Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Hide Articles List
3 articles on this Page
---Y LLOFRUDDIAETH GEU DOLGELLAU.
News
Cite
Share
Y LLOFRUDDIAETH GEU DOLGELLAU. Dichon y bydd yn foddhaol gan ein darllenwyr ddeall buth ydyw syniadau rhai o brif gyhoeddiadau Llundain gyda golwg ar yr erchylldia hwn. Yr y'm fa cymeryd yr ysgrif a ganlyn or Truth. Y mae yn cynwys amryw o sylwadau buddiol, ac amryw o gamgymeriadttu pwysig. Rhoddwn frysgyfieitbiad 0 honi yma:- "Y mae yn bosibl ein bod wedi myned yn rhy bell yn y blynyddoedd a basiodd, wrth chwiiio allau a phriodoli troaeddau treittiol i ragdueddiadau ach- yddol, i addysg dditfy giol, ueu i nwydau wedi eu oynj rehu gau angh.) medioldeb, ac aw„> r afiachus ein trtfydd mawrion, gan anghotio fod y fath beth yn y natur ddynol ac eiten o greuionder, yr hon nad yw bob amsor yn ofyuol i gael a ogaefch i'w chyneu yn fflim. X mae chwedl y Hofruadiaeth yn Meirion ydd, yr hon sydd weai tynu mor lleied o sylw y cyhoedd yn uaig am y rbtswxn iddo ddygwydd cy- meryd lie daith deng awr y n mhellach o Lundain na cbyflafan Wainwright, yr hon oedd yn Ibllol gy- ffejyb, yn debyg o fod yn un or achosion hyny, y rhai y mae ein iioil ddamcaniaethau (theories) diwedd- araf ) n proti yn anefteithiol i roddi 0.) frif am dani; a thueddir ni i alw euogrwydd nid yn ddamwain na dynladdiad, na chyaa yr un enwcylfelyb, ond wrth ei-beu cnw adnabyddus a chytfredin, set' pechod. Mae y dyn, yr nwn sydd yn awr yn ngharchar Dolgellau, ar y cyhuidiad o lofruddio a damio cortt Sarah Hugbes, yn ffermwr ieuauc tua 24 oed, o ymddangosiad dymuuol, a gwyuebpryd gwridcoch, yr hwn byu yn hyn oedd wedi arwain by wyd gonest a diwyd yn mhlith ei bobl, mewn rhanbarth o Gymiulle na cbyflawnwyd y lath drosedd ysgeler o fewn cot dyn. Nid y w y-D fedcl w y n, ac er na fedr siarad Saesoneg, gall ddarlien ac y sgrifenu ei iaith ei-hun yn lhwydd, a chytausoddodd amryw o ben- illion, a rhai englyuion o hynodol enwogrwydd mfewn llenyddiaeth Gymteig. JBu yn aelod o'r Yagol Sul, ae y mae yn aelod o eglwys y Methodist- iaid (Jaltinaidd. Y gauaf diweddaf priododd a dynes ieuauc o gysylltiadau parchus, yr bon yn ddiweddar a roddodd enedigaeth i blentyn. Byddai yn an- hawdd dychymygu am setyllla na ch) roeriad llai daro,t,y ugol i gyiuheliion troseddawl, ac wrth leswm nia ydym yn awr cyn ei brawt yn oymeryd yn ganiataol euogrwydd Cadwalader Jones. Nid ydym ond yu unig yn crybwyll ei fod yn y carchar o dan gyhuddiad uitiifol, wedi ei sylfaenu ar ffeÜhiau sydd j 1 gael eu datguddio yu yr amser priodol. "Os ymddengys yn annhebygol y deuai y dyn cyhuddtdig yn llolrudd yageler, llawer llai yr ymddengys y golygfeydd o auigylch y lan lie cytlawnwyd y weithred, o fod yn fan tebygol cyflawniad llofruddiaeth greulon a dit gelaidd. "Fe gofia ymwelwyr a Dolgellau yn dda am ei sefyllia g) ffredinol. Ychydig ar y dde o'r tu uchaf i'r fl'oidd a arwaiu i'r 'Xoireut Walks,' yn mblitb y 'o coedwigoedd cysgodfawr a redant oddiwrth binaclau arddunol Cadair idris, hyd at yr afon, ceir porfeydd gwartheg a dolaid, ac aberoedd rbedegog yn crych- neidio Ihwug y rbcdynau brasd) 101, a tfyrdd a llwybrau weui eu hamgylcbu gan wrychoedd wedieu prydfcrthu & rbosyuau gwylition a blodau amryliw, n^yrtwydd teg; yr awyr bur o r mor a'r mynydd wedi ei berarogi gan arogl y gwair c) nhauatol, y briallu a'r blodau; ac o Haen y llj gaid y mae y fath banorama ardderchog o fi yniau a ciyifrynoedl y rhan brydferth- af o G) mru. I cylryw oedd yr olygfa y prydnawn gwaith bafaidd pan y trodd Sarab Hughes ei cham- rau tua thy CadWaladr Jones, ac na welwyd mo honi byth mwy yn fyw. "Cbwech wythnos wedi hyn canfyddwyd llaw a braich wasgaredig wedi sefyll rhwng cerig aibn ohwyddedig, ac wedi ei chario bron. at ddrws ty mam y drancedig, yn datguddio y ffaith ofnadwy ei bod hi wedi ei liofruddio a i thori yn ddarnau. "Cafwyd y gweddill o'r corff anffurfiedig, mewn tuag unarbymtheg o ddarnau i fyny ar ht d yr afon i lyn dwin, i'r hwn, fel yr ymddengys y taflwyd bwy gan y llofrudd, ac o'r hwn, hwyrach, na fuasent byth yn ymddangos pe na chymerasai llifogydd mawrion yr wythnoa ddiweddaf le. Neu, fel y mae y Cymro duwiolfrydig yn dueddol i gredu, onibuasait)Dged i-agluniaetbol, yr hon oedd i gario tystiolaetii i ddatguddio trosedd na ellid ei guddio yn hwy. Yn y Pare (ty Jones), canfyddwyd bedd newydd ei tbori wedi ei orchuddio a changhenau o'r brysgwydd, ac ynddi yr oedd etc ) n gymysgiedig a'r pridd gud nau 0 wallt du a hir, a ptieth o raoau mewnol y corph. Yn y beudy cysylltiol, yr oidd bwyell a llif, wedi eu lliwio a gwaed, yn nghyda dillad gwaedlyd. Ymddengys fod ci y nyn wedi ) mdrechu crafu y bedd i -yny, ac wedi dangos amryw o arwyddion o anesmwythdtr a chyiyngder, a rhoddodd Jones ef i facbgenyn, g' da gorchymvn am ei foddi ef. Ymddengys fod Jones yn ofni i'w •Waaig,—yr hon a ddychwelodd adref rai dyddian ar ol y llofruddiaeth,—ganfod y bedd yn yr hen ardd, neu ei fod hwyrach wedi catl ei argymell gan fel y mae y C mry yn ofni ysbrydion, i ymdrechu Brmud corph yrh n a lofruddiw> d, ac iddo eig.fodi, a'i idarnio; a thafiu y daruau i Afon Aran, bore d'dd Sul y lOed o Gorphenaf, chwech W) thnos ar ol ei gladdu, a'r diwrnod o flaeu i'r lliiogydd gyfodi a'i gario i'r dret. "Pe gadawsai efe y corff yn man ei orphwysfa gyntaf, y mae yn lied amheus a ddaethai y trosedd byth i'r amlwg. "Mae bron yn afreidiol chwanegu fod cyfathrach anmhriodol yn bodoli rhwng Jones a Sarah Hughes, yr hvn beth yr edry chir arno braidd )n rhy dyner yn Nghymru; a bod y ddynes druan. yr hon oedd yn brydierlh a hynod o nerthol, heinyt, yn un debyg o gael plentvn yn lied fuan, i'r hwn, fel y meddylir, yr oedd Jones yn dad. Nid ydym yn njeddwl ein bod yn camgymeryd wrth ddywedyd y credwn fod pob ltotrudddiaeth yggeler a darnio Or natur yma yn dangos fod y Iloftudd a'i ysglyfaeth bob amser yn dal cysylltiad o'r fath y naill a'r Hall; a bod hyn hefydjn dangos mor agos yw y csyllytiad sydd rhwng y ffurliau iselaf o gariad, a'r barbareiddiweh echryslonaf." Credwn nad yw y Cymry mor hygoelus ag y gosodir hwy all^i gau awdwr y llythyr uchod. Buasem yn hom i'r ysgrifenydd hwn ein hys- bysu pa un ai eaogrwydd cydwybod, hygoeledd, otn ysbrydion, aitynged, a baroddi Wainwright gytodi corti. Harriet Lane, ar oi bod yn gorwedd o dan lawr èi dy am flwyddyn gyfan. JSi phrof- wyd chwaith fod gwraig Cadwalader Jones oddicartref pan gytlawnwyd y llofruddiaeth; dychymyg y Sais a barodd iddo ddywedyd hyn. Ni fu Cadwalader Jones erioed yn aelod o eg- I wys y Methodistiaid, nac yn aelod o'r un eglwys arall. Pan yn 1.ogyn deg neu ddeuddeg oed, arferai fyned i'r seiat gyda'i fam, ond ar ol ei niarwolaath hi, ni welwyd ef yn y seiat byth wed'yn. Arferai fyned i'r Ysgol Sul yn lied gyaou pan yn llencyn, ond ni fu yn yr Yagol Sul oadieithr ambell dro yn aclilysurol er's llawer o flynyddoedd cyn llofruddiaeth Sarah Hugbes. Y mddengy. el fod ef, fel y mae llawer o ddynion ieuainc y wlad, a mwy fyth o ddyn- ion ieuainc y trefydd mawrion, yn fwy hoff o fyned i ymblesera ar y Sul nag o fyned i foddion graa. Treuliai efe y Sabbathau, yn y cyffredin, yn y mynyddoedd yn hela neu bysgota. Dywedodd wrth un o'i gyfeillion, yn ddiweddar, fod yn boen mawr i'w feddwl yn awr iddo ddiystyru cymaint ar gynghorion hen bobl dduwiol Bliydyuiam a'r Brithdir. Llawer gwaith y bu amryw o honynt yn ertyn arno ddyfod i'r Ysgol Sul, ac i'r moddion, ond y cwbl yn aneffenhiol. Oferedd, gan hyny, ydyw ceisio dal crefydd a chrefyddwyr yn gytrifol am sefyllfa anymunol Cadwalader Jones. Pe gwran- dawsai efe ar gynghorion hen bobl dduwiol Rhydymain a'r Brithdir, y tebygolrwydd yw na tuasai yn awr yn y carchar dan gyhuddiad mor ddifrifol ao erchyll. Cymered ieuenetyd yr ardal rybudd oddiwrth setyllfa anhapus y dyn leuanc hwn, gan nad pa un a yw yn euog ai nad yw o'r trosedd erchyll y cyhuddir ef o'i gyflawni. Eageuluso yr Ysgol Sul, a moddion crefyddol, torI y Sabbath drwy fyned i'r mynydd i hela neu bysgota, ymgaledu o ddrwg i waeth, yna y cyhuddiad, a'r carchardy, a Duw yn v-nig a wyr pa le y diwedda efe ei yrfa.
Y RHYFEL.
News
Cite
Share
Y RHYFEL. ORYNODEB YR WYTHNOS. Dydd Iau, Gorph. 26. Hysbysrwydd o Vienna a ddywed to(i ta!r o frw) drau cale i wedi cael eu hymladd ddydd Sul, rhwng y Rwssiaid a'r Tyrciaid, i'r gorllewin o Rustchuk. Dywedir fod y galanastra yn aruthrol o'r udwy ochr. Gorfodwyd y Rwssinid i encilio; ond fel y mae ryfed,lat, ui ddarfu i'r Ottom an- iaid weled yn dda ddilyn eu bud iagoliaeih yn mlaen trvy erlid ar ol y gelynion. DyJd Mawrth, ailddechreuwyd yr ymludd; ond uid yw y cmlyniad wedi ei dderbyn eto. Mue f Rwssiaiil yn tanbelsnu amd'tiffynla Rustchuk gyda ffyrniifrwydd mawr, Deallwn oddiwith dtrk-^ram o Schumla, fod myned- iid yo mlaen y Russia d wedi cael ei at4 ger Silistria, a'u bod wedi goifol cilio yn ol. Mae eu mllwyr ger Silistria htfyd, medd bryslvtbyr o Haercyi-tenyn, wedi cael eu gorchfygu mewn ymos- osodiad ar y ddinas hono. Mae Llywodr,ethwr Van, yn Asia, we I danfon hysbysrwydd i'r Porte, fod y Rwaxiaid wedi ym eillLJuo yn ilwyr o Sand- jak Bayard. Fel rhyw brawf o'r cydymdeimlad a ddangosir tuag at y Tyrciaid gan Fahometaniaid yr India, mae golygydd papur Arabaidd wedi anrhegu y Porte 4 awm o 4000p., a danysgriflwyd gan- ddynt. Dyid Gwener, Gorph. 27. Mae telegram o'r brifdtlinas Rwssiaidd yn rbo-idi adroddia I o ymosodiad a wnaed gan yr agerlong Nicholas, a dwy stoop ar y gwersyll Tyrcaid 1, ger Silistria, yr hwn a derfynodd yn enciliad y Tyrc- iaid. Ar ol yr ymlad if* hon, daetli y ilontrau ar draws monitor Dyrcaidd; ac ar ol brwydr fer, yr oeid y lloDg haiarn wedi ei hysigo gvasaint, fel y peidiodd a thanio, a gwnaeth ei ffordd i'r lan i ollwng y criw ymaitb. laniodd y Hwssiaid i'w canol, ac acboswyd cyfiEro anesgrifiadwy. Yn gweled monitor Dyrcaidd arall ac agertong yn d'od i'r golwg, cliriod 1 y Muscoviaiii ymaith. Mae y 88fleoedd Rwssiaidd yn Kustendje yn cael eu tan- belenu pan y diwy long haiarn Dyrcaidd, ac yn ol telegram o Scliumla, mae yn debyg y gorfodir y Rwssiaidd i'w gadael. Adrodda y Grand Duke am weithred fradwruso eiddo y Tyrciaid Yn ot ei ad- roddiad ef, pan yr vmosodwyd ar yr amddiffynfeydd yn y Shipka Pass chwiflasant faner wen fel arwydd eu bod yn turrendro. Gan hyny ataliwyd tan y Rwssiaid, ac aeth rhai catrodau yn mlaen i gymeryd meddiant o'r gwarchglodd au. Gydag iddynt ddyfod yn agOl, pa fodd bynag, dyna gawod o beleni i'w mysg, a dyorjdefalaot gollei drom. Y dydd nesaf yr oedd y Tyrciaid wedi eadael y gwarchgloddiau, ac wrth gymeryd meddiant o hooynt cafodd y Cadfridog Rws-hidd dwr o benau milwyr o'i wladei hun, y rhai oeddynt wedi eu cymeryd yn garchar- orion. Dywed y Rweeiaid nad oes dim gweitbred- oedd o greulondeb yn cael eu cyflawni gan ea rnilwyr hwy, a gofynant pa fodd y mae yn bosibl i'r awdurdodau Mussulmanaidd dyatiolaethu i'r fath beth pan y maent yn diane ar eu dynesiad? Os oes gweithredoedd o ddialedd yn cael eu cJllawni gan y Bulgariaid, y rhai a orthrymwyd am ganrif- oedd, nis gellir eu rhwystro gan y Rwseiai i.—DeaH- wn oddiwrth delegram o St. Petersburgh fod y magnelfeydd Rwasiaidd yn Slobosio ai y 23ain o'r mis diweddaf wedi distrywio tair o monitors Tyrcaidd ac wedi saddo y bedwaredd.-Cyhoedda y Cologne Gazette delegram yn dweyd fod cyd-ddealltwriaeth yn bodoli rhwng Twrci a Lloegr, mai os bydd i'r fyddio Ottomanaidd gael ei gorchfygu ar y maep, y meddienir Caercystenyn gan fliwyr Prydain. Dydd Sadwrn, Gorph. 28. Mae telegram, yn cynwys newyddion o gryn bwysigrwydd, wedi dyfodo Gaer Adria. Yr oedd go- beithion mawr wedi cael eurhoddiyn Suleiman Pasha a'i alluoedd, a chafodd eu dyfodiad i gymydogaeth Caer Adria yr effaith ddymunol o ysgafohau medd- yliau y rhai na welent ond rhagolwg tywyll o'u blaen pan y daeth myne Had y Rwssiaid dros yr ail linell amddiffynol yn wybyddus. YroeddSuleiman Pasha i wneud rbyfeddodau; yr oedd i enill clod am luaws o orchestgampau hyf, enwog, a beiddgar, ac yr oedd i dystiolaethu i'r byd nad oedd y Tyrc- iaid ond wedi bod yn chwareu A'r gelyn, tra yn aros am eu cyfle i ddarostwng y goresgynydd ar un ymdrech. Und os profir, pa fodd bynag, fod cynwysiad y telegram o Gaer Adria yn gywir, ca y rbagolygon a'r gobe'thion hyn eu lladd yn fawr. Yr hysbysrwydd o Gaer Adria ydvw, fod Suleiman Pasha wedi cael ei orchfygu yn Karabounar, gyda cholled o ddeg o gyflegrau, a bod ei fyddin yn en- cilio ar Gaer Adria.-Telegram o Pera a ddywed fod y gobaith am beddweh erbyn hyn wedi diffodd o hono ei hun. Mae y llywodraeth Dyrcaidd yn ddiweddar wedi prynu llaaws mawr o arfau rhyfel, ac y mae y cyfoewidiadau diweddar yn llywydd- iaeth y byddinoedd Ottomauaidd wedi ail gyneu gobeithion yr awdurdodau a'r boblog.eth.-Adrodd- I ir fod Midhat Pasha i gael ei alw yn ol i Gaercys- tenyh. Mae y diweddar Grand Vizier, yn ol un telegram, i fyned i Vienna yfory (Sul), acarol ymddyddan i'r Count Andrassy, i yn ei flaen i'r brifddinas Dyrcaidd.—Mae Silistria wedi cael ei hamgylchu gan yr 2il gorffluo'r fyddin Rwssiaidd. Mae y gorchwyl o godi gwirfoddolwyr yn cael ei gario yn mlaen yn fywiog yn Nghaercystenyn, ac y mae gwirioditolwyr gyda seindyrf y n cerdded ar hyd yr heolydd i gymhell ou cymdeithion i ymuno a hwy.
GLASGOW.c
News
Cite
Share
GLASGOW. c Llwyddiant Meddygol.-Da genym ddeall fod Mr. Maurice Thomas, mab Mr. Thomes, Cefn, Llangybi, wedi paaio ar y 21ain cyfisol yn Ilwyddiauus drwy ei arholiad olaf, ao wedi der- byn y graddau o M.B. (Balcbelor of Medicine), ac M.C. (Master in Surgery), yn University Glasgow. Er nad ydyw Mr. Thomas ond prin un ar hugaiu oed, y mae trwy ei weithgarweh diflino wedi cyrhaedd y safle yma; ac y mae yn glod uchel iddo fel Cymro ieuanc ei fod wedi derbyn graddau mor uchel, ac wedi dyfod trwy uu o brif ysgolion Scotland mor anrhydeidus. -CnIRo.