Y Dydd

CYFARFOD LLENYDDOL ABERMAW. Ma, GOJ,— Dichon fod lluaws o ddarllenwyr y DYDD yn ilpall i gyfarfod llenyddol pileI ei gynal gan W esleyaid Abermaw, ddydd OWener y Groglith. kro. rboddi mantaisj i'r sawl nas gallasent fod yn bfesenol, ceisiaf, trwy wneud ychydig sylwadau trwy gyfrwcg y DTDD, ddangos pa fodd yr oedd cyfiawnder yn cael chwareu teg. Wrth ddyfod ag ychydig ffeithiau yn mlaen, nid wyf mewo un modd yn darostwng y cyfarfod, ond yn hytiach dangosvf yn deg a diduedd er Iles v cyhoedd yn gyfiredinol weithrediadau beirniad y gerddoriaeth. Wrth edrych dros destynau y cyfarfod, fe wel y darllenydd fod cor o blant i ganu 'Cowper' o lyfr tooau y Wesleyaid, ar y geiriau 'Ar for tymhestlog teithio 'rwyf.' Daeth dau gor yn mlaen, sef c6rau Liwyngwril ac Abermaw; rhanwyd y wobr rhyng- ddynt, am y rheswm, meddai y beirniad, fod cor Liwyngwril wedi methu yr hymn, ac oddiwrth hyny gallaswn gasglu fod cor Abermaw yn canu y geiriau priodol. Yn awr, Mr. Gol., camatewch i mi ofyn i'r beirniad, pa fodd y gallasai ddweyd fod cdr Llwyngwril wedi methu yn y geiriau mwy nar cor arall? Rhaid i ni yma gofio fodyn llyfr bymnau y "Wesleyaid ddwy hymn yn dechreu gyda'r geiriau fAr f6r tymhestlog,' &c., ac na ddartu y beirniad nodi rhif yr hymn. Nid wyf yn dweyd fod y beirniad yn dangos mwy o ffafr i'r naili gor mwy nar Hall, end mae lie i gredu fod rhywbeth allan 0'1 Ie. A oedd yn deg i'r beirniad fyned i r Assembly Room i wrando ar ddatganiad y darn oedd i gael ymgyatadlu arno gan gor y lie cyn y gyetadleuaeth? Os yw ef yn barnu fod hyny yn ei Ie, nid wyf 11 yn credu hyny, yn wir tro annheg gyda'r cor araU oedd hyny. Pa ymddiried allasai arweinydd c6r Liwyngwril roddi yn y beirniad Wrth ddeall ei fod wedi gwrando ar ddatganiad y darn yn flaenorol ir gystadleuaeth? Eto, boddhad neillduol fuasai cael eglurhad pabam y darfa y beirniad wrthod traethu ei leirn- iadaeth ar y parti hyoy o Lwyngwril ar ddatganiad o 'Duw bydd drugarog, a r pwyiig0r wedi rhoddi caniatad iddynt i ymgystadlu heb un ferch i'w cynorthwyo? Pabam na fuasai y beiroiad cyn y gystadleuaeth yn awgrymu nad oedd y parti hyny ddim i gystadlu? Yr wyf yn meiddio dweyd yn ddiduedd na ddarfu y parti buddugoliaethus ganu y tiiawd yn berffaith, nid oeddynt yn caou y To yn gywir, yn hytrach na rhoddi y re a'r do, canasant r a d. Eto, aid oedd yr amaer yn agos yn ei le- yij lie rhoddi dau guriad yn niwedd y scores, ni rodd- asant ond un yn unig, yr an modd gyda'r expres- sions. Mewn gwirionedd, nid oedd ganddynt expres- sion o ddechreu y darn hyd y diwedd. Pan gymerwn bob peth at ein hystyriaetb, yr wyf yn credu yn gydwybodol y gall parti Liwyngwril hawlio y feirniadaeth, ac y gallant herio y parti gafodd y wobr unrhyw ddydd am ddatganiad, 'Duw bydd drugarog.' Yr eiddoch, CAKWS CTHAWXDXB.

LLANUWCHLLYN. AT CABwa RHTDDID." MR. GOL.t- Gan fod 'C. R.' yn myned yn mlaen ac yn tori tir newydd, yr wyf yn dymuno galw ei sylw at yr hyn sydd heb ei benderfynu. Yn y DYDD am Mawrth Sfed. gofyna 'C. R. A oes gan berson y plwyf bawl i gymhell aelodau bucheddol eglwysi eraill i wrando arnynt hwy, ac mewn canlyniad i'w corlan? Oes, os bydd y cyfryw yn eglwys Bismaticaidd, sef plaid wedi ymranu o eglwya arall; 'Yr wyf yn atolwg i chwi, frodyr, graffu ar y rbai sydd yn peri anghydfod a rhwystrau, yn erbyn yr athrawiaeth a ddygasoch chwi, a chiliwch oddiwrthynt,' Rhuf. xv). 17. Mae gan weinidog Duw hawl i alw ar y bobl i ufudlhau, a'u cymhell i wneud eu dyled- awydd. Yn y DYDD am Ebrill 12, dywed 'C. R. 'Fod y. gwirionedd yn rhy gryf i'w droi yn 01,' Pa wirionedd yw hwn? Dywed 'C. R.' nad ydoedd 'yn ceisio ganddo ef (Mr. Williams) na'r uo eglwyswr arall i wneuthur un sylwl o'i ysgrifau. Yn ei ysgrif gofyna 'C. R.' am Iresymmu dros ragor- oldeb yr eglwys.' Yn ei ail ysgrif gofyna, 'A oes rhyw eglwyawr yn Llanuwchllyn (ac eithrio W. W. wrth gwrs) yn meddu ar resymau cedyrn dros fod felly?' Yn ei drydydd ysgrif, dywed fel hvn, 'Dealled y darllenwyr Bad oeddwn yn ceisio ganddo ef (Mr. Williams) na'r un eglwyswr arall i wneuthur un sylw o fy yagrif.' Dyma 'C. R.' wedi gofyn ddwywaith i eglwyswyr am resymau, ac yn ei drydydd ytgrif yn gwadu, ac yn dweyd mai Mr. Williams yw yr ymoaodwr, Mae yn debyg mai hwn yw y 'gwirionedd' aydd 'yn rhy gryf i'w droi yn ol. Dywed 'C. R.' na wnaeth loud yn unig ymosod ar waith y personiaid yn ymdrechu cadw yr eglwye yn ngtyn a'r Ilywodraeth,' Beth ydyw hyny i 'C. R.?' A ydyw ef am gysylltu ei blaid ei hun a'r llywodraeth? Os ydyw cysylltiad yr ellwya A'r llywodraeth yn ei flino, trefned ei ymosodiad, a byddaf finau yn amddiffynwr. Dywedodd 'U. R.' nad yw yr Ymneillduwyr yn hooi fod yr boll wir- ionedd ganddynt.' Da. iawn, ni ddytgwylir i neb gredu yr hyn na phroffesant. Mae yn debyg mai dyma y rheswm sydd gan lawer o YmneillJUwyi dros wrthod dysgu gair Duw yn yr yBgolion dydd- iol, rbag dygwydd i'r plant gael gafael ar y gwir ionedd aydd yngroe" i egwyddorion Ymneiilduaeth. Mae 'C. R.' wedi beiddio rboddi cynygiad o flaen un oedd wedi addaw peidio a chymeryd un sylw o hono. Gan fod y eyfryw gynygiad yn cynwys math o ymosodiad ar yr eglwys, yr wyf yn ystyried fod genyf hawl i'w gymeryd dan sylw. Byddaf yo rhoddi atebiad iddo ar ol gorphen yr hyn sydd eisoes dan sylw. Mae amryw bethau yn ysgrifau 'C. R.' y dymun- wn gael eglurhad arnynt— 1 Beth yw yr lanfauteision o dan ba rai y bu yr Ymneillduwyr yn gweithio drwy y blynyddoedd? 2 A ydyw y gydmariaeth a dynwch oddiwrth y Gwyddel yn ddesgrifiado rywun yn Llanuwchllyn? desgriflad o bwy ydyw? 3 Beth a feddyliwch wrth 'gyhoeddi beddweh He nad oes heddwch?' beth oedd yr anbeddwch? 4 Pwy yw y personau liyny sydd yn IdiLngoo mwy o awydd o lawer i godi plaid nag i ddwyn oneidi au at Fab Duw?' 5 A oes rhyw Ymneillduwr amaethyddol wedi, neu yn debyg o gael ei ddychrynu am ei grefydd? pwy ydyw, a phwy yw y dychrynwr? 6 Am ba beth y mae 'Paul yn union o'r an farn' A chwi? 7 A ydych chwi yn gwybod am ryw ddyn yn gallu 'cyhoeddi rhyddid i bawb i fyned i addoli lie y dewisout, ac ymddwyn yn hollol wahanoi?' Nod- wch ef allan, neu beidio a gwneud awgrymiadau di- sail. 8 A ellwch chwi brofi mai 'ysfa at boblogrwydd a hunan lesiant sydd yn cynhyrfu offeiriaid Cymru i lafurio? 9 Pa ddosbarth yw yr 'hwythau' f eyfeinwch atynt sydd yn ceisio myned i mewn i lafur eraill? Dywedwch yn blaen fel y gallom weled eiddo pwy yw y maes lIdur. 18 'Er mwyn' pa beth y mae pobl yn myned i'r eglwys? 11 Beth ydych yn geisio ddweyd wrth YmneUl* duwyr Llanuwchllyn yn nghylch 'rhyddid i addo« Duw?' A wyddoch chwi am ryw Eglwyswr weo caethiwo rhywun? Byddaf yn ddiolchgar of medrwch roddi atebiad i'r uchod. Ydwyf yr eiddoch yn ssrchog, E. Rowlands.

V iii;u LLANUWCHLLYN. 1 AT. lrb. EDWARD ROWLANDS. STB,- Rhaid i chwi fy esguaodi am beidio gwnend ull sylw o'ch ysgrif, yr hon a dybiech chwi yn ddiall oedd yn atebiad cadarn i ysgrif 'C. R.' EdrychaJ yn lied ysmala i fyned i ddadleu a chwi wedi bod yn dadleu r person; a phe llwyddech i wneud rhywbeth o honi, tafiai hyny fwy o ddiyityrwch at y person na neb arall, 'Digon i'r dysgybl fod fel «» athraw.' Er hyny, pe gwnaech wrthbrofl rhywbetb ynddi buaswn yn eich ateb, ond nid yw yn debyl; fod neb yn meddwl hyny oddieithr Mr. 'E. R.' ei hun, a gwell gadael iddo ymborthi ar y wledd. [ Ond nis gallaf adael i gyfeiriad a wnaethoch ataf, mewn atebiad i ofyniad rhyw 'Un o'r Plwyf,' I fyned heibio yn ddisylw, ac nis gellir goddef hyd yn nod i chwi i gyhoeddi y peth a fynoch ar duialenau newyddiadur heb eich galw i gyfrif. Mae y gofyniad a'r atebiad yn darllen fel y canlyn yn eich llythyr:—G. 'Pa beth yw gwirionedd » boneddigeiddrwydd.' A. 'Darllenwch ysgrifan 'C. R. a meddyliwch am bobpeth hollol groes i'r hyn a wnaeth 'C. R. hyny ydyw gwirionedd a boneddig- eiddrwydd.' Nid wyf yn credu, fel yr awgrym* rbai, mai rhyw glochydd gohebyddol ydych; na, gwell genyf gredu mai chwi eich bun sydd yo gyfrifol am y cwbl a ysgrifenwch, ac ar y tir yo. yr wyf yn siarad a chwi. Os pob peth sydd hollol groes i yagrifau 'U. R.' ydyw gwirionedd a bonedd- igeiddrwydd, mae yn canlyn, o angenrheidrwydd, fod y cwbl a ysgrifena 'C. R. nid yn unig yo anfoneddigaidd, ond yn anwireddns. Pe dywedech fod un anwiredd ynddynt heb fedrn profi hynyt byddai yn hyfdra yn ngolwg pob dyn o 6synwyf cyffredin;' pe dywedech fod ynddynt lawer heb brofi un, ystyrid hyny yn haerllugrwydd; ond 1 mae haeru fod yr oil yn anwireddus yn myned to bwnt i ddim all 'darllenwyr meddylgar' ddychy- mygu. Yn awr, Syr, yr wyf yn galw arnoch i brofi fod un peth croes i wirionedd yn fy ysgrifau, 08 ydych yn tybied eich bod wedi gwneud hyny or blaen, byddwch gystal a chyfeirio at yr enghraiflW oreu sydd genych, er mwyn peidio colli amser, nett ddwyn prawf newydd. Dysgwylir i'r prawf fod o natur foesol neu arddansoddal, yn 01 natur y gwir* ionedd fydd o dan sylw. Os na wnewch cbwi byu, rhaid eich dal yn gyfrifol am ysgrifenu un of pethau mwyaf anwireddus a ymddangosodd erioed mewn newyddiadur, a byddai yn ddoeth ynoch fod yn fwy gwyliadwrus rhag Haw. AT T GOLTGYDD. STR,—Nid wyf yn bwriadu ysgrifena rhagor ar hyn o bryd, oddieithr I ry" gyfeiriadlanwiredda. fel yr uchod gael ei dafla ataf, am nad yw yn deg curo neb ar lawr, ac nid yw yn gyfiawn chwaith i ddal rhywbeth lleol yn rhy hir o flaen y cyhoedd; gan hyny, os bydd eraill yn dewis ysgrifenu. gwell iddynt adael fy enw i allan, ni fyddaf yn gyfrifol am ddim a ddywedir y naill ochr na'r llall. Ond os gwneir pethau cyffelyb yn y dyfodol i'r hyn wnaed yn y gorphenol, addawaf eu cyhoeddi yn gyfiawn, ac nid yn gynil fel y gwnaethum y tro cyntaf. Dywedir fy mod yn ysgrifenu pethau isel am yr eglwvs a'r eglwyawyr, ac fy mod yn eO 'pardduo.' Wel, os ydyw hyn yn gywir, gan nad ysgrifenais ddim ond y gwir, rhaid fod en gweitb* redoedd yn cynwys parddu, a da fyddai iddynt gofio mewn pryd mai y rhai sydd yn gwnead y Darddup ac nid y rhai sydd yn ei ddangos i'r cyhoedd, fydd yn ei guglu yn y 'dydd hwnw.' AT TR AKAXTHWTR YMNEILLDUOL. Yr wyf yn deall mai policy rhai o honoch ydyw bod yn ddystaw, ac yn wir rhinwedd mawr mewn cymydogaeth chwedleugar ydyw bod yn ddysta^ ar lawer pwnc, ond rhaid cofio fod 'amser i Biarad I fel'amser i dewi.' Na feddylied neb maiysgrifentt jx rhywbeth a glywid gan hwn a'r llall yr oeddwn; nage, y mae genyf chapter a verse ar bob peth. Of bydd angen dwyn ffeitbiau i brofi thagoaodiad, maeot i'w cael; 08 bydd angen am dystion i bron rhyw osodiad, maent wrth law heb fyned i blitb 1- flermwyr. Felly, gellwch gysgu y" dawel, nj wnaf niwaid i neb o honoch wrth hawlio rhyddid 1 bawb. Nid ydwyf wedi awgrymu dim am steward ø landlord, nac wedi condemnio dim ar eu gwaitJa mewn un modd, ac nis gallaf weled nad amcan fy ng wrthwynebwyr wrth gyfeirio atynt ydyw coisio oael cilfach i guddio eu buøain er mwyn oagoi 1 ..i.¡