Y Dydd

IECHYD MR. GLADSTONE. Diau y bydd yn ddrwg gan ein darllenwyr glywed fod y gwr mawr hwn wedi gael ei daro yn ysgafn gan y diarrhcea.' yr hyn a wna ei luddias o'r Senedd am ychydig ddyddiau. Y maeyn aros gydag Arglvydd Cavindisli, yn agos i Chislehurst,

Y DANCHWA YN HAYDOCK. 57 0 BERSONAU WEDI EU LLADD! CVMERODD tanchwa ddychrynllyd le dydd Mercher (wythnos i'r diweddaf), yn y lIe uchod, yr hwn sydd yn agos i St. Helens-, pryd y lladdwyd yn agos i dri- ugainobobl! Y mae y modd y cymerodd y dan- chwa le hyd yn hyn yn anhysbys. Gwiieir yni- chwiliad manwl i'r achos o'r ddamwain. Dywedir fed tua thriugain hefyd wedi eu niweidio. Yr oedd yr olygfa wrth y pwll nos Fercher yn annysgrifiad- wy-tua phymtheg cant o bobl mewn pryder i wybod a oedd eu cvfeillion a'u perthynasau yn mysg y lladdedigion. Gollyngid hwy i'r dead house i weled y cyrff bob yn ddau a thri. Dydd Gwener, rhanwyd £10 i bob un o'r gweddwon.

YMWELIAD TYWYSOG A THYWYS- OGES CYMRU A MANCHESTER. EDRYCHID yn mlaen at yr wythnos ddiweddaf wyth- nosau os nadmisoedd cyn ei chael,a hyny am y rheswm syml fod gobaith y ceid cipdrem ar frenin dyfodol Prydain, os ca fyw, ac ar ei landeg liwiog briod, y dywysoges. Ac yn sicr i chwi, Mr. Gol., yr oedd yn werth cael golwg ami hi hefyd. Cyrhaeddasant y ddinas rhwng pum a chwech o'r gloch nos Lun. Aethant yn syth i Worsley Hall, preswylfod Iarll ac larlies Ellesmere, lie y cyfarfyddwyd hwy gan lu mawr o foneddigion gwahoddedig,i giniawa gydabwy. Yr oedd pentref Worsley wedi penderfynu achub y cyfleusdra i amlygu eu teyrngarwch, yn ogystal a'u diolchgarwch am gael eu hanrhydeddu a phresenol- rcb eu Huchelderau Brenhinol yn eu mysg, Gorch- uddid y tai a baneri o bob math a maintioli, a phawb ar eu goreu i groesawu yr ymwelwyr urddasol. Boreu dydd Mawrtli daethant i'r ddinas, neu yn hytracli i'w chyffiniau, ar gychod y ganilas (canal), i gyflwyno gwobrau yn yr Arddangosfa fawr Amaethyddol gynnelid yma y pythefnos diweddaf. Dyma ychydig o enwau y mawrion oeddynt yn can- lyn y tywysog a'r dywysoges:-Iarll ac larlles o Ellesmere; larlles o Morton (Lady-in-waiting); Arglwydd Alfred Hervey (Lord-in-waiting); Major Gen. Syr W. Knollys; Colonel Kingscote, a Colonel Gray (equerries); Due o Richmond; Due o Bue- cleuch; larll ac Iarlles o Dalkeith; larll ac larlles o Sefton; larll ac larlles o Bradford; Iarll ac Iarlles o Cawdor; a llu eraill nad doeth cymeryd eich gofod i'w henwi. Ymgasglodd miloedd lawer ar ochrau y gamlas o Worsley at y fan y cytinelid yr Arddangos- fa, Old Troffoad, yr ochr orllewinol i'r ddinas, i gael golwg ar y Royal Party. Wedi cyrhaedd yr Ar- ddangosfa, a beirniadu yr anifeiliaid, a gwahanol bethau eraill, arweiniwyd y tywysog, y dywysoges, a'r gwalioddedigion, i'r Royal Tent ardderchog, i gyfranogi o'r luncheon tywysogaidd oedd wedi ei ddarparu iddynt. Heblaw y rhestr uchod, gellir enwi y Due o Buckingham, a'r Due o Sutherland, yn mysg y chwe' chant oedd yn bresenol. 0, le, yr oedd Syr Watkin hefyd yno, ac M.P.-s dirifedi. Ar 01 bwyta, aed at fusnes y llwnc-destynau a'r speeches. Llywyddwyd gan Iarll o Sefton. Dychwel- asant i Worsley Hall tua phump o'r gloch. Cafodd tuag ugain yr anrhydedd o giuiawa gyda hwynt wyth o'r gloch. Yr oedd dau neu dri o seingorau milwrol yn eu difyru ar wahanol adegau. Tua deg o'r gloch yr un noson, ymgynnullodd oddeutu chwe chant neu ragor o Dduciaid, larllod, Arglwyddi, Barwniaid, a M.P.'s o bob plaid, yn nghyda phrif ddynion y dref a'u teuluoedd, i groes- awu y tywysog a'r dywysoges. Dywedir mai anami iawn y gwelwyd y fath olygfa a hon hyd yn oed ar adegau cyffelyb. Dydd Mercher, aeth eu Huchelderau Brenhinol yn orymdaith drwy y ddinas. Gadawsant Worsley Hall tua deg o'r gloch, mewn cerbyd pedwar ceffyl, yn nghymdeithas Iarll o Sefton ac Iarll Ellesmere, gyda nifer o'r 1st Dragoon Guards, a thri o ger- bydaueraill yn cludo dyeithriaid urddasol eraill oeddynt yn aros yn Worsley Hall. Cyfarfyddwyd hwy yn Irlams'-o th-Height, boundary y fwrdeis- dref, gan Thomas Davies, Ysw., Maer Salford, a Mr. G. Brett, y Town Clerk, yn nglierbyd y Maer. Yr oedd pawb yn gwneuJ eu goreu mewn geiriau a gweithredoedd i groesawu y ty wyxog a'r dywysoges. Arweiniwyd hwy i Peel Park, i gael golwg ar y cofadeiladau godwyd o barch i goffadwriaeth Albert Dda, Syr Robert Peel, Mr. Brotherton, a Richard Cobden. Mac cofadail o'r Frenhines wedi ei godi gyferbyn ac eiddo y Tywysog Cydweddog. Tra yn Peel Park, cynwynodd y Maer anerchiad i'r tywysog, yr hwn a ddarlienwyd gan Mr. Brett, y Town Clerk. Atebodd y tywysog mewn anerchiad byr 11awn o synwyr, a theimlad o barch a diolchgar- wch i gorfforaeth a phobl dda Salford, pm y fath amlygiadau gwresog tuag atynt. Yr oedd aelodau Cymdeithasau y Forresters, Oddfellows, a'r Druids, yn eu gwisgoedd neillduol yn ffurflo llinell yr orym- daith. Gwelid banerau yn tryfritho y tai, a phob ffenestr wedi ei gorlenwi a phobl-merched yn neillduol-llawn eu hawydd i gael eipdrem ar y dywysoges, ac ar ei gwisg yn ddios. Wedi gadael Salford, cyfarfyddwyd hwy yn John Dalton Street, gan J. Grave, Ysw., y Maer, a Syr Joseph Heron, y Town Clerk,-y ddau yn gwisgo eu gwisgoedd swyddogol. Arweiniwyd hwy yn gyntaf oil at gofadail ysblenydd Albert Dda, a saif ar ganol Albert Square, a chyferbyn a front y Town Hall newydd sydd yn cael ei adeiladu. Mae yn gwestiwn a oes y fath gofadail a hon yn y deyrnas. Gadawsant yno am y Town Hall, King Street. Yr oedd yr olygfa yma yn wir ardderchog, trwy fod cymaint o filwyr yn actio fel guard of honour, yr adciladau wedi eu gorchuddio a banerau, a phenau y tai a phobl. Yr oedd pawb fel wedi ymwneud i floeddio hwre, a ehanu God bless the Prince of Wales.' Darllenodd Syr Joseph Heron anerchiad, a chyflwynodd y Maer ef i'r tywysog, yr hwn a ddiolchodd drosto ei hun, y frenhines, a'r dywysoges, am y teimladau da gynnwysai. Wedi hyny, gadawsant y Town Hall, gan ail ddechreu ar yr orymdaith ar hyd Cross St., St. Ann St., St. Ann's Square, Market, Piccadilly, Portland St., Oxford Road, Cavendish St., a Stretford Road, ar hyd pa rai yr oedd miloedd ar filoedd wedi ym- gasglu, heb son am yr esgynloriau, penau y tai, a'r ffenestri; a phawb mewn cyffro i gael golwg ar, ac anrhydeddu yr ymwelwyr urddasol. Yr oedd y milwyr, y gwirfoddolwyr, aelodau y Cymdeithasau Cyfeillgar, yr heddgeidwaid, a'r tanwyr, wedi cyf- lawni eu rhan yn ganmoladwy iawn i gynnorthw.x o yr awdurdodau i gario allan eu cynlluniau. Aeth pobpeth heibio yn dawel a heddychol, ac amlygodd y tywysog ar ei ran ei hun a'i dywysoges bob bodd- lonrwydd yn y trefniadau er thwyluso ei fynediad trwy y ddinas mewn pryd i fyned oddiyma tua han- ner awr wedi dau i Hull, i agor dock newydd. Drwg genyf hysbysu fod DAMWEINIAU wedi eymeryd lie tra yr oedd yr orymdaith yn myncll trwy y dref. Syrthiodd un o esgynloriau All Saints' Church, ac archollwyd pedwar neu bump o bersonau; ond mae gobaith am eu hadferiad. Altaf- wyd bachgen o'r enw Thomas Ellis yn dost, chwte' mlwydd oed, yn Stretford Road, trwy gael cic gan un o geffylau y Dragoons. Derbyniodd bachgen 14 oed y fath niwaid yn Old Trafford fel y bu farw yn mhen awr wedi cyrhaedd yr Infirmary. Ac yn wir, wrth ystyried y sefyllfa yr oedd y ddinas ynddi ar y pryd, mae yn rhyfedd na buasai llawer ychwaneg o ddamweiniau wedi cymeryd lie. Mi welaf fod fy lly thy r wedi myned yn faith, felly ni wnaf ychwan- egu, ond gadael hanes fy ymweliad a'r Arddangosfa Amaethyddol hyd y nesaf.—GOHKB. MANCHESTER.

PORTHMADOU. Y mae yma lawer o brysurdeb wedi bod y dyddiau diweddaf gyda'r gorchwyl o gofrestru voters newydd- ion. Deallwyf fod yma 90 o rai nad oedd o'r blaen wedi votio, a diau y par hyn lawenydd i bob Rhydd- frydwr, gan mai o dan y faner Ryddfrydol y bwr- iadant ymrestru, fel y rhan fwyaf o bobl gall y lie hwn. Pe b'ai pob cymydogaeth fel y gymydogaeth hon, buan iawn y byddai Toriaeth wedi cael ei rhestru yn mysg y pethauafu; ae yn hytrach na threulio ein hamser gwerthfawr fel Rhyddfrydwyr i ateb cwestiynau ynfyd y Tortaid, caem hamdden i wellhau y wlad, yn gymdeithasol a chrefyddol. Cyngherdd—A gynnaliwyd yn nghapel yr Anni- bynwyr, Cricieth, nos Sadwrn, y 24ain, gan gor unedig y He, yn nghydag Eos Gwynedd ac E. Morgans, o'r lie hwn, a'r Parch. W. Ambrose yn y gadair. Cafwyd cyfarfod dymunol a chanu da iawn, ac elw lied dda at yr achos ieu'anc yn y lie. Gwych o beth yw gweled eglwysi ieuainc yn ym- drecliu d'od yn rhydd oddiwrth faich y ddyled yn hytrach na gorwedd yn dawel o dani, ac felly yn nychu eu cysur a'u defnyddioldeb. Damwain.-Bore Mawrth, y 27ain, tra yr oedd gwr ieuanc o gymydogaeth Aberdyfi yn gwncud rhyw orchwyl ar ben yr hwylbren yn y porthladd hwn, syrthiodd ar y dec, ac y mae wedi ei anafu yn bcryglus.—LLYOAPOG.

WYDDGRUG. Llong.—Nos Lun a dydd Mawrth diwedd- af, cynnaliodd yr Annibynwyr eu cyfarfod blynyddol yn y lie hwn. Pregethwyd gan y C, weinidogion, Rees, Caerllcon; Rowlands, Rhos; a Roberts, Coedpoeth. Cafwyd cynnulliadau iluosog, a phregethau effpithiol; a dangosodd cyfeillion y lie y cyffelyb garedigrwydd tuag at y dyeithriaid ag a wnaed ganddynt yr adegau o'r blaen.

ladau ar ddiwedd pob oedfa at dalu y ddyled sydd aF y capel. y Tywydd.-Y mae y tywydd yn yr wythnosau diweddaf wedi bod yn dwym iawn yma fel manau eraill mae'n debyg. Y mae wedi bod yn dywydd rhagorol i drin y gwair, ond y mae y borfa yn sychu fyny yn gyflym, ac wedi gwneuthur eisoes goliedion yn y gweithfeydd o herwydd prinder dwfr. Ychydig bach o sychder a wna i'r lie hwn i sychu fy"y yn Union, o herwydd fod coluddion yr hen ddaear yma wedi cat4 ei rhwygo gan ei phlant er dwyn allan ei thrysorau, ac felly y mae yr hen wraig yn methu cadw dwfr yn hir ar ei gwyneb, ond y mae yn ei Yfed yn union i dori ei syched angerddol, tra y mae ei phlant yn sugno ei gwaed o'i gwythienau. Gorymdeithiau yr ijoriaid.-Dydd Sadwrn di- weddat', yr oedd gorymdaith bum' mlwyddol gan y Cymdeithasau dahyn. Y maentyn arferyd a chyn- nal gwledd gyda'u gilydd bob pum' mlynedd, a hyny yn ol y rheol. Felly yr oedd y tymmor hwnw yn dygwydd bod eleni mae'n debyg. Yr oeddynt yn llu mawr gyda'u gilydd, yn cael eu blaenori gan seindorf R. Chrauchay, Ysw., y Gyfarthfa. Yr oedd ganddynt hefyd gerbyd mawr er cario hen aelodau oeddygt yn methu cerdded gyda hwynt. Y mae hyn yn aurhydedd iddynt eu bod yn parchu eu henaf- laid.—GOHEBYDD,