Welsh Newspapers

Search 15 million Welsh newspaper articles

Hide Articles List

6 articles on this Page

Y FFESTINIOGIAID.

News
Cite
Share

Y FFESTINIOGIAID. Na feddylied darllenwyr y DYDD mai enw ar genedl neu lwyth cyfan o ddynion ydyw'r penawd, yn hytrach yr hyn a adnabyddir fel y rhan hdno o genedl yr hen Gymry ag sydd yn byw cyd- creipiau ysgythrog Ffestiniog yn Meirion. Hynodir ac a lwaenir y rhan hon o'n cydgenedl fel ytngyndynwyr o'r fath gyndynaf, yn fradychwyr cYOtfonllyd, yn Judasiaid o'r fath fwyaf Judasaidd, rogenfigen wyr proffeselig, ynllawn rhagfarn a dall- loeb yn erbyn pob cymleithas fyddo yn tueddu yo ^Qiongyrchol i lesoli y dosbarth gweithiol, os un- -"ith y meddylir fod y goruchwylwyr yn wrth- wynebol i hyny; pryd, mewn gwirionedd, fod llawer goruchwyliwr yn mediu eywirach syniadau, PUrach a gonestach egwyddor, na'r eiddynt hwy, druain. Byddwn yn teimlo i'r byw pan y danodir i ni y ffe,eleddau a nodwyd; ond wedi'r cwbl, ni fedrwn eu gwadu, am mai gwirioneddau ydynt am y rhan luosocaf o lawer o honom. Gwella nis gallwn, Oblegid yr ydym yn methu sylweddoli YI1 ein medd- wI y drychfeddwl ofnadwy a pheryglus o ymuno gYda'o gilydd, modd y gallon g/dymgynghori pa ieddyginiaeth a'n meddyginiaetha, os oes y fath beth yn bod. Enghraifft nodedig ein bod yn teilyngu y teitlau I a nodwyd ydyw y modd annheilwng a chywilyddus Yr ydys wedi ymddwyn at Undeb y Chwarelwyr, sef y gymdeithas oreu y cafodd y chwarelwr erioed y fraint a'r cynyg o ddyfod yn aelod o honi i wella ei amgylchiadau bydol; ond er mor dda ydyw, ac er pymaint y mae yr Undeb wedi ei wneud o ddaioni 1 Q brodyr yn Arfoo, a rhanau o Meirion hefyd, dal yo gyndyn, gwrthnysig, ae anufudd y mae y Ffestiuiogiaid lrwy y cwbl, gan ddiystyru a gwrth- od pob cymhelliad i ymuno, fel nad oes ond un allau o bob unarddeg yn Ffestiniog yn diiigou doeth a deallgar i weled gwerth mewn cymdeithas eydd mewn sir arall wedi dangos a phrofi ei bun yn allu cryf a nerthol, yn gymaint felly fel y rhoddodd ergyd farwol i drais a gorrnes, trwy ddiorseddu yr archfradwyr, a gwneud i ffordd yn hollol ac am byth a'r teyrnormeswyr, a sfltfy JIll yn eu lie ar yr or- sedd degwch a chyfiawnder, pethau na wyr Hawer o honom ni yn Ffestiniog ond ychydig iawn am danynt. Ba yr Undeb yn ei gychwyciad babanaidd ar y Cyntaf yn lied boblogaidd, tel pob symudiad arall yn ein plith; ond buan iawn y chwythasom ein plwc. Efe, y pryd hwnw, oedd pobpeth; ond druan o hono erbyn heddyw, nid yw yn ddim o ddim yn eu golwg, pan, mewn gwirionedd, mai yr un ydyw yr Undeb 0 ran egwyddor a'r dydd y ganed ef. Ni cheisiodd erioed, ac ni chais yn awr, weithredu dim ond yn 01 cyllawnder. Hwy, druain, sydd wedi troi yn eu cogwrn. Os cyflawnodd ychydig o'r rhai oeddynt yn proffesu eu bod yn Undebwyr y pryd hwnw Weithredoedd y tywyllwch pan oedd yr Undeb yn ei fabandod a'i ddiniweidrwydd, cyn dyfod o hono i iawn adnabyddiaeth a'r cynifer Judasiaid bradych- lyd oedd wedi ymlusgo i fewn iddo, nis gall yr Un- deb ddim wrtb hyny; ond y mae yo teimlo mai ei ddyledswydd ydyw hyabysu y cyhoedd fod y rhaihyn Wedi cymeryd eu hedfan ymaith, a hyny cyn i'r Undeb gael digon o amser i wneud dynion o honynt. Ond y mae y rhai a ddirmygwyd ac a alltudiwyd o Waith i waith o'u plegid hwy y pryd hwnw yn Uo- debwyr gonest a chyson heddyw. Aanhegwch ydyw edhw y troion baoh a bradychlyd gyflawnodd y Judasiaid y pryd hwnw i'r rhai a geisiant enill aelodao newyddion i'r Undeb y dyddian hyn. Dylid cofio fod yr hyn oedd yn us ynddo ar y dechreu wedi ei wyntyllio ymaith, a'r peiswyn wedi eu chwalu i bedwar gwynt y nefoedd, fel nad oes yn awr yn aros ond y grawn pur, ae yr ydys y dyddiau hyn yn hyderu yn gryf y gwelir cyn hir lafar ac ymdrechion y cedyrn hynyn cael eu coroui A llwydd- iant mawr. Mae eu own megys yn mrig y mor- wydd yn dyfod, a llawer weai iiyfod; ond tyrfa fawr yn aros, ac yn benderfynol o ymgyndynu, heb yr un rheswm gwell dros eu hymddygiadau na chadw i fyny eu hen gymeriad o ymgyndynwyr cyndyn. Wel, weWr cwbl. dymuniad calon pob gwir Undeb- Wr ydyw, am iddynt gyda brys, gael eli llygaid, modd y gallont weled eu sefyllfa beryglus, fel y Penderfynont ddyfod i'r amddiffynfa heb oedi dim yn hwy. Slhiwbryfdir. LLAFujam".

FFESTINIOG.

BETTWS-GWERFIL-GOCH.

UNDEB YR ANNIBYJVWYR CYMREIG.

CAN MOSES "~

CYMANFA ANNIBYNWYR MON.