Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
7 articles on this Page
Hide Articles List
7 articles on this Page
....",..;'/."J., XJNDEB CHWARELWYR…
News
Cite
Share
"J. XJNDEB CHWARELWYR GOGLEDD CYMRU. "Oyaelircynadledd flynyddol gyntaf yr Undeb hwn yn Nghaernarfon ar yr 22ain o'r nus hwn. Gwn fod jv Undeb wedi lledu ei ganghenau i bob chwarel bron o fewn y dywysogaeth, dysgwylir lfu mawr o gynrych- iolwyr y Chwarelwyr i fod yn bresenol, piyd y *nae amryw fsfcterion pwysig i ddyfod dajti |»tyriaeth "y gynadledd. Canlynir y gynad- *edd gan gyfarfod cyhoeddus, yr hwn, yn ol P°b tebyg, a gynelir yn y castell. Yr ydys ^^Vg^ahodd lluaws o aelodau Setteddol i *°d yn bresemol, yn nghyda phleidwyr Undeb- ai1 7 gweithwyr. Mr. John Lloyd Jones, ch^are^ Nantlle/y^ y-Hywyc|^ _n- a Mr. Robert Parry, gweithiwr yn chwarel Llanberis, yw yr. Islywydd; Mr. T. Thomas, meddyg, .Ffestiniog, yw y Trysorydd Cyffred- ihol; Mr. W. J. Parry, Bethesda, yw yr y r Ysgrifenydd; a Mr., J. G. Griffiths, Caernar- fon, Robert Parry, Bethesda, a W. Owen, Llanrug, yw yr ymddiriedolwyr cyhtaf. Yn ol rheolau yr Undeb, ei amcan ydyw, trwy gyfraniadau misol a rlioddion gwirfoddol i wrthwynebu unrhyw ymgais o eiddo y meistri i sarhau hawliau y chwarelwyr, ac i ddefn- yddio pob moddion cyfreithlon i ddyrchafu y chwarelwr fel ag i'w osod yn gydstad ag iiu- rhyw weithiwr arall o fewn y wlad. Dywedir yn blaen nad yw yr Undeb i ymyraeth o gwbl a llywodraethiad unrhyw waith; a darpara, os cyfyd anghydwelediad rhwng aelodau o'r Undeb a'u meistri, fodibobym- drech i gael ei wneud i'w setlo, ac os metha hyny, fod y dynion i gynyg cyflafareddiad. Os gwrthodir hyny, gorchymyna yr Undeb i'r holl aelodau yn y gwaith hwnw beidio gweithio. Y mae gan Bwyllgor Gweithiol yr Undeb hawl i gynorthwyo yr aelodau i ym- fudo o'r wlad, neu eu symud o un ardal i ardal arall. Pwy fuasai yn meddwl ddeunaw mis yn ol y buasai Undeb y Chwarelwyr, yr hwn y ceisiwyd ei ladd cyn bod ychydig fis- oedd oed, yn Mai, 1875, yn medru gwahodd aelodau Seneddol i'w gyfarfod blynyddol1 Llwyddiant iddo yw ein dymuniad o waelod ein calon.
DAMWEINIAU AR REILFFORDD CAERGYBI.
News
Cite
Share
DAMWEINIAU AR REILFFORDD CAERGYBI. Rhwng saith ac wyth o'r gloch libs Sadwrn, fel yr oedd William Roberts, Bryndu, yn cerdded ar hyd llinell Caer a Chaergybi rhwng Bodorgan a Tyeroes, tarawyd ef i lawr gan y gerbydres, a chod wyct ei weddillion ý11 ddarnau ar hyd y llinell. Yr oedd tua 30 oed, ac yn briod. Dydd Sadwrn, fel yr oedd bacbgenyn teithio gyda'r tren haner awr wedi un o Bangor, neidiodd allan rhwng or 9 Llanddulas ac Abergele, a chafwyd ef wedi ei niweidio yn dost. Yr oedd yn byw yn Llanddulas, a chan na stopiodd y gerbydres yno, rhyfygodd i neidio allan. Yr un diwrnod, yn Mostyn, derbynipdd ■< Pg' porters niwaid mawr i'w fraich.>.„! di-taw na j" l"
GWRTHRYFEL A LLOFRUDDIAETH…
=•»»?? •»:> (■ : " «r.r> n7 C-yHnt! ; 57" class="col-xs-12 no-padding">
=•»»?? •»:> (■ : " «r.r> n7 C-yHnt! ; 57"
class="col-xs-4 article-panel-category">
News
Cite
Share
GWRTHRYFEL A LLOFRUDDIAETH "< !rr-L"- AR Y MOR. 1 IV !>=•»»?? •»:> (■ «r.r> n7 C-yHnt! Fel yr oedd y IIestr "Jameson Bbi'deh" o Boston, ar ei thaith o New Orleaas itundain, cododd tri o'r criw wrthryfel, ac ymosodasant yn gyntaf ar y prif swyddog, gan ei lofruddio, ac yna taflasant ef dros y bwrdd. Pan aeth yr ail swyddog i geisio eu rhwystro, cyfar- fyddodd yntau a'r.un driniaeth, a thaflwyd ef dros y bwrdd i'r mor. Yr oedd y Cadben yn y caban, a phan ddeallodd beth oedd yn myned yn mlaen, ymarfogodd, a chyda ei revolver taniodd arnyht, gan eu clwyfo yn dost, ond nid: yn farwol, ac yna gosododd hwymewn haiarn. A thrwy gael benthyg irhai o ddwylaw y long a gyd-deithiai a hi, dysgwylir y bydd yllestrwedi cyrhaedd y Thames erbyn dydd iVIawrth. Dygwyd y newydd hwn i Plymouth dydd Llun gan gwch pysgota- fu yya aiaracl, fÚ cadben ar y m6r, dydd Ssdw-rBy ug&m milMu? itr. debou o Eddystoiie. ,'r.
FFRWYDRIAD BYCHRYNLLYD.
News
Cite
Share
FFRWYDRIAD BYCHRYNLLYD. r. \r J,V; it) 0;fYWYDAU WEDI .EU CÓLLq Oymerodd ffrwydriad dychrytillyd li&' yn Nglofa Bunker's Hill, gogledd awydd Stafford, eiddo Mri. Williama, Rigby, a'igyf. Nid yw y 'lofa hon yn mhell oddiwrth glofa Talke, lie y collwyd ,«yraaint o fywydau ychydig flynyddau yn ol; ac yn ymyl Bignall Hill, lie y cymerodd y danchwa fawr Ie prydhawn cyn y Nadolig di- weddaf; ond ni chymerodd yr un danchwa le yno er ei agoriad ugain mlynedd yn ol. Yr oedd tua chant o ddynion a bechgyn yn y pwll dydd Gac yr oedd dros: ddeugain yii gweithio yn y rhan hono a elwid y 'Banbury Seam,' tua 600 o latheni oddiwrth enau y pwll, ac yma y cyroerodd y danchwa |e tuag un o'r gloch. Teimlwyd jrr ysgydwad am lavver o filldiroedd, Teimlwyd yr ysgydwad am lawer o filldiroedd, a chwythwyd yr hyn oedd ar enauypwilyh rheoleiddio yr awyr ymaith. Yn mhen ychyd- igamaer, yr oedd canoedd: wedi ymgasglu .^t enau y pwll. Llwyddwyd yn luan i gael pob- peth i drefn, fel ag i allu myned i lawr i chwilio am yr anubduaion. Erbyn deg o'r gloch, yr oedd deuddeg o'r marwolion wedi ou codi er làn, ac yr oedd llawer o honynt wedi eu llosgi mor drwm fel yr oedd yn anmhosibl eu hadna- bod; ac erbyn boreu dydd Sadwrn, yr oedd dau a deugain wedi en codi, ac er syndod yr oedd un o honynt yn fyw. Y mae yr achos o'r ffrwydriad hyd. yma yn anhysbys. Ni ddefnyddid lampau agored yn y pwll, ac yr oedd yr arolygwr wedi hyabysu ei fod yn berffaith rydd oddiwrth nwy y boreu hwnw. Dichon mai taniad un o'rpyllau a rodd- odd y lie ar oân, ac a fu yn achos o'r trychineb. Ni ddftrbyniodd y rhai a weithiai yn y rhanau eraill yr un niwaid, oddieithr iddynt ddychrynu yn fawr.
—— •" •('; j'juti nin%a .…
News
Cite
Share
—— •" •('; j'juti nin%a GWARTHRUDD EGLW¥SK £ Dywed y Manchester Guardian fel y canlyn "Y mae achos gwaradwyddus yn ngiyn a dhler- igwr o Eglwys Loegr wedi cymeryd lie yn Es- gobaeth Bangor. 0 herwydd rhyw reaymau, ni chyhoeddir yr enwau ar hyn o bryd; ond y mae yn ddealladwy fod Eagob Bangor wedi gwneud ymchwiliad i'r mater. Yehydig amnejr yn ol, galwyd meddyg i weini ar foneddigefl ienanc, yr hon, gyda hen wr, yn debyg i hen glerigwr, oedd wedi cymeryd llety yn un o ben- trefydd rhamantus sir Gaer»arfon. Yr oeddynt ill dau yn ddyeithriaid yn y lie. Gweinyddodd y meddyg -arni yn ystod y bu yn gorwedd i mewn, ac wedi llyny; ac un pryd, pan yn teimlo ei phuls yn y parlwr, daeth y boneddwr (yr hwn y tybid oedd ei gwr) i mewn; a meddylial y meddyg ar y pryd ei fod dan effeithiau diod, yr hyrià. gad- arnhawyd gan ei ymddygiadau ar ol hyny. Cy- huddodd y meddyg (gwr priod o gymeriad uchel) o fod yn dal cysylltiad anmhriodol a'r foneddig- es, gan orchymym iddo fyned allan mewn mom- ent, gan fygwth gwneud niwaid iddo, osna wnai ufuddhau. Dywedodd y.meddyg yn dawel mai Tefe oedd y cyntaf i ddwyn y fath gyhuddiad yn ei erbyn, ac er nad oedd yn ofni ei fygythion, yr ai ymaith, ac y galwai dranoeth i alw am ap- -ology, pryd y byddai Mr. yn well ei dymer. Aeth y meddyg yno dranoeth; a gwelodd y fon- eddiges, yr lion ,a ymollyngodd i wylo 'yn chwe- rw. Gofidiai o herwydd ymddygiadMr.— acyn ei phoenau, hysbysodd bethau rhyfedd. p Er ei syndod, deallodd y meddyg mai y bonedd- wr parohedig oedd tad y plentyn, mai plentyn anghyfreithlon ydoedd, ac mai metch-ilw wraig ydoeddyfoneddiges ieuanc! Wedi cael apolo- gy oddiwrth y parchedig foneddwr, gadawodd y meddyg y ty; ond rhywfodd neu gilydd, daeth y pethau hyn allan i glustiau ei blwyfolton, yr hyn a ddiweddodd mewn ymchwiliad o eiddo ;yr Eagob. Y mae y boneddwr parchedig wedi gadael ei blwyf, a myned oddicartref,' ac his gwyddir a fycid efe dydd Sul nesaf yn gwein» yddu y gwasanaeth arferol yn eglwys ei biwyf. Y clerigwr ydyw y Parch, Thomas Morris Hughes, B.A., Llanddanielfab, air Fon.
--;.j..:"i SUDDIAD AGERLONG.
News
Cite
Share
.j i SUDDIAD AGERLONG. Daeth yr agerlorig "Kynaee," yr hon oedd newydd adael Llanelli i gyfarfod agerlong arall fawr allan i St. Ives, Cornwall. Tarawodd y "Kynace" yn ei hochr, aO mor fawr ydoedd yr ergyd fel yr holltodd hi bron yn ei haner. Ym- ryddhaoddyr agerlong ddyeithr fawr, a sudd- odd y "Kynace" yn mhen deg mynyd. Yn y fewch lleiaf y llwyddodd y dwylaw i ddianc am eu bywydau, ac ni roddodd yr agerlong a'i tarawodd y cymhorth Ileiaf, ond aeth ymaith. Codwyd y criw, deuddeg mewn nifer, gan y pilots o Newport, ft l^niwyd hwy yn St. IyM.
'-:'iI i r •' -i-'1' ::,¡…
News
Cite
Share
ataliWyd i'r dynion stopio gweithio yr wyth- hon. Er mor ofnadwy a Mychrynllyd ydytfy dyoddefiadau sydtf wedi ac yn canlyn y "dead allan" yn Neheudir Cymru, y mae wedi esgor ar bethau daionus—y mae amryw °'r meistri wedi datgaxi eu bod yn ffafriol i gyflafareddiad. Dyna ddywedodd Syr George Elliot yn Newport y dydd or blaen, yr hyn £ ddengys fod y meistri wedi cywilyddio o herwydd eu hymddygiad annymunol i geisio setlo mater o ddyryswch rhyngddynt a'u gweithwyr. Yn y cyfarfod a gynaliwyd ar Pynydd Hare, dydd Mawrth diweddaf, hys- byswyd fod Mr. Crawshay, a pherchenogion gweithiau Dowlais a Plymouth, erbyn hyn yn bleidiol i sefydlu llys cyflafareddiad. Dy- wedodd Mr. Menelaus ei fod yn "foddlon i fwrdd felly gael ei sefydlu." Sicrhai Mr. Crawshay, Cyfarthfa, ei fod yn credu na chy- merai y fath beth byth le eto a'r cload allan; ac nid oedd gan Mr. Hosgood, gwaith Ply- mouth ddim i ddweyd yn erbyn sefydlu Bwrdd Heddychol neu gyflafareddol. Felly, gwelir fod y; meistri wedi rboddi cam mawr yn mlaen i gyfarfod a'r gweithwyr, trwy ddyfod yn bleidiol i sefydlu llys cyflafareddol. Yn awr, y maent wedi taflu eugweithiauynagored it wy bynag a ewyllysio weithio ar bymtheg punt Z5 C) y cant yn llai o gyflog, neu dri swllt y bunt. Y mae y glowyr, yn y cyfanswm o honynt, yn gwrthod derbyn y gostyngiad hwnw, ond yn foddlon i gymeryd deg yn y cant; a thyshA y meistri fod yn rhaid gostwng pymtheg. Y mae holl weithiau sir, Fynwy yn myned yn mlaen; ac y mae tua rail yn gweithio yn Blaehafon. Y mae llawer o weithwyr gwaith Cyfarthfa wedi myned i weithio, a dysgwylir i luaws eraill ddilyn eu hesiampl yr wythnos hon; ond bynod o gyndyn yw glowyr Merthyr, ac yn neillduol Aberdar. Yn wyneb hyn, onid dyledswydd y meistri ydyw gadael i'r dyryswch gael ei roddi i farn cyflafareddwyr, a ga:daeli'r glowyr •tfeithio ar ddeg yn y cant ;0,ostyngiad hyd oni chylaoeddir dyfarniad y ..}iys hwnw? Y mae yn arw fod yn .rbaid .i'r glowyr ddwyn canlyniadau eu camwedd hwy yn eu cloi allan, trwy weithio am lai o swllt y buntinag yr oeddynt, yn. foddlon i wneud pan drowyd hwy allan. Y maent wedi dyoddef digon, a hyny yn y modd dewraf a theifyngaf o ddynion, ac onid dyledswydd syml ac arnlwgy meistri ywrhoddi y mater i gyflafareddiad, er atal rhagor o ddyoddefiad- 9 Os na, wnant, ii. an-iryw. wythnosau eio heibio, ni ofnwn, cyn y terfynir y mater; oblegid gwna y glowyr eugoreui wrthwyn- •ebu y bum' punt gostyngiad a hawlir yn awr, a'r system o gytundebau dyddiol a ddygir i mewn. Ond, yn wir, rhaid cyfaddef eu bod wedi cetel eu gwneud: yn fertliyron i gyndyn- rvvydd ac ystyfnigrwydd y meistri. Y mae y gwejthiau oil yn agtried y n awr, a'r neb a ddewiso yn myned i weithio, ond y mae, y an fwyaf heb ddychwelyd hyd yaia. t-