Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
4 articles on this Page
Hide Articles List
4 articles on this Page
YR ACHOS RHYDDFRYDIG YN MEIRION.
News
Cite
Share
YR ACHOS RHYDDFRYDIG YN MEIRION. DYDD Sadwrn diweddaf, yn Nolgellau, anrheg- "WYD MR. DAVID PUGH, y goruchwyliwr Rhyddfrydig am amryw o flyuyddau yn yn swydd Feirionydd, a phwrs yn cyn- nwys tua £320. Cyflwynwyd yr anrheg, yr lion oedd gydnabyddiaeth am wasanaeth pwysfawr a gyflawnwyd gan MR. PUGH am flynyddau dros achos Rhyddfrydiaeth yn y sir, dros y cyfranwyr, gan MR. CHARLES EDWARDS, diweddar A.S. dros Windsor. Yr oedd yn bresenol luaws mawr a dylanwadol o'r tanysgrifwyr o bob cwr o'r sir. Cydnab- yddwyd yr anrheg yn ddeheuig ac i'r pwynt gan MR. PUGH.
..LLUNDAIN.
News
Cite
Share
LLUNDAIN. Y mae cyffro yma bob amser, ond yn fwy neillduol yn y Season, fel y dywedir; ac yn awr ydyw hight yr holl fonedd yn y dref, a'r prif attractions yn y gwahanol dai a elwir Theatres. Pawb a'i holl 'Pob tyladaeth rhag tylodi.' Ond cyn myned at y pleserau, dylwn nodi un peth "parhaol a gymerodd le y 23ain o'r mis hwn, sef dad- -orchuddio Colossal Statue GEORGE PEABODY, y gwr enwog hwnw sydd wedi gwario tua chwarter miliwn o'i gyfoeth at gynnorthwyo a dyrchafu y tlodion yn y ddinas fawr yma. Tua'r fiwyddyn 1866 y pender- fynwyd y mudiad gan, y pryd hyny, Maer Llundain, Syr Benjamin Phillips; a dyma fe'erbyn lieddyw wedi ei osod i fyny i'r oesoedd edrycli arno. Y lie a ethol- wyd iddo ydyw yn agos i'r Royal Exchange. Costiodd y Statue dair mil o bunnau ( £ 3000). Y mae o wneuth- uriad rhagorol a pharhaol, --math o golden bronze wedi ei weithio gan Mr. Storey, American, Sculptor o enwog- rwydd neillduol, wedi ei fodelio 'from life,' fel y dywedwn, yn Rhufain, a'i gastio yn Munich. Pa air fyddai fwyaf dealladwy am Colossal? Byddai cawraidd yn rhoddi rhyw feddylddrych am dano, gan eu bod yn amrywio yn eu maintioni, —rhai yn rhyw dair llath o liyd, ac eraill yn llawer mwy. Sut bynag am hyny, y mae hwn yn un teilwng iawn o'r gwrthddrych yn mhob ystyr o'r gair. Er mor anhawdd ydyw cael expression mewn cast a photograph, dywedir gan ein prif feirniaid fod hwn yn berffaith lwyddiannus yn hyn, hyd yn nod o'r esgid a'r 'elastic side' i fyny i'r pen a'r wynebpryd. Bydd yn rhyw fath o fwynhad i filoedd tlodion ein dinas gael edrycli arno, a hyny yn rhad ac am ddim; a diau y bydd llawer o honynt yn ei fendithio yn eu calonau am ei haelioni mawr. Tynwyd y gorchudd oddiarno gan y Prince of Wales, yn nghanol cymeradwyaeth drystfawr. Yr oedd yn mhlith y bonedd ar y stage Miss Burdett Coutts; ysgiifenwyr cyhoeddus; arlunwyr; marsiandwyr; Esgob Llundain; Lady Clarendon; Mrs. a Miss Motely, teulu yr American Minister; Mrs. Brown; Syr Antony de Roth child; Syr Charles Sampson; Mr. Crawford, M.P.; Lord Alfred Hervey; Mr. Leopold de Rothchild; Mr. G. W. Smalley; Mr. Hepworth Dixon; Mr. G. Phillips; Mr. a Mrs. E. C. Johnson; Mr. Hassard, &c., &c. Yr oedd araeth pur ddoniol gan y Prince. Y mae yntau yn dechreu d'od allan yn awr ac eilwaith. Yn araeth yr American Minister, dywedai na fuasai allan o le ychwanegu y llinellau hyny sydd ar Statue 'the good Earl of Devon 'What I spent, that I had; What I saved, that I lost; That which I gave away remains with me.' Hynod briodol fuasai y llinellau yna i Mr. Peabody. Tra byddwn yn cofio, dyma Bill Eglwys yr Iwerdd- on yn safe. Y mae y 'Times' yn gorfod addef fod y Rhyddfrydwyr yn fuddugoliaethus, a geilw Dy y Cyffredin yn 'Temple of Harmony.' Yr oeddwn wedi meddwl dweyd gair bach am yr OPERAS. Dyma hwythau yn tynu at derfyn y Season hwn wedi cryn lawer o waith caled. Gofynwyd lawer tro i mi beth yw Opera. Credwyf mai cerdd-chwareu yw y Gymraeg. Efallai, er mwyn y dosbarth lluosog o edmygwyr cerddoriaeth, y byddai ycliydig o'u hanes yn dderbyniol, ac efallai y gall rhai o'n corau Cymreig dderbj'n ychydig les oddiwrth y dull o gario pethau yn mlaen. Fy rheswm am ddechreu yn mrig y pren ydyw, mai goreu po ucliaf yr esiampl at berffeithio. Wrth ddweyd fy mhrofiad personol pan ag bu a wnelwyf ag ychydig o gerddoriaeth yn mlilith fy nghydwladwyr yn Ngliymru a Lloegr, y bai mwyaf cyffredin fyddai diffyg penderfyniad a diwydrwydd. Byddai yn ofynol gwisgo 'menyg melved' i drin ambell un, a bod yn dra gefalus am beidio dweyd gormod o wir wrth y Hall, hyd yn nod pan y byddai y llais weithiau banner milldir o'i Ie, heb son am symudiadau anghywir yn y raddfa. Beth feddyliai y cyfryw am orfod myned drwy y drudge canlynol:—Yn gyntaf oil, myn y Chorus Master wybod pa sut llis sydd gan yr ymgeisydd. Nid gwiw dangos rhes o destimonials cyhyd a braich, a dadleu beth yw y gallu, &c.; 0 na, rhaid yn gyntaf, fel y dywedai Tanymarian, 'gyfrif wyth,' a hyny drwy ddilyn piano perffaith o'r pitch 540—C. JWnae C. Hullah yn 512, a hyny yn llawn digon ilfteLi gorau cyffredin; ond dyma lion yn uwch fytli. Os na fydd y llais o ran quality yn foddhaol, naill ai yn Alto, Tenor, llais o ran quality yn foddhaol, naill ai yn Alto, Tenor, Bass, neu Soprano, dywedir yn bur sych, 'You had better think of something else, and go home.' Os dyg- wydd i'r llais fod yn foddhaol, yna dechreuir, nid drwy geisio canu rhyw anthem neu gorawd, ond drwy geisio rhedeg y raddfa naturiol a churo amser priodol ar bob nodyn, y pianydd yn cliwareu efallai ddwsin o nodau, a rhai discords ofnadwy ar bob tarawiad, nes y maent yn ddigon i 'yru dyn gwan heb wybod i ba fan i fyned;' ac os dygwyddir gwneud rhyw 'shadow of a doubt' o gamgymeriad, naill ai mewn swn neu amscriad, dyna 'begin again,' a 'once more,' a hyny yn bur ddidrugar- edd, nes bydd y corn gwddf wedi sychu fel earthen. Dyma y rhan gyntaf o'r egwyddor leisyddol; a chyn y symudir i'r wers nesaf, rhaid meistroli y gyntaf yn berffaith. Tuag awr ar y tro y parha y gwersi. Ac wedi myned drwy y raddfa yn mhob dull a modd — neidiadau, llithriadau, hanner tonau, a phob math o esgyniadau a disgyniadau, yna ceir pob math o amserau i'w curo a'u canu o'r Common 'C' 2 I 4, 3 4, 6 I 8, 9 8, 12 116, &c. Y mae o bwys mawr cael geirio eglur, pp un bynag fydd ai Saesonaeg, Cymraeg, Ital- aeg, neu beth. Mae yn naturiol gofyn, ai dyma'r cyfan? 0 na, 'ni fynegwyd yr lianner,' er gorfod myned drwy y drudge sychlyd yma, a dal ati bob dydd, efallai am chwe' mis, mwy o lawer i ambell un, yna dechreua y Rehearsals. 'From bad to worse.' Erbyn hyn byddys wedi penderfynu ar ryw nifer o Operas i'w perfformio, efallai ugain, mwy neu lai. Cymer yr ymarferiad le yn gyffredin yn y boreu am o ddwy i dair, weithiau pedair awr, o gahu caled, a hyny bob dydd am ddwy neu dair wythnos; ac erbyn hyn dyma nhw yn barod i'r stage. Gwell na'r cyfan, rhaid dysgu yr wmbredd allan, yr holl ysgogiadau a'r dullweddau; a gwneir hyny mor naturiol a phe b'ai y cyfan wedi tyfu yn mhob un o'r perfformwyr. Aeth yn brin am ddarnau newyddion eleni, yr hyn a chwanegodd yn ddirfawr at waith y cwmni. Buont am rai wythnosau yn gorfod myned yn y boreu i'r Rehearsals, a darn o'r cwmni am dri o'r gloch yn y Crystal Palace, ac am hanner awr wedi wyth y nos yn y Koyal Italian, Covent Garden. Gwel ein cyieillion nad ydyw myned drwy y byd yma "dan ganu' yn waith nior liawdcl ag y meddyliai llawer un. Gwir tod y Principals yn ei chael dipyn yn fwy ysgafn, fel y dywed yr hen fardd- 'Ac i'r neb sy'n gweitliio leia' Y rhoes o 'r peth gore i'w fwyta; A'r gwaca'i tol, fel mae gwaetlia'r drefn, Yw'r Human a'r cetn llyma'. Cawsent hwythau eu gweitliio yn lied galed eleni. Yr oedd pump a ctiwe' noswaith yr wythnos yn ormod. Ni fyddai dim rliyfedd pe cytodai opposition i gwmni Covent Garden. Cwynir yn barod mai lied ychydig o operas newydd sydd yn cael en perlformio, er talu mawr arian am eu clywed, a'r costau anferthol sydd yn myned i gynnal y perfformwyr. Yn ddiweddat, efallai y gofynir, beth yw Opera? Personoli rhyw ddarn o larddoniaeth ddychymygol.. Efallai fod gwaith Shakespeare yn fwy adnabyddus i lawer. Cymerwyd eleni am y tro cyntaf yn Covent Garden 'Hamlet'—Tragedy. Rhyw ddarn rhyfedd iawn yw hwn. Y mae ynddo lawenydd a thristwch, gofid a sirioldeb. Brenin Denmark yw y testun; mae ganddo fab, a thrwy ddichell dyfetnir y tad, yr hyn sydd yn etteitllio ar young Hamlet. Prioda ei fam a'r gelyn. Y mae ysbryd tybiedig y tad yn ymddangos i'r mab, ac lyii dweyd sut y dygwyddodd, ac yn ei roddi yntau ar ei ocheliad rhag gwr ei fam. Y drwg yn d'od arnynt liwy eu hunain. Y mae llawer o wahanol gymeriadau yn cymeryd rhan, megys 'Lord Chamber- lain,' 'Cyfaili' i young Hamlet; Courtiers (amrywiol) Officers, Gweision, Ambasadors; Lords, Ladies, Swydd- ogion, Alilwyr, Chwareuwyr, Torwyr beddau, Morwyr, Cenadon* ac ainryw eraill. Mewn Opera, fel mewn Theatre, y mae gan bob un i bersonoli riiy wun, a hyny 'dan ganu.' Un rhyfedd yw Sahtley (baritone), y mae efe yn gallu personoli llawer iawn o gymeriadau, ond dim ond un cymeriad yn yr un Opera; felly yr oil o'r principals. Y mae cryn ddifyrwch rhwng y gwahanol Musical Critics; dywedir gan un mai Neillson yw y gantores oreu, a myn y llali mai l'atti. Y mae pob un yn dda, 'does dim dadi am hyny, ac nid oes dadi gan y prif gritics ac amryw eraill sydd yn eu hadnabod yu dda nad yw Patti uwchlaw cymhariaeth. Boed pob un yn sicr yn ei feddwl ei liun. Mynegai ambell un ei farn fel pe na fyddai dim gallu clywed, gweled, na deall gan neb ond efe. Rhaiti cael rhyw favourite bob amser. Wrth feddwl am y dralferth, y gost, a'r llafur a gymerir i dd'od a'r gerddoriaeth aruchel hyn i'r fath berffeitlirwydd, oni ddylem ni sydd yn cymeryd arnom ganu mawl i'n Urewr yn ei dy fod yn fwy gofalus a gweithgar gyda y rhan hono o'r addoliad, bef canu? Nid wyf drwy hyn yn meddwl na breuddwydio am ber- ffeithrwydd yr Opera i dd'od i'n haddoldai, ond gallai fod yn well; ond mewn gwirionedd, os awn i gymharu ein dull tlodaidd, aiicrw, dichwaeth, a dioglyd ni yn y cysegr, y mae yn ddigon i greu cywilydd wyneb ar lawer o honom. Bydd yn rhyw ddityrwch pruddaidd genyf glywed ainbell un o'n cymydogion wrth roddi pennill allan, yn dweyd, 'Let us unite in praising God,' &c., a rhyw 'ditw' o ganwr sychlyd wedi ei starchio i fyny yn taro ton mor stitt ag ef ei liun, a'r gynnulleidfa yn llusgo ar draws eu gilydd mewn cruglais oer yn ddigon i Iferu Laplander wrth geisio ei ddilyn. B'le mae'r mawl? Os ysbryd i gyd a dim dealt oedd dull yr hen bobl gynt, byddai yn well genyf fi hyny na Gilboa barliaus. Y mae digonedd o son am wella, a'r dull mwyaf effeitliiol i hyn; ond heb ddechreu ni ddaw fawr les. O. Y.—Pan newydd anfon fy llith i'r llythyrdy, dyma nodyn yn fy nghyrhaedd fod fy ngliydwladwr Mr. Joseph Parry (Pencerdd America) newydd enniU anrhydedd yn yr Academy fel cerddor. Ymddengys mai Sadwrn, y 24ain, oedd ei Finale Grand Concert, pryd y gwobrwyid yr ymgeiswyr buddugol. O'r 7fi students, gwobrwywyd tua 12, o flaen cynnulliad pur luosog, ac yn eu plith y Cymro ieuanc o'r Amerig. Y mae yn debyg tod tuag unarddeg o lionynt yn yr Academy er's tua tliair neu bedair blynedd, ond ni bu y Pencerdd yno ond tua DENG JlfIH; er hyny dyma fe cyfuwch ei ysgwydd a neb o honynt. Derbyniodd y prize o law yr anrhydeddus MRS. GLADSTONE. Dywedai wrth estyn y wobr, 'I understand you are a WELSHMAN.' Ihynyrateboddyntau, 'Yes, Madam.' Dywedodd hithau, I am also a thorough WELSHWOMAN, and it gives me extreme pleasure to hand to one of my countrymen this prize.' Gallaf fiunau, fel Cymro sydd yn 'caru llwydd gw^r ei wlad,' ddweyd fy mod yn llawen. Gyda dymuniad am iechyd a bendith i'r cerddor ieuanc talentog Pencerdd America, y terfynaf. -+
GOHIRIAD Y SENEDD:
News
Cite
Share
GOHIRIAD Y SENEDD: Caiff ein Haelodau anrhydeddus eu rhydd- bau oddiwrth eu gorchwylion Seneddol y 7fed o Awst, a diau y teimla pawb, os bu aelodau unrhyw Senedd-dymmor erioed yn haeddol o orphwysdra, fod hon yn neillduol felly.
'URDD-RADDAU DUYVINYDDOL.'I
Detailed Lists, Results and Guides
Cite
Share
ffalsio, na 'chwennych y blaen,' ac yn berffaith rydd oddiwrth bob CLIQU E-Y DDIATH, A phe dygwyddai i'r gyfeisteddfod gall, goeth, hono o recommendation-mongers/ drwy ryw dwyll neu anffawd, anfon D. D. i'r 'M.A. anonest' hwnw, bydd bron yn sicr o gymer- yd croen-parchment ei D. D. newydd i sychu ei drwyn, neu i fod yn glem dros drwyn ei hen sliparsen. Y mae brawdoliaeth /wmcm-ordeiniedig y ddeu-frawd mawr 0'1' 'Dysgedydd' a'r 'Faner' am fod yn enwedyddion cyfeisteddfod recoin- inendation-mongers yr urddau a'r urdd-raddau duwinyddol. Y maent hefyd am fod yn Censors of the Press,' a phenderfynu pa Wasg sydd i gael ei dienyddio, a plia Wasg sydd i gael ei sefydledig-eiddio, a'i gwaddoli, a'i J esuiteiddio. Y maent hefyd am fod yn uoddwyr y Colegau, er deddfwriaethu pa Goleg sydd i gael ei faethu, a pha Goleg sydd m Z5 i gael ei farwolaethu; ac er trefnu pa efryd- ydd sydd i gael myned i mewn, a certifyo pa efrydydd sydd i gael myned 'allan i'r winllan.' Y maent am fod yn arglwyddi y cynnadledd- au a'r pwyllgorau Cymanfaol a Chwarterol, er perffeithio pob credo, a dosbarthu pob trysorfa, a thraddodi i satan bob brawd a feiddio yngan gair mewn unrhyw fodd, yn ddirgel neu yn gyhoeddus, yn erbyn ordin- hadau eu penarglwyddiaeth hwy. Ond tra gall yr hen M. A. anonest' sefyll ar fynydd y DYDD, myn wylio eu holl symudiadau, a gwna yr oil a'r a allo er dyrysu cynllwynion Judasaidd eu Clique-yddiaeth, ac er cefnogi eu cynlluniau teg a brawdol o blaid pob achos da. O. Y. Y mae mymryn bach o gawl gram- mar yn sentence fawr glasuraidd ystrydeb- edig y ddau ysgolhaig enwog o'r Dysgedydd t) y a'r Faner.' Nid yr M. A. anonest, ond y -1 gwr enwog arall,' oedd y dyn anonest, yn ol cystrawiad eu geiriau hwy; oblegid yr ante- cedent i'r gwr na fu yn ddigon gonest' ydyw y gwr enwog arall.' Ond rhaid esgusodi t5 ZD hyny o amryfusedd, o herwydd y mae y dyn ion gonestaf weithiau mewn tipyn o gawl wrth ymbryderu i adrodd y GWIR. Gobeilhio na ddigia y gwr enwog arall' ddim wrthynt am gyhoeddi nad oedd ef ddim yn ddigon gonest;' canys nid iiwy, ond eu bad grammar, ddarfu ei slandero.