Y Celt

GOHEBIAETHAU. TYITEB Y DR. E. PAJi, JONES. ANwn. GVDWLADwYR,- Y MAE y dysteb uchod wedi bod gerbron y cyhoedd er's tro bellach. Nid wyf yn meddwl fod eigiau argy- hoeddi neho deilyngdod y gwrthrych. Yr wyf yn meiddio dyweud na fAdd y generit Gvtoreig y dydd hwn un cymwynaswr mwy effeithioltlyr un Rhyddfrydwr mor naenHaw, yr un pioneer mor wrol. Mewn gwirionedd dyma em Dr. Livingstone mewn ystyr wleidyddol. Fel yr oedd yr anfarwol hwnw yn gweithio ei ffordd trwy anialwch aahydraidd; trwy ddaaedd llewod a bwystfilod ysglyfaethus, felly y Dr. Pan Jones mewn ystyr wleidyddol. Bu danedd llewod rheibus yn gladdedig yn ei gnawd cyn byn, ond kchubwyd ei fywyd. Y mae fel y pilot boat yn gorchfygu yr ystormydd trychinebug, ac yn ar- wain y "Great Eastern Ryddfrydig i'r bafan ddymunol. Y mae y pethau a. hyf gyhoeddodd oddiar esgynlawr y Van yn sicr o fod yn ie ac yn amen. Y mae yn gafael yn mhrif angen y Wladwriaeth, sef y Tir i'r Bobl." Onid y bobl a bia'i y tir P A phaham ei gadw oddi- wrthynt? Ouid ei gael mewn ffordd annheg ac anonest.a wnaetbant, ac y mae yr atafaeliad c bono oddiwrth ei wir berchenogion yn beth na ddylid ei oddef, ac yn betb na oddefir chwaith yn y dyfodol. Mewn gair, dyma brif felldith ein gwlad, ac nidoesneb o'n cydwladwvr mor ffyddlon yn y cyfeiriad yma a gwrthrych y dys- teb o dan gylw. Yn awr yr ydvm yn apelio yn y modd mwyaf brwdfrydig at y genedl Gymreig ar ran y dysteb hon. Efallai na chaiff lluaws o'r ben bobl ddim gweled y cyfnewidiad mawr o roddi y tiroedd i fyny i'r Llywodraeth. Ond bydd y bobl ieuanc a chanol oed yn sier o gael gweled y peth mawr hwn yn cymeryd lie. Ac yn mhlith y gonedi Gymreig, nid oes neb y dydd hwn haner mor deilwng o barch, anrhydedd, dyrchafiad. a chyd- nabyddiaeth a'r Dr. Pan Jnnes, Mostyn. Yr ydym yn apelio yn daer at eiu pobl ienane yn mhob man i fwrw eu batling i. mown i'r dryaocfa hon. A chan mai Bachgen ifangc" yw y Doctor, cynghorwn y merched ieuangc. hwythau hefyd i chwyddo y dr>sorfa, a'r un a rydd fwyaf ati mi wnaf fy ngoren mewn gair drosti at y Doctor. Ond heb lol, yn awr am dani, gwnawn ein goreu, a hyny at uni&aith i'r gwr sydd wedi goddef llawer a'i erlid, a hyny yn mrwvdrau dyrchafiad ei genedl. Dylai pawb, yr hen ac yn ieuanc, fwrw eu hatling i mewn i dryaorfa tysteb y Dr. E. Pan Jones, 'Nawr boyt, all hands ac all hands at OMce.—Ydwyf. &c., Casnewydd. IOAN DDERWIN 0 FON.

SWYDDFA ARGRAFFU Y CELT. BANGOR. AT GERDDORION. AB yo MAE yny Swyddfa hon gyfleusderau i argraffu Tdnaa yn y Solffa at Gymanfaoedd Canu, &c., na cheir eu cyffelyb ynnn swyddfa arall ya Nghymru. Anfoner am brisiau cyn rhoddi archeb i neb arall. Argreffir TOCYNAU A. HYSBYSLENI CYtfGHERDDAU DABLITHOEDD, &c., yn nghydag ADRODDIADAU BLYNYDDOL a pbob math o waith argraffu at wasanaeth capelao ac eglwysi y wlad, yn Bhad, Gliu a Buaa. Gwneir pob math o WAITH ARùBAFFUI FASNACHWYR ar fyr tyhadd acam bris Rhesymol. BETHANIA, MERTHYR VALE. Cyfarfodydd Ordeinio. CYNELIR cyfarfodydd ordeinio Mr B D Davies, Castellnedd, o Atbrofa Anibynol Bala- Bangor, yn weinidog ar yr eglwys uchod ar y dydd- iau Sul a Llun, Medi 13eg a'r 14eg. Cyitierir rhaa ynddynt gan y gweinidogion caulynol—Parcha Proff M D Jones, Bala J Edwards, Oastellnedd a G Griffiths CPenar), Pentre Estyll, Abertawe, ac amryw frodyr ereill. Pregethir y Sul gan y Pajrchn M D Jones a J Edwards. Cyfarfod yr urddo'i'w gynal ddydd Linn. Rhoddir gwahoddiad cynes i holl weinidogion y eyfundeb, ac i holl gyfeilHon ac ewyllyswyr da Mr Davies a'r eglwys yn Betbxnia i fod yn bresenol. Hyderwn y daw tyrfa fawr ya nghyd.

CYFOETH MWNAWL Y WLADFA GYSIREIG. GAN Y CADBEN D. RICHARDS. PARHAD. "Cangen o'r Anconquija yw y Cerro de Capillitas, yn cymeryd eyfeitiad gogleddol i Bolivia, a deheuol tua neu i dalaeth La Rioja, ac yn wreiddiol yn ffurfio than o gadwen dor- edig Cerro of Velazco. Mewu amryw fanau o'r Cerro of Capillitag ac Anconquija, ceir gwyth- ienau mwnawl yn cynwys galena, llosgfael haiaro, acbefyd arian ac aur; ond mae gwy- bodaeth fwnawl, yabryd antoriaethus, a chyfalaf yn eisieu, ac o ganlyniad nid yw gwerth march- nadol y gwythienau mwnawl yn y rban hon o'r dalaeth yn ddadguddiedig, nac yn wybyddae. Ceir amryw wythienau yn mynyddoedd Atajo; i'r gorltewin olr Capillitas, ond nid yw y gweith- rediadau dibwYB sydd wedi cymeryd lie yno, yn ddigonol iben.derfynu eu pwysigrwydd. Ceir 1 hefyd wythienau ynmYIlyddoedd Santa Marta. cynvys aur, arian, a chopr. Cefais rai gol- ygion prydfertb o'r ardal bono, ac mae y prawf. iaritau (assays) weditroi allan yn nodedig odda mewn aur, arian, a chopr. Nid oes dim gwaith o bwys wedi cymeryd lie eto,ar y gwythienau hyn. Yn mhellach fyth i'r gorllewin, yn agos i Hualfin, darganfyddwyd aur mewa gwythienau o sylwedd haiarnaidd (ferruginous matter), ond mae prinder dwfr, ac anghyfieusderau trafnidiol, wedi bod yn foddion i'w rhoddi i fyoy. Wedi ymchwiliad manwl penderfynais nad oedd eu pwysigrwydd ohd bychan. Fel yn nhalaeth La Rioja, mae yno lawer o draddodiadau yn cyf- eirio at y mwngloddiau aur cyfoethog a gauwyd i fyny gan y Jesuitiaid, a cbawn fod peth gwirion- edd yn sail i'r rhai hyn. Yn wir, mae yn ffaith fod teulu Navarro, y rhai fu yn Uywodraethwyr y dalaeth hon am amser maith, wedi cael eyflen- wad o aur gan yr Indiaid am lawer o flynydd- oedd. Dealled y darllenydd nad yw y term Indiaid yn y fan hon yn golygu y cyn-frodorion gwreiddiol, ond eu disgynyddion, y rhai ydynt 'yn awr yn gymysgryw, ao a elwir yn gyffredin yn Indiaid. Nid oes yr un dystiolaeth, er hyny, yn profi fod safle y mwngloddiau hyn erioed wedi en darganfod, ae efallai na fydd. Ondym. ddengys fod tystiolaeth gref yn profi fod Brenhin Y&paen wedi gorchymyn ar fod i two. "glawddaur gael ei gau yn y Cerro de'Ambato, jyn agos i Catamarcay yn yr un adega. hen fwn- gloddiau arian Potosi, yr olaf o ba rai a atafael- Vyd oddiar deulu Piaarro am eu gwrthryfel yn erbyn Llya Yapaen. Dywedodd boneddwr o fyfaill i mi, yr hwn sydd yn wr uniawn ac o dylanwad mawryn nhalaeth Catamarca, wrthyf fod yr a Ion (copy) o'r ysgrif sy'n darlanio y mwnglawdd aur yn y Cerro de Ambato, wedi ei n wyr yn y wlad, hon, o gofnodlyfr XJywodraeth Yspaen; ond er fod Uawer ym- chwili ad wedi ei wneud, nidyw y mwnglawdd arbenig hwn eto wedi ei ddarganfod. Dy wedir fod olion mal-loriau (dressing floors) wedi eu darganfod, ond er hyny saif y fynedfa i'r mwn- glawdd fyth yn ddirgelwch gorddwfn. Mae "Bawer o draddodiadau a hanesion dyddorol yn eyfeirio at aur a mwngloddiau yn y dalaeth hon n cheiaiwn ddifynu o honyntyn y dyfodol. Ni wneir gwir werth marchnadol y gwythienau mwnawl sydd wedi eu darganfod eisoes, yn Bghyda y rhai sydd etc yn arosheb eu dargan- fod yn ngwabanol ardaloedd y Weriniaeth yn bysbys, ond drwy ymchwiliadau minteioedd o fwnwyr profiadol, mesuriadau, ag yatadegau, &c., .yn cael eu cario yn mlaen gan y Llywodraeth "Wladol ar gynllun rheolaidd. Nis gall yr an- turiaethau mawrion gydd yn cymeryd lie mewn tiroedd a rheilffyrdd, o dan feichniaeth y Llyw- odraeth barhau am dymor maith yn y dyfodol, mewn canlyniad, bydd rbaid dwyn sylw y cy- hoedd anturiaethus i gyfeiriadau newyddion, a'r dull cyffrediu yn Yspaen yw pan fo tramorwyr yn llwyddo, bydd y brodorion yn barotach i og- wyddo i'r un cyfeiriad. Derbyniais olygion yn ddiweddar o dalaeth Cordoba, o risiajfaen-ddal- "eool, ac ynddi haenau o sylwedd,haiarnaidd ^rhwng yr holl ddalenau. Cynwyga ycyfryngan hyn awm anferth o sur. priodor, a bodolai y metel gwerthfawr yn y rhanaa caletafo houl yn ogyatal, ond mewn cyfartaledd jlawer llai nag yn y cyfryngao. Adroddir fod rhan heiaeth o'r wlad yn y Cefro of Cordob% yn cynwyg y riaial- faeo anr. Dywedirbefydfod owm yr aur ID priuhau mewn dyfnd6r. Ac ystyried fod y gwythienau hyn Wedi eu gweithio yn after, a'r aur wedi ei dtnn ymaith o'r hyn a godwyd— mewn dull anghelfydd, nid oes tystiolaeth fodd- haol fod y gwythienau yn llai cynyrchiol mewn dyfnder, oherwvdd nid yw dyfnder yr ben agor- iadau ond ychvdig o latheni yn is na'r wyneb. ac mewn caulyuiad gall tybiaethau wedi eu ffurfio yn y fath fodd fod yn gyfeilioraus.. Mae cwmoi bychan wedi ei ffurfio yn Buenos Ayres i'r I'. amcan o arcbwilio a phrofi ygwythienu hyn.ac mae yn boaibl fod gwybodaeth gywirar ddyfod. Mae I. yr amrywiol ddulliau o olrbain y risialfaen yn ngwahanol ranau y byd, yn enwedig. yn Aws- tralia, wedi profi fod cylcb (zone) tlawd a chy- foethog yn bodoli bob yn ail yn y risialfaen aur, fel y gellir d'sgwyl cyflyrau tebyg yn mynydd- oedd Cordoba, o leiaf mewn inwy o ddyfhder nag sydd eto wedi ei gyrhaedd, Bodola aur ar ffurf fwy talpaidd mewn rhai o'r golygion a archwiliajs-yn y man geadyllau sydd wedi eu ffurfio yn y risialfaen; mae gwaelodion o aur fel hyn bob amser yn eymdeithasu a sylweddau haiarnaidd—b.y., egrid haiarn, coch a chaled. Er hyny, mae aur yn y ffurf dalpaidd yn brin- ach nag yn y ffurf ddalenog. Pe gallai yr agor- ydd dyfnion aydd yn awr mewn bodolwth, brofi yn gyffredinol fod gallu cynyrchiol y risial- faen wythienawg, sydd yn cario aur yn y ffarf ddalenog, yn gwanhau mown dyfnder, a'u bod yn myned yn hotlol DDi-gynyrch, byddai genym dystiolaeth ar yr hon y gallem sylfaenu daw. caiiiaeth gywirach nalr hon sydd genym—o'r dull gwreiddiol drwy ba ua y gwaelodwyd aur gyntaf, ac o'r cyfnewidisdau sydd wedi bod arno mewn gwythienau sydd yn cynyrchu aur priodcr. Mae llawer o feddwl, cywreinrwydd, ac, yni wedi ei dreulio ar y pwnc, ODd am ddyfais, ehediad dychymyg, a'r apmhosibl, nid pes dim i'w gyd- maru a damcaniaeth ffurfiad yr aur sydd yn deilliaw o Awstralia, (l'w barhau.)

Y GWAED YW T BYWTD.-Gwarantir cymys?e<td fyd. enwog Clarke at lanhau y gwaed oddiwrth bob anmhiiredd, o ba achos bynag y cyfyd. At blorod, scurfl, aflechyd y croen a'r gwaed, a doluriau o bobnatur, mae ei effeithiau yn rhyfeddol. Miloedd o dyatiolaethau canmoliaetliol. Mewn poteli,, 2s. 9c. ac lIs, yr un. gan holl fferyUwyr. Perchenogion Lincoln and Midland Counties Drug Company. Lincoln. Gofynwoh am Clarke's Blood Mixture, ac na thvyuer chwi i gymeyod dim maU. TO ALL MEN who wish to Marry and live a happy life fall DT? A T\ of Health and Vigour; to those liljAl' who are shadows of their former selves, it is a boon send for it. m fTTO MIBROB, free in envelope. iJjLlO. Addresa^-THE SEOBBTABT, 3 & 4 Pitzallan Square. Sheffield. Write to-day j a post-card will do.