Y Dydd

J^'COIl} Y BALA. Cynnaliwyd pwyllgor gohiriedig yr athrofa uchod yn Aberystwyth, ddvdd Mawrth diweddaf, Hydref y 5ed, am 10 o'r gloch. Daeth o 100 i 120 yn ngliyd. Yr oedd y pwyllgor lluosocaf a mwyaf brwdfrydig a gyfarfu etto ar ran y mudiad uchod. Llwyddasom i gael* enwau y cynnrychiolwyr, a bydd yn dda genym gywiro y rhestr yr wythnos nesaf, os oes enw rhyw-un allan. Morgans, Sammah Thomas, Towyn Rees. Llanbadarn Edwards. Machynlleth Evans, Aberaeron Jones, Dolgellau Saunders. Aberystwyth Jones. D., Bethel. Meirion Griffiths. Aberystwyth Williams, W. E., Ffestiniog Lewis, Henllan Edwards, J.. Glanypwll Rees. Aberystwyth Owen, R., Ffestiniog Thomas. Brynmair Jones. M., Ffestiniog Brans, Aberdar Roberts, R Pendref Jones, Bethania, Ffestiniog Jones, Ystalfera Jones, Jerusalem, Ffestiniog Jones, Llanegryn Williams, R. E.. Beaumaris Thomas, E., Llanuwchllyn Williams, Llundain Davies, T., Llandrillo Roberts, Caerfyrddin Jones, Mr., Aberdyfl Mathers. Ffestiniog Davies. Llanelli Williams. Bethel Jones. O. B.. Four Crosses Rees, Capelmawr Hughes. R.. Ffestiniog Davies. R.. Llanbrynmair Davies. T Llanuwchllyn Roberts. E., Rhuthyn Griffiths. Templeton Roberts, Llanddeusant Thomas, Abercanaid Griffiths. R., Cana. Mon Rees. Caer Brans, M. J.. Liverpool Evans, Llanbrynmair Davies. D. O. Liverpool Jones. J., Bala Evans, Sciwen' Williams. Hawen Foulkes. Tyddewi Roberts, Tanygrisiau Rowlands, Llansamlet Jones. Ty'nycoed Gohebydd, Llundain Thomas, Glandwr, Penfro Rowlands. Aberaman Williams. Corns Morris, Llanrhaiadr Davies. Aborgele Jones, Meifod Farr, Croesoswallt Jones, James, Bala Williams, P. M., Liverpool Jones, Ffaldybrenin Jones. Abergwaen Roberts. Llanfaircaereinion Davies, Llanbedr Jones. Nelson Jones. R.. Aberystwyth Perkins. Pennal Jenkins, Drefnowydd Lewis. H., Dinas Parry, Mr., Bethesda, Arfon Hughes, Dowlais Johns, Llanelli Williams, Dinas Jones, Treforris Thomas. Llanuwchllyn Williams, Borth Jones, D.. Ty'nybont Jones, Abergwili Jones, T., Rhydolwen Williams, Maentwrog Thomas. Bangor Evans, Bettwsycoed Evans, Caernarfon Jones, 0, Maentwrog ill.W Jones. Abermaw Evans,King'sMill.Wrexham Lewis, Corwen Peter. Bala Jones, Machynlleth Williams, Rhydybont Roberts, S.. Dolgellau Jones, Bala Bdwarda, Aberdar Lumley, Cwmbran Hughes, W.. Dolgellau Francis. E., Llanelltyd Price, G., Llanfachreth Jones, Hirwaen Williams, Aberhonddu Rowlands, Llanegryn Williams, J., Bwlchgwyn Dywedai Mr. Thomas, Bangor, ei fod ef yn gwrthcd yn hollol a bod yn llywydd, ac y byddai yn ddoeth gosod rhyw frawd o'r Deheudir yn llywydd y cyfarfod; a phasiwyd yn unfrydol ar fod i'r Parch. W. Edwards, Aberdar, lywyddu; asiaradodd ar yr undeb ddylai fod rhwng y Deheu a'r Gogledd yn dwyn pob peth fel hyn yn mlaen, a'i fod ef yn holiol gymeradwyo y Bala. Cynnygiodd y Parch. E. Stephen, Tanymarian, a chefnogwyd gan y Parch. H. Morgan, Sammah,- Fod y gynnadledd hon, wedi yr holl ymdrin sydd wedi bod er's blynyddau bell- ach yn nghylch cael Colegdy i'r Athrofa Ogleddol, yn penderfynu codi adeilad teilwng yn y Bala at vasanaeth yr athrofa.' Dywedai Mr. Evans, Aberaeron, fod y sylwadau ag oedd Mr. Stephen wedi wneud yn deilwng o sylw, sef crefyddolder y lie, ac nad oedd ganddo ddim yn erbyn y Bala; ond mai cyfeillion y Gogledd oedd gymbwysaf i roddi eu barn ar y lie. Mr. Lewis, Henllan, a ddywedai, nad oedd neb yn y cyfarfod yn dymuno yn fwy ar gael Coleg yn y "Gogledd nag oedd ef; ac, os gellid, ei wneud yn rhagorach nag un Aberhonddu. Ond y byddai yn dda cael undeb a chydweithrediad yn yr oil, ac y buasai cael barn yr eglwysi ar y lie yn sicr o fod yn ddaioni; ac annogodd yn welliant, ar i'r cyfarfod benodi yr ysgrifenydd i anfon cylchlythyr at yr holl Gyfarfodydd Chwarterol yn y De a'r Gogledd i'r perwyl hwn, a'i fod i gael ei oedi am amser etto. Cefnogwyd ef gan Pedr Mostyn; a dywedai yn rheswm dros hyn am y dyledion oedd yn awr ar yr eglwysi yn Nghymru a Liverpool, &c. Cyfododd y Parch. R. E. Williams, Beaumaris, ac atebodd y gwrthddadleuon mewn araeth rymus, a cliafodd gymeradwyaeth uchel. Mr. Thomas, Bangor, a ddywedai, y byddai yn gywilydd ganddo fyned adref heb benderfynu ar ieoliad y Coleg bellach, a bod dyledion capeli sir Gaernarfon yn toddi fel cwyr. Fod 150 o eglwysi heb gyfranu dim at Goleg Aberhonddu; ac y byddai yn dda r r rhai hyny ddechreu bellach, a gadael i'r rhai y De orphwys ychydig. S. R. yr un fath. Dywedodd Mynyddog farn eglwys Llanbrynmair, sef am gael y Coleg yn y Bala, a'i gael ef ar unwaith. Llew Glas, Pendref, Caernarfon, yr un fath yno. Hwfa Mon a ddywedai dros eglwysi Cymreig Llundain, eu bod yn awr yn myned dan filoedd o ddyled; ond eu bod yn galonog, ac yn pen- derfynu gwneud eu rhan at y Coleg. Mr. Farr, Croesoswallt, a ddywedai mai tebyg oedd yr eglwys yno i Llanbrynmair; (ond os oedd- ynt am ei symud o'r Bala, eu bod hwy am dani yno). Owen Jones, Four Crosses, Ffestiniog, yr un fath. R. Hughes, Post Office, yr un fath, (a bod un brawd yno wedi myned mor bell a dweyd mai yn y Balayr oedd hi, yn y Bala y mae hi, ac yn y Bala y rhaid iddi fod). John Jones, Bethania, Ffestiniog; Owen Jones, Maentwrog; dwy eglwys Mr. Stephen, Tan- ymarian; Edward Roberts, Ruthin,—oil yr un fath. Mr. Evans, Sciwen-yno yr un farn, a bod yn ddrwg ganddo fod y cylcblythyr yn cael ei gadw mcwn rhai lleoedd oddiwrth yr eglwysi. Mr Row- lands, Aberaman-yr *un fath yno; ac os cyfodai gwrthwynebiad o rywle, mai nid o'r eglwysi y cyf- odai. Siaradwyd mewn areithiau grymus drachefn gan Davies, Abergele; Williams, Plough, Aber- honddu; Griffiths, Templeton; Evans, Bethel, Ab- erdar; Davies, Llanelli; a Parry, Bethesda,-oll yn gymeradwyol iawn. Dywedai Mr. Lewis, Henllan, cyn rhoddi y cyn- nygiadau i fyny, ei fod yn cymeradwyo yn fawr ysbryd y gynnadledd; ond nad oedd ei resymau ef wedi eu tori i lawr. Pedr Mostyn a ddywedai, nad oedd ef yn erbyn y Bala, ond yn hollol fel arall; ond y cwestiwn, A oedd eisieu y coleg o gwbl, &c. Johns, (Ebenezer), Capel Als, Llanelli, a ddywedai mai Deheuwr oedd efe, ond fod yn bryd bellach gwneud rhywbeth heblaw siarad a thalu y trains i'r pwyllgorau, &c. Dywedodd Mr. Davies, Llanelli, y gwnai Eglwys Capel Als unpeth a geisiai Mr. Johns ganddi, a rhoddodd ganmoliaeth uchel iddi. Siaradwyd drachefn gan Rhys Mynwy; Rowlands, Peniarth; Jones, Machynlleth; Gohebydd Llundain; Evans, Llanbrynmair; Jones, Morriston; a Stephen, Tanymarian. Dros welliant Mr. Lewis, Henllan, cyfododd 7 eu dwylaw. Dros y penderfynial gwreiddiol, Mr. Morgan, Sammah, a Mr. Stephen, yr oedd y dwy- law yn aneirif, yr hwn a basiwyd gyda banllefau o gymeradwyaeth. Wedi pleidleisio, teg yw hysbysu fod rhai o'r 7 wedi codi eu dwylaw dros y pender- fyniad gwreiddiol. Yr ail gynnygiad a roddwyd gan Mr. Thomas, Bangor, sef, I Fod y gynnadledd hon yn penderfynu casglu, o leiaf, £8,000 at Goleg y Bala, a bod 5 ml. o amser yn cael ei roddi tuag at hyny, sef o Ionawr nesaf, er dwyn y gwaith i ben. Tystiai Mr. Thomas fod y gynnadledd hon yn lluosocach o lawer na'r un a gynnaliwyd yn Nghastellnedd, a bod pob calondid i fyned yn mlaen. Ac hefyd nad oedd yr arian i dd'od o'r nefoedd fel eira, nac o'r ddaear fel cabbage; ond yr oedd ganddo ffydd yn yr eglwysi i gwblhau hyn yn llwyddiannus. Dywedai mai efe a wyddai werth addysg, pan yr oedd yn gorfod codi 4 y boreu, ac yn myned i'w wely am 2 y boreu dranoeth, wedi bod yn ceisio casglu ychydig wybod- aetli. Cefnogwyd ef gan Hwfa Mon. Mr. Evans, Caernarfon, a ymffrostiai ei fod wedi lleisio am gael y Gynnadledd yma yn Aberystwyth -mai un o Aberhonddu oedd ef, ond ei fod wedi penderfynu gwneud ei oreu i gael yr amcan hwn i ben yn fuddugoliaethus. Cariwyd y penderfyniad uchod yn unfrydol. Pasiwyd y rhestr ganlynol i fod ar y Pwyllgor Cyffredinol; deallwn fod rhai wedi eu hychwanegu wedi i ni ymadael- MON. W. Grffiths, Caergybi; Jones, Amlwch; R. E. Williams, Beaumaris; Roberts, Treban; Rees, Capel Mawr; Parry, Garn; Thomas, Clogyrog; Hughes, Stamp Office, Llanerchymedd. t-;i, t .i] 1 wrrft ■ CAERNARFON. Thomas, Bangor; Evans, Caernarfon; Parry, Llandudno; Stephen, Tanymarian; J. R., Conwy; D. Griffiths, Bethel; Oliver, Llanberis; J. H.Jones, Pwllheli; Griffiths, Garneddweu, R. Roberts, a Dr. Hughes, Bethesda; J. Evans, Ysw., Bangor; J. Pugh, Ysw., Caernarfon; J. T. Jones, N. S. W. Bank; O. Thomas, Porthmadog; W. J. Parry, Bethesda; R. Evans, Carmel; J. Lewis, Bangor; Daniel Williams, Ysw., a William Savage, Bangor. DINBYCH. Rowlands, Rhos; Evans, Llandegla; Roberts, Coedpoeth; Griffiths, Ysw.. Kings Mills; Pritchard, Rhos; Chaloner, Rhos; Thomas, Dinbych; Roberts, Rosa; Jones, Post Office; J. D. Jones, Rhuthyn; Jones, Bodoryn, Abergele. FFLINT. Davies, Abergele; Jones, Bagillt; Francis, Rhyl; Hughes, Treffynnon; Rowlands, Rhyl. MALDWYN. Evans, Llanbrynmair; Jones, Machynlleth; Jen- kins, Drefnewydd; Jones, Llanidloes; Farr, Croes- oswallt; Rowlands, Trallwm; Jones, Ysw., Mach- ynlleth; Davies, Ysw., Dolcaradog; Davies, Fron; Evans, Croesoswallt; Jones, Llansantffraid; Mor- gans, Saramah; Lewis, Drefnewydd; Ellis, Trallwm. MEIRION. E Y gweinidogion oil; Jones, Ysw., Aberdyfl; Evans, Dinas; R. Hughes, Dolgellau; Lloyd, Ysw., Towyn; Rowlands, Peniarth; Williams, Cwmbo- wydd, Barlwyd Jones, Jones, Conglywal, W.Ilughes, W. Rowlands, Agent, R. Owen, Agent, Ffestiniog; Edwards, Glanypwll; Jones, Maentwrog; Parry, Four Crosses; Davies, Post Office, G. Price, W. Thomas, Bethania. ABERTEIFI. Evans, Aberaeron; Rees, Maenygroes;. J. Pry- therch, Wern; Jones, Llwyncelyn; Williams, Cas- tellnewydd; Williams, Hawen; Thoma3, Brynmair; Jones, Hawen; Rees, Aberystwyth; Jones, Aber- ystwyth; Evans, Oakford, Aberaeron. » CAERFYRDDIN. J; .FI Davies, Llandilo; Davies, Llanelli; Johns, Llan- elli; Davies, Llandovery; Jones, Ffaldybrenin; B. Rees, Llanelli; Prothero, Banker, Llandilo; Thom- as, Ysw., Llandovery; Hughes, Llandovery; Thom- as, Caerfyrddin; Jones, Abergwili..k ,iX ;„ iVi MoRGAIfwa. John Lewis; Edwards, Aberdar; Williams, Hlr-' waen; Rees, Abertawe; Howells, Ynysgau; Jonea, Ystalyfera; Rowlands, Aberaman; Morris, Ponty-, pridd; Jones, Llangiwc; Hughes, Ysw., Morriston; Williams, Ysw., Merthyr; Davies, Ysw., Maesy- ffynon; D. E. Williams, Ysw.; Evans, Bethania; J. Rowland, Broker; Jones, Treforris; Jenkins, Tref- orris. |jS ,iiii ir, u-n in,t PBNFBO. .»V>BLN»*f» Lewis, Brynberian; Evans, Hebron; Bateman, Rliosycaerau; Foulkes, Tyddewi; Bowen, Trebrlth- ion; Thomas, Ysw., Llethr; Lewis, Henllan; Jones," Abergwaen; Thomas,Glandwr;Griffiths,Templeton. MYNWY. Hughes, Penmain; Jenkins, Moriah; Hughes, Kendle; Hughes, Tredegar; Jones, Brynmawr; Jones, Machen; R. Lumley; D. S. Lewis; Phillipsi Ysw. Beaufort; Davies, Caerdydd; Hughes a Phil- lips, Sirhowy; Evans, Anchor House, Caerdydd. BRECON. Williams, Brecon; Jones, Ty'nycoed; Stephe99, Brychgoed; Thomas, Llangynidr; Griffiths, Troed- rhiwdalar; Jones, Tretwr; Jones, Dolgoi, Llanwr- tyd; Williams, Neuadd, Dyffryn, Llangynidr. LIVERPOOL. { .j D. Davies, Catherine Street; Pedr Mostyn; H. Lewis, builder; G. Owen; Lloyd, Falkner Street; Roberts. North End; J. Thomas, Tabernacl; Dr. Rees; N. Stephen. LLUNDAIN. Richard, A. S.; Francis, Ysw.; Isaac Williams^ Fetter Lane; W. Lloyd, Fetter Lane; D. Jones, Commercial Road; Gohebydd; a Williams (Hwfa). Gorfu i ni ymadael cyn cael rhestr y Pwyllgor Gweithiol, &c. Caiff y gweddill ymddangos yr wythnos nesaf. Yr oedd yn deimlad y cyfarfod fod digon 0 amser wedi ei roddi trwy gylchlythyrau a hysbysiadau er gwneud y penderfyniadau. Ni fuom erioed mewn cyfarfod mor frwdfrydig, ae mor ymroddgar i wneud yr oil a allent gyda'r mudiad rhagorol liwn. Darllenwyd llawer .o lyt^- 1 yrau o wahanol eglwysi. :,J/i.j,f,ir »