Y Celt

18_9 0. GAN D. S. D. Wele eto un o gyfrotan l!awnion Rhag. luniaeth a Barn ar gael ei gorphen a'i chau a'i dodi yn ei lie yn ol ei rhifedi ar furiau y byd tragwyddol. A phwy o honom a ddichon sefyll pan agorir y llyfr oni bydd Tru- garedd yn ein cynal. 0 Iesu!! bydd yn blaid i ni. Ymddengys na bu un flwyddyn er ys amser maith ar Eglwys Dduw a mor ychydig yn ei cheisio o'r newydd. Ond y mae Seion wedi gorfod troi ei sylw ati ei hun ac ym- ioli, Paham nad allem ni ei fwrw ef allan ? Er hyny y mae Seion yn cael gweled ei dy- lanwad er daioni yn mhob cyfeiriad o'i hamgyleh. Y mae Deddf Duw yn prysur ddyfod yn ddeddf i'r holl genhedloedd. Y mae cymeriad da yn dyfod i gael ei gydna- bod yn fwy o werth na phob peth arall. Ae y mae'r teimlad cyhoeddus yn prysuro i edrych ar ddyn heb gymeriad moesol yn ddyn heb ddim -gyn ddyn i'w ochel fel creadur heintus, faint iffnag o dda y byd hvra a fyddo yn ei feddiant. Ac-am hyny y Mae Rhagrith yn gorfod bod yn gyfrwysach nag y feu yn oes nebHy'n fyw. Ond y mae'r byd yn gwella—yn eodi at ddelw yr Iesu o Nazareth, er pob peth a ymddengys i'r cwrthwyneb. Daw yn Nghrist sydd yn teyrnasu, llawenyched ynysoedd lawer. Ceisiaf nodi rhai o'r pethau pwysicaf yn hanes yfiwyddyn yn y drefn ganlynol. Yr Amoydivst—TlynoAwyd dechreu y iflwyddyn ganyr anhwylder anhwylus aelwid yr Influenza. Dywedid mai o China yr han- odd hwn a'i ddyfod yma trwy Rwssia. Ni waeth o rah hyny o ba le y teithiodd ,oblegid cydunai y myrddiynau dyoddefwyr nad oedd wedi gwanhau dim er crwydro yn mhell oddicartref. Ymdaenodd trwy yr holl wledydd gwareiddiedig-nis gallwn wybod liawer am ei weinidogaeth yn y rhai anwaraidd. tr anwydwst oedd yn cael y bai am bob afiechyd a fu ar hyd y flwyddyn. Y niwed mwyaf a wnagth oedd gwanhan y cyfansoddiad i'r fath raddau nes gwneud ,pobl yn fwy agored i bob afiechyd arall. A phriodolir yr holl farwolaethau, nea agos yr oil, a. fu yn misoedd olaf y flwyddyn i'r rachos hwn. Yr unig gysur a wslais yn cael ei dynu oddiwrth ei bresenoldeB oedd mewn papur Americaidd-seffod unrhywiaeth ^ffeithiau yr anwydwst yn mhob man yn £ >rofi unffurfiaeth neu debygrwydd y natur ddynol trwy yr holl fyd. Wel, dyolch ynte, am ryw addysg dda oddiwrtho. Uniad y ddau Gyfansoddiad.-Nis gall gwir garedigion Crefydd beidio llawenhau am gwblhad y ffaith hon. Mae yr holl eg- lwysi Annibynol yn ddyolchgar i Dduw am y llwyddiaut hwn. Mae olion y frwydr yn cyflym ddiflanu. A chaed hyn heb aros i angau symud yr holl rwystrau. Mae y dys- tawrwydd a'r heddwch alr eydweithrediad sydd wedi canlyn yr uniad yn argoeli yn dda am y dyfodol. Pa ddadl bynag a gyfyd eto ymddengys fod y ddwy blaid yn benderfynol na bydd rhyfel mwyach. Bear and Forbear fydd y rheol o hyn allan. Prin y Mae eisieu son am dano bellach yn mhlith Annibvnwyr ond mewn adolygiad ar y flwyddyn nis gallem beidio crybwyll ffaith ag sydd yn destyn cymaint o ddyolchgarwch-hynod- rwydd y flwyddyn 1890 o fewn cylch ein henwad ni yn Nghymru. i Darganfyddiadau Meddygol. — Mae yr I urdd feddygol ar ddyfod i safle i fod yn fen- dith wirioneddol i ddynoliaeth. Er pan I ddarganfyddwyd buch-frechiad rhag y Frech Wen gan Dr. Jenner, yn 1799, yr hyn a ar- bedodd yn ddiau fyrddiynau o fywydau, y dar- ganfyddiad cyntaf o bwys a wnaed yn y ffordd boo oedd eiddo Louis Pasteur yn Ffrainc yn, 1866, rhag y Gynddaredd. Yr oedd eisoes yn enwog am ei ymchwiliadau i fanvlion deddf eplesiad, cadwraeth gwinoedd, a chle- fydau pryf y sidan ac anifeiliaid eraill. Y flwyddyn hon y mae y Dr. Koch yn Germany wedi gorphen ei ymchwiliad am feddygin- iaeth rhag y darfodedigaeth. Mae'r hysbys- iad wedi myned trwy yr holl fyd eisoes a meddygon gwahanol wledydd yn heidio wrth y cannoedd i Berlin i gael en cyfar- wyddo gan y darganfyddwr, a'r eleifion yn ymgasglu yno bron yn ddirifedi. Nid oes yno chwarter digon o ddarpariaeth ar eu cyfer. Am hyny y mae y rhai iachaf yn gorfod aros i'r rhai salaf gael gweini iddynt yn gyntaf. Hyd yn hyn nid ymddengys fod liawer o amheuaeth ynghylcb llwyddiant y darganfyddiad. Mae meddygon penaf y gwahanol deyrnasoedd yn prysuro i sicrhau cyflenwad o'r feddyginiaeth. Mae tipyn o eiddigedd yn ymddangos yma a thraw. Dy- wed y Dr. Virchow, yn Paris, mai parhad ar linellau Louis Pasteur, y Pfrancwr, yw y darganfyddiadau hyn. Teimlo dros Ffrainc yr oedd hwn Yn niwedd Tachwedd yr oedd y meddyg enwog Syr Morell Mackenzie yn gosod nifer o gleifion. dan driniaeth y Dr. I Koch, yn Ysbytty y Gwddf, yn Golden Square, Llundain. Yr oedd liawer o edrych- wyr yno, a dywedodd Syr Morell fod yn flin iawn ganddo na wnelsid darganfyddiadau Pasteur a Koch gan feddygon Seisnig. Telmlo dros y Saeson yr oedd yntau. Ond y mae Rhagluniaeth yn cyfranu yn deg iawn. Mae Duw yr holl genhedloedd yn anmhleidiol. Y mae'r feddyginiaeth hon yn darostwng y dyoddefwyr i stad, agos iawn i angeu. Ni synwn glywed fod rhai yn marw dan y drin- iaeth lem. Yn wir cjhoeddir eisoes farw un ferch 17 oed yn Innsbruck, ar ddydd Gwenet,T Rhagfyr 5ed. Gwellaodd y pump eraill a driniwyd yr un pryd. Dichon fod yno ryw ddiffyg gofal, canys ni bu neb farw dan law y Dr. Koch. Y newydd bwysig arall yw fod yr un meddyg wedi darganfod meddyginiaeth gy- ffelyb rhag y diphtheria. A chyhoeddir gan- fod meddyginiaeth rhag dau glefyd arall a ystyrir yn fwy marwol na'r darfodedigaeth- ond na chyhoeddir eu henwau am rai wyth- nosau. Ar yr un linell y mae yr holl ddar- ganfyddiadau hyn, sef mai pryfed man an- weledig i'r llygad noeth yw yr achos o'r diphtheria a'r cancer a phob math o'r dar- fodedigaeth. Yn bresenol nis gellir dyfala pa- mor belly eyraedda y dybiaeth hon. Wrth chwilio am ragflaenydd i'r Geri Marwol y eafodd y Dr. Koch y pethau hyn. Mae'r darganfyddiadau llesfawr hyn eisoes yn llawenhau yr holl genhedloedd. Yr Unde; Ymneillduol Cymreig.—Ua o'r pethau goreu a gyflawawyd eleni oedd ffurf- iad yr Undab hwn. Yr oedd eisieu Oyfeis. teddfod o'r fath er ys blynyddoedd-rhyw un pwyllgor i lefaru yn awdurdodol dros Ymneillduwyr Cymru yn y pethau a berth- ynant iddynt oil yn gyffredin. Ymae gan- ddo eisoes lawer o waith pwysig i'w wneud ac nid yw yr oil ond rhagymadrodd ymar- ferol i'r hyn a ddisgyn iddo yn luan. Syrthiodd yr Anibynwyr a'r Trefnyddion Calfinaidd a'r Wesleyaid i mewn i'r eynllun yn ddigon esmwyth; a Jlwyddodd y Bed- yddwyr i yjiuno yn y oyfleusdra cyntaf sk ddaeth i'w than. Yn eu plith hwynt ym- ddengys fod peth annealldwriaeth am natur yr Undeb a geisid. Llefarai rhai o honymt fel pe byddai yr "Undeb YmneillduoP* yn golygu gwneud y pedwar enwad yn UIl yn fuan. Felly hefyd y llefara rhai o oheb- wyr Seren Oymru. Felly hefyd y llefarai yr hen dad, y Parchedig Robert Jones, Llan- llyfni mewn araeth yn Lerpwi. Os ydym am, Undeb &'r Bedyddwyr, meddai efe, troche