Y Dydd

ItELYNT YATES ST. MM. Got.,— Dymuawn wybod yn unol A rheol llys cyfraith pa tyrant N r oedd y committee IIg y cyfeiria Chwareu Teg atoyn ddilyn? Nid .08. y fath beth a gofyn am brofion, ac yna gwrthod gwrando ar y tystion, nao edrych ar y profion ychwaith yn cael ei ddwyn vn mlaen mewn un wlad wareid ii dig. Y mse brodyr capel Prince's Road wedi con^emnio eu hunain yn yr un committee ag y cyfeiria y cyfaill eu bod yn liilyolrbeolc) fi"wnder,' fel y galwa hi. Ynnechrou yr ym dydd"n, d. wedasai t, I Yr ydym ni yngwelei fod teiinlad wedi cyfofi cydrhyngoch.' Os oedd y pedwar brawd o Yates St. wedi myned atynt i achwyn ar eu cenadwr odd ar rielmlad drwg, dylaaent weinyddu dysgyblat-th neu gerydd eglwysig llym urnyat; ond yn lie gwneud hyny, am nad oedd dim yn galw am dano, maent yn gofyn i'r bro iyr aros yn Yates St., a chydweithrertu a'r cenadwr fel cynt, Y mae hyn yn dangos eto eu bod yn gweled eu hunain wedi rhoddi achlysur iddyut i ymadael, oniie ni buasai yn a jgenrheidiol iddynt ofyn i'r cyfryw arM, gan nad oeddynt wedi dweyd eu bod yn bwriadu peidio gwneud hyny. Pe buasent wedi gwneud yn ol rheol 'cyflawnder,' ni fuasai achos iddynt ofni y canlyniadau. Gyda golwg ar lywydd gooest y Pwyllgor Cenadol, fel y gelwir ef (mae yn debyg mai ei onestrwydd i'w fwti.d a'i amcin ei bun oedd mawn golwg gan y brawd wrth ei alw felly), oni,) oedd geneatrwydd a diduedigarwch yn sofyi, am iddo roddi y cwyo o flaen y committee, yn lid ei setlu ei hun, neu geisio gwneud hyny? A ydyw yn wir fod cyUiliion Mr. Owen \n siarad yn ei erbyn pan allan o'r committees, a'i fod yntau ei huB yn eoog o ddweyd anwiredd yn ei report am Yates St. ac ar y cyfeillionP Nis yallai boidio meddwl am yr hyn a dJywedir am Satan, set ei Sol yn arfer ymrithio fel angel y go!eu! i. Pan yn mediwl am yr amddiiffyuiad a gy- nygtr am hyn, set tod y cenaiwr yn pregethu y gwirionedd o'r pulpud, a'i gyteillion yn ua<d yn eu tystiolaetb, a ydyw dull boneddigaidd Satan, neu y ffaith ei fod yn dvey y gwir pan mewn pulpu i neu bwyUgor, pe by idat byay yn busibl, yn ei gvfiawn han am ei anwiredd pin allan o hoaynt? Trbiwn i ei bod yn llawo bryd i weinidogion y dref edrych i mewn i'r mater yma, yn neillduol gweinidog Prince's lid., gan fod Yates St. yn cael ei hyatyried dan nawdd yr eglwys hono, ac rnai aelodau o'r eglwye hon gan mwyaf syd i yn cynorthwyo fel athrawon yno, ae befyd i ddwyn moddiun yn mlaeu yu yr ys- tafell, Daw cyfeillion o'r eglwys yuu i iawr i Yates St., gan broffesu d'od i wnentbnr trefn ar yr ysgol, &c. Ond gell c cyftelybu eu eNaitb yno i rai yn ceiBio glanhau y ffrwd pan fo y ffynoo yn fudr. Djlid dechreu ar y ffynon yn gyntaf, ac ni fyddai y ffrydiau yn bir yn puro ao ymioewi. Felly, o. ceir cena wr Yates St. i'w le, gellir lysgwyl i'r athraw- on, &c ddilyn ei esiampl. Nid yw yn cyduno ar ar ran gweinidogioa y Methodistiaid brugethu ) a rymae nes peri i'r cynulieidfaoedti ryfeddu a gorfol- eddu a bod yn ofalua na byddo dyuion anwybodua yn ymwthio i'r pulpudau, heb i ryw gymaint o'r ua nerth gael ei deimlo gan y rtmi sydd dan eu gofttl neillduol gartref; ac befyd mewn adfer i dreta drwy ddyag)blaoth pan fo petbau weii myned o'u lie, dylai y cyfarfoiydd misoi ar ot manylwch mewn pasio neu gael ptrs nnu cymbw>s drwy ffurfiiu o gwestiynau roddir ger eu bronau, e trych fod y cyf- ryw yn hyw ya rhaolai ld a cbretyddol! D) le i y pregetbwr yw gwneud ei ddyledswy id tuag at y rhai a vmddiriedwyd i'w ofal, avos na bydo yn gwneud ei ddyledawydd, drwy ddweyd v gwir. cyd- weithio tt'r broJyr, a bywheb eu tramgwyddo, dylai ymadael. Felly yr ydym yi ei gweled gyda ehen- adwr Yates St. Mae pethau trymaf y nyiraith yn ol ganddo, o'r hyn Ueiaf, mae yr hyn sydd wir angen- rbeidiol mewn cena iwr yn ol. Gadawer i r tfaith ta I cwyn yn nghymydogaetli Yates St nad yw y Ct nadwr yn darllen a gwed 10 yn eu tai dystiolaetbu am y modd trueuua o ddiffygiol y gwneir ei yuiwel- iadau yn y cyfeiriai yma. Nid yw trigolion y gy- mydogaeth hon ar un cyfrif yn rhy a*y Idus am foddion gras, a chtywed am b,thau crtfyddol, fel y gwi aent gwyno o'u herwydd pan na byddai gwir angeu am hyuy, yn hytrack, mte y cyfryw yn rhy •iueddol drat bej, io cael clywed dartiea eL gweddio, gan eu bod yu rhy brysur gyda'u hamgylebia au. Yr ydym yn selio ein crediniaeth o hyn oJdiwrth ti report ef ei hun a thyatiolaetU cyfeillion or gy- mydogaetb, fod hyn braid i yn cael ei g fyugu yn hollol i dai He mae peraonau ynddyt t yn ol pob ym- ddaogosiad ar fin m.irwolaeth. Nid oes augen am i mi fyned i ymresjmu mai newn bywylac iechyd uiae eisieu dyagu crefydd i'r bobi, nac mai dyma yr amser mwyaf mauteisiol a tbebycaf o lwyddo gyda'r amcan, oherwydd mae aelodau pwyllgorau cenadol a ch farfoiyd t misoi Le'rpwl yn gwybod hyny A ydyw yu wlriooedd fod y cenad wr wedi gwrtho i mvned i ymweled A'r brawd claf o Wellington Rd. or ol un tfo? Y mae y person yma ya ddyn respect- ablex oud yn unig nad yw wedi yrquno &g unruyw egiwys. JPell), mae y cyfryw in ag y mae y Gym- deithas Genadol yn proffesu myned areiol, a gwneud lies ilido. Olywais yn mhellach fod y br\wd uchftd wedi anfon eiddymuniadam idiofynedyno drachefn, nd yn ofer. E rycher at yr esgusaw 180 wnaeth o flaen y committee am wrthod myned,—'y wraig wedi RiaTad. Saesoneg ag ef.' Nid y w hyny yn profi naa gait siarad Cymraeg, nac yn profl naa gall ei ddeall. Mae yr athrawiatth yma yn mynel yn erbyn myned i lawar iawn o dai, ac yn sefyll yn erbyn i'r rhan fwyaf o'r plant syd I yn mynychu yr ystafell i dd'o! iddi. Yr ydym yn deall mai ^aes- oueg y IBaeei blant ef ei hun yn siarad. Felly, yn ol yr athrawiaeth yma, nid yw yn werth eu dwyn i foddion Cymreig; ond a chaniatiu fo l arfar modd- ion Cymraeg yn idifuld yn nhy y brawd o Welling- ton Rd. yn ei berthvnas a'r teulu, nid yw h/ny yn profl beth allai fod mewnpertb aas ig af: t phrofa yr yagrythyr fod gwneud lie. i un pechalur yn beth o an eidrol werth. Rhoddwn enghraifft o ddull '^snest a phlaen' y cenadwr ) siar.d a gwe thredu, aef un o'r rhai y sonia Chwareu Teg am dani. Maeconaiwr Yates St. yn trefna cyhot idiadau y lie, HO yn eu hanfo < i frawd leilldul,1 i'w ilarllen pin na byddo too ei huo. Un nos Sul, dywedo ld y cylioeldwr nad oedd yr un seiat ar y piip.vr, ac felly fo l yn debyg na fyddai yr un y nos Lun ddyfo o. 'Cyhoe idwch hi,' med lai un o'r brolyr, mae yma frawd wedi addaw dyfod i'q cynorthwyo i'w chynal. Yr wythnos dlilynol, aeth y cenaiwr i lawr at Mrs. Lewis, yn abseneldeb ei gwr, a dywedodd nad oedd gan Mr, Lewis hawl i y myraeth S'i waith ef, a phe buasai y seiat i tod nos Sadwrn yn lie nos Lun, ni fuasai arno gymaint o ewydd am gael ei chynal. Mie yn ymddangos fel pe yn cyfeirio fod yr heu frawd yn arfer cypueryd gwydriad ar nos Sadwrn, au y buasai hyny yn ei gadw o'r seiat y < oaon hono. Os yw y brawd yn arfer ymddwyn o'i le ar aoa Sadwro, dylelswydd y cenadwr oedd ui geryddu, ac nid ei bigo tu ol i'w gefn. Mor belle) ag y mae fy ngwybotaeth i yn cyrhaedd, y 'gonestrwydvi' a ddaugoair yma ydyw gadaol pechadur yn erbyn Duw ar iios Sadwrn yn ddigorydd, oud yn rhoi y ffon ar ge n y person drose idod I yn ei erbyn ef oi hun. (twna hyn i mi adgoflo y chwedl am y ei yn y preach, yr hwn ni fwytai y g w air ei hun, ac na adawai i'r yell ei fwvta ychwaith. fnylym yn ddiolchgar i ChwareuTegam gyf- eirio mai lies y ceni lwr sy d i fod yu flaenaf yn meadwl y rhai sydd yn rheoli yr aehos cenadol. Tybiem fod ymddygiadau a chweatiynau ei gyfeill- iou yn dweyd yr un peth, ond na feddant ei onest- rwydd ef i ddweyd hyny mewn cynifer o eiriau. Cyfeiiioroad dybryd y w madd w 1 mai y rhai syd I yn eyfranu helaethaf at yr achos cenadol s dd ahawt i'w lywodraethu yn ot eu flordll eu bunain. Buasem yn hoffi gweleuy cyfryw yn gwneud eu dyledswyd 1 tuag at gael iawa dretD, ond gan isad ydynt yn gwneud hyny, gallaf ddweyd ya gy Iwybodol fy mo i n yn bwriadu acal hyd eithaf fy ngallu iddynt hwy reoliyrachoa yn groes i'r ysgryth, raaynwyr cy- ffrediu; mae doethineb a synwyr dyn yn drymach na'i logell, yr hyn a gydnabyddir gan bob cym ieithas ididuedd a diragfurn. Mae hanes y rhai sydd yn llywodroethu yr achoa cenadol yn dweyd yn isel iawn am danynt yn y cyfeiriad hwn. Gadawer i mi ofyu i'r rhai s>dd yn rhoddi eu punoedd at yr achos pa faid 0 bersonau rod lent g maint a hwy- thau sy -d yn gwrtho 1 rhoi, trwy fod u^rsou anghy- mtiwys yn gweithr^du fai cenad^i? Neu pe <1*01- euid mai rhai sydd yn dlluog i roddi punoedd yn uuig y maeut yo gadw draw, a ydyw ii ny yn gwneud eu uyfrifoldeb yn Uai? Os yw cyfeillion y cenadwr yn teimlo rbyw iym yn h n, dymunenx gael gwybod pa f»int mae y cenaiwr ei hun yn i-nuysgrifio at yr achos, o'r hwn y mae ef yn cael mwyaf o les oddiw tho. Mie aafle y persmau hyo fel gweinidogion, awyadogiuc, ac aelodau ya eglwys Dduw yn gwneud eu cyfrifolileb yn fwy na'r eiddo Satan ei hu < pan y mei tiJiodd geisio gau y Gwared- wr d lwyn ei deyrnas yn miaoti yn ol ei t wyllys ef. Nis gellir ysg>ryl dim amgenach gan yr '11' drwg,' oad y mae y personau hyn, ntu lawer 0 boayut o'r hyn lleiaf, yn proffebu bo 1 yn d lysguwdwjr y bobl, a'r rhai hyn ddylai tod daenaf, mewn cynorthwy i gael dynion cymhwys, i d iwyd teyrnas y u-warelw" yn mlaeo. Gall anwybo tatith Ym r twdwyr pagan- aidd Rhuiain eu hesguaodi an t u cy nygiad 'r Crist- ionogion o rod i d Jw Crist yn eu temlau. Otid beth aydd gan aelodau Pw>ll<or Canadal a. Chyf- arf jd oisol L,rpwi t'whasguaodi drcs be'dio yrn- chwilio t'r cwyniou a roddir 0'11 blaeuau? Caniat- awn er wwyn ymresymu nad ydyat yn gwybo I fo 1 y petson yma we ii eageoluao ei waith, dwey 1 au- wiredd, &c. A wna hyn y peth ya well, neu a esgtul StA eu hsiuwybodaeth hwy? Na! darlu i'r Arglwydd Iesu geryddu Pedr yr apostol yn agos yn yr un geiri u y eery Mdodd Sottin am gvnyg tr uo pvth, set dw JOY deyrnas ya mlaen in ol eu ffordd eu lianain. Felly y mae yn yr achos bwn uior bell ag yr yliym yu g Hele. Ni tuasui Cliwareu Teg a'i gyleillion yn anfoddlawn i'r bfawd gael chwilio i sefyilfa yr achos ya Yates St. pe buasai yr achos yn cynyddu. Nid yw dweyd yn onest am sefyllfa yr achos yn evtupo a'r report jup 1883 a'r blynvdda>»dd erai'l; moir belied ag yr wyf yn coffo, mae Yates St. •yn aros yr un f.atb',yn hwn*. Gofvniri r cyfeillioq a ddeuent i Yates St. dros y committee i edryeh i fawa i ahaawdd pethau, 'Bywedwch y goreu, oblegia mae y rhifedi ya llai heddytf nail y by id ya gyffredin. &c. Mae y cyfeillion yma agos i sryd j n rhoddi gormodo wraniawiad i gais o'r fath. D/lent dd'od ya y boreT, ac aroB trwy y cyfarfodydd, yr ysgol a'r hwyr, pan ddeuint. Dylent bafyd holi y plant yn yr ysgol. a'r moddion e aill; yna byddant yn llawer nes i gael gwybod sefyllfa pethau yn Yates St. Mae gan y rhai a fu yu aelodau o'r pwyll- gor dros gapel David St. he yd achos i gywilvddio am na wnaetbant hwythau eu dyle 'swydd, fal y gwnaeth v person yma. A ydyw yn wir fod y brawd 0 Crosshall St. yu ymylu ar ymffrostio ya ei onestrwyd 1 yn dweyd wrth y pwyllgor fol dw/ blaid yn Yates St. C/n ymtfroatto, C'edem mii buddiol iddo faisai dwey 1 yr holl wirionedd am vr hyn oedd widi ei welid a'i il-»*e i yn yr ystafell. Gweloddy caaadwr yn ceisio ciel gwasanaeth y ballot o'r ffor id pan ddewisir swyddoijion yr ysgol. Mae yn wir f^d rhai we.di dadlea > n ei erbyn, gaa ei fod yn ytnyraeth A rhyddid aelodau yr >s^ol i ddewis yu ol eu hewyllya eu huoain, hebl w myned yn erbyn y rhai a a dewis yn barol. Hefyd olywodd yr aro y^w? ya cael ei drauigwydlo ° herwydl ei haelio.ii tu,4 at ben wragedd tlodion y lie. Yr oedd weii cael clywed nal oedd plant yr ysgol yn d'o i i'r c farfodyd 1 y bortu a nos Sabbitft, ac oad Oidd mo idijn priodot nac vnadrech yn Cael ea gwneu 1 i'w «ael yno. Dywedodi fod 'ygen*l- aeth yn ol o gyrhaeid ei hainoan ya, f eyfdiriad yma. Paa d ia v y rodyr yn d %on ^onest i d iy- wedyd yr boll wirionadd, gallant d tyisgwyl nid ya unig gymtradwyaeth dynio 1, o 1 i gallant eiryoh yn mlaen i liragwy idol ieb gy I" chy 1wyb)d lawel, fel rhai to w di gwnell t eu iyledswylJ mor bell 4,; y oyrhaed lai eu gw> bodaeth^ A ydyw yn wir fod brawd 0 gapel David St, wedi bol ya cyhudlo y cenadwr o eageuliso ei waith, yfpddwgja-XO a iweldua yn y tai vr vmwelai hwy? Os yw, maeyHBFawd yn meiduar natur yr helygen i riaddau helaeth, obiegi 1 clywais ei fo 1 yn siarad yn dda iawn am dano yn ddiweddar. Y n ide "g/s ei fod yri plygu g, dfA y gwynt yn ui fet fQta'r mngyteli- iadau. seiat. yo caal ei hasgeuluso gan y ceb idwr, air report yu y cyf^maer yn ca ;Fei wneud yn lUwn, flyii vitad vr anasar mae vn~caeTal fiTiy- rial bob wythnos? A yTyw~yrbojibl fod y on <fwt ii ymddwyn mor aanoeth a chroet i esiampl apOi- tolaidd a myned i dli hob Son giir am y gwr, ac yna sop yn y pwyllgor am y pelljer yr oe I f y c/fryw we li bod y nddo, ais tiefyd rhoi agwe Id ar ei aro- gylchiadau presenol a wnai i rai hob ei aluasod feddwl ei fod wedi .nynei yn pi i'r ua tir pell u or bláen? Ond mae yn dda genyf d tweyd mai aid fell/ y er fod ei vmldygiad anaheilwag ef ya tuedda i'w yru ef a'i holl deulu yn ol. Yr oe 1 I y wraig y ey!feiria Chwtire.u,Tegsti weaibod yn edrych ar ol yr ystafell am da-ir bl/oed i ar ddeg cyn i'r geualaeth ei cHaet, tMb ymddwyn me NO un moid yn a ighyaoa niso yn annymunol drwy yr holl atnjer. Mae y tfaith ei bod wedi d'od i b,rolfesu ar ol i'r geaadaeth gaaJ.yr ystafell ya ei gwae n l yn fwy o/mtiwya aag irioed i edrych a' ei hoi os oes mo id, as o'r tu arail yuf dangos y dull dir, budd yn nria ua y cymerwy l hi oddiarni mown goleuni gwauth fytb. Pa b'ai rhjrwun yn gofyn beth mae y persoaau bIn wedi wneud i'r cenadwr Fw achtyaqro i fy ie i ya ea herbyn, nid oes genym ond ya uaig dweyd ein barn —bad ydynt wedi gwneud dim on 1 yr hyn y mae brou bawb sydd yn 0 adnabodyn wneud, sefdweyd nai yw yn gwneuf ei ddylaJswy 11. Oni beth bynag am yr hyn oe id gan ld<» ) a ei herb d, rOl'e ei ymddygiad yn galw am gcrydd. Os oedd gand Jo rywbeth yn ei berbyn, ai, nid ei ddyledf wydd ef oe^d dwyn eu haclios o flaen cyfaillion 0 rai o'r capelau, ac nid troi ei wyneb yn eu herbyn, peidio siarad & hwy, &c. Nid oe Id unrhy w reswm mewn inyned i'r yst ifell oidiary wraigheb rQd Ii y peth o flaen rhai o'r brodyr. Oydå golwg ar hoaiadau uchal y cenaiwr, maa yn deoyg at wyr Chwareu Tog fol cyfeilliou Chatham St. wedi profl a* 111 Mr. Oweu yn ughymydjgaeth it Si. er a li nan 15 mis. Gallw 1 ddwyn yr un date i brofl ei fol wedi' byw yu drosidlwr ag a dily^odd f/ tiktiy If,ill i y ddangos yr amaer yr oedd ya caiw llytiiyran y gyfraith! Peth da mewn cyfeillion oeglwysi mawrion ydyw mynedi gyoortbwyo i ddwyn moldionyn mlaen ru;wn Ueoiidd gweiniaid. Ond mae yi gwestiwn ganyf a y lyw cyfeillion Prince's K a David St. yn gwneud yn iawn wrth fy.iei i Yates St., g»n mai ar rai nad ydynt yn mynychu lie o a doliad mae gWyneb y genadaeth. Mad digon o bobl ya nghy- mydogaeth Yates St. i loio w yr ystaf-ll 0 .d eu cael ydo. Gan fod y cenadwr yn m )ddu ar ddawn a gallu i b regathu, mae myned i Yates St. i gynorth- wyo yn nghynalial cy&rfpdydd gweddi, &c., yn1 ei gefuogi1 f/nad yu mlaen oauwa diogi, D.E.