Y Dydd

LLITH EPHRAIM LLWYD. RHYBUDD. Bvdded hysbys i bob copa walltog, (a diwallt hefyd o ran hyny) yn sir Feirionvdd, fod fy mhrif geisbwl "Lazarus Lleifiad," yn awr yn talu ymweliad a'r wlad. Y mae dau ddyben ganddo mewn golwg yn ta!u yr ym- weliad presenol, sef ceisio adferiad i'w iecbyd, yr hwn a gollodd wrth fwyta gormod o uwd i'w swper bob nos, yr byn a achosodd ftrwydriad ofnadwy yn ei goluddion, nes taflwyd cymal troed un pren gwely o'i If,, I ddwy lath; pwytbwyd ef i fyny, ac yna y mae, ac yn debyg o fod, hyd nes yr edifarba a chredu nad cymhwys bwyd mor gryf ac uwd i ddyn fel Lazarus. Ei amcan arall ydyw, ceisbwlydda i mi, yn fwyaf neillduol i ddal John Jones, pan y caiff ei ryddhau o'r fan y mae dynion da (?) yn cael en cadw. Y mae Lazarus yn sicr o hono, ni fetbodd erioedyn ei amcan. Yr wyf wedi rboddi Hwdurdod iddo i anfen pob troseddwr i'r un fan a J ehn, ond fod iddynt gael eu cadw ar wahan, John i fyw ar fara a dwr, ar lleill ar fara llefrith/or a change. Bydd L. yn anfon telegrams i mi yn ddydd- iol, o ganlyniad, edryahwch ati hi tua Dolgellau, Llwyngwril, a Cbelynin, a phan Y dychwel yn ol i'w ffau, bydd ganddo bob Uanylion yn nghylch > John wy'n i feddwl, ac yn y DYDD nesaf bydd yno bictiwr cywir o hono, fel y bydd pawb yn Qihob man yn ei adnabod fel yr ymosodydd, 0 dan enw gwabanol i John Jones. Fe ddywed rhyw hen wr fel byn, ,'y ffol tra y tawo a gyfrifir yn ddoeth," a phe buasai John wedi cau ei geg, wyracb y buasai ei hereon yn anadnabyddus i bawb ond efe ei bun. Y mae y cylia yn colli weithiau, d'gon y tro hwo. j

TESTUN—"DYFJIGIST." "Cist i ddhl y titotal dd'wr,-i'r ai,,er I rwygo mewn dwndwr; 'Rol yfed, ceir gweled y gwr Yn gwadnu 'run fath a gwndwr." Mae'n rhaid fod Jack yn ditotal pan igyfansoddoddyr englyn penigamp yna; buasai yn haws i gamel fyned trwy glust chwanen un ochr ac allan drwy'r llall ag a jfuasai i ddyn meddw gyfansoddi englyn mor ddiwail. Dyma sylwadau y beirniad 0-1-y--n arnynt. "Yr wyf yn rhoddi uehelgymeradwyaeth. iJr englyn hwn. Nid y n oes yr un gwall cyngbaneddol ynddoo gwbl, y mae yn hollol unol a rheolau barddoniaeth y bedwaredd 'ganrif ar bymtbeg. Dywed yn mhellacb ei fod yn debycach i englyn nag i lwy bren, ac nid oes yn yr un o'r cyfansoddiadau eraill yr un iot na thipyn o farddoniaeth." Eto fel cerddor. Ei brif Iais ydyw has, neu yn ol iaith y Tyrciaid "roariencitus Canodd fas unwaith nes y erynodd carchar Dolgellau, a llall J —, a bu raid defnyddiol nerth dwy agerbeiriant i'w rwystro i wneud ycbwaneg o alanastra, felly y mae gadael allan o'r rhestr ddyn mor bwysig a bwn yn drosedd anfaddeuadwy. Yr arwr nesaf ydyw Brenin y Bryniau. Y man hwn yn naturiaethwr galluog, yn neillduol felly yn mysg y dli pluog, gwyr i'r foment pa bryd y bydd iar yn dodwy, a hyny flwyddyn cyn i hyny gymervd lie; gwyr y gwabaniaeth befyd rhwng iâr a cheiliog cyn eu deor; ac yn ben ar y cyfan, gwyr pa sawl pluen sydd ynbodoli'o amgylch ogylch ceiliog hwyaden. Hefyd, v mae yn amaethwr diail, yn enwedig p maetbyddiaeth y geg-in, efesydd yn (yweirio yr boll fenyn, ei drin a'i droi, rhoddi halen ynddo, a'i wneud yn gymbwys i enill y brif wobr bob blwyddyn yn arddangosfa Dolgellau. Yn awr, ai teg ydyw gadael i ddau arwr o'r fath fyned i'w beddau heb weled eu henwau yn argraffedig ar ddalenau y DYDD? Yr wyf yn erfyn dy faddeuant Celynin am alw dy sylw at hyn. Y mae un pechadur wedi troseddu y gyfraith deuluaidd ar 01 i mi fod ar ymwel- iad â. Ffestiniog. Y mae dyn pan yn ymona mewn glan briodas yn cyflawni yr ysgrythyr hono, "Am byny y gad dyn ei dad a'i fam, ac y giýn wrtb ei wraig," &c. Ond y mae Wil yF-l, yn rbedeg oddiwrthi at elrÎeni i fynegu iddynt bob ffrwgwd fechán a gymer le rhyngeldynt, ac felly yn actio y babi, a dywedir ei fod wedi ei gadaet yn awr o gwbl. Mi na i lw y bydd Wil yn fwy yn ei goiled hebddi hi nag y bydd hi bebddo fo, a'n dymuriiau ni ydyw iddi bob llwydd- iarit a chysur yn ei hantur" wasanaethyddol digon pell oddiwrtho. Dylid trochi dyn (?) o'r fath yn mhwll y barty. Y mae pobl yn Nhwll-dan-y-grisiau yn dal i becbn er pob gweinidogaeth. Os na fydd i E-n O-n, D—f—d'd B-ch, a J—h—n yfed llai o sican y fellditb, a pbe dio meddwiar y Sabbath, rhaid i mi anfon Ffestinfab er mvyri iddo eu d wyn o flaen en gwell. Hefyd, os ua fydd i fere I ted P — u—t Ll-y-d aros yn eu tai, a gadael llonydd i bobl barchus basio, rhaid ea hanfon i garcbar Dolgellau. Tra yr oeddwn yn cysgu yn dawel un noswaith, breuddwydiais fy mod wedi troi yn fran wen, ac yn fv mreuddwyd, cymer- ais fy hedfan tua Llatiberis, a chan i mi weled 110 o feirdd a lJenorion yn ymgasglu y ri at eu gilydd o amgylch ty Ap G-s-1-n, aethurayno. Wedi iddyntymgpmioamddeng mynyd, i'r ty a hwy. Ehedais inau adisgyn- a ais in ais ar "lintar y fFerieptr, cbwedl 8i6n y Crwc, a chymerais un o blu fy adenydd i ysgrifenu manylion y cydgyfarfyddiad. Ar- wyr mawr y cyfarfod oeddynt, G-r-n- v-Il-f-b, a G—I—n M—r—s—y, dan o awenyddion perthynol i'r henlancyddol urdd gocosaidd. Pan welais y ddau uchod yn hwylio eu camrau at dy "Ap," i lawr a Y, mi i fan y gallwn ganfod pobpetb. Yr oedd yno luaws mawr wedi ymgasglu yn nghyd i glywed doethineb y ddau awenydd uchod, yn mysg pa rai y gallwn weled gwyneban E—i—d—r—f—b, Ap. P—d—r—n, E—s y C -i-r-i, D—w—i M—n A-,I-r-ch G-r-f-i, P. S., D—w—i P—d—r—n, T—c—y—n, See. Tua phedwar o'r gloch, daeth arwyr mawr y cyiarfodi mewn i'r ystafell. Yr oedd golwg Fro Gwabayddol i'r pen draw arnynt; yr oedd awenyddiaeth adpethineb yndawnsio yn ysgafndroed ar eu trwynebryd, a barddoniaeth ddigymysg yn fflachio o'u moustaches. Ar ol gwneud cyfiawnder a'r danteithion, clirivvyd y; byrddau, a dechreuwyd yn ddioedi ar waith y cyfarfod. Yn gyntaf, cododd yr enwog H-w P-r-i-s ar ei draed ol. Pwt o ddyn bychan, byr, pengrwn, fel Methodist ydyw, a gwyneb crwn mal afal Awst, a ch—g ddigon mawr i lyncu'r Alpau. fra yn llefaru, yr oedd ei lygaid fel yn hoeliedig wrth y mur. Hefyd, darllenodd lytbyr synwyrol i'r pen,pellaf oddiwrth yr enwog Fardd Cocos, yn datgan ei ofid dwysedidigaf nas gallai fod yn bresenol yn y cwrdd. Cododd G—r—n—1—v—f—b i fyny a rhoddodd ddesgriifad byriod effeithioi a tharawiadol o'r urdd i'r hon y perthynai, a ynal, a cbyn terfynu datganodd ei ofid yntau o her- wydd marwolaeth eu tywysog cocosyddol "Bro Gwalia," cyfaneoddiadau yr hwn, meddai, bery tra pery haul, ac adroddodd ddarnau o'i gyfansoddiadau nea gwefreiddio y presenolion. Cafodd araeth G—!—n M—r—s—J effiiith drydanol ar y gynulleid- fa, yn enwedig ar yr Alarch. Gwyrfai, P. S. wy Edrychai fel rbyw fod annaearol, ei wallt a safai ar ei ben fel ysgub o wenith, fflamiai ei ddau lygaid mawr, ac ysgyrnygai ei ddanedd y mewn gwylltineb a chynddeiriogrwydd, a'i y aue i(r. ddau ddwrn mawr oeddynt yh gauedig. Edrychai fel e—11—11 tra y ceidiai ac yr A y oergriai, ac y gwnai yr oernadau mwyaf basyddol. Yr oedd golwg fawreddog riawn ;r arno, edrychai fel pe am luchio y bydysawd i ben y Wyddfa cyn pen eiliad chwanen. Wedi i amryw o bethau dibwys eraill fyned o dan sylw y cyfarfod, daethpwyd at y prif bwnc, sef Dadgysylltiad yr eglwys yn Nghymru." Cododd T -m-S D-f-s i fyny, a dywedodd fod y cyfarfod hwn yn eynyg ,y diolchgarwch gwresocafl, R—b-—t T—m—s am iddo ddyfod a phwnc y Dad- sefydliad o flaen y cyfarfod, ac hefyd, cyny'g- iodd, fod llythyr o gydymdetmiad i gael ei yru iddo yn nyfnder ei brofedigaeth, a deu- wyd i'r penderfyoiad unfrydol y hydd lCldynt ymaflyd yn y pwnc o ddifrif y tro nesaf. Bran Wen. Gyda hyn, dyma fi yn deffro, ac yulle bod yn fran, canfyddais mai fi oedd Le'rpwl. EPHRAIM LLWYD. Gorph 15, 1876.

man, saith ar bugain oed, yn cydletya yn Federal Lane, Alleghany. Yr oedd y ddau yn sobr, a gweithgar, a hynod hoff o'u gilydd. Rhwng an a dan o'r gloch boreu dydd Mercher, clywodd Mrs. Siefert, yr bon oedd mewn ty cyfagos. ryw waedd dor- calonus am gymhortb. Deffrodd ei phriod, ac aeth y ddau i'r heol. Dyna lley cawsant Toppman yn ymlusgo ac yn ochain oddiwrth ei glwyfau a'i losgiadau. Aeth rhai o'r cymydogion i'r peiriandy tan gerllaw, ac aeth Mr. Siefert i fyny i ystafelly cigyddion, a cbafodd y lie yn llawn fflamau. Estynwyd dwfr mewn bwced iddo. a tbaflodd yntau hwnw dros y gwely, o'r hwn le y clywai waedd gwynfanus, a cbafodd fod Coliman yno yn gorwedd yn min marw, ond ymad- fywiodd ychydig'wrth roi dwfr a chynbyrf- yddion iddo. Cariwyd ef i ystor gyfagos, He yr oedd Toppman wedi ei gludo o'i flaen. Yr oedd Coliman yn analluog i ddyweyd dim, a chludwyd ef i'r Mercy Hospital, lie y bu farw ychydig cyn pump boreu Mercher. Clndwyd Toppman yno ychydig- ar ol ei gyfaill, ac yr oedd fyw pan glywsom ddiweddaf. Yn ol adroddiad Toppman wrth Mrs. Siefert, ymddengys i Collman fyned i'w wely am naw o'r glQéh, ond aros- odd ef ar ei draed am haner awr wedi byny, i ddarllen. Dyna lie yr oedd heb ddim ond ei grys a'i lodrau am dano, pan yr ymollyng- odd i orwedd tu allan i'r gwely, a'r peth nesafoedd yn alln gofio, iddo glywed rhyw- un yn myned i'w logellau, a chafodd ergyd fel nad oedd yn cofio dim yn mhellach. Y maeclwyfau dyfnion ar ei.,beit, ac un erebyll tu ol i'w glnst. Y mae cyflawnwyr yr erchyllwaith yn anadnabyddns. Amlwgyw mai lladrata oedd amcan y person neu y per- sonau drygionus.