Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
3 articles on this Page
Hide Articles List
3 articles on this Page
I.CYFARFOD CHWARTEROL ARFON.
News
Cite
Share
I. CYFARFOD CHWARTEROL ARFON. Cynhaliwyd yr uchod y tro diweddaf yn Salem, Bethesda, Mercher a [au, Awst 12fed a'r 13eg; y gynhadledd am 10-30 boreu Iau cad- eirydd, Mr 0 Williams. Colwyn. Yr oedd yn breseool hefyd y Parcbn Rowland*, Treflys; Jone«», Caraiel; Parry, Chwarelgoch; Roberts, Caeroarfon; Williams, Bontnewydd; Tevnoo, Cwmyglo; Price, Trefriw: Witliame, Waen. fawr; Jones, Colwyn; Davies, Penmaenmawr; Jones, Maesydre; Williams, Dwvgyfylcbi; Jones, Conwy; Evans, Henryd; Morgan, Pen- maeninawr; Griffith, Bethel; Thomas. Bryn- teg. Pregethwyr: Mri R Thomas, Bethel; J H Hashes, Ebenezer; R Hughes, Dolwyddelen W Roberts. Diaconiaid ae ymwelwyr: Mri W J Parry, Bethesda; R Williams, Bethel; E Jones, Ebenezer; H Owen, Pentir; H Jones, f :nEwSghesl, Bethania; E J Evans, Salem; D Wilhams, Salem; William Williams, Salem; T Edwards, Bethlehem. Darllenwyi cofnodiony cyfarfod blaenorol, a chadarnhawyd hwynt. 2. Achos Cwmyglo. Cafwyd ymdra- ygio. fodaeth faith a hyfryd ar y symudiad mewa cysylltiad a r achos hwn, ae yr oedd yn amlwg fod yr holl eglwysi yn ymsymai yn y mater. Derbymwyd y symiau a ganlyn at yr ymdrech Bethel Mp; Bettwsyeoed, lp; Horeb, Dwy- gyfylchi, lp; Bethania, Bethesda, Ip; Tynr- maes, 14s; Chwarelgoch, 13s; Pentir, 10s; y cyfanswm, 18p 17s. Yn anol a'r trefniad dis- gwyhr y rhoddion yn gyfiawn o'r holl eglwyai yn y cyfarfod nesaf, a bydd hyny gryn Jawer uwchlaw lOOp. 3. Mr R 1' Williams, Bethel, wrth gyflwyno y rhodd oddiyno, a gyfeitiodd at brofedigaeth eu hybarch ewythr, Owen Wil. liams drwy farwolaeth sydyn (parlys) ei an- wyl briod. Pasiwyd penderfyniaa 0 gydym- deimlad dwfn a'n brawd hoff; a thra y gwneid hyny safai y gynadledd ar ei thraed fel arwydd a barch diffaant i un sydd wedi bod yn y Cyfar- fod Chwarterol er adeg ei sefydliad cyntaf yn ua o'i golofnau. 4. Mr Williams, Bontnewydd, a gyfeiriodd at farwolaeth yr hen frawd caruaidd John Jones, Penrhos, Saron; trefniad ei ewyllys ddiweddaf ydoedd fod cynyrch gwerth- iant ei eiddo i gael eu rhanu cydrhwng yr achos yn Saron, y Genhadaeth Sirol, a thrysorfa y Cyfarfod Chwarterol, wrth gwrs Saron, y fangre fwyaf cysegredig iddo ef ar y ddaear, oedd i gael ysgub y flaenffrwyth," bydd hyny oddeutu lOOp, ond y mae symiau da hefyd i gael eu trosglwyddo i'r trysorfeydd a eawyd. Wedi eyfeirio at amrywiol ragoriaethau a gel diflino y diacon ymadawedig, diolchwyd yn anarferol 0 gynes i Mr Williams, fel un o'r ymddiriedolwyr o dan yr ewyllys, am ymodd doeth a ffyddlon yr oedd wfedi cario allan ei gwahaool ddarpariadatt. 5. Undeban Ysgolion. Bu y mater hwn o dan ystyriaeth, a phenderfynwyd cael yqadrafodaeth bellach arno yu y cyfarfod nesaf. 6. Dyiedioa capelau a IIogau uchel, Dygodd Mr Williams, Waenfawr, at gynygiad ar y mater hwn yn mlaen, a gwnaeth nodiadau rhagorol arno. Gan yr ystyrid ef o'r. pwysigrwydd blaenaf yn y cyf- undeb. penodwyd y personau canlynol i weith- retiufel pwyllgor i edrych i mewn i sefyllfa pethau, a dwyn eu hadroddiad i'r cyfatfod nesaf, y Mri Parry, Coetmor Hall (cadeirydd); Jones, Conwy; Dennis Jones, Carmel; E J Evans, Salem; R Hughes, Bethania; Wil- liams, Waenfawr (cynuilydd). 7. Darllen- wyd llythyr oddiwrth y Parch W Rowlands, (M.C.), Oefnywaen, yn datgan ei ddiolchgarwch ef a'r teulu am yr arwydd o gvdymdeimlad a dderbyniodd 0 gyfarfod Maesydref; dymuAai Mr Rowlands heddwoh, daioni, a llwyddiant y frawdoliaeth yn yr hyn oil sydd dda. 8. Derbyn- iwyd Mr Rowland Hughes, Dolyddelen, yn serchog i gylch y frawdoliaeth, a dymunwyd iddo bob llwyddiant a. daioni yn y gwaith o bre- gethu yr efengyl. 9. Penodwyd y Mri Dennis Jones, Carmel, a Parry, Chwarelgoch i, gyn- rychioli y cyfundeb ynnghymanfa ddirwestol Gwynedd, yr hon a gynheiir yn Mangor, Medi 29ain a'r 30ain. 10. Penderfynwyd fod y lly", thyrau a dderbyniwyd oddiwrth ysgrifenydd yr Undeb Cymreig, i ddyfod o dan ystyriaeth ya nghyfatfod lonawr. 11. Derbyniwyd casgliadaa yr eglwysi, lp 18s 6c; casgliad cyhoeddas ya Salem, lp 5s; cyfanswm, 3p 3s 6c. Y cyfarfod nesaf i fodyn Amana, yn Hydref, Wr un dilynol yn Salem, Penmaenmawr. Yr oedd y Parch Molcott Calkins, D.D., Boston, America (an o'r cynrychiolwyr fr gynadledd gyffredinol ya Llandaia), yn y cyfarfod; da oedd gan bawb weled y gwr eawog yn ein plith, a thraddododd anerchiad hyfryd a difyrus, cydrhwng yr oedfeuoa yn y cyfarfod yprydnawn. Pregethwyd gan y Mri Price, Trefriw; Griffith, Bethel; Jones, Colwyn; Davies, Penmaenmawr; Williams, Bontnewydd; a Roberts, Caernarfon. Ceir ya Salem gapel sydd yn nodedig o hardd a phryd. ferth, ae beb lod ond Yehydig o ddyled arno, a. phan y daw eto adeg o Iwyddiant ar fasnach ac ar grefydd yn ardal Bethesda, disgwyliwn weled cynulleidfa Salem a Mr Rowlands yn llawn o yspryd gorfoledd a llawenydd megis yn y dyddiau gynt. Cafwyd cyfarfodydd hyfryd ae yr oedd y croe&aw a estynidJ'r dieithtiaid Ja gyfiawn a diball.—W Griffith, Ysg,
Advertising
Advertising
Cite
Share
AT EIN GOHEBWYR. Gwyliwr y Gweithrediadau.—Cyhoeddwn eich llythyr, ond i chwi roddi eich enw priodol wrtho. Gioyliedgdd.—Felly yr eiddo chwithau hefyd. Yr ydym yu gwoend ein goreu i roddi i lawr yr hen ddull llechwraidd o ysgrifenu o dan ffngenwau.
EISTEDDFOD ABERTAWE.
News
Cite
Share
EISTEDDFOD ABERTAWE. GAN MB. D. FIT. DAFIS. Mae yr Eisteddfod Genhedlaethol yn Abe' tawe wrth y drws, a gobeithiwn y bydd yn llwydliant trwyadl yn arianol, gerddorol, rhyddieitbol, barddonol, celfyddydol, beirn- iadol, cystadleuol, lly wyddol, ac yn enwedig yn Gymreigyddol; hvderwn y gwna yr Eis. teddfod roddi symbyliad cryf a. chadarn i'n bywyd cenhedlaethol, yn gydweddol a'i bar- wyddair, Oes y byd i'r iaith Gymraeg diamea fod yr Eisteddfod wedi eadw ein bywyd cenhedlaethol yn fyw i raddau bel- aeth, gobeitbiwn y gwna fwy eto yn y dy- fodol agos dros hen iaith Gwalia. Nid oes dim yn Eglwysyddol nac yn Ymneillduol, yn Doriaidd nac yn Rhyddfrydol yn y cwestiwn hwn o angenrheidrwydd bendith ydyw Ilwyfan fel yr Eisteddfod at ba un y gall y llew Toriaidd a'r oen Radicalaidd, yr ymladdwyr Ymneillduol a'r amddiffynwyr Eglwysyddol gyfarfod, a'u gilydd a chladdu eu gwahaniaethau am yr amaer, pe La bai yr Eisteddfod yn gwneud dim ond hyny buasai yn llawn gwerth ei chefnogi, a thebyg mai ymraniadan a fu ein prifwendid yn y gorpbenol, drwy hyny y gallodd y gelyn dd'od i mewn fel afon, a thuedda y cyfarfyddiad ar esgynlawr yr Eisteddfod i'n dwyn ni i ddadleu yn fwy Cristionogol a'n gilydd fel yr awgrymai Deon Llanelwy yn y Geninen* Gofidus ydyw meddwl na fuasai modd gwasgaru cynyrchion yr Eisteddfod yn well, fel y buasai poblogaeth C ymru. yn gyffredinol yn cael y fantais o honynt, cael papur wythnosol neu rywbethtebyg mewn cysylltiad a'r Eisteddfod, er dwyn i oleu haul a llygad goleuni y cyfansoddiadau rhagorol a anfonir i mewn yno eithr y mae ynffaith fod y mesurau caethion yn mba un y gwna. ein beirdd goreu ganu mor ami, rwystro y bobl gyffredin i dderbyn budd oddiwrthynt; nid am nad oes meddyliau rhagorol ynddynt, ond y mae y dullwedd mor ffurfiol ac an- aaturiol nes y ma-e yn anmhosibl iddynt dd'od vn boblogaidd, ar Dduw, na wnai ein beirdd ganu ar fesurau mwy rhwydd, dylirt cael cynadledd genedlaethol i ymgynghori yn nghylch y cwestiwn hwn, deallaf mai. nid gan y beirdd oedd yr awdurdod i benderfynu y cwestiwn hwn, ac ni ddylai lies y bobl yn gjffredin gael ei anwybyddu wrth ei ben- derfynu prin y mae yn deilwng o fardd o dalentau disglaer i gyfansoddi pryddest, neu awdl, neu arwrgerdd orchestot yu unig er cael gwobr Ei..teddfodol, derbynia, mae'n wir, boblogrwydd mawr am funud awr, ac jna syrtbia ei gynyrch penigamp i ddifancoll Itythol bron yn bollol, gwna gam mawr a firwyth ei ymenydd, neu gwneir cam ag ef gan y drefn Eisteddfodol. Dylid eychwyn rhyw gynilun yn ein gwlad er dwyn oddi- arogylch y bnasai ein prif feirdd yn cael eu darllem a'u dysgu gan yr ieuengtyd sydd yn codi. Nid oes ynom ddigon 0 wladgarwch ac iaithgarwch i fyuu y Gymraeg, yn ein hysgolion dyddiol yn bertfaith gydradd A r Seisneg. Hyd nes y mynwn hyny, ni fydd 11awer o lewyrch ar lenyddiaeth Gymreig; telir fjunoedd a phuneedd,am farddoniaeth a rhyddiaeth yn ein Heisteddfodau, ac wedi yr holl draul, faint o Jes ga y wlad oddi wrthynt ? Beth ydyw Eisteddfod un waith yn y flwyddyn, yn ei dylanwad at bapur dyddiol neu wyth- nosol, neu fisol, fel y dywed Young Evans, mae cymaint o wastraff ar dalent yma. Cynllun da iawn oedd cael yn yr Eisteddfod j nofel yn arddangos bywyd Cymreig, ond cynllun deng gwell fyddai, fod yr Eisteddfod yn dwyn allan nofel fechan yn wythnosol, o nodwedd Gymreig, wedi ei thrWytho a chrefyddoldeb Cymreig. Y mae digon o'r cj»fryw yn y Saesneg, a gwna ein bechgyn :1. &In merched eu darllen wrth y canoedd. Oni fyddai yn bosibl i'r Eisteddfod i ddwyn y eyfry w allan ? Un o'r ffyrdd goreu i ddysgu iaith gyffredin yw nofel, a phe buasai genym nofelau Cymreig i'n plant, buasent yn jliawer mwy tebyg o siarad Cymraeg, eitbr ni eu-gyrwn hwynt i bryna rhai Saesneg, gan nad oes dim i'w cael yn y Gymraeg, felly ant i siarad Saesneg ar waethaf eu rhieni, a pha ryfedd? Dywed y rhieni, chewch chwi ddim darllen ffug-chwedlau, ond mi fynant eu darllen, felly gwell a doeth fyddai parotoi y goreu ar eu cyfer. Buasai yn well i'n hieuenctyd i gael eu trwytho & syniadau Cymreig, nac a syniadau Seisnig. Carwn, pe buasai yn bosibl i Gymru America i gael yr Eisteddfod Genhedlaethol am y flwyddyn 1893, oblegidgalI fod angen help y Cymry Americanaidd arnom, cyn y gallwn fynu ein cyflawn hawliau cenhedl- aethol, gan hyny, byddai yn ddoeth i ni ymdrechu eu cyfarfod mor bell ag sydd yn bosibl mewn cysylltiad â'rEisteddfoil, nid yw traul myned i America yn awr yn uchel iawn, fellygallai cryn nifer o'n mwnwyr, a'n glowyr, a'n.. gweithwyr tan, a llawer o doosbarthiadau eraill, groesi y Werydd, 9. gallent gymeryd eu gwyliau ar yr adeg hono. Pa fodd y penaerfynir y pwnc yma, hyderwn y gwneir hyny yn y modd goreu ar les cenedJ y Oymry yn gyffredinol drwy'r e byd, a lies Cymry Cymru yn neillduol. Duw rodda allu i feirniaid yr Eisteddfod i farnu yn gyfiawn ac yn deg rhwng y gwahanol ymgeiswyr, i glorianu yn deg a ehydwybodol rhwng dyn a dyn, i beidio gwyro barn ar un cyfrif; eithr gwnaent hyny mor gyfiawn ag y mynont, sicr ydyw, y bydd Ilawer o rwg- nachrwydd yn mhlith yr ymgeiswyr am eu bod wedi methu cael y wobr Wrth gwrs, dylai pob ymgeisiwr wneyd ei oreu i fod yn faddugoliaethus, ond wedi gwneyd, a cholli y dydd, dylai ddioddef ei siomedigaeth goreu y medrai, fel dyn a Christion, a pbeidio bytheirio a difrio y beirniaid, heb fod ganddo berffaith sicrwydd eu bod wedi gwneyd cam ag ef yn y feirniadaeth.