thus, Cadben Reynolds, a ollyngwyd i'r mor ar y 26qin o'r mis diweddaf; yr hon a adeiladwyd yn Yard Mr. Thomas Davies, o'r lie hwnw. Er fod yr hin yn erwin iawn y boreu hwnw, a phawb mewn braw yn ofni y canlyniad, hi a redodd i'r elfen ddyfrllyd yn y modd mwyaf ardderchog, yn ngwydd cannoedd lawer o edrychwyr, ac ynol yr hen arfer, gyda digon o Hwra!" Trwy ymdrech mawr, cafwyd hi y tu fewn i'r morglawdd in ddiogel, erbyn hanner awr wedi wyth y boreu. Hyderir y bydd llwyddiant yn cyd- fyned a'r anturiaeth fawr hon, y; hyn a bar i'r fasg- nach forawl fyned rhagddi. Y Pennillion a gyfan- soddwyd ar yr achlysur dyddorawl hwn a gant ym- ddangos yn y Rhifyn nesaf. YSGOLDY NEWYDD.—Ar y 22ain o Dachwedd di- weddaf cytarfu amryw foneddigion yn nb9 Mr. David Davies, Rose & Crown, Llandefeilog, yn agos i'r dref I hon, er penderfynu a nodi allan y tir i adeiladu Ys- goldy, i gynnal ysgol ddyddiol yn y He hwnw. Caf- odd iianner erw o dir, eiddo y boneddwr haelfrydig F. J. Rankin, Ysw., ei nodi allan gan y boneddigion ag oeddynt yn bresennol. Mae y gwaith gael ei ddech- reu yn mis Mawrth nesaf.—J. M. CWMAMAN.—Damwain Angeuoi- — Ar v 3ydd o'r nis hwn, mewn pwll glo ger y lie uchod, fel ag yr oedd dyn ieuane, o'r enw David Isaac, Got", vnhelpu rhyw beth y„ ngwaelod y pwll, syrthiodd dernyn o C-cur y pVil! ar eu ben, a bu farw yn y man. FFEIRIAU CYFLOGI ABERYSTWYTH. Y ifeiriau hyn a gynnaiiwyd ar y ]5fed a'r 22ain o Dachweda. Yr oedd cannoedd a iechgyn a merched wedi dyfod i'r dref, j'rdyben o gyflogi, a phob un wedi penderfynu mynu rilWy o gyfiog y flwyddyn ddyfodot na'r un flaenorol. Er cymmaint fu ymdrech rhai fferriiwyr, ychydig yn ol, i gael ptirianr.au dyrnu, gan feddwl y gallent trwy hyny wneyd y tro wrth hogiau hychain a gadael yr hen fecbgyn cryfion i dreio eu siawns, fe udarfu iddynt gamddeall eu pwnc yn hyny, fel mewn llawer o bethau ereill, ac y mae yu rhaid iddvnt etto gael yr hen iechgyn cryfion i drin eu tiroedd, cvn v fawr o waith i'r peiriaafead: ilyMXk;. jarfiar I iddvnt eletu roudi yr hen gyflogau mawrion, nes oedd ».mbell hen gybydd yn tuchan yn aethus with oHWl gwthio.eii law mor ddwfn i'w logell, i ymofyn cym- mamt D. ueg neu bymtheg punt 5 fyny gwaelod i'r gT83>'I ^°fdd,yr .hen fechgyn yn dweyd wrth eu gilydd, 11 Daliwcj. ati, mae gobaith am ddigon o waith ,'iai:' a c'nv* agewch huriau da liefyd ar y Rheilffordd o r Amwythig i Aberystwyth." Mae am- bell hen frawd yn cdrych yn sarng ar y llinell hon, trwy ei fod yn meddwl y bydd huriau y gweithwyr yn codi acymae rbai eisoes yn dechreu dweyd," Ni wna y ffordd yna ddin. lies i ni, beth bynag; ac os gwna les i rywrai, i'r gwyr mawr y gwna."—JACK TAR. CWMAMAN.—Dywedir yn gyffredin mai ffolineb ydyw dringo coed i dynu afalau; pe yr arosid ych- ydig, cwympai yr afalau eu hunain. Ffolineb arall ydyw i fechgyn fyned ar gerdded i garu llancesau leuamc, pe yr arosent ychydig, deuai y llancesau i'w caru hwy. Gwiriwyd y diweddaf yn y gym- mydogaeth hon yn ddiwedda". Fel yr oedd dwy ferch ieuaine yn anneddu nidpell 0 G—g—n, cy- tuiiasant eill dwy, ynghyd ag un mab ieuane, i fyn- i 11 urU oddeutu ,Jwy 0 ffordd, yn enwau dan fab o'r gymmydogaeth; ac er yraddangos yn fwy bachgenaidd, gosodasant bobohugan ara dan- ynt, a gosododd un o honynt esgidiau coed am ei thraed; ac wedi iddynt gyrhaedd y lle apwyutiedig, aeth yr hon oedd a'r esgidiau coed at y ffenestr, gan daer anerch merch y ty i'w gollwng i mewn. BII yr ymddyddan fel hyn Da chwi, fy anwyU yd, gadewch i mi ddod i mewn, mae'r hin vn oer iawn allan." "W el," ebe merch y ty, « eich ew- yllys chwi yw bod allan; ewch adreu, a cherddweh rmewnyno." "Beth, fy anwylyd, sydd arnoeh? ranam yr ydych am gadw trwch y glass (y ffenestr) rhyogoch a mi?" "TRAOLI y glass, yn siwr! y! wyf yn meddw! eich bod wedi cael dod yn lied dda; mae hyny ynddigon bach rhyngof fi a chwi." "Pa- ham, fy anwylyd, yr ydych mor draws a hyna? beth sydd heno mwy nag arfer?" "Mwynae arfer yni TO pwy arfer sydd rhyngof fi a chwi Beth, a ydych ddim yn fy adwaen i ?" Nac yd- wyf fi, yn siwr, ddim yn eich adwaen; nis gwn i pwy ydych, nac o ba blaned y daethoch." A vd- ych ddim yn adnabod fy llais i, fy anwylyd?" "Nac wyf ti, yn siwr, ddim yn adnabod eich llais." 'Wei. T. O. wyf fi." "Na fuoch chwi yn T. O. erioed." Wei," ebe y llall, gadewch i mi ddy- fod mewn; yr wyf fi yn llawer gwell carwr na'm cyfaill yma." Nid oedd y mab yn dweyd un gair, Gyda hyn adnabu y ferch y tylwyth, a dywedodd wrth ei mam a dyna yr hen wraig i fyny y gris- iau, a thafiodd botaid llawnoddwfr puredig am eu penau, a ffoi a wnaent nerth eu carnau, ac at dy. ar- all; ond yr un modd y dygwyddodd iddynt yno drachefn. Daeth rhai o'r teulu hwn allan, a ffwrdd y noisant; ond wrth ifni, cwympodd y ferch a'r es- gidiau coed i'r ffos, a mawr y drafferth a gafwyd i'w chael oddiyno, ac yr oedd yr lmgan ya mw nlw am ddwfr erbyn hyn, gan nad pwy oedu ei i.hcrciit-n. Mae yn dra thebygol y bydd yma le da i deilwriaid yn fuan, am fod y llancesau ieuainc jr. uevid dufl o wisgo; ond am y gwniedydde8au,"«&» yji.|iawn bryd iddynt hwy or ardat non tuag A us-1 tralia bob copa. Hynod iawn yw gweled merched,—Ar hyd y nos, iVrthffeiiestri'a curo'n galcd,-Ar hyd y nasi Yno'r oeddynt yn ymbilied Airi i gael y drivs In agored, Iddynt hwy gael mewn i fyned,—Arhydy nos. Gwedi i Gwen a Liza ballu,—Ar hyd y nos, Gorfu ar y rhai'n i gefnu,-Ar hyd y nos; Ac er taled oedd eu coesau, 'Roedd eu lloiirau fel y pibau, Cyn i'r carwyr gyrhaedd adrau,—Ar hytfy nos. HEN WR OEDD YN GWBANDAW.