Welsh Newspapers
Search 15 million Welsh newspaper articles
2 articles on this Page
Hide Articles List
2 articles on this Page
barddonTaeth.~~
News
Cite
Share
barddonTaeth. BEDDARGRAFFY CBISTION. Gwr i Iesu goir isod,-yn ybedd, A'i boen wedi darfod; Ni wel farn, mae e'n ail fod Yn eiriander y Drindod. Caergybi. TREFLYN. AR FORAU TEG YN MAI. Yr hyfryd Fai a wawriodd, £ Rhydd i'n anrhegion fyrdd, Fe hidia iechydwriaeth Yn gawod ar ein ffyrdd; Awelon balmaidd natur Fel engyl yn ddi-drai, A dd'ont yn mreichiau gilydd Ar forau teg yn Mai. Mae'r awyr megis grisial, Heb gwmwl ar ei grudd, A'r nos yn dianc ymaith Fel pe yn ofni"r dydd; Fe rydd y lwydlas gwcw Ei doniau yn ddi-drai, Mal duwies yn y mynydd Ar forau teg yn Mai. Mae'r haul yn codi'n forau I wisgo'i fantell aur, Gan wneud y mor a'i wendon Mal rhyw arianaidd bair; Mae natur oil yn dawnsio Wrth wel'd ei wyneb lion, A'r ddaear sydd yn gwisgo Ei pherlau ar ei bron. Mae'r goedwig megis enfys, Mor brydferth yw eu dail,- Fel pe ba'ent am y gorau'n Cusanu gwyneb haul; Mae yntau megis brenin Oddiar ei orsedd drydd A'i wyneb glân goreurog Yn gwenu ar y dydd. Mae natur landeg, brydferth, Fel boneddiges iach, Yn prysur wisgo'r blodau Mal rhyw angylion bach; Daw'r egin tlws i fyny, Fu yn eu gwely clai, I rwyfo yr awelon Ar forau teg yn Mai. Llanrwst. E. HARKER (ISNANT.)
NEWYDDION CYMREIG.
News
Cite
Share
NEWYDDION CYMREIG. ABERYSTWYTH.—Coleg y Brifysgol i Gymru.— Y mae senedd y coleg hwn wedi dyfarnu yr ysgol- oriaethau canlynol i'r ymgeiswyr llwyddianus yn yr arholiad am ysgoloriaethau, tymor Mihangel, 1890, yr hwn a barhaodd am dros wythnos:—1. T T Bateman, 35p, Ysgoloriaeth y Prifathraw. 2. Miss O'Brien, 25p, Ysgoloriaeth yr Ymwelwyr. 3. Miss Biggs, 20p, Ysgoloriaeth y Commercial Tra- vellers. 4. Miss Bartholomew, 15p." 5. S C Hall, 15p, Ysgoloriaeth Mr Brereton. 6 a 7.Misses Davey a Hunt, 15p yr un, Ysgoloriaeth Mr Prit- chard 8 a 9. A J Grieve ac F W Moorman (amodol), lOp yr un, Ysgoloriaeth y Commercial Travellers. 10. Stephen Jones, 20p, Ysgoloriaeth Mrs Davies. 11. Miss Ison, lOp. 12. Miss Rich- ardson, lOp. 13. Miss Taylor, lOp. 14. C. Simp- son, lOp. 15. Miss Gadsby, 5p. 16. Miss A M Stewart, 5p. 17. Miss M Howells, 20p, Ysgolor- iaeth Mrs Davies. 18 a 19. T P Evans a David Ellis, lOp yr un, Ysgoloriaeth Mr Richards. 20. Richard Robert Williams, lOp, Ysgoloriaeth Mr P Ellis Eyton, A.S.—T C Edwards, Prifathraw. BRYNMAWR.-Rehoboth.-Cynbaliodd y cyfundeb Cymreig Mynwy ei chyfarfod cwarterol yn y lie uchod dydd Mawrth a Mercher, Medi 23ain a 24ain. Y gynhadledd am dri y dydd cyntaf. Cadeirydd, Capt. Davies, Casnewydd. Cafwyd papyr rhagorot gan y diweddar gadeirydd, y Parch. W Griffiths, Cendle. Pregethwyd yn y gwahanol odfeydd gan y Parchn. D LI Williams, Machen Cynghorwr T J Hughes, Maes y Cwmwr; D W Rees, Coed-duon D Morgan, Ystradfellte T Davies, Trelyn R E Peregrine, B.D., Rhymni; D Phillips, Trecelyn (ar y pwnc), ac R Humphreys, Troedyrhiwgair. Dechreuwyd y gwahanol odfeuon gan y Parchn. G Owens, Trifil; J P Thomas, Pontypool; J T Phillips, New Tredegar; a T M Davies, Blaenafon. Cafwyd cyfarfodydd rhagorol o'r dechreu i'r diwedd.—Ymdeithydd. GLYN EBBW.—Holl swn a dwndwr yr wythnos hon yw y bazaar mawr sydd mewn cysylltiad a chapel y Pre-sbyteriaid Seisnig Mount Pleasant Road. Yr oedd o dan nawdd prif fawrion y sir- oedd, a dydd Mercher, Medi 24ain, oedd y dydd mawr yr agoriad, ac yr oedd y boneddwr parod hwnw, C B Holland, i fod i agor y bazaar am ddau o'r gloch, ond trwy fod galwad neillduol arno i fyned i fan arall, daeth Mr Payson yn ei le, ac agorwyd y bazaar, ond uid mewn cymaint o hwyl a phe byddai y dyn iawn yno. Ond 'does dim mo'r help, fe agorwyd y lie. Bu y tywydd yn anffafriol iawn, ac fe gadwyd llawer iawn oddiyno, o achos y gwlaw mawr. Ond gwnaeth canoedd eu ffordd yno, a gwnaethant yn o lew. Yr oedd y lie yn rhy fach o lawer. Yr oedd gosod i fyny y He, megis tref fechan yn nghanol y gauaf fel y gwnaeth Mr Bridges, yn edrych yn dlws iawn, yr oedd megis saith o fasnachdai, ac enw uwch ben bob un. Yr eedd y cynllun yn wir dbilwng o glod, ond fod y neuadd yn rhy fach i'w ateb, ond mae yn dlws. Yr oedd y swyddogion canlynol yn gweithio a'u holl egoi—Mr G H Mortimore, trysorydd; Mr Miles, ysgrifenydd ac hefyd Mrs G H Jones a Mrs G H Mortimore, a Iluaws mawr o'r rhyw fenyw- aidd yn gweithio yn rhagorol dda. Yr oedd saith o stalls yn y dref yma. Yn y stall gyntaf, Mrs Mortimore, Miss Williams, Mrs Thomas, Miss Plummer. Yr ail, Mrs G H Jones, Miss Daniel, Miss A Plummer, Mrs Whitcoomb. 3ydd, Mrs D Jones, Mrs Jones, Miss Lizzie Jones. 4ydd, stall y blodau, y boneddigesau canlynol, Miss May Davies, Ida Place; Miss M A Lewis, Market street; Miss J Lewis, Rees-street; a Miss Bryant. 5ed, Dyma lie yr oedd y lluniaeth, Mrs Williams, Rees-street; Mrs Jones, a Miss Jones. 6ed, grocer shop, Mr M James. 7fed, Yr hen lancyddion, Tom Williams, Willow Town ac H George Howells. Yr oedd yr olygfa yn rhagorol iawn, a'r pethau yn dlws a gwerthfawr, a llonaid y stalls o bob peth, ac os gwerthir yr oil fe wnant arian mawr, y maent yn ymestyn o ddau ddiwrnod i bedwar, ac y maent yn ddoeth iawn, yn gostwng y pris i chwe'cheiniog er mwyny dosbarth gweithiol. Cafwyd canu rhag- orol ar hyd y ddau ddiwrnod cyntaf, cewch glywed am y ddau ddiwrnod diweddaf eto. Cafwyd gwasanaeth string band Mr Tom Richards, a rhodd- wyd boddhad mawr, gan y canwyr canlynol-Tom Davies, David Davies, T Miller, T Blackmore, Miss Lizzie Walters (Llinos Howy) yn rhagorol, ond Dan Beynon oedd yn tynu fwyaf o sylw, am ei fod yn canu caneuon digrif. Y mae clod mawr i'r cantorion uchod am eu daioni. Y perdonyddion rhoddodd eu gwasanaeth oedd Tom Williams (Ap Hedydd Wyn), A Jones:a D Reynolds. Yn wir bum bron anghofio, a buasai ar ben arnaf, yr oedd y "bran tub" mewn gwaith mawr gan y bonedd- igesau ieuainc, y tub laf oedd Miss Vaughan a Miss Rosie Plummer. Yr ail oedd Miss Mortimore a Miss Ettler, ac yr oedd yn ddifyrwch i fod gyda y rhai hyn. Nis gallaf roddi crynodeb o'r manyl- ion hyd yr wythnos nesaf. Y maent yn tynu at ddau" eant o bunau yn awr, sef nos Fefther, a go- beithiaf y daw llawer eto. Gadawaf fi yn y fan yna yn awr.-Anrhegiad i un o blant cerddorol Glyn Ebbw.—Oyna iwyd y cyfarfod dyddorol yma yn capel Penuel, nos Fawrth, y 23ain cynfisol, ac yn wir y mae anfoddlonrwydd mawr am fod y brodyr wedi cadw y peth mor ddistaw, am fod llawer am wneud ei ran gyda'r achos, ac ychydig oriau cyn y cynwyniad y cefais wybod. Gwrth- rych yr anrhegiad oedd Miss Sarah Maria Lewis, gan ei bod hi yn myned i Lundain, fel yr awgrym- ais o'r blaen, daeth yno lawer yn nghyd. Cymer- wyd y gadair gan Mr James Davies, ac ar yr es- gynlawr yr oedd y boneddigion canlynol—Evan Davies a Thomas Davies (o Saron), y Parchn. D G Evans a T Grey Jones., M.C., Mr John James, Mr Jonathan Davies, qrocer, a Mr Miles, reporter Merthyr Express, ac amryw ereill. Ar y cychwyn- iad dywedodd y cadeirydd lawer iawn am rinweddau da Miss Lewis. Yr oedd hi wedi ei chodi yn yr eglwys, a phob amseryn barod i wneud pobpeth ag a allasai hi ei wneud gyda boddhad mawr, ac am hyny yr oedd y brodyr yn ei charu. Cafwyd gair gan Evan Davies, Saron, dywedodd ef fel yma, Pa beth rhaid ei wneuthur i'r hwn mae y Brenin yn ei gymeradwyo." Heno y mae pobl Penuel yn dangos eu bod hwy yn gallu rhoddi parch i'r hwn y mae parch yn ddyledus, a dywedodd fod pobl Penuel am gadw yr oil o'r mawredd hwn iddynt eu hunain y tro yma, a'r unig ffordd i'r allanolion oedd d'od i'r cwrdd ar eu gwaethaf. Dywedodd llawer am yr elfen gerddorol oedd yn y teulu. Cafwyd gair gan y Parch. T G Jones, dywedodd ef lawer am Miss Lewis, a darllenodd benillion dy- ddorol iawn ar ymadawiad Miss Lewis, ac hefyd gan Thomas Davies, Saron, a chan y Parch. D G Evans, ac yna cododd y cadeirydd er dyfod at brjf orchwyl y cyfarfod, sef y dysteb, yn cynwys dress- ing case ardderchog wedi ei osod i fyny yn y modd mwyaf destlus a Llyfr Hymnau a Thonau leuan Gwyllt, yn dlws iawn, er cof amy cÔr canu. Rhoddodd y cadeirydd y rhoddion iddi, a chododd ei thad i fyny i dalu diolchgarwch yn He ei ferch, a siaradodd yn uchel iawn am bobl Penuel, ac yr oedd ei gariad yn fawr atynt hwy o'r blaen, ond bydd yn fwy o lawer yn y dyfodol, am y parch y maent yn ddangos at ei blentyn ef. Diolchodd o galon iddynt am y parch mawr a ddangoswyd at ei ferch ef yr hwyr presenol. Yna gair gan David Pugh. Cafwyd canu da gan brif cantorion y lie. Can, "Hen Wlad y Menyg Gwynion," D Davies. Can, Arm, arm ye brave," D. Richards; W J T Jones; With pious hearts," Evan Evans; a Farewell," gan Tom Jones. Chwareuwyd gan D T Lewis, brawd M S Lewis. Pwrcaswyd y dressing case gan J W Benson, Llundain. Wedi talu diolchgarwch i'r cadeirydd, ymadawyd gan ddymuno pob llwydd i Miss S M Lewis yn y dy- lodol. Clywais yn ddistaw bach fod eglwys Pen- uel yn debyg o gael un o'r dynion galluocaf yn Nghymru i ddyfod i'w bugeilio, os yn iawn, bydd Glyn Ebbw yn cael braint anferthol. Y mae y gwr yn awr yn gwisgo gwisg ddu am dano wrth bregethu, y mae yn awr o dan lywyddiaeth hen foneddiges. Dim rhagor yn awr.-Ehedydd Wyn. GLYN ELYRCH.—Cymdeithas Ddirwestol Deheudir Cymru.—Cynhaliwyd eyfarfodydd blyayddol y gymdeithas uchod yn Rhymni, ar y dyddiau Mer- cher ac Iau, Medi 17eg a'r 18fed. Yr oedd yn bresenol yn y gwahanol gyfarfodydd yn mhlith lluaws ereill y personau canlynol :-Hénadur Thos. Williams, Y.H., Merthyr Tydfil (cadeirydd); Parchn. Morris Morgan (ysgrifenydd), a David Phillips, Abertawe J Thomas, D.D., Liverpool; Ishmael Evans, Bangor; Samuel Owen, Ffestin- iog; Henadur Aaron Davies, a Dr. J P Williams, Pontlottyn; David Young, a John Pugh, Cae-rdydd John Edwards, Treforris; Proffeswr Prys, B.A., Treveeca; Canon Evans, R E Peregrine, B.D, D Oliver, R Owen, a J D Jonep ,Rhymni; W J Mor- ris, Pontypridd D G Evans, Ebbw Vale T Mor- gan, Dowlais; W Jones, Treharris; J W Hughes, a J Tertius Phillips, New Tredegar; Meistri Henadur Jones-Griffiths, Penygraig; Henry Phil- lips, Y.H., Casnewydd; Cynghorwr D Davies, Merthyr; Frank a Seth Joshua, Castellnedd; Mr J H Roper, Llundain; a Major Jones, Caerdydd. Cafwyd" adroddiad" benigamp gan yr ysgrifen- ydd ffyddlawn. Pasiwyd mewn modd unfrydol iawn penderfyniadau yn llawenhau am fethiant y Llywodraeth gyda'r Compensation Clauses; yn cefnogi rai ynadon heddweh am wrthod trwydded- au, ae yn condemnio ereill am roddi trwyddedau yn groes i ewyliys y bobl yn gofidio oherwydd fod cynifer o aelodau eglwysig yn cadw tafarndai, ac yn gwerthu diodydd meddwol trwy rym y grocers' licence; yn galvoll sylw etholwyr ein gwlad at y pwysigrwydd o gael ymgeiswyr am aelodaeth sen- eddol yn yr etholiad nesaf i ymrwymo i ddeddfu o blaid sobrwydd: yn llawenhau am Iwyddiant y Cau ar y Sul yn nglyn a'r Commissioners, ac yn gobeithio y bydd i'r mesur gael ei wella gymaint nes ei wneud yn drosedd i werthu diodydd medd- wol o gwbl ar y Sabbath; yn cydnabod y cyn- orthwy y mae y wasg wythnosol a dyddiol yn roddi i'r mudiad dirwestol, &c. Y noson gyntaf cafwyd pregethau mewn gwahanol addoldai yn Rhymni, ac anerchiadau yn yr ardaloedd cylchynol. Am bump o'r gloch yr ail ddydd, cafwyd orymdaith ardderchog yn cael ei flaenori gan seindorfbres Rechabiaid Pontlottyn. Anwrchwyd tua dwy fil o bobl yn yr awyr agored ya Pontlottyn gan yr hen arwr J H Raper, Ysw.. Llundain, ac ereill. Am saith, cynhaliwyd dau gyfarfod cyhoeddus y naill yn nghapel Brynhyfryd (M.C.). a'r llall yn Beulah (B.), pryd y cafwyd anerchiadau meistrol- gar gan amryw o'r boneddigion enwir uchod. Cadeirwyd yn y blaenaf gan Alfred Thomas, Ysw., A.S., ac yn yr olaf gan yr Henadur Richard Cory, Y.H., Caerdydd. Nid k j cyfarfodydd da hyn byth yn anghof yn Glyn Elyrch. Yn ei blaen yr elo y gymdeithas ardderchog hon.-Goh. LLANFAIRFECHAN. — Gwyl Ddirwestol. — Dydd Sadwrn oedd ddydd mawr yn mhlith dirwestwyr y plwyf, oblegid dyma'r dydd apivyntiedig i gynal yr wyl ddirwestol. Gwenodd yr baul ar y dydd, a phan gychwynodd adran Gerizim, yn cael ei blaenori gan Luman y Llwyrymwrthodwyr, proffwydid y ceid amser da, ac felly y cafwyd. Cyfarfu adran y Pentref ag adran Gerizim yn Pantyrhedyn, Reyna unol-deithiwyd i'r Maes, lie y cafwyd cyfarfod am dri. Am saith, yn nghapel y Wesleyaid, cafwyd cyfarfod lluosog eilwaith, a phleidiwyd yr achos gan amrai gyfeillionodan lywyddiaeth yr Henadur R Hughes, Ysw. Cynhelir eyrddau bob Sal gan y Gymdeithas yn yr awyr agored, a hyderant allu cynal gwyl fel hon yn flynyddol bellach.-Goh.