Y Celt

ST. JACOBS OIL. ST. JACOBS OIL. JJIODDEF AM UGAIN MLYNEDD. JJIODDEF AM UGAIN MLYNEDD. MR. WILLIAM DEAN, 6, Barleyfield-row, Walsall, a ddywed" Yr wyf wedi dioddef bron yn barhaus oddiwrth y crydcymalau am again mlynedd. Am ddeuddeiig mis aid oeddwn alluog i weithio; profais amryw ysbyttai, nifer o feddygon, a llawer math o physic,a'r oil yn ofer; a methwn gael gorphwysdra na nos na dydd, hyd nes y cymerais St. Jacobs Oil. Fel canlyn- isd arfer yr Olew. gwerthfawr hwn yr wyf yn awr yn gallu eysgu yn dda, ac hefyd fyn'd at fy ijgwaith yn gyson as yn rbyddoddiwrth boen, wedi fy hollol iachau."

Y -ÐWI Dydd Ian, y 3ydd o fis Medi, 18^1, y oefaia y fraint o yroweled a hen ynys aniryl MAn. y Cas gwr na charo y wlad a'i macco." Ceir pc b cenedt o dan haul y net yn wlad- garol. Felly r.ioao, ac yn ngrym y teimlad gwladgarol hwnw yr aethum inau eleni i hen ynys y derwyddon. Aethum drwy Henffordd, a Chaer, a Bangor. Tarewid fi a syndod wrth weled mor bellyn ol ar waith eu cynhauaf oedd y Saeson. Arferent fod llawer ar y blaen i Og- ledd Cymru, ond eleni, fel arall, Gogledd Cymru oedd bellaf yn mlaen ar eu cynhauaf. A chan- molid y cyayrch ar y cyfan. Ychydig o wenith a welais ar fy nhaith o'r naill ben i'r Hall iddi. Y cyfrif am hyn ydyw nad ydyw y gwenith o ran ei bris yn talu am ei godi. Oaddywedai un amaethwr profiadol wrthyf fod yn rhaid troi y tir, onide y palla y borfa yn ei hansawdd a'i gwerth, Cawsom daith ysblenydd hyd yn Man- gor o Gasnewydd-ar-Wysg—cerbydres gyflym ar hyd y daith. Ond yn Maugor bu raid i mi aros am dros ddwy awr. Er gwneud defnydd aros am dros ddwy awr. Er gwneud defnydd o'r adeg hono, cymerais y traed oddiyno dros Bont Menai. Nid ydyw gweled yr uthrwaith yma unwaith yn boddio y teimlad cy wraingarol, i ond pery yn ei dyddordeb bob tro ei gwelir hi. Ar ben y bont gwelir arwyddfwrdd, yn dynodi Telford fel cynllunydd o honi. Ond ystyriem mai eithaf teg yn y cynllunydd bwnw a fuasai cydnabod ei fethiant yn nghyfrifiad nerth a phwysau yn holl wahanol ranan yr adeiladwaith amthrol. Methodd Telford yn ei gynllun, a dyma sydd yn ddyddorol dros ben, mai bachgen tlawd a drigai unwaith yn ymyl y bont a'i per- ffeithiodd iddo. "Oymro glin o waed cyfan coch," neb amgen na Griffith Davies, oChwarel Caebraichycatfo, yn Arfon. Efe a'i perffeithiodd ac a'i cwblhaodd. Wedi i gynlluniau Telford Ddrysu nwch y Fenai ddofn, Griffith Davies aethai atynt A'i perffeithiodd yn ddiofn." Oddiyno i orsaf Bodorgan, ac oddiyno i Betnel lie cefais fy mrawd a'i briod yn iach. Oddiyno i Faelog er gweled ein anwyl hen fam. Farha o hyd mor siongced a pioden dros ei 80 mlwydd oed. Oddiyno am Gaergybi. Son am fywiogrwydd yn rhywle o hyd yn y pellder i dd'od y mae y Cybiaid. lt Breuddwyd gwrach yn ol ei ew- yilys." Fethattyno bron fel arfer. JPregethu y Sul yn nghapel prydferth Mount Pleasant. Melns iawn ydoedd cwmni yr hen gyfeillion yno a'r Ysgol Sol yn nosbarth y duwinydd rhagorol Mr T. R. Jones. Y mae gwedd ddymunol iawn ar yr achos yn Mount Pleasant. Da oedd genyf weled a mwynhau cwmni doniol fy hen gyfaill Mr Thomas Williams, gynt o'r hen Dabernacl, ac yn ddiweddar o'r Tabernacl Newydd, ond yn awr yn Mount Pleasant. Llwyddiant mawr ar y gwaith da yn eu plith. Dydd Llun, cawsom gwch i fyned ar y morfur mawr a'i oleudy ys- blenydd. Y mae bonglerwaith y Saeson yn ngwneuthuriad y morglawdd aruthrol hon yn peri i ddyn gau ei lygaid rhag edrych arno. Yr ydym o'r farn y bydd "Dafydd Jones" yn cymeryd meddiant Ilwyr o hono ryw ddydd neu gilydd. Gwnaeth fwlch aruthrol ynddo yn ddi- weddar, a deallwn y bydd y goleudy yn ysgwyd fel coeden o dan wynt yn yr ystormydd a gur- act arno. Yr oedd yno lawer o longan ar y pryd, ac yn eu plith, Un llong yn wa-eth na da i chwi, sef y rhyfel-long. Oddiyno mewn cwcn ar draws y culfor at eg- Iwys Llaorhyddlad trwy Rhydwyn i Silo. Pre- gethais yoo nos Lun, y 7fed, a threulio noswaith ar un o'r aelwydydd anwylaf o fewn yr holl fyd, neb amgen Da Mr Samuel Roberts, o'r Pandy, a'i briod a'r teulu. Oddiyno i'r Foelfawr gan fwynhau cwmni a charedigrwydd Mr J. S. Evans, gweinidog Anibynol Cemmaes a Llan- fechell. Pregethu nos Fawrth yn nghapel y Methodistiaid yn Llanfechell, a threulio nos- waith gyda fy hen gyfaill, Mr Robert Edwards, Methodistiad o'r iawo ryw ac un o ddiwygwyr penafYnys M6n. Bu ef a'r teulu yn garedig jawn i mi. Oddiyno dydd Marcher i Landdeu- sant, fy hen bentref genedigol, a phregethu yn addoldy y Bedyddwyr yn Horeb, a threulio nos- waith o dan gronglwyd fy anwyl hen fodryb, Mrs Roberts, yn Nhyddyn Roger. Da iawn oedd genyf ei gweled wedi adf«r i'r graddaft yt oedd o dan ofal majrr y tyner a'r addfwysi Miss Roberts, ei merch; Cawsoin^ garedigrwydd mawr yno a chan ein hen gyi^lllion yn Milogan^ a chan Mr Jones, y gofj btfod g'aredig yn Llanddeusant. Oddiyno; ^t ieddh>daa ein teul« yn Llanddeusant. Dynial y ^6r'chwyl caletaf a» fyddaf yn wnend paa. yi^ ytnweldd a'm genedigol wlad. Y calonan eir^is1bOeffi?^^j garedigrwydd nnwaith wedi pydru jK^ y bedd,, a dim tin gair i'w gael ganddynt. Oddiyno,; a'r deigryn ar y rudd, a'r galon wedi chwyddo yn fwy na llond ein mynwes, tua Rehobdth, Maelog, rhan o wein- idogaeth y Parch Mr'Sees, Bryngwran. Nos Wener, i Herrnon, un o eglwysi y parchedig a'r caredig Mr Rees, Capel Mawr. Y mae efe fel y dywedir gan rai, yn llond ei groen, a'i galon fawr yn llawn cymaint ag erioed. Oddiyno i hen eglwys Rhosymeirch a/'Bodffordd. Cefais Mr Williams gartref a'i briod yn garedig iawn i mi. Nos Lun, y 14eg, yn LIangefhi, yn ngbapel y Parch Mr Jenkins, Smyrna. Yr oedd yno y noson hono bump o weinidogion—Y Parchn. James Donne, Hughes, YFron Williams (M.C.)», Llanèrcbynaedd gynt; Dr Parry (Cefni), a'r Parch Mr Jenkins. Dechreuwyd yr oedfa gan Dr Parry. Dyma ein pregeth olaf yn y daith, a disgyhodd cawod faethton i lawr yn yr oedfa nes yr wylai pawb bron, a'r awel yn codi yn fendi- gedig, ac ar y diwedd canwyd ac adganwyd ddwsin o weithian yr hen benill hwnw ar y d6n Bryniau Cassia,"— Ni fuasai genyf obaith Am ddim ond fflamau 8yth) Y pryf nad yw yn warw, A'r t'wllwch dudesw byth; Oni buasai'r Hwn a hoeliwyd Ar fynydd Catfari, O ryw anfeidrol gariad I gofio am danaf.jS,. Gwaed y Groes sy'n codi fyny," &c. Cafwyd tfath hwyl a Was y noson hono fel y penderfynddd yr holl gynulleidfa trwy godi ar eu traed, i gychwyn cyfarfodydd diwygiadol ar gylch yn gymysg yn y gwahanol gapeli yn Llan- gefni. Clywais iddynt gael cyfarfod bendigedigf y noson ddilynol yn nghapel y Methodistiaid Calfinaidd. "Tyred yn nes, ti fendigedig yr Arglwydd, a phan ddel efe, efe a argyhoedda y byd o bechod, o gyfiawnder. ac 0 farn." Cawsonti y Parch Mr Jenkins, Llangefni, yn garedig iawn i ni. Dyma frawd anwyl a s81 ty ei Hduw yn ei JSU. Dylai ac y mae yr eglwys yn Llangefni yn falchpaWn o hono. Croesawyd ni tu hwnt i bob cyfrif gan y Parcji James Donne yn ei balas ysblenydd, yr "Hyfrydfa." Bo efe a Mr a Mrs Hughes, ei blant, yn dra charedig i mi. Yr oeddym ni a'r Parch Rees, Capel Mawr, yn cael ein croesawu ganddo llawn cystal a phe bU18" asem Fethodistiaid proffesedig. Mr Donne ydyw y Methodist iachaf ac eangaf a welais erioed, ae- y mae ei ysbryd cynes yn llawn o'r tan diwyg- iadol. Rhyfedd mor dda y ceidw Mr Donne et oed. Y mae mor heinyf ac ir ag erioed. Bydded iddo lawer iawn o flynyddoedd eto i wasanaetha ei oes, a'i genhedlaeth, a'i enwad, a'i Dduw. Darfu i lu o honom dalu ymweliad a'r Dr Parry (Cefni). Y mae yr hen fardd a'r duwin- ydd enwog mor fyw a Jlawenei ysbryd heddyw ag erioed. Hir y parhao felly. Cawsom ym- gom ddifyr ag ef. Talaeom ymweliad a Ehalas y Mynydd a mawr oedd y croesaw yno gan Mrs Jones. Wel, derbynied ein hen gyfeillion a'n per- tbynasau ac eraill a ddangosasant i ni garedig- rwydd nid bychan, ein diolchgarwch gwresocaf, un ac oil. Y mae cyfnewidiad mawr wedi eymeryd lie yn Llangefni. Y mae deugain mlynedd wedi myned heibio er's pan welsom y He o'r blaen. Rhyw Ephesus o le ydoedd diwrnod y ffair a gynhebd yno dydd Mawrtb, y lie yn llawn o urdd deirw Basan. A gwnaut i ni feddwl am Paul yn ymladd ag anifeiSaid Ephesus. D ywedir mai ffair wael ydoedd yno ddydd Mawrth. Yr oedd y caredigrwydd a ddangosid i ni yn mhob man ar y daith y fath fel y methem a bod yn brydlon bron mewn un man, gan fel y'n ced- wid achroesaw ein hen gyfeillion a'n pefthynas- au. Diolch i chwi i gyd. Byddwch wych, a thangnefedd Duw arnoch oll.-Yr eiddonh yn ffyddlon, IOAN DDEEWEN 0 F6N.