Y Dydd

Y GYNlWfilBFA. Mae'r hin yn. hobpetb ellid e1 ddym- uno. i gyniwafr yn Awst. Bu fy nam- caniaeth yn iawn yn fy llitb ddiweddaf am ragolwg am hin deg, gan fod Iiiaul Tudar Dafydd' (y lloer) wecewid ei chwrs yn y Gogleid. Hysbjsir ni gan awdurdodau ucbel fod yr bin hafoidd hon yn filiwn o hunau o leiaf o werth i'r Deyrnair; hyderaf gyda nawdd rhagluniaetb, ac adfer- iad Mr. Gladstone, y cynydda aassnach pes bod yo foddion i bob dyn galluog ac ewyllyfgar i weitbio i gael tlon'd ei freichiau o waith, a chyflog da am ei lafur, fel y g 11 gynal ei hun a'i deulu yn foddhaol. Cymer rhai pobl fantais ar farweidd-dra masnacb, i Wasgu y tlawd a'r diamddiffyn; "eo da oedd gwaith barnwr y dydd o'r bra'!D yn rhoddi dedfryd o ddwy flynedd o garchariad ar ysgolfeistres, am iddi geisio newynn ei tnorwyn i farwolaeth; a'i gylw call mai bwyd ac nid cyffyriau meddygol oedd briodol i gynal bywyd yr eneth. Son fod addysg yn gwneud byn a'r llall! Y mae felly ond ei ddefnyddio yn ei Ie. Gwyddys am achosion yn ein gwlad einhunain, am tefstres yn gosod allowauce o haner pwys o ymenyn yn yr wythnos i'w morwyn. Gormod o ddirmyg ydyw peth fel hyn ar gydgreadur, a dylid dwyn creadurii-id or fath gerbrony barnwyr. Os nad all y cyfryw gadw gwasanaethyddion heb arfer eu crintachrwydi anfaddeuol, gadawer-eu gwasaoaeth penydiol iddynt ea hanain, i fyw neu farw. Cywilyddus yw meddwl fod rhai yn* proffesll crtfydd yr Oen mor farbaraidd a bydol. Clywed fod 'Robert Jones, Llanllyfr-i,' w.edi digio y taenellwyr yn Ngbaerdydd, trwy eu galw 'creadnriaid.' Wei, ereaduriaid ydynt i'w Barnwr Mawr, fel y Bedyddwyr, a rhydd i bob un ei farn, ac i bob barn ei llafar. Nid oedd y cyfarchiad cynddrwg a'r eiddo 'dyn bach Towyn,' ar ddydd y Gyman/a, yn rhoddi alian y gorcbynayn am yr umbrellas, 'Rhowch y cydiried yna i lawr.' Cafodd y sylw ei haeddiant trwy wawdwen y dorf. Ami a dyddorol y blynyddau hyn yw yr hynt-deithiao trdnyddol, ac yn sicr mae byn yn gaffaeliad i iecbyd a cbysur y bobl, a phe tynid y pris i Jawr er excursions, ceid ychwaneg o ymofyn tocynau. Ond mae y gwib.deithiau byo yn rbad, ac yn gyfrwng i lawer gael golwg ar eu giiydd, na chawsent y fraint pe. na buasai byrwyddiad i gael taith mor rad. O 'r fath gyfnewid yn awr sy'n Ngbymru Er pan ga'dd y tren ei hynod ffordl ei hunan. Aeth Cyniweirydd gyda'r fintni fawr i dneddau arddunol Aton Menai yr wythnos ddiweddaf, a bo mor ffodus wrth gychwyn, a chafil cerbyd o'r dosbarth cyntaf, ac yr oedd ef ai fonedd'gea gyda daa dtulu arall braidd yn wrthddrychau eiddigedd; ond y roae pirpetb yn gvffroditl i bawb ar gledr-deitbiau fel hyn, fat yn mj-g yr Ap'stolion gvnt. Yn Abermaw un tro aetbum i'r first class carriage, pan yr oedd ynddo ladies ieuanc, a hen tor/edd wr ehwytld- I edig a lied bigog. Aailwg oedd fud yr hen Jdyn yn royntunavo fod y caste yn y tren fel yn y palas, ond tarawoJd wrth ei fatch y tro hw ov. Gofynai'n awdurdodo', a oed d w n i a'r rbai oeddyht gydft mi, wedi thlu pris cerbyd No. 1. Atebaif ef nad oeiidyin. Aetb yr ben frawd yn anesmwyth, a dywed- odd y myoni tllw m^i tr yr orsaf, dvwedui^ wrtho fy oloi wedi cael aw<'ord«i<l (author- ized) i fyned i'r cerhyd ) wnw, a dywell is wrtho yn mtH-liach, we are honest subjeees-yr t dymyn ddeiliaid gonest; erhyn byny, rhoddodd yr ben wr i fyny ichwythu bygyth- ion, ac aeth ef a minau yn gryn gyfeillion cyn cyrhaedd o honom ben ein siwrnai. Diwrnod hyfryd oedd y diwrnod yr oedd y trln yn ein cludo trwy ran o dif paradwya- aidd Eifionydd i Gaernarfon. Yr oeddwn i yu methu peidio meddwl am hen feirdd godidog y rhandir nodedig hwnw; ym benaf am Ymera o dwr beirdd Cymrn/yscanai y diweddar loan Madog, sef Devi Wyn o Eifion, a deuai ei en^lyn prvdferth a geir yn ei Awdl Molawd Ynys Prydaio, i'm cof mor fyw y bore hwnw- 'Bro bardd aroglber yw hi-bro llawnion Berlianau a gerddi; Meusydd a bronydd llawn bri, Addurnol y wedd ami.' Ar ol cyrhaedd Caernarfon, nis gallwn lai nag edmygu y cynydd a wnaeth gwareiddiad a masnach rydd ar y drr-t hynod hon er's again mlynedd yn ei hadeiladau mawrion a gorwych. Cefais olwg ar y Pavilion, yr hwn sydd gymaint a mosque Mahometanaidd, ac, nid oes genyf ond dymuno'n dda i'r Eisteddfod a gyoelir ynddo yr wythnos hon; a gresyn fod y pwyilgor wedi bod mor feddal a rhoddi cais i'r Tywysog Cvmru i fod yn bresenol, pan y gwyddid ei fod mor ddi- ystyr o Gymru a'i deiliaid. Yn Felinheli, cefais olwg ar lestr yn ymlitbro i'r dwfr o yard Mr. Rhys Jones, a gwelsom y pontydd sydd mor glodfawr trwy y byd. Adroddwn rai o linellau y bardd o Eifion i'r bont arddercbog uwch y Fenai, yn enwedig ei pnglyn olaf, yr hwn sydd gload hapus i'r cyfan. •Dwf heol ydyw o àaiarn-praffwaitb Prif-ftordd bardd a chadaro; Gwiw orgedd ac awyrsatn, Safed bytk sef hyd y farn.' Hefyd, adgofiwn linellau Caledfryn yn ei Awdl i 'Rotbsay Castle: 'Byw yn llawen or ben bwrdd, Mordeithio non rotiio'r ardd, Taith ddeetl, heb dymeatl, heb dwrdd I fyny hyd Fenai hardd.' Pan y gwelaf ryw un n'r beirdd sydd yn codi'n canu fel yna, mi a'i galwaf yn fardd. Yr eiddoch yn hapos, CYNIWEIBYDD. «